09/04/2022

Οι εκτιμήσεις-προβλέψεις των "νομπελιστών" οικονομολόγων και η πραγματικότητα.

Το Σεπτέμβριο του 2021, καθώς εξεταζόταν στο Αμερικανικό Κογκρέσο η πράσινη νομοθεσία Build Back Better, πολλά μέλη του Κογκρέσου ανησυχούσαν για την πληθωριστική πίεση της εισαγωγής επιπλέον 2,4 τρισεκατομμυρίων δολαρίων για πράσινες επενδύσεις στην αμερικανική οικονομία. Την ίδια περίοδο ο νομπελίστας οικονομολόγος Τζόζεφ Στίγκλιτς, προκειμένου να πιέσει για την αναγκαιότητα της σχετικής νομοθεσίας, συγκέντρωσε 16 από τους 36 εν ζωή Αμερικανούς νομπελίστες οικονομολόγους για να δηλώσουν σε μια ανοιχτή επιστολή ότι όποια και αν είναι η ανοδική πίεση στις τιμές, το νέο χρήμα που θα δημιουργηθεί εξαιτίας της συγκεκριμένης νομοθεσίας, δεν θα υπήρχε κίνδυνος πληθωρισμού. Παρεμπιπτόντως, η νομοθεσία μπλοκαρίστηκε από τον Δημοκρατικό γερουσιαστή Manchin ο οποίος όχι μόνο δεν πείστηκε για την αναγκαιότητα επένδυσης τρισεκατομμυρίων δολαρίων στην αποκαλούμενη πράσινη ανάπτυξη, αλλά το Μάρτιο του 2022 πρότεινε την δραματική αύξηση παραγωγής αμερικανικών υδρογονανθράκων. Στο σημείο αυτό ας επισημανθεί ότι ορισμένα ονόματα εκ των οικονομολόγων κατόχων του βραβείου Νόμπελ οι οποίοι περιλαμβάνονταν στη λίστα Στίγκλιτς, συναντώνται και σε μία άλλη λίστα-διακήρυξη. Τη διακήρυξη ορισμένων οικονομολόγων οι οποίοι το 2019 απαιτούσαν την επιβολή φόρου CO2.

Ωστόσο, στην πράξη, οι στατιστικές της πραγματικής οικονομίας, δηλαδή επί του πεδίου και όχι της θεωρίας, έδιναν εντελώς διαφορετικά σημάδια. Πολλοί οικονομολόγοι οι οποίοι δεν ήταν κάτοχοι του βραβείου Νόμπελ αναγνώριζαν ότι μια σαφής περίπτωση πληθωρισμού ήταν ήδη σε εξέλιξη ΠΡΙΝ την Ουκρανική Κρίση. Ένα από αυτά τα σημάδια π.χ. ήταν οι τιμές των μεταχειρισμένων αυτοκινήτων (δηλαδή των αυτοκινήτων τα οποία αγοράζουν οι καταναλωτές όταν τα καινούργια αυτοκίνητα καθίστανται απρόσιτα) οι οποίες οδηγούσαν σε έναν σαφώς αυξανόμενο δείκτη τιμών καταναλωτή. Αλλά και στην Ελλάδα, είχε εκτιμηθεί ΠΡΙΝ την Ουκρανική Κρίση (Φεβρουάριος 2020) κίνδυνος αύξησης τιμών και είχε παρουσιασθεί σε άρθρο τον Δεκέμβριο του 2021 σχετικό με την περίεργη αύξηση στις τιμές των λιπασμάτων. Αύξηση τιμών η οποία σχετιζόταν με τις τιμές του φωσφόρου οποίος χρησιμοποιείται στην παραγωγή λιπασμάτων και τα κοιτάσματα του οποίου ελέγχονται κυρίως από την Κίνα και το Μαρόκο. Ακόμη και πρόσφατα εκτιμήθηκε ότι η ζήτηση σε φώσφορο μέχρι το 2050 θα αυξηθεί έως 40 φορές όχι λόγω της χρήσης του σε λιπάσματα, αλλά επειδή θα χρειασθεί στην τεχνολογία των ηλεκτρικών αυτοκινήτων!

Ο παγκόσμιος πληθυσμός θα αυξηθεί κατά 2-3 δις κατοίκους μέχρι το 2050. Επαναλαμβάνω την ανησυχία μου: Εάν αρχίσουμε να χρησιμοποιούμε τον φώσφορο (ο οποίος είναι απαραίτητος για τα λιπάσματα) για τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα, με τί λιπάσματα θα καλλιεργούμε τα χωράφια; Εάν μάλιστα φυτεύουμε στα χωράφια μας φωτοβολταϊκά αντί σιτηρών… Στα σούπερ μάρκετ μας δίνουν ανακυκλώσιμες σακούλες κατασκευασμένες από καλαμπόκι! Το έχουμε αντιληφθεί; Χρησιμοποιούμε το καλαμπόκι για «οικολογικές» σακούλες αντί να ταΐζουμε τον κοσμάκη! Μήπως κάτι δεν πάει καλά στη Δύση; Έχουν αναρωτηθεί οι δυτικοί επαΐοντες ότι όλα αυτά μπορούν να φέρουν κοινωνικές αναταραχές με απρόβλεπτες πολιτικές επιπτώσεις; Ήδη στο Περού έχουν ξεκινήσει οι κοινωνικές αναταραχές εξαιτίας της αύξησης τιμών. Δεν αποτελούν αυτά άραγε θέμα Εθνικής Ασφάλειας;

Ενώ οι αρχιερείς της οικονομικής επιστήμης επευφημούσαν για υψηλότερες δαπάνες, μεγαλύτερα ελλείμματα και αυξημένους φόρους, οι εργοδότες-επιχειρηματίες σε ΗΠΑ, ΕΕ και Ελλάδα συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν τον πληθωρισμό πρόσωπο με πρόσωπο. Αναγκάζονται να αυξήσουν τους μισθούς, μερικές φορές διπλασιάζοντάς τους, για να κρατήσουν και να αποκτήσουν υπάλληλους, ακόμη και καθώς η συνολική συμμετοχή στο εργατικό δυναμικό φαίνεται απίθανο να επιστρέψει σύντομα στα προ του COVID-19 επίπεδα. Ρωτήστε τους ξενοδόχους της Κρήτης εάν βρίσκουν προσωπικό για τα ξενοδοχεία τους. Μελέτη για την απασχόληση του Ινστιτούτου του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΙΝΣΕΤΕ) και του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδας το 2021 έδειξε ότι δεν καλύφθηκαν πανελλαδικά, στην αιχμή της θερινής σεζόν, 53.249 θέσεις εργασίας από τις 244.124 θέσεις εργασίας που προβλέπονται βάσει οργανογράμματος στα ξενοδοχεία. Δηλαδή, πάνω από 1 στις 5 θέσεις στον τουρισμό, δηλαδή ποσοστό 22% δεν καλύφθηκαν. Ποιο θα είναι το αποτέλεσμα; Το υψηλότερο κόστος εισροής εργασίας είναι βέβαιο ότι θα οδηγήσει σε υψηλότερες τιμές για τα περισσότερα αγαθά και υπηρεσίες. Οι νομπελίστες οικονομολόγοι διαβεβαίωναν ότι θα δούμε μια ισχυρή ανάκαμψη λόγω των πράσινων επενδύσεων.

Να θυμίσουμε ότι η πλειοψηφία των θεωρητικών οικονομολόγων προφήτευαν για τη μετά-covid εποχή ότι θα υπάρξει μία παγκόσμια ανάπτυξη τύπου “V” ή “W”. Φευ! Δεν χρειαζόταν να κατέχει κάποιος το βραβείο Νόμπελ για να καταλήξει στην εκτίμηση ότι η παγκόσμια ανάπτυξη μετά την covid εποχή δεν θα έχει σχήμα τύπου “V” ή “W”, αλλά τύπου “C” με την Κίνα να αναπτύσσεται και τη Δύση να παίρνει την κάτω βόλτα. Τι συμβαίνει σήμερα; Σήμερα, ενώ οι οικονομίες της Δύσης καταρρέουν υπό το βάρος της ενεργειακής-πληθωριστικής κρίσης, οι επικαιροποιημένες εκτιμήσεις (μετά την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία) για την κινεζική οικονομία προβλέπουν μεγαλύτερη ανάπτυξη σε σχέση με αυτήν η οποία είχε προβλεφθεί στο παρελθόν! Και πως να μη συμβεί αυτό όταν η ίδια η Δύση εδώ και χρόνια βγάζει τα μάτια της δίνοντας τα «όπλα» στην Κίνα για να την «πολεμήσει».

Στο σημείο αυτό ας ανοίξει μία μεγάλη παρένθεση το τρίπτυχο Κίνα-Ρωσία-Ουκρανία. Τα αποτελέσματα στις απειλές της Ρωσίας ότι θα κλείσει τη στρόφιγγα του φυσικού αερίου αν δεν πληρωθεί σε ρούβλια τα ζούμε. Η Δύση έχει υιοθετήσει ως επιχείρημα για τις κυρώσεις στα ρωσικά προϊόντα ότι δεν θέλει να ενισχύει τη Ρωσία και να τροφοδοτεί με χρήμα την εισβολή στην Ουκρανία. Μα αυτό ακριβώς κάνει εδώ και δύο δεκαετίες η Δύση με την Κίνα: ενισχύει με χρήμα το δικτατορικό κινεζικό κομμουνιστικό καθεστώς. Ας όψεται η παγκοσμιοποίηση και το outsourcing. Μέχρι το τέλος του 2020 είχε εκτιμηθεί ότι 1 εκατομμύριο δυτικές εταιρείες λειτουργούν στην Κίνα! Το συνολικό επενδυόμενο δυτικό κεφάλαιο στην Κίνα το 2018 είχε εκτιμηθεί στα $2.1 τρις! Μπορούμε να φανταστούμε τι θα συμβεί εάν η Κίνα αποφασίσει να συμπεριφερθεί όπως η Ρωσία; Αν π.χ. η Κίνα αποφασίσει να κλείσει τη στρόφιγγα σε κρίσιμα ορυκτά; Αν δει κανείς την τρωτότητα (vulnerability) π.χ. των ΗΠΑ στην προσφορά των κρίσιμων ορυκτών τότε μπορεί να εξάγει χρήσιμα συμπεράσματα. Ο Περιοδικός Πίνακας Στοιχείων της Χημείας περιέχει 103 χημικά στοιχεία. Η Κίνα έχει σχεδόν τον απόλυτο έλεγχο τόσο σε downstream όσο και σε upstream (εξόρυξη και μεταλλουργία) στο 49.5% του Περιοδικού Πίνακα Χημικών Στοιχείων και τον έλεγχο στο 86.2% των 51 κρίσιμων ορυκτών! Αυτό είχε αναφερθεί ΠΡΙΝ την Ουκρανική Κρίση (Οκτώβριος 2021) και εξηγούσε ίσως και το κύμα ακρίβειας που ερχόταν σε παγκόσμιο επίπεδο αλλά και τις ελλείψεις στην εφοδιαστική αλυσίδα πολλών προϊόντων.

Αυτό το γεγονός δεν αποτελεί τωρινό φαινόμενο λόγω της πανδημίας, αλλά προϋπήρχε εδώ και αρκετό χρονικό διάστημα πριν την πανδημία. Το Νοέμβριο του 2021 (πάλι ΠΡΙΝ την Ουκρανική κρίση) είχε δοθεί δημοσίως προειδοποίηση για επισιτιστική κρίση. Εκτίμηση του γράφοντα είναι ότι η Κίνα χρησιμοποιεί τη Ρωσία ως βιτρίνα σε ένα proxy war εναντίον της Δύσης, ώστε ταυτόχρονα να εκμαιεύει χρήσιμα συμπεράσματα για τη δυτική συμπεριφορά. Ποιος είναι ίσως ο τελικός στόχος της Κίνας; Μήπως η Ταϊβάν; Μήπως η Κίνα χρησιμοποιεί την Ουκρανία ως «εκπαίδευση» για το τί θα πράξει η Δύση εάν η Κίνα επιτεθεί στην Ταϊβάν; Μήπως αυτή την περίοδο η Κίνα περιμένει μέχρι να ωριμάσουν οι κατάλληλες συνθήκες και μετά θα πάρει τη μεγάλη απόφαση; Είτε για εισβολή στην Ταϊβάν είτε για ναυτικό αποκλεισμό της (τύπου Κούβας);

Ως κατάλληλες συνθήκες που πρέπει να ωριμάσουν θεωρούνται οι εξής:
1. Τα τελικά συμπεράσματα που θα βγάλει η Κίνα για τη Δύση από τα τεκταινόμενα στην Ουκρανία, και
2. Την ολοκλήρωση των υποδομών στα τεχνητά νησιά που έχει εδώ και χρόνια ξεκινήσει να κατασκευάζει στην επίμαχη περιοχή του Δυτικού Ειρηνικού (της περιοχής που κακώς τα δυτικά ΜΜΕ αποκαλούν «Νότια Σινική Θάλασσα»). Η περιοχή αυτή ελέγχει όλα τα θαλάσσια περάσματα από/προς Ασία.

Κλείνει η παρένθεση και ας επιστρέψουμε στους θεωρητικούς οικονομολόγους και τις αποτυχημένες προβλέψεις τους. Η εξουσία που τους έχει δοθεί χρησιμοποιήθηκε ως εργαλείο για να «νομιμοποιηθεί» η αξιοπιστία στο στρεβλό αφήγημα σχετικό με τον πληθωρισμό, δηλαδή ότι αυτός θα ήταν παροδικός και οφείλεται στην εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και στην απληστία των πετρελαϊκών εταιρειών και των τροφίμων. Τα ίδια ειπώθηκαν και στην ΕΕ και στη χώρα μας από οικονομολόγους και κυβερνητικά στελέχη και η πραγματικότητα τους διαψεύδει μήνα τον μήνα. Όλοι αυτοί παρέβλεψαν το γεγονός ότι ο πληθωρισμός λειτουργεί πάντα ως συγκεκαλυμμένος φόρος στους καταναλωτές, αυτός που επιβαρύνει περισσότερο τους φτωχούς. Στην περίπτωση της ΕΕ ειδικότερα ο πληθωρισμός τροφοδοτείται έτι περαιτέρω από τους «σοβιετικούς» πράσινους φόρους οι οποίοι πλήττουν τη μεσαία ευρωπαϊκή τάξη. (Περιμένετε να δείτε τι έχει να συμβεί όταν η ΕΕ εφαρμόσει τον φόρο άνθρακα στα αυτοκίνητα… θα κλάψουν μανούλες για να το πούμε λαϊκά).

Οι περισσότεροι οικονομολόγοι γνωρίζουν ότι είναι επιφυλακτικοί όταν κάνουν προβλέψεις και σίγουρα δεν θα αγνοούσαν τα διαθέσιμα δεδομένα-στίγματα. Υπάρχουν πάρα πολλά παραδείγματα οικονομολόγων υψηλού προφίλ για τους οποίους το πραγματικό μέλλον δεν χωρούσε στα οράματά τους. Οι οικονομολόγοι των Νόμπελ έκαναν λάθος για τον πληθωρισμό. Μην περιμένουμε ένα mea culpa από αυτούς ή/και τον κ. Στίγκλιτς ή/και την Τράπεζα της Ελλάδος και τους συνεργάτες τους σύντομα. Το να είσαι οικονομολόγος προσδίδει μια μαγική ταυτότητα που λίγα άλλα επαγγέλματα απολαμβάνουν. Οι οικονομολόγοι το γνωρίζουν αυτό και εργάζονται για να το διατηρήσουν. Μπορεί να κάνουν λάθος, πραγματικά λάθος και να μην πληρώσουν ποτέ κάποιο τίμημα. Τα ίδια ισχύουν για τους Ακαδημαϊκούς οι οποίοι ασχολούνται με τα «κλιματικά» θέματα και οι οποίοι βομβαρδίζουν διαρκώς με καταστροφολογικές προφητείες ότι έρχεται το τέλος του κόσμου λόγω κλιματικής κρίσης. Μία κρίση η οποία προβλέπεται κάθε 10 χρόνια από τη δεκαετία του ’70 αλλά ποτέ δεν ήρθε.

Πράγματι, ενώ οι ανακοινώσεις των οικονομολόγων και κλιματικών επιστημόνων μπορεί να οδηγούν σε φρικτές πολιτικές που αναγκάζουν τους ανθρώπους να χάνουν πραγματικά χρήματα στοιχηματίζοντας για το λάθος μέλλον, σχεδόν κανείς δεν τους εγκαλεί ποτέ για τις εσφαλμένες προβλέψεις τους. Απολαμβάνουν ένα είδος πνευματικής ασυλίας που τους απονέμουν οι κοινωνίες που φαίνεται να θεωρούν τους οικονομολόγους και τους «κλιματικούς» επιστήμονες ως ειδήμονες ανώτερης τάξης χωρίς υποχρέωση να λογοδοτήσουν σε κανέναν. Και κάθε φορά που οι προφητείες όλων αυτών αποτυγχάνουν, επαναλαμβάνουν το γνωστό ακαδημαϊκό μότο: «Εντάξει μωρέ, έγινε λάθος. Οφείλεται στο μοντέλο που χρησιμοποιήσαμε. Τι να κάνουμε; Τα μοντέλα έχουν πιθανότητες αποτυχίας». Αλλά κάθε φορά οι κοινωνίες υποφέρουν από αυτή την ιδιαίτερη ασυλία…

Δρ. ΣΩΤΗΡΗΣ ΚΑΜΕΝΟΠΟΥΛΟΣ

1 comment :

  1. Anonymous9/4/22 17:21

    ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΗΛΕΚΤΡΟΚΙΝΗΣΗ. ΣΤΗΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΕΙΝΑΙ ΜΠΑΤΑΡΙΟΚΙΝΗΣΗ. ΜΑΣ ΛΕΝΕ ΠΩΣ ΕΧΕΙ ΑΠΟΔΟΣΗ 95%. ΔΕΝ ΕΧΕΙ. Η ΑΠΟΔΟΣΗ ΤΗΣ ΜΠΑΤΑΡΙΟΚΙΝΗΣΗΣ ΕΙΝΑΙ 45% - 50% ΚΑΙ ΑΥΤΟ ΟΤΑΝ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΘΟΥΝ ΑΡΙΣΤΑ ΥΛΙΚΑ. ΚΑΜΜΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΔΕΝ ΤΟ ΚΑΝΕΙ ΑΥΤΟ ΛΟΓΩ ΚΟΣΤΟΥΣ. ΕΝΑ 20% ΧΑΝΕΙΣ ΜΟΝΟΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΦΟΡΤΙΣΗ - ΕΚΦΟΡΤΙΣΗ ΤΗΣ ΜΠΑΤΑΡΙΑΣ. ΚΑΜΜΙΑ ΜΠΑΤΑΡΙΑ ΔΕΝ ΦΟΡΤΙΖΕΙ ΣΤΟ 100%. ΦΘΑΝΕΙ ΤΟ 90% ΚΑΙ ΠΟΛΥ ΕΒΑΛΑ... ΑΝ ΒΑΛΟΥΜΕ ΑΠΩΛΕΙΕΣ ΥΛΙΚΩΝ ΚΑΘΩΣ ΚΑΙ ΤΙΣ ΑΠΩΛΕΙΕΣ ΕΝΑΛΛΑΣΣΟΜΕΝΟΥ ΣΕ ΣΥΝΕΧΕΣ ΡΕΥΜΑ ΠΟΥ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ Η ΜΠΑΤΑΡΙΑ ΓΙΑ ΝΑ ΔΟΥΛΕΨΕΙ... ΤΙ ΕΙΠΑ, 45% - 50%;;; ΒΑΖΩ 40% ΚΑΙ ΠΟΛΥ ΕΙΝΑΙ!

    ΟΙ ΜΗΧΑΝΕΣ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗΣ ΚΑΥΣΕΩΣ ΕΙΝΑΙ ΟΤΙ ΚΑΛΛΙΤΕΡΟ ΕΧΕΙ ΕΦΕΥΡΕΙ Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΣΤΙΓΜΗ. Ο ΒΕΝΖΙΝΟΚΙΝΗΤΗΡΑΣ ΕΧΕΙ ΑΠΟΔΟΣΗ 30% - 35% ΑΝΤΕ 40%. Ο ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΚΙΝΗΤΗΡΑΣ 40% - 45% ΑΝΤΕ 50%.

    ΤΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΔΙΚΑ ΣΑΣ...

    ΣΤΕΝΤΩΡ

    ReplyDelete