31/03/2019

Βλήματα παράκτιας άμυνας και η διάσταση του πυροβολικού στην άρνηση πρόσβασης θαλάσσιας περιοχής

Το Αιγαίο, που αποτελεί το φυσικό θαλάσσιο σύνορο μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, είναι ένα μέτωπο μήκους 1.200 χιλιομέτρων περίπου. Είναι ένα μέτωπο διακεκομμένο από δεκάδες μεγάλα νησιά και εκατοντάδες άλλα μικρότερα. Αυτή η γεωγραφία δημιουργεί δυσχέρειες τόσο στον επιτιθέμενο (Τουρκία), επειδή θα πρέπει να δεσμεύσει σημαντικές στρατιωτικές, αεροπορικές και ναυτικές δυνάμεις, όσο και στον αμυνόμενο (Ελλάδα), που θα πρέπει να διασπάσει τις δυνάμεις του σ’ ολόκληρο το Αιγαίο. Για την Ελλάδα, εκ των πραγμάτων, η παράκτια άμυνα είναι επιβεβλημένη.

Η κατάληψη ενός νησιού του Αιγαίου, και μάλιστα μεγάλης έκτασης, δεν είναι μια απλή υπόθεση. Προϋποθέτει άρτιο και λεπτομερή σχεδιασμό και επιτυχία σε κάθε βήμα: Από τη συγκέντρωση των δυνάμεων, στα απέναντι Μικρασιατικά παράλια, στις προπαρασκευαστικές προσβολές, στη δημιουργία αεροπρογεφυρωμάτων επί της νήσου, την εξασφάλιση τοπικής αεροπορικής υπεροχής, την επιβολή ναυτικού αποκλεισμού, την ασφαλή πλεύση των αποβατικών σκαφών και πλοίων, την επιτυχημένη απόβαση στην ακτή, τη συνένωση του προγεφυρώματος της ακτής με τα αεροπρογεφυρώματα και την τελική εκκαθάριση και κατάληψη του νησιού. Όλα οι παραπάνω είναι φάσεις μιας επιχειρησιακής αλυσίδας με αλληλένδετους και αλληλοεξαρτώμενους κρίκους. Η επιτυχία ή αποτυχία της τελικής προσπάθειας προϋποθέτει την επιτυχία ή την αποτυχία μιας τουλάχιστον από τις παραπάνω φάσεις. Και αυτό είναι το τακτικό πλεονέκτημα του αμυνόμενου. Για παράδειγμα, χωρίς τοπική αεροπορική υπεροχή ο ναυτικός αποκλεισμός είναι αδύνατος διότι τα εχθρικά πολεμικά πλοία και η επερχόμενη αποβατική δύναμη θα είναι έρμαια των ελληνικών AM-39 Exocet Block-2 και των παράκτιων MM-40 Exocet Block.2. Ομοίως χωρίς το ναυτικό αποκλεισμό η εκτέλεση της κύριας αποβατικής δύναμης δεν είναι εφικτή ή είναι πολύ επικίνδυνη.

Εάν η Τουρκία δεν θα είναι σε θέση να εκτελέσει την κύρια αποβατική ενέργεια τότε δεν πρόκειται να προσπαθήσει να δημιουργήσει προγεφύρωμα διότι η εξάλειψη του από τις ελληνικές δυνάμεις θα είναι θέμα χρόνου. Ομοίως, η προσπάθεια απόβασης στρατιωτικής δύναμης χωρίς την εξασφάλιση του αεροναυτικού αποκλεισμού και της ύπαρξης προγεφυρωμάτων στην ενδοχώρα του νησιού είναι καταδικασμένη καθώς τα φίλια πυρά από αέρα, θάλασσα και ξηρά θα προσβάλουν τα εχθρικά αποβατικά σκάφη από την ακτή επιβίβασης έως και την ακτή απόβασης. Αντίθετα, με εξασφαλισμένο αεροναυτικό αποκλεισμό ακόμα και χωρίς την δημιουργία προγεφυρωμάτων η άμυνα ενός νησιού είναι ζήτημα χρόνου να υποκύψει αφού οι συνεχόμενες αεροναυτικές προσβολές και τα διαδοχικά αποβατικά κύματα θα άρουν, αργά ή γρήγορα, την αμυντική προσπάθεια επί της ακτής. Εάν η ακτή εκκαθαριστεί από τις εχθρικές δυνάμεις τότε και το εσωτερικό του νησιού θα καταληφθεί σε σύντομο χρονικό διάστημα, δεδομένου ότι ακόμα και τα μεγάλα νησιά του Αιγαίου στερούνται επαρκούς επιχειρησιακού βάθους, άρα οι φίλιες δυνάμεις δεν διαθέτουν περιθώρια ελιγμών. Κατά συνέπεια οι εχθρικές αποβατικές δυνάμεις, με συνδυασμένες ενέργειες ελιγμού, θα εκκαθαρίσουν τελικά κάθε εστία αντίστασης.

Η άμυνα ενός νησιού απαιτεί και προϋποθέτει τη διάθεση και χρήση πολλών διαφορετικών συστημάτων, αισθητήρων και όπλων. Δεν υπάρχει ένα ενιαίο σύστημα με συγκεκριμένα μέσα, δηλαδή μια κοινή και ενιαία σύνθεση ενός ολοκληρωμένου συστήματος παράκτιας άμυνας, καθώς κάθε χώρα έχει τις δικές της ιδιαιτερότητες, ανάγκες και επιχειρησιακές απαιτήσεις. Ωστόσο, και επιγραμματικά, μια τυπική σύνθεση ενός ολοκληρωμένου συστήματος παράκτιας άμυνας ενσωματώνει:
  • 1/ Κέντρο διοίκησης και ελέγχου των αισθητήρων και των όπλων με έμφαση στον συντονισμό των δράσεων και των επιχειρήσεων των φίλιων δυνάμεων.
  • 2/ Ραντάρ και αισθητήρες παράκτιας άμυνας και επιτήρησης αέρος για τον έλεγχο της θάλασσας και του αέρα, τον έγκαιρο εντοπισμό της απειλής και την επίγνωση της τακτικής κατάστασης, η οποία, μέσω συστημάτων ζεύξης δεδομένων, θα είναι διαθέσιμη, σε πραγματικό χρόνο, σ’ όλα τα κλιμάκια διοίκησης, από το ανώτερο στο κατώτερο.
  • 3/ Μη-επανδρωμένα αεροχήματα (UAV), με ή χωρίς την ικανότητα μεταφοράς οπλισμού. Η χρήση UAV λειτουργεί υπέρ της επίγνωσης της τακτικής κατάστασης, σε άλλη όμως διάσταση, σε σχέση με τα ραντάρ εδάφους. Η χρήση UAV, χωρίς την ικανότητα μεταφοράς και χρήσης οπλισμού, επιτρέπει την επίγνωση της τακτικής κατάστασης τόσο στο γενικό πλαίσιο (για παράδειγμα, πτήσεις περιπολίας περιμετρικά του νησιού) όσο και σε ειδικότερο πλαίσιο (για παράδειγμα, συνεχείς και επαναλαμβανόμενες πτήσεις στη δυτική ακτογραμμή ενός νησιού, για τον τοπικό έλεγχο συγκεκριμένης περιοχής). Εάν τα UAV μπορούν να μεταφέρουν οπλισμό (ρουκέτες ή κατευθυνόμενες βόμβες και βλήματα), η επιχειρησιακή τους αξία αυξάνει ακόμα περισσότερο, αφού λειτουργούν τόσο ως μέσα επίγνωσης της τακτικής κατάστασης, αλλά και ως μέσα πρώτης και άμεσης προσβολής, αντιδρώντας σ’ ένα τετελεσμένο ή σε μια ταχεία καταδρομική ενέργεια, για παράδειγμα.
  • 4/ Συστήματα πυροβολικού παράκτιας άμυνας, δηλαδή βλήματα κατά πλοίων, μικρού και μεγάλου βεληνεκούς, αλλά και συμβατικά συστήματα πυροβολικού, κυρίως πολλαπλοί εκτοξευτές ρουκετών (MLRS), τα οποία με την μεγάλη ισχύ πυρός και το μεγάλο βεληνεκές που διαθέτουν πλέον μπορούν να λειτουργήσουν τόσο ως συστήματα παράκτιας άμυνας όσο και ως συστήματα άρνησης πρόσβασης και άρνησης περιοχής. Αυτή τη διάσταση της παράκτιας άμυνας πραγματεύεται το παρών άρθρο.
  • 5/ Αντιαεροπορική άμυνα για την άρνηση στον αντίπαλο της ευκαιρίας να πετύχει τοπική αεροπορική υπεροχή, την προστασία των φίλιων δυνάμεων και την ασφάλεια του πληθυσμού και των πολιτικών υποδομών του νησιού.

Οι σημερινές ικανότητες, δηλαδή η ικανότητα προσβολής στόχων επιφανείας και εδάφους, καθώς και το αυξημένο βεληνεκές των βλημάτων παράκτιας άμυνας και των MLRS, επιτρέπουν στις χερσαίες δυνάμεις, που εμπλέκονται στην άμυνα ενός νησιού, να διευρύνουν το φάκελο εμπλοκής τους και να μην περιοριστούν στον παθητικό ρόλο του αμυνόμενου, αλλά να έχουν μια πιο ενεργητική και γενικευμένη στάση στην αντιμετώπιση της απειλής. Ουσιαστικά τα σημερινά βλήματα παράκτιας άμυνας, σε συνδυασμό με τα MLRS, επιτρέπουν στις δυνάμεις παράκτιας άμυνας να εφαρμόσουν μια απλοποιημένη εκδοχή του δόγματος A2/AD (Anti-Access/Area Denial : Αντί-Πρόσβαση/Άρνηση Περιοχής). Στις πραγματικές του διαστάσεις το δόγμα A2/AD αφορά σε μέσα και τακτικές, οι οποίες έχουν στόχο την άρνηση, στον αντίπαλο, της δυνατότητας κατοχής και/ή προσπέλασης μιας χερσαίας, θαλάσσιας ή εναέριας περιοχής. Για παράδειγμα, οι ΗΠΑ έχουν υιοθετήσει αυτό το δόγμα στον δυτικό Ειρηνικό Ωκεανό, κατά της Κίνας, και ποιο συγκεκριμένα στη Θάλασσα της Ιαπωνίας, την Κίτρινη Θάλασσα, τις Θάλασσες της Ανατολικής και Νότιας Κίνας και της Θάλασσας των Φιλιππίνων. Στρατηγικός στόχος η ανάσχεση της κινεζικής ναυτικής παρουσίας και επιρροής στις θάλασσες αυτές και η δυνητική προστασίας των Φιλιππίνων, της Ταϊβάν, της Νότιας Κορέας και των Φιλιππίνων, όλες χώρες φίλα προσκείμενες προς τις ΗΠΑ.

Φυσικά στην κλειστή θάλασσα του Αιγαίου η ολοκληρωτική άρνηση περιοχής για την Τουρκία είναι αδύνατη. Αυτό που μπορεί να γίνει όμως είναι η εφαρμογή μια απλουστευμένη εκδοχής του δόγματος A2/AD με σκοπό της προστασίας των νησιών μας από πιθανή επιβουλή ή επιθετική ενέργεια της Τουρκίας. Και ακριβώς επειδή το Αιγαίο είναι μια κλειστή θάλασσα με συγκεκριμένες αποστάσεις μεταξύ των νησιών, μεγάλων ή μικρών, σε συνδυασμό με το αυξημένο βεληνεκές των σύγχρονων βλημάτων παράκτιας άμυνας και συστημάτων MLRS, δημιουργεί τις προϋποθέσεις έτσι ώστε η Ελλάδα να πετύχει άρνηση πρόσβασης θαλάσσιων περιοχών, σε τοπικό επίπεδο, για τις τουρκικές ναυτικές δυνάμεις. Μια τέτοια δυνατότητα, εάν και εφόσον αναπτυχθεί φυσικά, θα λειτουργούσε αποτρεπτικά στην ειρήνη και καταστροφικά στον πόλεμο, μέσω της προσβολής των τουρκικών πλοίων επιφανείας (πολεμικών και/ή αποβατικών), σε περιπτώσεις εντός βεληνεκούς, ή μέσω την εκούσιας απουσίας του Τουρκικού Ναυτικού από συγκεκριμένες θαλάσσιες περιοχές του Αιγαίου, υπό το φόβο της προσβολής και του πλήγματος, μεμονωμένου ή κορεσμού. Με άλλα λόγια, θα αυξανόταν το ρίσκο, που θα έπρεπε να αναλάβει, η Τουρκία, εάν ήθελε να εκδηλώσει τα επιθετικά της σχέδια, για παράδειγμα να καταλάβει ένα ελληνικό νησί. Και όσο αυξάνει το ρίσκο του Τουρκικού Ναυτικού στο Αιγαίο, τόσο μειώνεται η ικανότητα του να προβάλει ισχύ, ενώ την ίδια στιγμή θα αυξάνει η ικανότητα της Ελλάδας να προβάλει αποτρεπτική ισχύ.

Η άρνηση θαλάσσιας περιοχής δεν επιτυγχάνεται μόνο με τα τυπικά βλήματα παράκτιας άμυνας. Πλέον, η τεχνολογίας στον τομέα των ρουκετοβόλων, αλλά και των κατευθυνόμενων βομβών, εκτοξευόμενων από το έδαφος, επιτρέπει τη χρήση των MLRS ως συστήματα άρνησης θαλάσσιας περιοχής. Η ικανότητα χρήσης, από την ίδια πλατφόρμα, κατευθυνόμενων ρουκετών ή τακτικών βλημάτων εδάφους-εδάφους (για παράδειγμα, τα M-270 MLRS, τα αναβαθμισμένα RM-70 ή τα ισραηλινά Lynx) επιτρέπει στα MLRS να εκτελούν προσβολές με ακρίβεια σε μεγάλες αποστάσεις, και στην περίπτωση της Ελλάδας, κατά μήκος των Μικρασιατικών ακτών. Την ίδια στιγμή μπορούν να λειτουργήσουν και ως συστήματα παράκτιας άμυνας, σαρώνοντας με πυρ μια ακτή, προσβάλλοντας τις εχθρικές αποβατικές δυνάμεις. Η χρήση των MLRS ως συστήματα άρνησης πρόσβασης θαλάσσιας περιοχής δεν χρειάζεται τη μεσολάβηση κάποιου ιδιαίτερου συστήματος, παρά μόνο την παροχή δεδομένων στοχοποίησης, από UAV ή μη-επανδρωμένα θαλάσσιας συστήματα (USV : Unmanned Surface Vehicles). Δηλαδή με «λίγα» κερδίζουμε «πολλά». Πώς; Ελέγχοντας θαλάσσια σημεία διέλευσης, τακτικής ή στρατηγικής σημασίας, ακόμα και συγκεκριμένες θαλάσσιες περιοχές, για τις οποίες υπάρχει ενδιαφέρον ελέγχου. Και όχι μόνο. Η εγγύτητα των ελληνικών νησιών προς τις Μικρασιατικές ακτές, σε συνδυασμό με το μεγάλο βεληνεκές, που πλέον διαθέτουν τα MLRS, συνθέτουν ένα ιδανικό περιβάλλον για την Ελλάδα, πάνω στο οποίο μπορεί να χτίσει την αποτροπή της, δηλαδή να περάσει το μήνυμα στην Τουρκία ότι οποιαδήποτε επιθετική ενέργεια εναντίων ελληνικών νησιών σημαίνει προσβολή τουρκικών στόχων και υποδομών κατά μήκος των Μικρασιατικών ακτών.

Φυσικά, την ίδια αποτροπή μπορεί να αποκτήσει και η Τουρκία, αποκτώντας το δικό της ολοκληρωμένο σύστημα παράκτιας άμυνας, το οποίο να λειτουργεί εξίσου αποτρεπτικά και για το Πολεμικό Ναυτικό (ΠΝ). Αλλά το ζητούμενο είναι τι αποτρεπτική ισχύ έχουμε και προβάλουμε εμείς προς την Τουρκία., διότι η πιθανότητα αλληλοεξόντωσης ευνοεί τον αμυνόμενο και όχι τον επιτιθέμενο. Ο αμυνόμενος δεν έχει να χάσει τίποτα, καθώς αμύνεται στον έσχατο αγώνα να μην χάσει εθνικό έδαφος, ενώ ο επιτιθέμενος επιτίθεται για να αποσπάσει έδαφος και όχι να χάσει. Εάν λοιπόν το κόστος την κατάληψης ενός ελληνικού νησιού για την Τουρκία είναι η απώλεια των στρατηγικών υποδομών της στις Μικρασιατικές ακτές και την εγγύς ενδοχώρα, τότε το κόστος υπερβαίνει το όφελος, υπάρχουν δεύτερες σκέψεις, άρα έχει επιτευχθεί το ζητούμενο της αποτροπής.

Η μετατροπή των ελληνικών M-270 MLRS και των RM-70 σε συστήματα ικανά να φέρουν και να εκτοξεύουν ρουκέτες και βλήματα μέγιστου βεληνεκούς 84 και 300-500 χιλιομέτρων, αντίστοιχα, σε συνδυασμό με τα βλήματα παράκτιας άμυνας και τις κατευθυνόμενες βόμβες, εκτοξευόμενες από το έδαφος, θα αποτελούσαν μια καταλυτική κίνηση η οποία θα «κλείδωνε» το Αιγαίο και θα επέτρεπε στην Ελλάδα να προσβάλει στόχους με ακρίβεια και σε βάθος στην τουρκική ενδοχώρα, να εκτελεί τακτικά πυρά κατά ναυστάθμων, σημείων συγκέντρωσης προσωπικού και υλικού κατά μήκος των Μικρασιατικών ακτών και να υποστηρίζει την άμυνα νησίδων και βραχονησίδων από απόσταση και με ασφάλεια. Δηλαδή θα επέτρεπε στην Ελλάδα να έχει και να προβάλει ισχύ και αποτροπή στην Τουρκία.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΤΟ ΕΚΤΕΝΕΣ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΛΗΡΕΣ ΑΡΘΡΟ: https://defencereview.gr/vlimata-paraktias-amynas-kai-diasta/

No comments :

Post a Comment