Ο Ντόναλντ Τραμπ αναστάτωσε πολύ του Ευρωπαίους όταν έθεσε το ερώτημα εάν το ΝΑΤΟ είναι ξεπερασμένο και η Ευρωπαϊκή ΄Ενωση αποτυγχάνει. Αλλά δεν είναι αυτή η πρώτη φορά που συζητιούνται αυτά τα ζητήματα. ΄Εγραψα γι’ αυτά πέρυσι και η συζήτηση απλώς συνεχίστηκε. Αυτό που έκανε ο Τραμπ ήταν απλά να θέσει ανοικτά το θέμα των σχέσεων της Ευρώπης με τις ΗΠΑ.
Το ΝΑΤΟ ήταν μια στρατιωτική συμμαχία με ένα και μοναδικό σκοπό: Να προστατεύσει την Δυτική Ευρώπη από Σοβιετική εισβολή. Η βασική δομή του ΝΑΤΟ δεν άλλαξε όταν η Σοβιετική ΄Ενωση κατέρρευσε το 1991. Απλώς διευρύνθηκε για να περιλάβει τα κράτη-τέως σοβιετικούς δορυφόρους και τα Βαλτικά Κράτη. Το κίνητρο της επέκτασης του ΝΑΤΟ ήταν να φέρει αυτές τις χώρες στο πλαίσιο του Δυτικού αμυντικού συστήματος, ώστε να τονώσει την εμπιστοσύνη στην ανεξαρτησία τους και να συμβάλει στην ανάπτυξη της δημοκρατίας. Τα ίδια περίπου κίνητρα υπαγόρευσαν την επέκταση της Ευρωπαϊκής ΄Ενωσης. Το συγκρότημα ήταν κυρίως μια οικονομική ένωση. Επιστεύετο ότι και μόνο το γεγονός πως είσαι μέλος της ΕΕ αυξάνει την ευημερία, έτσι ώστε και οι ασθενέστερες χώρες θα γίνονταν ισχυρότερες με την εισδοχή τους στην ένωση. Ο πραγματικός σκοπός ήταν να διευρυνθεί η ΕΕ όσο δυνατόν περισσότερο. Όπως και με το ΝΑΤΟ, η επέκταση της ΕΕ είχε λιγότερη σχέση με τον πρωταρχικό σκοπό της και περισσότερο με πολιτικούς και ιδεολογικούς παράγοντες. Το ΝΑΤΟ είναι απαρχαιωμένο, αν δεν μπορεί να υποστηρίξει τα συμφέροντα των ΗΠΑ.
Το θέμα της ΕΕ είναι τελικά ένα ευρωπαϊκό πρόβλημα. Αλλά το ΝΑΤΟ είναι μια συμμαχία. Οι ΗΠΑ έχουν σημαντικά και θεμιτά συμφέροντα. Αλλά εγείρονται ερωτήματα.
Αμυντικές Δαπάνες Μελών του ΝΑΤΟ
- Πρώτον, με το τέλος της Σοβιετικής ΄Ενωσης, ποιος είναι ο σκοπός του ΝΑΤΟ;
Η αυτόματη απάντηση στο πρώτο ερώτημα είναι στοιχειώδης: Σκοπός του ΝΑΤΟ είναι να εγγυάται την ασφάλεια των μελών του.
- Δεύτερον, πως το ΝΑΤΟ εξυπηρετεί τα αμερικανικά συμφέροντα;
Στη δεύτερη ερώτηση, δεν μπορεί να υποστηριχτεί πως το ΝΑΤΟ υπηρέτησε τα συμφέροντα των ΗΠΑ μετά το 1991. Είναι αλήθεια πως η περιοχή ευθύνης του ΝΑΤΟ εστιάζεται στην Ευρώπη. Οι τρέχοντες πόλεμοι των ΗΠΑ διεξάγονται εκτός αυτής της περιοχής. Αλλά από την αμερικανική σκοπιά, το να έχεις μια συμμαχία με μια περιοχή όπου είναι απίθανη μια σύρραξη ευρείας εκτάσεως δεν έχει νόημα.Το ΝΑΤΟ πρέπει να εξελιχθεί σύμφωνα με τις ανάγκες των μελών του. Αν δεν μπορεί, τότε μπορεί να αντιμετωπίζεται (όπως το είπε ο Τραμπ) σαν απαρχαιωμένο.
- Τρίτο, δοθέντος ότι η ΕΕ έχει το ίδιο μέγεθος ακαθάριστου εθνικού εισοδήματος και πληθυσμό κατά 200 εκατομμύρια μεγαλύτερο των ΗΠΑ, γιατί η συλλογική συνεισφορά της στη στρατιωτική συγκρότηση του ΝΑΤΟ δεν είναι μεγαλύτερη των ΗΠΑ;
Μια στρατιωτική συμμαχία έχει ανάγκη στρατού. Πολλές ευρωπαϊκές χώρες, σε εποχές πλούτου όπως και σε καιρούς στενότητας, επέλεξαν να μη συγκροτήσουν μια δύναμη αρκετά μεγάλη για την στήριξη των αμερικανικών συμφερόντων. Ακόμη και όταν το ΝΑΤΟ δεσμεύεται να πολεμήσει στο πλευρό των Αμερικανών, οι ευρωπαϊκές δυνατότητες περιορίζουν τη συμμετοχή τους. Δεν υπάρχει αυτόματη υποστήριξη του ΝΑΤΟ. Οι χώρες που επιθυμούν να συμμετάσχουν, πολεμούν με ότι διαθέτουν ή με ότι αποφασίζουν να στείλουν. Αυτό είναι το δικαίωμά τους ως κυρίαρχων κρατών. Αλλά αυτό αλλάζει ριζικά τη σχέση τους με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Θα συμμετείχαν σε ένα πόλεμο υπό την ηγεσία των ΗΠΑ εφ’ όσον αυτό εξυπηρετεί τα δικά τους συμφέροντα. Τα έθνη έχουν το δικαίωμα και την υποχρέωση να εφαρμόζουν την εξωτερική και στρατιωτική πολιτική τους όπως επιθυμούν. Αλλά μια συμμαχία υποχρεώνει τα μέλη της να ενεργούν κατά ένα συγκεκριμένο τρόπο ενώπιον ορισμένων γεγονότων.
Οι Ευρωπαίοι πρέπει να αντιληφθούν δύο πραγματικότητες.
Πρώτον, οι πόλεμοι που έχουν σημασία για τις ΗΠΑ διεξάγονται στον ισλαμικό κόσμο.
Δεύτερον, η Ευρώπη δεν αγωνίζεται να συνέλθει από τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Οι στρατιωτικές της δυνατότητες θα πρέπει να είναι ίσες με των ΗΠΑ. Το ΝΑΤΟ είναι απαρχαιωμένο, όταν προσδιορίζει την ευθύνη του κυρίως στην απόκρουση μιας ρωσικής εισβολής. Ειδικότερα όταν αρνήθηκε να συγκροτήσει μια στρατιωτική δύναμη ικανή να το κάνει. Είναι απαρχαιωμένο υπό την έννοια ότι θεωρεί τις ΗΠΑ ως εγγυητή της ευρωπαϊκής ασφάλειας, όταν η Ευρώπη είναι απολύτως ικανή να αναλάβει το κόστος της άμυνάς της.
Εάν τα ευρωπαϊκά έθνη είναι ελεύθερα να ακολουθήσουν τα δικά τους συμφέροντα, τότε το ίδιο και οι Ηνωμένες Πολιτείες.
Εάν κάνουμε βήματα πίσω, αντικρίζουμε την ευρύτερη αλήθεια. Η Ευρωπαϊκή΄Ενωση θρυμματίζεται. Η Ευρώπη δεν είναι σε θέση να πραγματοποιήσει ομόφωνα στηριζόμενες επιχειρήσεις του ΝΑΤΟ. Για τους Ευρωπαίους το ΝΑΤΟ είναι σημαντικό επειδή σημαίνει ότι στη σπάνια περίπτωση ενός ευρωπαϊκού πολέμου οι ΗΠΑ πρέπει να είναι παρούσες.
Οι ΗΠΑ θέλουν να σταματήσουν τη ρωσική ηγεμονία επί της Ευρωπαϊκής Χερσονήσου. Αλλά οι ΗΠΑ μπορούν να το επιτύχουν τοποθετώντας περιορισμένες δυνάμεις στις Βαλτικές Χώρες, στη Πολωνία και στη Ρουμανία. Οι Ευρωπαίοι μετάλλαξαν το ΝΑΤΟ σε διμερείς σχέσεις μεταξύ των ΗΠΑ και κάθε μέλους της συμμαχίας. ΄Ετσι οι ΗΠΑ μπορούν να κάνουν το ίδιο. Επίσης οι ΗΠΑ μπορούν να αποδεχθούν την υφιστάμενη κατάσταση (status quo) στην Ουκρανία, επίσημη ή άτυπη. Οι ΗΠΑ δεν πρόκειται να κάνουν πόλεμο για την Ουκρανία. Ούτε και η Ρωσία, άλλωστε. Την στάση του Τραμπ έναντι του ΝΑΤΟ την επέβαλαν στις ΗΠΑ οι Ευρωπαίοι.
Το ΝΑΤΟ δεν λειτουργεί σαν συμμαχία. Είναι μια ομάδα κυρίαρχων κρατών που θα ανταποκριθούν στα αμερικανικά αιτήματα όπως κρίνουν σκόπιμο. Οι ΗΠΑ το γνωρίζουν αυτό και κάποιος, κάποτε επρόκειτο να επισημάνει ότι το ΝΑΤΟ είναι απαρχαιωμένο.Το θέμα μπορεί να συνοψισθεί κατά τον ακόλουθο τρόπο. Ποια είναι η δέσμευση των ευρωπαϊκών χωρών προς τις Ηνωμένες Πολιτείες; Και ποια είναι η δέσμευση των ΗΠΑ προς την Ευρώπη; Δεν είναι σαφές ότι υπάρχει πλέον μια γεωπολιτική βάση για τέτοια δέσμευση. Τα συμφέροντα πήραν αποκλίνουσες κατευθύνσεις. Το ΝΑΤΟ δεν ανταποκρίνεται στη σημερινή πραγματικότητα.
Απόδοση: Μιχαήλ Στυλιανού
http://infognomonpolitics.blogspot.gr/2017/02/blog-post_367.html
Το ΝΑΤΟ ήταν μια στρατιωτική συμμαχία με ένα και μοναδικό σκοπό: Να προστατεύσει την Δυτική Ευρώπη από Σοβιετική εισβολή. Η βασική δομή του ΝΑΤΟ δεν άλλαξε όταν η Σοβιετική ΄Ενωση κατέρρευσε το 1991. Απλώς διευρύνθηκε για να περιλάβει τα κράτη-τέως σοβιετικούς δορυφόρους και τα Βαλτικά Κράτη. Το κίνητρο της επέκτασης του ΝΑΤΟ ήταν να φέρει αυτές τις χώρες στο πλαίσιο του Δυτικού αμυντικού συστήματος, ώστε να τονώσει την εμπιστοσύνη στην ανεξαρτησία τους και να συμβάλει στην ανάπτυξη της δημοκρατίας. Τα ίδια περίπου κίνητρα υπαγόρευσαν την επέκταση της Ευρωπαϊκής ΄Ενωσης. Το συγκρότημα ήταν κυρίως μια οικονομική ένωση. Επιστεύετο ότι και μόνο το γεγονός πως είσαι μέλος της ΕΕ αυξάνει την ευημερία, έτσι ώστε και οι ασθενέστερες χώρες θα γίνονταν ισχυρότερες με την εισδοχή τους στην ένωση. Ο πραγματικός σκοπός ήταν να διευρυνθεί η ΕΕ όσο δυνατόν περισσότερο. Όπως και με το ΝΑΤΟ, η επέκταση της ΕΕ είχε λιγότερη σχέση με τον πρωταρχικό σκοπό της και περισσότερο με πολιτικούς και ιδεολογικούς παράγοντες. Το ΝΑΤΟ είναι απαρχαιωμένο, αν δεν μπορεί να υποστηρίξει τα συμφέροντα των ΗΠΑ.
Το θέμα της ΕΕ είναι τελικά ένα ευρωπαϊκό πρόβλημα. Αλλά το ΝΑΤΟ είναι μια συμμαχία. Οι ΗΠΑ έχουν σημαντικά και θεμιτά συμφέροντα. Αλλά εγείρονται ερωτήματα.
Αμυντικές Δαπάνες Μελών του ΝΑΤΟ- Πρώτον, με το τέλος της Σοβιετικής ΄Ενωσης, ποιος είναι ο σκοπός του ΝΑΤΟ;
Η αυτόματη απάντηση στο πρώτο ερώτημα είναι στοιχειώδης: Σκοπός του ΝΑΤΟ είναι να εγγυάται την ασφάλεια των μελών του.
- Δεύτερον, πως το ΝΑΤΟ εξυπηρετεί τα αμερικανικά συμφέροντα;
Στη δεύτερη ερώτηση, δεν μπορεί να υποστηριχτεί πως το ΝΑΤΟ υπηρέτησε τα συμφέροντα των ΗΠΑ μετά το 1991. Είναι αλήθεια πως η περιοχή ευθύνης του ΝΑΤΟ εστιάζεται στην Ευρώπη. Οι τρέχοντες πόλεμοι των ΗΠΑ διεξάγονται εκτός αυτής της περιοχής. Αλλά από την αμερικανική σκοπιά, το να έχεις μια συμμαχία με μια περιοχή όπου είναι απίθανη μια σύρραξη ευρείας εκτάσεως δεν έχει νόημα.Το ΝΑΤΟ πρέπει να εξελιχθεί σύμφωνα με τις ανάγκες των μελών του. Αν δεν μπορεί, τότε μπορεί να αντιμετωπίζεται (όπως το είπε ο Τραμπ) σαν απαρχαιωμένο.
- Τρίτο, δοθέντος ότι η ΕΕ έχει το ίδιο μέγεθος ακαθάριστου εθνικού εισοδήματος και πληθυσμό κατά 200 εκατομμύρια μεγαλύτερο των ΗΠΑ, γιατί η συλλογική συνεισφορά της στη στρατιωτική συγκρότηση του ΝΑΤΟ δεν είναι μεγαλύτερη των ΗΠΑ;
Μια στρατιωτική συμμαχία έχει ανάγκη στρατού. Πολλές ευρωπαϊκές χώρες, σε εποχές πλούτου όπως και σε καιρούς στενότητας, επέλεξαν να μη συγκροτήσουν μια δύναμη αρκετά μεγάλη για την στήριξη των αμερικανικών συμφερόντων. Ακόμη και όταν το ΝΑΤΟ δεσμεύεται να πολεμήσει στο πλευρό των Αμερικανών, οι ευρωπαϊκές δυνατότητες περιορίζουν τη συμμετοχή τους. Δεν υπάρχει αυτόματη υποστήριξη του ΝΑΤΟ. Οι χώρες που επιθυμούν να συμμετάσχουν, πολεμούν με ότι διαθέτουν ή με ότι αποφασίζουν να στείλουν. Αυτό είναι το δικαίωμά τους ως κυρίαρχων κρατών. Αλλά αυτό αλλάζει ριζικά τη σχέση τους με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Θα συμμετείχαν σε ένα πόλεμο υπό την ηγεσία των ΗΠΑ εφ’ όσον αυτό εξυπηρετεί τα δικά τους συμφέροντα. Τα έθνη έχουν το δικαίωμα και την υποχρέωση να εφαρμόζουν την εξωτερική και στρατιωτική πολιτική τους όπως επιθυμούν. Αλλά μια συμμαχία υποχρεώνει τα μέλη της να ενεργούν κατά ένα συγκεκριμένο τρόπο ενώπιον ορισμένων γεγονότων.
Οι Ευρωπαίοι πρέπει να αντιληφθούν δύο πραγματικότητες.
Πρώτον, οι πόλεμοι που έχουν σημασία για τις ΗΠΑ διεξάγονται στον ισλαμικό κόσμο.
Δεύτερον, η Ευρώπη δεν αγωνίζεται να συνέλθει από τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Οι στρατιωτικές της δυνατότητες θα πρέπει να είναι ίσες με των ΗΠΑ. Το ΝΑΤΟ είναι απαρχαιωμένο, όταν προσδιορίζει την ευθύνη του κυρίως στην απόκρουση μιας ρωσικής εισβολής. Ειδικότερα όταν αρνήθηκε να συγκροτήσει μια στρατιωτική δύναμη ικανή να το κάνει. Είναι απαρχαιωμένο υπό την έννοια ότι θεωρεί τις ΗΠΑ ως εγγυητή της ευρωπαϊκής ασφάλειας, όταν η Ευρώπη είναι απολύτως ικανή να αναλάβει το κόστος της άμυνάς της.
Εάν τα ευρωπαϊκά έθνη είναι ελεύθερα να ακολουθήσουν τα δικά τους συμφέροντα, τότε το ίδιο και οι Ηνωμένες Πολιτείες.
Εάν κάνουμε βήματα πίσω, αντικρίζουμε την ευρύτερη αλήθεια. Η Ευρωπαϊκή΄Ενωση θρυμματίζεται. Η Ευρώπη δεν είναι σε θέση να πραγματοποιήσει ομόφωνα στηριζόμενες επιχειρήσεις του ΝΑΤΟ. Για τους Ευρωπαίους το ΝΑΤΟ είναι σημαντικό επειδή σημαίνει ότι στη σπάνια περίπτωση ενός ευρωπαϊκού πολέμου οι ΗΠΑ πρέπει να είναι παρούσες.
Οι ΗΠΑ θέλουν να σταματήσουν τη ρωσική ηγεμονία επί της Ευρωπαϊκής Χερσονήσου. Αλλά οι ΗΠΑ μπορούν να το επιτύχουν τοποθετώντας περιορισμένες δυνάμεις στις Βαλτικές Χώρες, στη Πολωνία και στη Ρουμανία. Οι Ευρωπαίοι μετάλλαξαν το ΝΑΤΟ σε διμερείς σχέσεις μεταξύ των ΗΠΑ και κάθε μέλους της συμμαχίας. ΄Ετσι οι ΗΠΑ μπορούν να κάνουν το ίδιο. Επίσης οι ΗΠΑ μπορούν να αποδεχθούν την υφιστάμενη κατάσταση (status quo) στην Ουκρανία, επίσημη ή άτυπη. Οι ΗΠΑ δεν πρόκειται να κάνουν πόλεμο για την Ουκρανία. Ούτε και η Ρωσία, άλλωστε. Την στάση του Τραμπ έναντι του ΝΑΤΟ την επέβαλαν στις ΗΠΑ οι Ευρωπαίοι.
Το ΝΑΤΟ δεν λειτουργεί σαν συμμαχία. Είναι μια ομάδα κυρίαρχων κρατών που θα ανταποκριθούν στα αμερικανικά αιτήματα όπως κρίνουν σκόπιμο. Οι ΗΠΑ το γνωρίζουν αυτό και κάποιος, κάποτε επρόκειτο να επισημάνει ότι το ΝΑΤΟ είναι απαρχαιωμένο.Το θέμα μπορεί να συνοψισθεί κατά τον ακόλουθο τρόπο. Ποια είναι η δέσμευση των ευρωπαϊκών χωρών προς τις Ηνωμένες Πολιτείες; Και ποια είναι η δέσμευση των ΗΠΑ προς την Ευρώπη; Δεν είναι σαφές ότι υπάρχει πλέον μια γεωπολιτική βάση για τέτοια δέσμευση. Τα συμφέροντα πήραν αποκλίνουσες κατευθύνσεις. Το ΝΑΤΟ δεν ανταποκρίνεται στη σημερινή πραγματικότητα.
Απόδοση: Μιχαήλ Στυλιανού
http://infognomonpolitics.blogspot.gr/2017/02/blog-post_367.html
No comments :
Post a Comment