09/06/2016

Η αναβάθμιση του ελληνικού στόλου F-16 είναι απλά μονόδρομος…

Στη δημοσιοποίηση της πρότασής της για την αναβάθμιση του στόλου των ελληνικών μαχητικών τύπου F-16, από αυτά που παραλήφθηκαν στα τέλη της δεκαετίας του 1980 μέχρι και τις τελευταίες εκδόσεις που παρελήφθησαν το 2009, προχώρησε η κατασκευάστρια εταιρία Lockheed Martin, παρουσία σημαντικών αξιωματούχων που εμπλέκονται στο ελληνικό πρόγραμμα που βρέθηκαν στην Ελλάδα με την ευκαιρία σχετικών συνομιλιών που είχαν με την Πολεμική Αεροπορία. Το Γενικό Επιτελείο Αεροπορίας (ΓΕΑ) που ανησυχεί εύλογα για την ελέω οικονομικής κρίσης καθυστέρηση στην ανανέωση των μέσων που χρησιμοποιεί, κάτι που γίνεται είτε μέσω της προμήθειας νέου μαχητικού αεροσκάφους είτε μέσω εκσυγχρονισμού του υπάρχοντος οπλοστασίου, φροντίζει να έχει ολοκληρώσει το συντομότερο το δικό του τμήμα του έργου για όλες τις δυνητικές επιλογές, ώστε όταν ωριμάσουν οι συνθήκες να ελαχιστοποιήσει κατά το δυνατόν το χρονικό διάστημα που θα μεσολαβήσει μέχρι να διαθέτει σε επιχειρησιακή ετοιμότητα τα νέα οπλικά συστήματα. Αυτό είναι εύλογο αφού και όλα να είναι έτοιμα από την πλευρά του, μόνο για την έναρξη υλοποίησης του όποιου προγράμματος επιλεγεί, είτε αφορά προμήθεια νέων αεροσκαφών είτε αφορά εκσυγχρονισμό υπαρχόντων θα μεσολαβήσει τουλάχιστον μια διετία και μάλιστα με τους πιο αισιόδοξους υπολογισμούς. Στο μεταξύ, τα υπάρχοντα αεροσκάφη θα συνεχίσουν αν εξαντλούν το όριο του επιχειρησιακού τους βίου, κάτι που σε… απλά ελληνικά σημαίνει, ότι κάθε μέρα που περνά η κατάσταση γίνεται και δυσκολότερη, εάν αναλογιστεί κανείς ότι ο προγραμματισμός έχει εκτροχιαστεί επικίνδυνα και αφελείς προσεγγίσεις πολιτικών ή του απλού κόσμου που δεν έχουν συναίσθηση της συνάρτησης του χρόνου που απαιτείται για την υλοποίηση σχεδίων θεραπείας των αδυναμιών που αυξάνονται λόγω φυσικής φθοράς των μέσων, ώστε να διατηρεί η χώρα ένα μίνιμουμ αποτρεπτικής αξιοπιστίας και πολεμικής ετοιμότητας απέναντι σε μια Τουρκία που διαρκώς αποθρασύνεται, μπορούν να οδηγήσουν σε εθνικές περιπέτειες. Δεν χρειάζεται ιδιαίτερες γνώσεις για να συμπεράνει κανείς ότι ο αμερικανικός κολοσσός Lockheed Martin διαθέτει προνομιακή πρόσβαση στην Ελλάδα, τουλάχιστον όσον αφορά στο αεροπορικό οπλοστάσιο, αφού η χώρα διαθέτει τα ακόλουθα αεροσκάφη F-16:
> 32 F-16 Block 30 (Peace Xenia I) από το 1989
> 38 F-16 Block 50 (Peace Xenia II) από το 1995
> 55 F-16 Block 52+ (Peace Xenia III) από το 2003
> 30 F-16 Block 52+ Advanced (Peace Xenia IV) από το 2009
Ένα πρώτο συμπέρασμα που μπορεί να βγάλει ακόμα και ο τελευταίος Έλληνας είναι ότι ο στόλος έχει διαφορετικές επιχειρησιακές δυνατότητες (χωρίς καν να συνυπολογίσει κανείς το φιάσκο με το σύστημα αυτοπροστασίας) για αντικειμενικούς λόγους (τα συστήματα που φέρει ένα παλαιότερο αεροσκάφος σε σύγκριση με ένα νεότερο συν τη δομική καταπόνηση λόγω της χρήσης) και ένα συνεπαγόμενο δεύτερο, ότι επί της ουσίας η Πολεμική Αεροπορία έχει να εξυπηρετήσει τέσσερις διαφορετικούς τύπους αεροσκαφών F-16, κάτι που συνεπάγεται σημαντικά αυξημένο κόστος.

Στη συγκυρία στην οποία βρίσκεται η χώρα, η προοπτική προμήθειας νέου μαχητικού αεροσκάφους είναι λόγω του κόστους κυριολεκτικά απαγορευτική. Με αυτό το δεδομένο, η Lockheed Martin, που κατά τα άλλα έχει καταρχήν προτεραιότητα την προώθηση του F-35 Lightning II στις διεθνείς αγορές, εισαγάγει στη δημόσια συζήτηση στην Ελλάδα την επιχειρηματολογία της. Οι υπεύθυνοι υποστήριξαν ότι η επιλογή του F-35 είναι ανέφικτη για λόγους κόστους και εμφάνισαν τη λύση της αναβάθμισης του υπάρχοντος στόλου ως μοναδική λύση. Στο ζήτημα του κόστους, αρχικά αρνήθηκαν να απαντήσουν σε σχετική ερώτηση, με το επιχείρημα ότι θα αποτελέσει αντικείμενο διαπραγμάτευσης και συμφωνίας ανάμεσα στην ελληνική και την αμερικανική κυβέρνηση, αφού η όποια απόφαση θα υλοποιηθεί στο πλαίσιο διακυβερνητικής συμφωνίας (προγράμματα FMS: Foreign Military Sales). Ωστόσο, δίνοντας μια τάξη μεγέθους, υποστήριξαν ότι η αναβάθμιση του στόλου θα κοστίσει 20-25% του κόστους που θα είχε ενδεχόμενη απόφαση προμήθειας νέου μαχητικού αεροσκάφους. Παράλληλα, η εταιρία ανέπτυξε ένα σκεπτικό σύμφωνα με το οποίο υποσχέθηκε στην Πολεμική Αεροπορία, άρα στον ελληνικό αμυντικό προϋπολογισμό, περαιτέρω εξοικονόμηση κονδυλίων σε βάθος χρόνου. Προτείνουν την αναβάθμιση του συνόλου του στόλου στη διαμόρφωση F-16 Viber, την πιο σύγχρονη έκδοση των F-16 που ενσωματώνει τεχνολογίες οι οποίες αναπτύχθηκαν –κατά δήλωση– για τα μαχητικά πέμπτης γενιάς F-35 Lightning II και F-22 Raptor, όμως τα αιτήματα των χρηστών του F-16 ανά τον κόσμο (4.588 παραγγελίες, 4.571 έχουν παραδοθεί σε 27 χώρες και 138 διαμορφώσεις αναλόγως των επιθυμιών του εκάστοτε πελάτη) οδήγησαν στην ενσωμάτωση ορισμένων, όπως για παράδειγμα των ραντάρ κεραίας ενεργού ηλεκτρονικής σάρωσης (AESA: active electronically scanned array). Παρεμπιπτόντως, ως μία απόδειξη της ανταπόκρισης της εταιρίας στις επιθυμίες των πελατών κατά τη διάρκεια των ετών επιχειρησιακής αξιοποίησης των F-16 που αφορά και την ελληνική Πολεμική Αεροπορία, ήταν η «ιστορία» της ανάπτυξης σύμμορφων δεξαμενών καυσίμου (conformal fuel tanks). Όπως ανέφεραν οι αξιωματούχοι της Lockheed Martin χαρακτηριστικά, ένα από τα «παράπονα» των χρηστών αφορούσε την μικρότερη σε σχέση με τον ανταγωνισμό (δικινητήριων μαχητικών αεροσκαφών, υπονοώντας το F-15 της ανταγωνίστριας Boeing) εμβέλειας – επιχειρησιακής αυτονομίας του μαχητικού, πρόβλημα που «θεραπεύτηκε» από την προσθήκη των προσθαφαιρούμενων σύμμορφων δεξαμενών, εξισορροπώντας το πλεονέκτημα στον συγκεκριμένο τομέα άλλων μαχητικών αεροσκαφών.

Οι αξιωματούχοι της LM έβαλαν στο «τραπέζι» άλλη μια διάσταση, αυτή της βιομηχανικής συνεργασίας στην υλοποίηση του προγράμματος, φροντίζοντας να υπενθυμίσουν τη στήριξη που προσφέρουν στην Ελληνική Αεροπορική Βιομηχανία (ΕΑΒ) και σειρά άλλων εταιριών με τα προγράμματα του μεταφορικού C-130J Super Hercules και πιο πρόσφατα με την απόφαση εκσυγχρονισμού των P-3B Orion για τα οποία μάλιστα ανέφεραν ότι η κατάληξη των διαπραγματεύσεων με την ελληνική πλευρά «θα μπορούσε να είναι θέμα ημερών, ούτε καν εβδομάδων». Το μήνυμα ήταν πως το «πρόγραμμα εκσυγχρονισμού θα δώσει το απαραίτητο έργο στην ελληνική αμυντική βιομηχανία για να μπορέσει να σταθεί στα πόδια της μέχρι να ξεπεραστεί η κρίση», αν και οφείλουμε να παρατηρήσουμε, ότι στα λόγια των υπευθύνων της εταιρίας διέκρινε κανείς κάποια ανησυχία, προφανώς λόγω των προβλημάτων που έχει δημιουργήσει η οικονομική κρίση. Σε κάθε περίπτωση, η πρόταση της Lockheed Martin είναι απολύτως επίκαιρη και τα λεγόμενα των υπευθύνων ότι ο εκσυγχρονισμός του στόλου αποτελεί μονόδρομο για την Ελλάδα, δυστυχώς (αν υποτεθεί ότι η προμήθεια νέων μαχητικών τέταρτης ή πέμπτης γενιάς θα αποτελούσε την ιδανική –πέραν της οικονομικής παραμέτρου– λύση) δεν απέχουν από την πραγματικότητα (τα ίδια γράφαμε στα μέσα του περασμένου Δεκεμβρίου). Δεδομένων των καθυστερήσεων που έχουν παρατηρηθεί στο πρόγραμμα του F-35 και του κόστους που συνεπάγεται ένα νέο μαχητικό με την τεχνολογία που ενσωματώνει το συγκεκριμένο, τη στιγμή που χώρες μειώνουν τον αριθμό των μαχητικών που επιθυμούσαν ιδανικά να προμηθευτούν, η εταιρία δείχνει να τροποποιεί τη στρατηγική της και τονίζει τη συμπληρωματικότητα του σύγχρονου F-16 με το F-35, θεωρώντας φυσικό επακόλουθο τη διατήρηση σε υπηρεσία των F-16 για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα σε υπηρεσία. Ο δομικός εκσυγχρονισμός των ελληνικών F-16, πέραν της αντικατάστασης των καλωδιώσεων και των συστημάτων – οι αξιωματούχοι ανέφεραν χαρακτηριστικά ότι «το αεροσκάφος θα γίνει φύλλο και φτερό» κατά τη διαδικασία της αναβάθμισης – θα επεκτείνει τη δυνατότητα χρήσης του αεροσκάφους «για δεκαετίες», όπως αναφέρθηκε, καθώς από 3.500-4.500 ώρες πτήσης που έχουν καταγράψει τα πλέον καταπονημένα του ελληνικού στόλου, τα αναβαθμισμένα αεροσκάφη θα μπορούν να φθάσουν τις 12.000 ώρες. Όσον αφορά την πρόταση προς την Πολεμική Αεροπορία, η εταιρία θεωρεί ως βέλτιστη λύση την τυποποίηση των μαχητικών που παραλήφθηκαν από το πρόγραμμα Peace Xenia II και εντεύθεν (1995-2009) σε F-16 Viber. Για τα 32 F-16 Block 30 του προγράμματος Peace Xenia I από το 1989, προτείνει την αξιοποίησή τους με την ενσωμάτωση των συστημάτων που θα αφαιρεθούν από τα πιο σύγχρονα που θα μετατραπούν σε «Viber», ένα «πακέτο» εκσυγχρονισμού μέσης ζωής (MLU: Mid-Life Upgrade) το οποίο ονομάζει «F-16M6». Εάν η οικονομική πραγματικότητα επιβάλει στην Πολεμική Αεροπορία μείωση της οροφής μαχητικών που χρησιμοποιεί, θεωρητικά μιλώντας, η πρόταση για τα Block 30 θα μπορούσε να αποδειχθεί ελκυστική για χώρες όπως η Βουλγαρία και η Ρουμανία που αναβαθμίζουν τους αεροπορικούς τους στόλους εισάγοντας μεταχειρισμένα F-16 (η πρώτη τα αναζητά, η δεύτερη έχει αποκτήσει ήδη 12 από την Πορτογαλία) και τα χρήματα που θα κέρδιζε η χώρα από την πώλησή τους θα μπορούσαν να κατευθυνθούν στο απολύτως επείγον πρόγραμμα εκσυγχρονισμού 123 (30+55+38) F-16 στην πλέον σύγχρονη διαμόρφωση «Viber». Πρόκειται για μια απλή σκέψη η οποία είναι σίγουρο ότι έχει γίνει και από άλλους, ενδεχομένως με παραλλαγές.

Η Ελλάδα, κυρίως όμως η πολιτική της ηγεσία, θα πρέπει να κατανοήσει το ταχύτερο δυνατό ότι ο αεροπορικός στόλος έχει φθάσει σε επικίνδυνο σημείο και όσο καθυστερεί η σταδιακή υλοποίηση του αυτονόητου, θα διαπιστώσει ξαφνικά μια μέρα την απότομη καθίζηση της μαχητικής – άρα της αποτρεπτικής – ισχύος του αεροπορικού στόλου. Εάν είναι κάτι βέβαιο, πέραν του γεγονότος ότι η γεωπολιτική συγκυρία είναι ευνοϊκή για την Ελλάδα λόγω του αστάθμητου παράγοντα της περιφέρειας που ονομάζεται «Ερντογάν», δεν έχει την πολυτέλεια της ολιγωρίας. Στην πραγματικότητα ποτέ δεν την είχε και το ότι κάποιοι, κάποτε, κερδοσκόπησαν, ιδιοτελώς συμπεριφερόμενοι, πάνω στις ανάγκες της εθνικής άμυνας δεν αλλάζει τα δεδομένα. Σε εθνικό επίπεδο, οι ανάγκη αμυντικής θωράκισης της χώρας στο μέτρο του δυνατού παραμένει κεφαλαιώδους σημασίας, παράλληλα με την ανάγκη «θεσμικής ωρίμανσης» της χώρας και… περιθωριοποίησης της «κλεφτουριάς». Το δε πρόγραμμα της αναβάθμισης του κορμού του αεροπορικού στόλου που είναι -σε αριθμητικό τουλάχιστον επίπεδο- τα F-16 έχει φτάσει στο μη περαιτέρω. Θωρούμε δεδομένο, ότι η ηγεσία της Πολεμικής Αεροπορίας, αν και φρονίμως ποιούσα κρατά παραδοσιακά χαμηλούς τόνους φροντίζοντας να κάνει τη δουλειά με ό,τι διαθέτει, ξεκαθαρίζει στην πολιτική ηγεσία πως η δυνατότητα αυτή βαίνει συνεχώς μειούμενη, ενώ αν αναγκαστεί να μιλήσει κανείς στο μέλλον για «ημερομηνία λήξης», η λήξη αυτή θα συνδυαστεί με τραυματικές εμπειρίες τις οποίες ουδείς πολιτικός ή/και αξιωματικός των Ενόπλων Δυνάμεων θα ήθελε να βιώσει.

Αυτά προς το παρόν. Θα επανέλθουμε εξετάζοντας την προτεινόμενη αναβάθμιση από την τεχνική σκοπιά, ζητώντας τα φώτα πιο ειδικών, διότι παρουσιάζει σημαντικό ενδιαφέρον.

Μιχαήλ Βασιλείου
http://www.defence-point.gr/news/?p=153788

ΣΧΕΤΙΚΟ ΜΕ ΣΧΟΛΙΟ ΜΑΣ:  https://isxys.blogspot.com/2016/06/f-16_8.html

No comments :

Post a Comment