30/11/2015

Θρίαμβος Τουρκίας, Βατερλώ Ελλάδας και Κύπρου στις Βρυξέλλες

Πριν δέκα μόλις μέρες είχαμε επισημάνει ότι η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, αρνούμενη λόγω ιδεοληψίας να εκπληρώσει το στρατηγικό ρόλο της Ελλάδας ως αναχώματος στις μεταναστευτικές ροές, μεγιστοποιεί το ρόλο και τη σημασία της Τουρκίας στο μεταναστευτικό κι έτσι την καθιστά ρυθμιστικό παράγοντα και αναγκαίο συνομιλητή για τους Ευρωπαίους. Και είχαμε τονίσει ότι εφ” όσον η Ελλάδα συνειδητά παραιτείται από την προσπάθεια ανάσχεσης των μεταναστευτικών ροών, οι υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες θα βρουν άλλους τρόπους να αυτοπροστατευτούν, ερχόμενες σε συνεννόηση με την Τουρκία. Δυστυχώς, επιβεβαιωθήκαμε ταχύτερα απ” όσο φανταζόμασταν: με τη χθεσινή σύνοδο κορυφής ΕΕ-Τουρκίας στις Βρυξέλλες, οι ευρωπαϊκές χώρες αποφάσισαν να αντιμετωπίσουν πλέον το μεταναστευτικό συναλλασσόμενες απ” ευθείας με την Τουρκία και δίνοντάς της σοβαρά ανταλλάγματα για να εξασφαλίσουν τη συνεργασία της στον έλεγχο των μεταναστευτικών ροών.

Στη χθεσινή σύνοδο λοιπόν, την πρώτη σύνοδο κορυφής ΕΕ-Τουρκίας μετά από 11 χρόνια (όπως επεσήμανε περιχαρής ο A. Νταβούτογλου), συμφωνήθηκαν περιληπτικά τα εξής:
- Διάθεση επιπλέον πόρων 3 δισ. Ευρώ στην Τουρκία για την αντιμετώπιση του μεταναστευτικού
- Αναζωογόνηση της ενταξιακής διαδικασίας της Τουρκίας με τακτικές Συνόδους δύο φορές ετησίως προς αξιολόγηση της εξέλιξης των σχέσεων ΕΕ – Τουρκίας, καθώς και με πρόσθετες τακτικές συναντήσεις πολιτικού διαλόγου
- Διεξαγωγή διακυβερνητικής διάσκεψης για το άνοιγμα του κεφαλαίου 17 των ενταξιακών διαπραγματεύσεων στις 14 Δεκεμβρίου.
-Δέσμευση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να ολοκληρώσει το πρώτο τρίμηνο του 2016 την προπαρασκευαστική εργασία για το άνοιγμα ενός αριθμού πρόσθετων κεφαλαίων.
- Αναβάθμιση της τελωνειακής ένωσης
- Ενεργοποίηση μηχανισμών διαλόγου υψηλού επιπέδου για την οικονομική και ενεργειακή συνεργασία εντός του πρώτου τριμήνου του 2016.
- Επιτάχυνση της εκπλήρωσης των ορόσημων στον οδικό χάρτη για τις απαιτήσεις θεώρησης (Visa) έναντι όλων των κρατών μελών, με στόχο την κατάργηση της Visa για Τούρκους πολίτες στην ΕΕ ως τον Οκτώβριο του 2016.
- ΕΕ και Τουρκία εντείνουν την συνεργασία τους σχετικά με τους μετανάστες που δεν χρήζουν διεθνούς προστασίας, αποτρέποντας τα ταξίδια προς την Τουρκία και την ΕΕ, εφαρμόζοντας τις διμερείς συμφωνίες επανεισδοχής και επαναπροωθώντας μετανάστες που δεν χρήζουν διεθνούς προστασίας στις χώρες καταγωγής τους.

Έτσι η Τουρκία, πέραν της σημαντικής οικονομικής ενίσχυσης με 3 δις Ευρώ, πέτυχε την επανέναρξη των ενταξιακών της διαπραγματεύσεων με την ΕΕ, παρά τις δίκαιες αντιρρήσεις της Κύπρου για το γεγονός ότι δεν έχει εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της (με πρώτη την αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας). Επιπλέον, δρομολόγησε τη διαδικασία κατάργησης των θεωρήσεων (Visa) για Τούρκους πολίτες στην Ευρωπαϊκή Ένωση, που αποτελεί πάγιο αίτημά της. Ως αντάλλαγμα η Τουρκία δίνει την εφαρμογή των ήδη υφιστάμενων (!!!) διμερών συμφωνιών επανεισδοχής, καθώς και την αποτροπή της μετάβασης «μεταναστών που δεν έχουν ανάγκη διεθνούς προστασίας» από την Τουρκία προς την ΕΕ. Όπερ εστι μεθερμηνευόμενον, εάν ο παράνομος μετανάστης χαρακτηρίζεται ως «πρόσφυγας» η Τουρκία δεν υποχρεούται να εμποδίσει τη μετάβασή του προς την ΕΕ!

Στη χθεσινή συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας υπάρχουν και κάποιες δικλείδες ασφαλείας που μεταθέτουν την ικανοποίηση ορισμένων τουρκικών αιτημάτων στο μέλλον. Συγκεκριμένα για το ζήτημα της κατάργησης της βίζας, στο οποίο οι Ευρωπαίοι παραμένουν επιφυλακτικοί, ο «οδικός χάρτης» με ορίζοντα τον Οκτώβριο του 2016 αφήνει περιθώρια για υπαναχωρήσεις. Επίσης η διατύπωση του ανακοινωθέντος («without prejudice to the position of Member States») ως προς το άνοιγμα των πρόσθετων κεφαλαίων ενταξιακών διαπραγματεύσεων που θα προετοιμάσει η Κομισιόν (εκτός του 17ου που ανοίγει το Δεκέμβριο) σημαίνει ότι τα κράτη μέλη, και πρωτίστως η Κύπρος, επιφυλάσσονται να καθορίσουν τη θετική ή αρνητική στάση τους για τα υπόλοιπα κεφάλαια στο μέλλον. Όμως συνολικά η Τουρκία πέτυχε χθες ένα διπλωματικό θρίαμβο: από τη δυσχερή θέση στην οποία είχε περιέλθει διεθνώς λόγω της εξέλιξης της συριακής κρίσης και της κατάρριψης του ρωσικού αεροσκάφους, βρίσκεται να έχει υπερφαλαγγίσει την Ελλάδα και την Κύπρο, διαπραγματευόμενη απ” ευθείας με την ηγεσία της Ε.Ε για το «κοινό μας σπίτι» (κατά τη διατύπωση Νταβούτογλου) και αναγνωριζόμενη ως συμμέτοχος στην προσπάθεια ενίσχυσης του «European Project»(κατά τη διατύπωση του κοινού ανακοινωθέντος). Για τη σύμπραξή της στο μεταναστευτικό και την εκπλήρωση όσων ήδη είχε συμφωνήσει παλιότερα, παίρνει σημαντικά οικονομικά ανταλλάγματα. Ταυτόχρονα, η Τουρκία, δηλαδή η χώρα που ορθά καταγγέλθηκε από τη Ρωσία ως υποστηρικτής του Ισλαμικού Κράτους, αναγνωρίζεται από την ΕΕ ως κρίσιμος εταίρος στην «καταπολέμηση της τρομοκρατίας». Τέλος επανεκκινά τις ενταξιακές της διαπραγματεύσεις χωρίς να κάνει καμία παραχώρηση προς την Κύπρο! Αυτό το τελευταίο σημείο συνιστά (πέραν της κατάστασης που διαμορφώνεται στο μεταναστευτικό) σημαντική ήττα για την Ελλάδα και την Κύπρο. Δεδομένης μάλιστα της δημόσιας, από τουρκικού εδάφους, διαφοροποίησης του Α. Τσίπρα από την κυπριακή κυβέρνηση στο θέμα του ανοίγματος κεφαλαίων των ενταξιακών διαπραγματεύσεων ΕΕ-Τουρκίας, δικαιούται να αναρωτιέται κανείς κατά πόσον η Ελλάδα στήριξε διπλωματικά την Κύπρο σε αυτή τη μάχη. Πολύ περισσότερο όταν η δήλωση Α. Τσίπρα ότι «ανυπομονούμε να ενισχύσουμε» τη σχέση ΕΕ-Τουρκίας θυμίζει επικίνδυνα την αλήστου μνήμης ρήση «εμείς θα σύρουμε το κάρο της Τουρκίας στην Ευρώπη» του Γ. A. Παπανδρέου. Του οποίου, θυμίζουμε, στενός σύμβουλος υπήρξε ο νυν υπουργός Εξωτερικών Ν. Κοτζιάς…

Μπροστά σε αυτό το συνολικό σκηνικό, καθίσταται τραγικά γελοία η προσπάθεια του Α. Τσίπρα να κερδίσει τις επικοινωνιακές εντυπώσεις διαδίδοντας ότι στη συνάντησή του με τον Α. Νταβούτογλου σχολίασε την πρόσφατη κατάρριψη του ρωσικού Su-24 από τουρκικό F-16 λέγοντας «ευτυχώς οι πιλότοι μας δεν είναι τόσο νευρικοί όσο οι δικοί σας απέναντι στους Ρώσους». Η γελοιότητα υπογραμμίζεται και από το γεγονός ότι ο Α. Τσίπρας μετά την αντίδραση του Α. Νταβούτογλου έσβησε από το Twitter τη σχετική ανάρτησή του στα αγγλικά, διατηρώντας όμως την ελληνική. Αξίζει να σημειωθεί ότι η δημόσια αυτή τοποθέτηση του (κατά τραγική συγκυρία) πρωθυπουργού της χώρας υποσκάπτει τα συμφέροντα της Ελλάδας με τουλάχιστον τρεις τρόπους:
Πρώτον, υποβαθμίζει μια μείζονα πολιτική επιλογή της τουρκικής πολιτικής ηγεσίας (που άλλωστε ανακοίνωσε ότι η κατάρριψη έγινε κατόπιν προσωπικής εντολής του Ερντογάν) σε προσωπική «νευρικότητα» ενός χειριστή. Ευπρόσδεκτη χείρα βοηθείας σε μια Τουρκία που προσπαθεί να κάνει damage control απέναντι στις ρωσικές αντιδράσεις.
Δεύτερον, υπονομεύει και την ελληνική θέση στο ζήτημα των τουρκικών παραβιάσεων στο Αιγαίο, υποβαθμίζοντας τη νομική πλευρά του. Αντί για τη σωστή τοποθέτησή του στο πλαίσιο του διεθνούς δικαίου, το πρόβλημα των τουρκικών παραβιάσεων στο Αιγαίο και της αντιμετώπισής τους υποβαθμίζεται σε ζήτημα «νευρικότητας» ή «ψυχραιμίας» των εμπλεκόμενων χειριστών. Και τι θα γίνει αύριο κύριε Τσίπρα αν συμβεί κάποιο επεισόδιο τύπου Ναϊλ Ερντογάν ή, ο μη γένοιτο, Ηλιάκη; Πώς θα θέσετε τότε το ζήτημα των τουρκικών παραβιάσεων σε πλαίσιο διεθνούς δικαίου, όταν τώρα το υποβαθμίζετε σε επίπεδο προσωπικής «νευρικότητας» των χειριστών;
Τρίτον, η προσπάθεια δημιουργία κλίματος μέσω tweets αποδίδει βέβαια για τον κ. Τσίπρα στην Ελλάδα, αλλά διεθνώς αντιμετωπίζεται ως έλλειψη σοβαρότητας και εκθέτει την Ελλάδα (όπως δείχνουν και τα ειρωνικά σχόλια), δίνοντας ταυτόχρονα τη δυνατότητα στον Α. Νταβούτογλου να εμφανιστεί, με την απάντησή του, ως συμφιλιωτικός και εποικοδομητικός.

Το πρόβλημα με τον κ. Τσίπρα στην εξωτερική πολιτική είναι ο συνδυασμός της αμάθειας με το παροιμιώδες θράσος του. Εκεί που ακόμα και έμπειροι πολιτικοί ανοίγουν τους φακέλους και ζητούν τη γνώμη των διπλωματών για να ενημερωθούν, ο Α. Τσίπρας «ξανοίγεται» αδιάβαστος και αμέριμνος, αναζητώντας την καλή «ατάκα» και το επικοινωνιακό κέρδος. Είναι ακόμα νωπή η εγγραφή του στο βιβλίο επισκεπτών στο Ισραήλ που αναγνωρίζει την Ιερουσαλήμ ως «ιστορική πρωτεύουσα» του εβραϊκού κράτους. Είναι επίσης πρόσφατη η δημόσια, από τουρκικού εδάφους, διαφοροποίησή του από την κυπριακή κυβέρνηση στο θέμα του ανοίγματος των κεφαλαίων 23 και 24 των ενταξιακών διαπραγματεύσεων ΕΕ-Τουρκίας. Και φυσικά δεν ξεχνιέται η περίφημη δήλωσή του ότι «στη θάλασσα δεν υπάρχουν σύνορα» που ουσιαστικά υιοθέτησε τις τουρκικές θέσεις για τα θαλάσσια σύνορα στο Αιγαίο. Όμως οι επικοινωνιακές επιτυχίες ή αποτυχίες έχουν τελικά περιορισμένη σημασία. Κρίσιμη είναι η ασκούμενη πολιτική και τα αποτελέσματά της. Και για να επιστρέψουμε στο μεταναστευτικό και τη χθεσινή σύνοδο, τα αποτελέσματα της «ανοιχτής» μεταναστευτικής πολιτικής της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ στη σχέση ΕΕ-Τουρκίας είναι ήδη ορατά: δραστική αναβάθμιση της τουρκικής διαπραγματευτικής θέσης μέσα σε ελάχιστους μήνες.

ΣτάθηςΕΤΌσο για τη γενικότερη «ανυπομονησία» της κυβέρνησης Τσίπρα-Καμμένου να προωθήσει τη σύνδεση ΕΕ-Τουρκίας, το καλύτερο σχόλιο είναι ένα παλιό σκίτσο του Στάθη για τις αντίστοιχες παλιότερες «φιλοδοξίες» του Γ. Α. Παπανδρέου…

http://e-amyna.com/?p=19966

ΣΧΕΤΙΚΟ:  Stratfor, Πού θα κριθεί το ανατολίτικο παζάρι ΕΕ-Τουρκίας

No comments :

Post a Comment