21/06/2015

Καναδάς : Η υπερδύναμη του αύριο;

Μόλις έφτασα στο τέλος του βιβλίου «Ο Κατακλυσμός» του Adam Tooze, μία ιστορία για το πώς η οικονομική δύναμη των Ηνωμένων Πολιτειών άλλαξε την πορεία της ιστορίας κατά την διάρκεια των παγκοσμίων πολέμων. Είναι σχεδόν αδύνατο για τους σημερινούς ανθρώπους να αντιληφθούν πόσο μεγάλη ήταν αυτή η αλλαγή, αφού για τον περισσότερο κόσμο οι ΗΠΑ ήταν πάντα η Μεγάλη Χώρα, ο πρωτοπόρος των αγορών, της καινοτομίας και της γεωπολιτικής σταθερότητας.  Αυτή την στιγμή, η αμερικανική ηγεμονία φθίνει. Με μόνο το ένα τέταρτο του πληθυσμού της Κίνας, ουσιαστικά δεν υπάρχει πιθανότητα οι ΗΠΑ να συνεχίσουν να βασιλεύουν στην οικονομική σφαίρα, εκτός κι αν η Κίνα υποστεί μία σημαντική κατάρρευση. Αλλά μακροπρόθεσμα, ποιες αλλαγές μπορούμε να αναμένουμε στην ισορροπία των οικονομικών δυνάμεων; Να αναμένουμε μία επιστροφή από τις Ηνωμένες Πολιτείες, δεδομένης της μεταναστευτικής πολιτικής που επιτρέπει στον πληθυσμό της χώρας να αυξάνεται, ακόμα κι αν τα επίπεδα γεννήσεων μειώνονται. Ο τεράστιος πληθυσμός της Ινδίας, φυσικά, θα την κάνει επίσης σπουδαία οικονομική δύναμη. Όμως, στους επόμενους δύο αιώνες, υπάρχει μία ακόμα χώρα που νομίζω ότι έχει μια απίστευτα καλή πιθανότητα να γίνει οικονομική και πολιτιστική υπερδύναμη. Αυτή η χώρα είναι ο Καναδάς.

Με πληθυσμό μόνο 35,2 εκατομμυρίων (το 2013), ψυχρό κλίμα και χαμηλό ποσοστό γονιμότητας, ο Καναδάς δείχνει ως απίθανος υποψήφιος για να γίνει υπερδύναμη. Αλλά ο Καναδάς έχει τρεις τεράστιες και θεμελιώδεις δυνάμεις. Αυτές είναι οι φυσικοί πόροι, η καλή διακυβέρνηση και η σχεδόν απίστευτα ανεκτική και ανοιχτή κουλτούρα. Από άποψη φυσικών πόρων, ο Καναδάς είναι σχεδόν ασύγκριτος. Όσον αφορά το πόσιμο νερό –που αναμένεται να γίνει σπάνιος πόρος μέσα στους επόμενους δύο αιώνες- τον Καναδά ξεπερνούν μόνο δύο κράτη, οι ΗΠΑ και η Βραζιλία. Το ποσοστό της καλλιεργήσιμης γης , στα 4,6 τοις εκατό, είναι σχετικά μικρό, αλλά κατά πάσα πιθανότητα θα αυξηθεί, όσο η κλιματική αλλαγή προχωρά και οι πάγοι υποχωρούν. Ουσιαστικά, υπάρχει πολύς χώρος ακόμα για περισσότερους ανθρώπους στον Καναδά. Η καλή διακυβέρνηση είναι ένα ακόμα χαρακτηριστικό γνώρισμα της δύναμης του Καναδά. Σε συστηματική βάση, ο Καναδάς κατατάσσεται στο top 10 των λιγότερο διεφθαρμένων κρατών παγκοσμίως, σύμφωνα με την Διεθνή Διαφάνεια. Οι Ηνωμένες Πολιτείες αντιθέτως, μετά βίας μπαίνουν στο top 20. Αυτό είναι εξαιρετικά εντυπωσιακό, δεδομένων των πλούσιων αποθεμάτων σε φυσικούς πόρους, κάτι που συνήθως οδηγεί τις χώρες στο να γίνονται πιο διεφθαρμένες – ένα φαινόμενο γνωστό ως “Resource Curse”.  Μάλλον λόγω των θεσμών υψηλής ποιότητας μπόρεσε ο Καναδάς να εφαρμόσει καθολική ιατρική περίθαλψη. Όποια κι αν είναι η γνώμη σας για τα οφέλη της ιατρικής περίθαλψης, προϋποθέτει απαραιτήτως εμπιστοσύνη των πολιτών προς την κυβέρνηση τους. Σε μία χώρα με τόση έκταση και ποικιλία, όπως ο Καναδάς, το να κατορθώσεις να έχεις εμπιστοσύνη από τους πολίτες, σε επίπεδα όμοια με αυτά των εθνικώς ομοιογενών κρατών της Ευρώπης , αποτελεί μεγάλο κατόρθωμα. Επιπροσθέτως, οι δυνατοί θεσμοί του Καναδά τού έχουν επιτρέψει να εφαρμόζει λιγότερο αμφιλεγόμενες οικονομικές πολιτικές, όπως για παράδειγμα χαμηλό φορολογικό συντελεστή (15 % συγκριτικά με το 35% των ΗΠΑ). Επί της ουσίας, ο Καναδάς μπορεί να κάνει πολύ καλύτερα πράγματα απ’ ότι οι ΗΠΑ.

Αλλά η μεγαλύτερη νίκη των Καναδικών θεσμών είναι η μεταναστευτική τους πολιτική. Ενώ το μεταναστευτικό σύστημα των Ηνωμένων Πολιτειών επικεντρώνεται στην οικογενειακή επανένωση, ο Καναδάς επικεντρώνεται στο να προσελκύσει τα καλύτερα και πιο λαμπρά μυαλά. Το Ομοσπονδιακό Πρόγραμμα Εξειδικευμένων Εργαζόμενων της χώρας επιλέγει εργαζόμενους, με βάση γλωσσικές ικανότητες, εκπαίδευση, επαγγελματική εμπειρία, ηλικία, υπάρχουσες προσφορές εργασίας και μία κατηγορία που περιλαμβάνει πολλά και λέγεται «προσαρμοστικότητα». Αυτό είναι ένα πρόγραμμα μόνιμης μετανάστευσης, αντίθετα με το αμερικάνικό πρόγραμμα Η-1Β που είναι για προσωρινούς εργαζόμενους. Με την πάροδο του χρόνου, αυτή η «πλημμύρα» ταλέντου αναμένεται να κάνει τον Καναδά ένα από τα κέντρα της νέα παγκόσμιας οικονομίας, της οποίας οι κινητήριες δυνάμεις θα είναι η έρευνα και η πρωτοπορία. Ο Καναδάς τώρα έχει ένα καθαρό ετήσιο ποσοστό μετανάστευσης περίπου 0,57 τοις εκατό του πληθυσμού του. Αυτό το ποσοστό αποτελεί ήδη μία γρήγορη ταχύτητα, που αντιστοιχεί σε περίπου μισό εκατομμύριο μετανάστες τον χρόνο. Αλλά με το ισχυρό ρεκόρ αφομοίωσης που έχει, ο Καναδάς είναι σε θέση να αυξήσει αυτό το ποσοστό. Όσο η κλιματική αλλαγή κάνει την χώρα λιγότερο ψυχρή, ο Καναδάς θα γίνεται όλο και πιο ελκυστικός προορισμός. Ίσως πάρει αιώνες μέχρι ο Καναδάς να μπορεί να ανταγωνιστεί τις ΗΠΑ σε πληθυσμιακούς όρους, δεδομένου ότι ξεκινάει από τόσο χαμηλό επίπεδο. Αλλά με όρους μορφωμένου και υψηλά καταρτισμένου πληθυσμού, ο Καναδάς μπορεί σύντομα να γίνει προεξέχων. Αυτό θα μπορούσε να τον μετατρέψει σε ένα παγκόσμιο Silicon Valley ή μία Σιγκαπούρη, αλλά με λιγότερες ανισότητες.

Ο Καναδάς μπορεί να γίνει στον 22ο αιώνα, ότι ήταν η Ολλανδία τον 17ο. Αυτή η άνοδος του Καναδά, τι θα μπορούσε να σημαίνει για την γεωπολιτική και τον παγκόσμιο πολιτισμό; Μπορώ μόνο να φανταστώ ότι θα οδηγήσει σε καλά πράγματα. Ο Καναδάς είναι μία από τις πιο ελεύθερες χώρες στον κόσμο, ένθερμος οπαδός της ανοχής και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Το μεταναστευτικό του σύστημα θα τον κάνει ένα από τα πιο πολυπολιτισμικά κράτη.  Σε έναν αιώνα από τώρα, μπορεί το φύλλο σφενδάμου να πάρει την θέση των αστεριών και των ριγών, ως το παγκόσμιο σύμβολο ελευθερίας και δημοκρατίας.  Όποτε, έχετε το νου σας στην μεγάλη χώρα του βορρά- μπορεί να κυριαρχήσει σε πολύ σημαντικά και καλά πράγματα. Και εν τω μεταξύ, οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει να σκεφτούν πώς θα μεταρρυθμίσουν τους θεσμούς τους, ώστε να είναι σε θέση να συμβαδίσουν.

Απόδοση- επιμέλεια κειμένου: Όλγα Αριστείδου
http://www.bloombergview.com/articles/2015-06-12/canada-might-have-the-goods-to-become-a-superpower

http://dia-kosmos.blogspot.gr/2015/06/blog-post_638.html

No comments :

Post a Comment