Για ύποπτη σιωπή κατηγορεί ευθέως την Ουάσινγκτον δημοσίευμα του περιοδικού Newsweek σχετικά με τη ραγδαία και επιθετική ανάπτυξη του πυρηνικού προγράμματος του Πακιστάν, δημοσιεύοντας κατ΄αποκλειστικότητα δορυφορική φωτογραφία των υπό ανέγερση νέων πυρηνικών εγκαταστάσεων στο Khushab, περίπου 140 μίλια νότια του Ισλαμαμπάντ. Σύμφωνα με τον Paul Brannan, αναλυτή του Institute for Science and International Security, η κατασκευή και τέταρτου πυρηνικού σταθμού θα επιτρέψει την παραγωγή μεγαλύτερη ποσότητας πλουτωνίου όταν, κατά αμερικανικές εκτιμήσεις, το Πακιστάν έχει ήδη στη διάθεσή του 100 πυρηνικά όπλα και παράγει νέες πυρηνικές κεφαλές με ρυθμό 8 έως 20 ετησίως. O Ηans Kristensen, ειδικός σε θέματα πυρηνικών μέσα από το ιστολόγιο της Ομοσπονδίας Αμερικανών Επιστημόνων (FAS) επικρίνει το Πακιστάν για τη παραγωγή του τακτικού βαλλιστικού βλήματος NASR (Hatf-9), το οποίο πραγματοποίησε τη πρώτη του δοκιμή στις 19 Απριλίου. O Κristensen καλεί το Πακιστάν να διευκρινήσει τον αριθμό και τον τύπο των πυρηνικών του όπλων καθώς και το μέγεθος που θα ικανοποιούσε την ελάχιστη αποτροπή.
Η ασάφεια στο πυρηνικό δόγμα του Πακιστάν είναι αυτή που επιτείνει την ανησυχία στα δυτικά επιτελεία αφού ο δημόσιος διάλογος γύρω από τα θέματα της πυρηνικής στρατηγικής είναι ανύπαρκτος, ενώ σε συνδυασμό με την πολιτική αστάθεια στη χώρα και τη δραστηριοποίηση του ισλαμικού στοιχείου δημιουργεί πολλούς πονοκεφάλους. Στα μάτια των πακιστανών αξιωματούχων τα πυρηνικά όπλα υπάρχουν για να εγγυηθούν την επιβίωση του έθνους, ανεξάρτητα από το αν η απειλή είναι συμβατική ή πυρηνική. Ακόμα, σε αντίθεση με την Ινδία, οι αρχές του Ισλαμαμπάντ δεν έχουν δεσμευθεί ότι δεν θα χρησιμοποιήσουν πρώτοι πυρηνικά όπλα, δημιουργώντας εύλογες υποψίες ότι δεν έχει αποκλειστεί το ενδεχόμενο προληπτικής χρήσης πυρηνικών όπλων ακόμα και εναντίον αστικών κέντρων. Οι ΗΠΑ εμφανίζονται ανήσυχες με τους χαλαρούς μηχανισμούς έλεγχου που σύμφωνα με τις μυστικές υπηρεσίες της επικρατούν στο Πακιστάν, παρά τις διαβεβαιώσεις περί του αντιθέτου από τους ιθύνοντες του Ισλαμαμπάντ (βλ. Η ασφάλεια των πυρηνικών όπλων σε ένα ασταθές Πακιστάν).
Το πυρηνικό πρόγραμμα του Πακιστάν
Η πακιστανική κυβέρνηση εκδήλωσε ενδιαφέρον για την ανάπτυξη της ατομικής ενέργειας από το 1954. Περίπου δύο χρόνια μετά ιδρύθηκε η Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας (Pakistan Atomic Energy Commission/PAEC) ενώ ο πρώτος ερευνητικός αντιδραστήρας της χώρας τέθηκε σε λειτουργία το 1965 με αμερικανική βοήθεια. Ο πρώτος χρηστικός αντιδραστήρας (βαρέου ύδατος) λειτούργησε το 1970 στο Καράτσι με καναδική τεχνογνωσία. Ο πόλεμος του 1965 επανέφερε το φοβικό σύνδρομο έναντι της Ινδίας στους κόλπους της πακιστανικής ελίτ και οι πρώτες φωνές υπέρ της απόκτησης πυρηνικών όπλων άρχισαν να ακούγονται. Μετά και από την ταπεινωτική ήττα του Πακιστάν στο πόλεμο του 1971, έγιναν προσπάθειες απόκτησης της απαραίτητης τεχνολογίας για τον εμπλουτισμό ουρανίου από τη Γαλλία και η σχετική συμφωνία υπεγράφη τον Οκτώβριο του 1974. Το Παρίσι όμως ακύρωσε τη συμφωνία δυο χρόνια αργότερα κατόπιν αμερικανικών πιέσεων, καθώς είχαν γίνει γνωστές οι προσπάθειες του Πακιστάν για τη δημιουργία πυρηνικού οπλοστασίου.
Με την επιστροφή του Abdul Qadder Khan στο Πακιστάν το 1976, το Πακιστάν έθεσε ενός απόρρητου προγράμματος για τη δημιουργία πυρηνικού οπλοστασίου. Ο Κhan κατάφερε το 1979 να εμπλουτίσει μικρές ποσότητες ουρανίου με πυρηνικούς φυγοκεντρωτές, τα σχέδια των οποίων είχε κλέψει από τα εργαστήρια της ολλανδικής Urenco. Αρκετοί Πακιστανοί επιστήμονες είχαν εντωμεταξύ εκπαιδευτεί στο Βέλγιο πάνω στην πυρηνική τεχνολογία και με την επιστροφή τους στο Πακιστάν δημιούργησαν ένα μικρό εργαστήριο με υπό τη διεύθυνση του Κhan. Προς τα τέλη της δεκαετίας του ’80 κατασκευάστηκαν μεγαλύτερες εγκαταστάσεις στην Kahuta, κοντά στο Ισλαμαμπάντ, οι οποίες πιστεύεται ότι παράγουν ετησίως δύο με τέσσερις κεφαλές, χρησιμοποιώντας καύσιμα από αντιδραστήρα παραγωγής πλουτωνίου. Το 1984 κατασκευάστηκαν οι πρώτες βόμβες που μπορούσαν να μεταφερθούν από αεροσκάφη. Η βοήθεια της Κίνας στην ανάπτυξη του πυρηνικού know-how και του οπλοστασίου γενικότερα του Ισλαμαμπάντ θεωρήθηκε ουσιαστική, καθώς το 1986 υπεγράφη μεταξύ των δύο χωρών συμφωνία πυρηνικής συνεργασίας. Το 1987 οι αρχές του Ισλαμαμπάντ παραδέχτηκαν επισήμως ότι η χώρα αναπτύσσει πυρηνικά όπλα. Στις 30 Μαΐου 1998 το Πακιστάν πραγματοποίησε την μεγαλύτερη έως τώρα πυρηνική δοκιμή του -μεγέθους 12 χιλιοτόνων- και έκτοτε θεωρείται de facto πυρηνική δύναμη.
Ανάπτυξη βαλλιστικών βλημάτων από το Πακιστάν
Το Πακιστάν επικεντρώθηκε στην ανάπτυξη βαλλιστικών πύραυλων για τη μεταφορά των πυρηνικών της κεφαλών. Το Δεκέμβριο του 1991 το Πακιστάν διεξήγαγε δοκιμή του εγχώρια αναπτυχθέντος βλήματος Hatf-1 με βεληνεκές 80 km και πολεμική κεφαλή βάρους 500 kgr. Ο συγκεκριμένος πύραυλος αποτελεί ουσιαστικά αντίγραφο του κινεζικού Μ-9 (CSS-6/DF-15). Μαζί με τη βελτιωμένη έκδοσή του τον Hatf-1A εμβέλειας 100 km, κηρύσσονται το 1992 επιχειρησιακά έτοιμοι. Αργότερα γίνεται γνωστό ότι ο νέος πύραυλος Hatf-2 με εμβέλεια 250 km και γόμωση επίσης 500 kgr έχει καταστεί επιχειρησιακός από το 1996. Σύμφωνα με αμερικανικές πήγες το Πακιστάν κατέβαλε τότε στην Κίνα $185 εκατ. για την αγορά 84 βλημάτων Μ-11 (CSS-7/DF-11) μαζί με 12-20 εκτοξευτές, καθώς και άλλα $516 εκατ. για μεταφορά πυραυλικής τεχνολογίας. Βασικό μέλημα του Πακιστάν δεν ήταν μόνο η κατασκευή πυραύλων αντίστοιχων ικανοτήτων με τους ινδικούς αλλά και η ανάπτυξή τους στους αντίστοιχους αριθμούς ώστε να επιτευχθεί εξισορρόπηση ισχύος. Τον Ιούλιο του 1997 η κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι στις δοκιμαστικές εκτοξεύσεις του ο Hatf-3 ξεπέρασε τα 800 km.
Τον Ιανουάριο του 1998 το Ισλαμαμπάντ ανακοίνωσε την επιτυχή ανάπτυξη του πρώτου του βαλλιστικού πυραύλου μέσης εμβέλειας Ghauri I (ή Hatf-5 κατ’άλλες πηγές), χρησιμοποιώντας τεχνογνωσία από τη Βόρειο Κορέα. Στις 6 Απριλίου 1998 γίνεται η δοκιμή του, με κυβερνητικές πηγές να αναφέρουν ότι το βλήμα βάρους 16 τόνων μεταφέρει γόμωση 700 kgr και επιτυγχάνει βεληνεκές 1500 km, εντάσσεται δηλαδή στην κατηγορία MRBM. Πιθανολογείται ότι βασίζεται στο σχέδιο των βορειοκορεατικών βαλλιστικών πυραύλων Nodong 1. Σύμφωνα με προηγούμενες ανακοινώσεις Πακιστανών ιθυνόντων, το συγκεκριμένο βλήμα πρόκειται να χρησιμοποιηθεί ως βάση για την ανάπτυξη ενός διαστημικού φορέα. Το 1999 έγιναν οι δοκιμές των βλημάτων Ghauri II με γόμωση 1500 kgr και εμβέλεια 1750 km και του Shaheen 1 (βελτιωμένη έκδοση του Hatf-3). Μέσα στο 2000 δοκιμάστηκε και ο Shaheen 2 με εμβέλεια 2000 km αλλά άγνωστη γόμωση, που δεν είναι μέχρι σήμερα επιχειρησιακά έτοιμος. Στο επίπεδο του σχεδιασμού βρίσκεται και ο Ghauri III με εμβέλεια 3000 km, δηλώνοντας έτσι ξεκάθαρα τις επιδιώξεις του Πακιστάν να αποκτήσει εξελιγμένους πύραυλους κατηγορίας IRBM.
Ολόκληρη η έκθεση του ISIS εδώ.
ΠΗΓΗ: strategy report
Η ασάφεια στο πυρηνικό δόγμα του Πακιστάν είναι αυτή που επιτείνει την ανησυχία στα δυτικά επιτελεία αφού ο δημόσιος διάλογος γύρω από τα θέματα της πυρηνικής στρατηγικής είναι ανύπαρκτος, ενώ σε συνδυασμό με την πολιτική αστάθεια στη χώρα και τη δραστηριοποίηση του ισλαμικού στοιχείου δημιουργεί πολλούς πονοκεφάλους. Στα μάτια των πακιστανών αξιωματούχων τα πυρηνικά όπλα υπάρχουν για να εγγυηθούν την επιβίωση του έθνους, ανεξάρτητα από το αν η απειλή είναι συμβατική ή πυρηνική. Ακόμα, σε αντίθεση με την Ινδία, οι αρχές του Ισλαμαμπάντ δεν έχουν δεσμευθεί ότι δεν θα χρησιμοποιήσουν πρώτοι πυρηνικά όπλα, δημιουργώντας εύλογες υποψίες ότι δεν έχει αποκλειστεί το ενδεχόμενο προληπτικής χρήσης πυρηνικών όπλων ακόμα και εναντίον αστικών κέντρων. Οι ΗΠΑ εμφανίζονται ανήσυχες με τους χαλαρούς μηχανισμούς έλεγχου που σύμφωνα με τις μυστικές υπηρεσίες της επικρατούν στο Πακιστάν, παρά τις διαβεβαιώσεις περί του αντιθέτου από τους ιθύνοντες του Ισλαμαμπάντ (βλ. Η ασφάλεια των πυρηνικών όπλων σε ένα ασταθές Πακιστάν).
Το πυρηνικό πρόγραμμα του Πακιστάν
Η πακιστανική κυβέρνηση εκδήλωσε ενδιαφέρον για την ανάπτυξη της ατομικής ενέργειας από το 1954. Περίπου δύο χρόνια μετά ιδρύθηκε η Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας (Pakistan Atomic Energy Commission/PAEC) ενώ ο πρώτος ερευνητικός αντιδραστήρας της χώρας τέθηκε σε λειτουργία το 1965 με αμερικανική βοήθεια. Ο πρώτος χρηστικός αντιδραστήρας (βαρέου ύδατος) λειτούργησε το 1970 στο Καράτσι με καναδική τεχνογνωσία. Ο πόλεμος του 1965 επανέφερε το φοβικό σύνδρομο έναντι της Ινδίας στους κόλπους της πακιστανικής ελίτ και οι πρώτες φωνές υπέρ της απόκτησης πυρηνικών όπλων άρχισαν να ακούγονται. Μετά και από την ταπεινωτική ήττα του Πακιστάν στο πόλεμο του 1971, έγιναν προσπάθειες απόκτησης της απαραίτητης τεχνολογίας για τον εμπλουτισμό ουρανίου από τη Γαλλία και η σχετική συμφωνία υπεγράφη τον Οκτώβριο του 1974. Το Παρίσι όμως ακύρωσε τη συμφωνία δυο χρόνια αργότερα κατόπιν αμερικανικών πιέσεων, καθώς είχαν γίνει γνωστές οι προσπάθειες του Πακιστάν για τη δημιουργία πυρηνικού οπλοστασίου.
Με την επιστροφή του Abdul Qadder Khan στο Πακιστάν το 1976, το Πακιστάν έθεσε ενός απόρρητου προγράμματος για τη δημιουργία πυρηνικού οπλοστασίου. Ο Κhan κατάφερε το 1979 να εμπλουτίσει μικρές ποσότητες ουρανίου με πυρηνικούς φυγοκεντρωτές, τα σχέδια των οποίων είχε κλέψει από τα εργαστήρια της ολλανδικής Urenco. Αρκετοί Πακιστανοί επιστήμονες είχαν εντωμεταξύ εκπαιδευτεί στο Βέλγιο πάνω στην πυρηνική τεχνολογία και με την επιστροφή τους στο Πακιστάν δημιούργησαν ένα μικρό εργαστήριο με υπό τη διεύθυνση του Κhan. Προς τα τέλη της δεκαετίας του ’80 κατασκευάστηκαν μεγαλύτερες εγκαταστάσεις στην Kahuta, κοντά στο Ισλαμαμπάντ, οι οποίες πιστεύεται ότι παράγουν ετησίως δύο με τέσσερις κεφαλές, χρησιμοποιώντας καύσιμα από αντιδραστήρα παραγωγής πλουτωνίου. Το 1984 κατασκευάστηκαν οι πρώτες βόμβες που μπορούσαν να μεταφερθούν από αεροσκάφη. Η βοήθεια της Κίνας στην ανάπτυξη του πυρηνικού know-how και του οπλοστασίου γενικότερα του Ισλαμαμπάντ θεωρήθηκε ουσιαστική, καθώς το 1986 υπεγράφη μεταξύ των δύο χωρών συμφωνία πυρηνικής συνεργασίας. Το 1987 οι αρχές του Ισλαμαμπάντ παραδέχτηκαν επισήμως ότι η χώρα αναπτύσσει πυρηνικά όπλα. Στις 30 Μαΐου 1998 το Πακιστάν πραγματοποίησε την μεγαλύτερη έως τώρα πυρηνική δοκιμή του -μεγέθους 12 χιλιοτόνων- και έκτοτε θεωρείται de facto πυρηνική δύναμη.
Ανάπτυξη βαλλιστικών βλημάτων από το Πακιστάν
Το Πακιστάν επικεντρώθηκε στην ανάπτυξη βαλλιστικών πύραυλων για τη μεταφορά των πυρηνικών της κεφαλών. Το Δεκέμβριο του 1991 το Πακιστάν διεξήγαγε δοκιμή του εγχώρια αναπτυχθέντος βλήματος Hatf-1 με βεληνεκές 80 km και πολεμική κεφαλή βάρους 500 kgr. Ο συγκεκριμένος πύραυλος αποτελεί ουσιαστικά αντίγραφο του κινεζικού Μ-9 (CSS-6/DF-15). Μαζί με τη βελτιωμένη έκδοσή του τον Hatf-1A εμβέλειας 100 km, κηρύσσονται το 1992 επιχειρησιακά έτοιμοι. Αργότερα γίνεται γνωστό ότι ο νέος πύραυλος Hatf-2 με εμβέλεια 250 km και γόμωση επίσης 500 kgr έχει καταστεί επιχειρησιακός από το 1996. Σύμφωνα με αμερικανικές πήγες το Πακιστάν κατέβαλε τότε στην Κίνα $185 εκατ. για την αγορά 84 βλημάτων Μ-11 (CSS-7/DF-11) μαζί με 12-20 εκτοξευτές, καθώς και άλλα $516 εκατ. για μεταφορά πυραυλικής τεχνολογίας. Βασικό μέλημα του Πακιστάν δεν ήταν μόνο η κατασκευή πυραύλων αντίστοιχων ικανοτήτων με τους ινδικούς αλλά και η ανάπτυξή τους στους αντίστοιχους αριθμούς ώστε να επιτευχθεί εξισορρόπηση ισχύος. Τον Ιούλιο του 1997 η κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι στις δοκιμαστικές εκτοξεύσεις του ο Hatf-3 ξεπέρασε τα 800 km.
Τον Ιανουάριο του 1998 το Ισλαμαμπάντ ανακοίνωσε την επιτυχή ανάπτυξη του πρώτου του βαλλιστικού πυραύλου μέσης εμβέλειας Ghauri I (ή Hatf-5 κατ’άλλες πηγές), χρησιμοποιώντας τεχνογνωσία από τη Βόρειο Κορέα. Στις 6 Απριλίου 1998 γίνεται η δοκιμή του, με κυβερνητικές πηγές να αναφέρουν ότι το βλήμα βάρους 16 τόνων μεταφέρει γόμωση 700 kgr και επιτυγχάνει βεληνεκές 1500 km, εντάσσεται δηλαδή στην κατηγορία MRBM. Πιθανολογείται ότι βασίζεται στο σχέδιο των βορειοκορεατικών βαλλιστικών πυραύλων Nodong 1. Σύμφωνα με προηγούμενες ανακοινώσεις Πακιστανών ιθυνόντων, το συγκεκριμένο βλήμα πρόκειται να χρησιμοποιηθεί ως βάση για την ανάπτυξη ενός διαστημικού φορέα. Το 1999 έγιναν οι δοκιμές των βλημάτων Ghauri II με γόμωση 1500 kgr και εμβέλεια 1750 km και του Shaheen 1 (βελτιωμένη έκδοση του Hatf-3). Μέσα στο 2000 δοκιμάστηκε και ο Shaheen 2 με εμβέλεια 2000 km αλλά άγνωστη γόμωση, που δεν είναι μέχρι σήμερα επιχειρησιακά έτοιμος. Στο επίπεδο του σχεδιασμού βρίσκεται και ο Ghauri III με εμβέλεια 3000 km, δηλώνοντας έτσι ξεκάθαρα τις επιδιώξεις του Πακιστάν να αποκτήσει εξελιγμένους πύραυλους κατηγορίας IRBM.
Ολόκληρη η έκθεση του ISIS εδώ.
ΠΗΓΗ: strategy report
No comments :
Post a Comment