03/03/2021

Αρκεί η υπογραφή μιας συμφωνίας αγοράς πολεμικού υλικού για την ενίσχυση της αποτρεπτικής ισχύος της χώρας μας; Αγοράζεται η αποτροπή;

Το σύγχρονο υλικό για τον εξοπλισμό των Ε.Δ ασφαλώς και είναι καθοριστικός παράγων, αλλά δεν αρκεί. Χωρίς την πολιτική βούληση για χρήση τους σε κατάλληλο χρόνο, οι εξοπλισμοί δεν αρκούν.

Με την ισχύουσα δομή δυνάμεων, προβλέπεται η απόκτηση 40 καινούργιων πολεμικών αεροσκαφών για την κάλυψη των αναγκών της ΠΑ, μέχρι το 2025. Στο πλαίσιο αυτό, συμφωνήθηκε η αγορά 18 γαλλικών Rafale, τα οποία θεωρούνται αεροσκάφη 4,5 γενιάς. Τα αεροσκάφη αυτά όταν ενταχθούν πλήρως στην ΠΑ, θα έχουν δυνατότητα, μεταξύ άλλων:
  • Προσβολής εχθρικών αεροσκαφών με πυραύλους αέρος-αέρος Meteor, από απόσταση άνω των 100 χλμ.
  • Προσβολής χερσαίων στόχων μεγάλης αξίας με πυραύλους αέρος-εδάφους Scalp EG, από απόσταση άνω των 300 χλμ.
  • Προσβολής ναυτικών μονάδων με πυραύλους αέρος-επιφανείας Exocet AM39 Block2 Mod2, από απόσταση άνω των 50 χλμ, αναλόγως του ύψους αφέσεως των συγκεκριμένων όπλων.

Όμως μετά την αγορά πρέπει να αναληφθεί σειρά ενεργειών για να υπάρξει πραγματικό όφελος, όπως:
  • Η τροποποίηση των επιχειρησιακών σχεδίων προκειμένου να γίνεται εκμετάλλευση των νέων δυνατοτήτων που προσφέρουν στην ΠΑ.
  • Αλλαγή του δόγματος, δηλαδή του τρόπου με τον οποίο θα αντιμετωπίσουμε την απειλή έχοντας Rafale.
  • Αλλαγή της στρατιωτικής στρατηγικής μας ώστε να εκμεταλλευτούμε κάθε νέα δυνατότητα που αποκτούμε με σοβαρές οικονομικές θυσίες.

Πώς όμως περνά το μήνυμα στον αντίπαλο ότι με νέα μέσα, όπως τα Rafale, πρέπει να είναι πιο προσεκτικός στην συμπεριφορά του; Ότι αλλάζουν τα δεδομένα σε περίοδο προκλήσεων, κρίσεων ή και πολέμου; Ότι τα νέα όπλα ή μέσα, περίπτωση Rafale, φέρνουν αλλαγή στον τρόπο αντιμετωπίσεως του;

Η αγορά νέων υλικών, δεν επιφέρει αυτομάτως και αλλαγή των στρατιωτικών δυνατοτήτων του αγοραστή. Η ενσωμάτωση νέων μέσων σε οργανωμένες ΕΔ απαιτεί χρόνο, προκειμένου να εκπαιδευτεί το προσωπικό, να ενταχθούν τα μέσα στον επιχειρησιακό σχεδιασμό, να αλλάξει το δόγμα των ΕΔ και να γίνουν οι απαραίτητες διακλαδικές ασκήσεις μέσω των οποίων πιστοποιούνται τα υλικά και εξοικειώνεται το προσωπικό στην χρήση τους. Όταν συμπληρωθεί η διαδικασία, τότε μέσω δηλώσεων αρχικά επικοινωνείς τις προθέσεις σου στον αντίπαλο τονίζοντας τον κίνδυνο που διατρέχει εάν συνεχίσει κάποια συγκεκριμένη συμπεριφορά.

Ο νέος αυτός κίνδυνος για τον αντίπαλο προέρχεται ακριβώς από την εκμετάλλευση των δυνατοτήτων των νέων μέσων, συνδέεται δε αμέσως με μεγαλύτερο κόστος εάν συνεχίσει να προκαλεί ακόμα και κρίσεις μέσω των οποίων προωθεί τα συμφέροντα του. [Ας μην ξεχνάμε ότι οι κρίσεις δεν οδηγούν υποχρεωτικά σε πόλεμο. Η κρίση των Ιμίων δεν οδήγησε σε πόλεμο, παρά ταύτα δεν μπορεί έλληνας πολίτης να ανέβει στις βραχονησίδες Ιμια, αν και θεωρητικώς είναι ελληνικό έδαφος]. Μετά τις δηλώσεις, ακολουθεί η εφαρμογή των νέων δογμάτων τα οποία ο αντίπαλος βλέπει να δοκιμάζονται σε μεγάλες διακλαδικές ασκήσεις. Πρέπει να διαπιστώσει αλλαγή στον τρόπο που υπερασπίζεσαι τα δικαιώματα που έχεις από την εφαρμογή των προβλέψεων του Διεθνούς Δικαίου σε αέρα και θάλασσα. Τέλος πρέπει να αντιληφθεί την αποφασιστικότητα σου για την χρήση των νέων μέσων σε περίπτωση που αυτός απειλήσει συμφέροντα σου.

Οι εξελίξεις στην τεχνολογία συνεπεία των οποίων δημιουργούνται νέες γενιές οπλικών συστημάτων, δεν συμβαίνουν στο κενό, αλλά εμφανίζονται ως απάντηση σε επιχειρησιακές ανάγκες. Έρχονται να καλύψουν κενά τα οποία διαπιστώνουν όσοι σχεδιάζουν και χρησιμοποιούν την στρατιωτική δύναμη.
  • Εάν λοιπόν έχεις αποκτήσει Rafale, με τις δυνατότητες που αναλύθηκαν στην τρίτη παράγραφο, αλλά δεν έχεις την πολιτική βούληση να τα χρησιμοποιήσεις όταν κινδυνεύουν ζωτικά σου συμφέροντα, τότε η συγκεκριμένη αγορά δεν είχε νόημα. 
  •  Αν απέκτησες Rafale με τα οποία μπορείς να θέσεις σε κίνδυνο π.χ τις εγκαταστάσεις της πολεμικής βιομηχανίας του αντιπάλου σου, οι οποίες δεν κινδύνευαν με τις δυνατότητες που είχες μέχρι σήμερα, αλλά δεν το κάνεις, τότε κακώς τα αγόρασες.
  •  Αν η δυνατότητα που απέκτησες να εμπλέκεις ναυτικές μονάδες από μεγάλες αποστάσεις δεν ανησυχήσουν τα τουρκικά πλοία και συνεχίσουν να δρουν ανενόχλητα εντός ελληνικής υφαλοκρηπίδας, τότε είναι σαν να μην απέκτησες τέτοια δυνατότητα.
  • Αν απέκτησες Rafale αλλά σκοπεύσεις να τα χρησιμοποιήσεις όπως χρησιμοποιούσες τα Mirage, τότε απλώς σπατάλησες πόρους.

Η απόκτηση τεχνολογικώς προηγμένων μέσων και μόνον, έστω και αν αυτά υπερτερούν των αντιστοίχων του αντιπάλου σου, δεν αρκεί. Δεν επιφέρει αποτέλεσμα. Τα νέα όπλα μπορεί να αλλάζουν την στρατιωτική στρατηγική ενός ορθολογικού κράτους, αυτό όμως που δεν αλλάζουν είναι τον πόλεμο αυτόν καθ’ αυτόν. Ο πόλεμος παραμένει πολιτική υπόθεση. Χωρίς πολιτική βούληση για υπεράσπιση των ζωτικών σου συμφερόντων με όλα τα μέσα, όσα Rafale και να πάρεις, δεν θα καταφέρεις κάτι καλύτερο από αυτό που είχες καταφέρει με την προηγούμενη γενιά αεροσκαφών.

Ανδρέας Ματζάκος [Απόστρατος Αξκος του ΣΞ. Κατέχει MΑ στις Διεθνείς Σχέσεις και Στρατηγικές Σπουδές. Είναι δόκιμος ερευνητής στον Τομέα Αμυντικών Θεμάτων του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων του Παντείου Πανεπιστημίου και μέλος του Ελληνικού Ινστιτούτου Στρατηγικών Μελετών]

ΤΟ ΠΛΗΡΕΣ ΑΡΘΡΟ ΕΔΩ: https://www.liberal.gr/diplomacy/i-tourkiki-apeili-kai-oi-exoplismoi-i-periptosi-ton-rafale/358926

No comments :

Post a Comment