Το Ίδρυμα Σόρος είναι ο εμπνευστής της ανταλλαγής εδαφών Σερβίας – Κοσόβου

Το Ίδρυμα Ανοικτής Κοινωνίας του Βελιγραδίου (Soros Foundation) είναι ο εμπνευστής και ο συντάκτης μιας λεπτομερούς μελέτης για την ανταλλαγή εδαφών μεταξύ Κοσσυφοπεδίου και Σερβίας. Η Hastag.al δημοσίευσε την έκθεση στη σερβική γλώσσα, ενώ παλαιότερες εκδόσεις της δημοσίευσης της έκθεσης αυτής έγιναν στα μέσα ενημέρωσης, κυρίως στην αγγλική γλώσσα. Η έκθεση ολοκληρώθηκε τον Απρίλιο του 2018, μόλις 3 μήνες μετά τη συνάντηση Ράμα-Βούτσιτς στο Νταβός της Ελβετίας, όπου αυτή ήταν η πρώτη φορά που συζήτησαν την ιδέα της εδαφικής ανταλλαγής. Ενώ το υποκατάστημα του Σόρος στο Βελιγράδι συνέταξε αυτήν την έκθεση τον Απρίλιο του 2018, ο Άλεξ Σόρος, γιος του πολυεκατομμυριούχου Τζορτζ Σόρος, κατά το χρονικό διάστημα Ιουνίου 2018- Μαρτίου 2019, επισκέφθηκε δεκάδες φορές τα Τίρανα- Βελιγράδι-Πρίστινα, να επιβλέπει την ετοιμότητα των κυβερνήσεων για την εφαρμογή αυτής της μελέτης. Δεδομένου ότι η έκθεση είναι ογκώδης, παρουσιάζουμε βασικά στοιχεία που αποτελούν τους πυλώνες της σύλληψης αυτής της ιδέας.

Όσον αφορά την εξομάλυνση των σχέσεων μεταξύ Βελιγραδίου και Πρίστιαν, η μελέτη του παραρτήματος Σόρος στο Βελιγράδι, προσφέρει τρία πιθανά σενάρια:

• Σενάριο Πρώτο: Επιτυχής συμφωνία, με την ανταλλαγή εδαφών, με τον άξονα Πρέσεβο-Μέντβετζα-Μπουγιάνοβατς στη Σερβία και τη Μιτρόβιτσα και ορισμένους δήμους γύρω από τον Ζούμπιν Πότοκ. Το σενάριο αυτό αντιμετωπίζει τις δημογραφικές αλλαγές που θα ακολουθήσουν, το οικονομικό βάρος στις αντίστοιχες χώρες μετά την ανταλλαγή, αλλά εξετάζει με πολύ ιδιαίτερο τρόπο το θέμα των υπόγειων και εξορυκτικών βιομηχανιών στην Τρέπτσα (Μεταλλεία Τρέπτσας).
• Σενάριο Δεύτερο: Επιτυχώς περιορισμένη συμφωνία, το σενάριο αυτό προβλέπει την τελική λύση, με αμοιβαία αναγνώριση βάσει της συμφωνίας των Βρυξελλών του 2013 όπου σε ορισμένους σερβικού δήμους χορηγείται αυτονομία στη λήψη αποφάσεων, ενώ το νομικό σύστημα, ο δικαστικός εισαγγελέας κλπ θα είναι αλληλεξαρτώμενος σε σχέση με το Κοσσυφοπέδιο.
• Σενάριο Τρίτο: Συμφωνία Status Quo, αυτό το σενάριο είναι η συνέχιση της σημερινής κατάστασης, χωρίς καμία αλλαγή, μεταξύ των δύο δημοκρατιών της Σερβίας και του Κοσσυφοπεδίου.

Είναι σαφές ότι η μελέτη αναφέρει ότι η μεταβολή της εδαφικής ανταλλαγής είναι η παραλλαγή που εξυπηρετεί περισσότερο τη Σερβία και τονίζει ιδιαίτερα το κέρδος από τα έσοδα που θα έχει η επιχείρηση εξόρυξης στην Τέρπτσα. Η έκθεση αναφέρει λεπτομερέστερα την ιστορική ροή των ορυχείων Τέρπτσα και προβλέπει εισοδήματα πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων για τις επόμενες δεκαετίες. Εξετάζει επίσης τις ευκαιρίες για αλλαγή της ιδιοκτησίας και των δικαιωμάτων αλλαγής πάνω από την Τέρπτσα σε περίπτωση αυτού του σεναρίου.

Οι εμπειρογνώμονες που συμφωνήθηκαν από το Ίδρυμα Σόρος, συνήψαν την έκθεση αυτή τον Απρίλιο του 2018, μετά από λίγες εβδομάδες εργασίας και είναι εντυπωσιακό το γεγονός ότι στη σύνταξη της έκθεσης που φέρει τη σφραγίδα Soros-Belgrade, αναφέρονται τα συμφέροντα του κράτους της Σερβίας, ως «την πλευρά μας», ή «το ενδιαφέρον μας», υπονοώντας ότι αυτή η έκθεση Σόρος, αντιπροσωπεύει άμεσα και κατά πρώτο λόγο το ενδιαφέρον και την άποψη του κράτους της Σερβίας. Δεν υπάρχει κανένας που να υποστηρίζει ότι το Ίδρυμα Σόρος έχει κάνει την ίδια μελέτη στα Τίρανα με εμπειρογνώμονες από την Αλβανία ή στην Πρίστινα με Κοσοβάρους εμπειρογνώμονες, για να καταλήξει σε ένα πιο ώριμο συμπέρασμα συγκρίνοντας τις τρεις εκθέσεις. Αποδεικνύεται ότι το Ίδρυμα Σόρος αναφέρεται επαρκώς στη σερβική πλευρά και υποστηρίζει σαφώς τα συμφέροντα για λόγους που είναι ακόμη άγνωστοι, σημειώνει το αλβανικό δημοσίευμα.

The Hellenic Information Team