Διαβάζοντας κανείς το «Περί αέρων, υδάτων και τόπων» καταλήγει στο συμπέρασμα ότι ο συγγραφέας του έργου, δηλαδή ο Ιπποκράτης ως βασική μέθοδο για την έρευνα του χρησιμοποιεί την παρατήρηση. Μέσα από την παρατήρηση αναζήτησε τις βασικές αιτίες των ασθενειών, οι οποίες εντοπίζονται σε φυσικά αίτια και διαταραχές των σωματικών λειτουργιών. Καταγράφει τη λειτουργία των ανθρώπινων οργάνων καθώς και την επίδραση του φυσικού περιβάλλοντος σε αυτά. Συμβουλεύει τους επαγγελματίες γιατρούς πριν καταλήξουν σε κάποια διάγνωση να μελετήσουν πρώτα τους ανέμους και τα ύδατα μιας πόλης αλλά και τις εποχικές μεταβολές ώστε να οδηγηθούν σε ένα σωστό συμπέρασμα και να αποφύγουν τυχόν σφάλματα. Ο Ιπποκράτης κατηγοριοποιεί τις ασθένειες που μπορεί να προκληθούν από περιβαλλοντικούς παράγοντες ανάλογα με το φύλο και την ηλικία. Μπορεί να παρατηρήσει κανείς ότι σχετικά με τον γυναικείο πληθυσμό ο συγγραφέας εστιάζει στις ασθένειες που σχετίζονται με την αναπαραγωγή. Από αυτό μπορεί να συμπεράνει κανείς την αντίληψη που κυριαρχούσε την εποχή εκείνη, ότι δηλαδή η γυναίκα ταυτιζόταν αποκλειστικά με την αναπαραγωγή. Μελετώντας κανείς το παρόν έργο αντιλαμβάνεται ότι ο Ιπποκράτης θεωρεί, ότι το ανθρώπινο σώμα αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι του περιβάλλοντος. Συνεπώς, η ποιότητα ζωής σε συνδυασμό με τους περιβαλλοντικούς παράγοντες επηρεάζουν την υγεία των ανθρώπων. Γι’ αυτό και κάθε γιατρός οφείλει να συνυπολογίσει όλους τους παράγοντες προτού καταλήξει σε κάποια διαπίστωση σχετικά με μια ασθένεια.
5. Οι πόλεις που είναι εκτεθειμένες στους ανέμους που πνέουν ανάμεσα στην θερινή και στην χειμερινή ανατολή του ήλιου και όσες έχουν τον αντίθετο προσανατολισμό είναι η εξής: οι περιοχές που έχουν προσανατολισμό στην ανατολή είναι πιο υγιεινές από τις πόλεις που βλέπουν προς τον βορρά, ή τις πόλεις που είναι εκτεθειμένες σε θερμούς ανέμους. Επίσης, στις πόλεις αυτές η ζέστη και το κρύο είναι μετριασμένα και τα νερά είναι διαυγή, ελαφριά, ευωδιαστά και ευχάριστα , για τον εξής λόγο: ο ήλιος, καθως ανατέλλει λάμπει παντού και εμποδίζει την αλλοιωσή τους από την ομίχλη που επικρατεί σε μερικά μέρη, τις πρωινές ώρες.Εκτός από αυτό, η όψη των κατοίκων των πόλεων αυτών, είναι ζωηρή, η φωνή τους είναι καθαρή, ο χαρακτήρας τους καλός, είναι πιο έξυπνοι από τους κατοίκους των πόλεων που βρίσκονται προς τον βορρά και τέλος, οι γυναίκες συλλαμβάνουν αμέσως και γεννούν εύκολα.
6. Αντιθέτως, οι πόλεις που βλέπουν προς την δύση είναι ανθυγιεινές γιατί: προστατεύονται από τους ανατολικούς ανέμους και οι θερμοί ή ψυχροί άνεμοι φυσούν από τα πλάγια. Τα νερά τους δεν είναι διαυγή γιατί τις πρωινές ώρες επικρατεί ομίχλη, αφού ο ήλιος δεν λάμπει πάνω τους παρά μόνο όταν ανεβεί ψηλά στον ουρανό. Οι κάτοικοί τους έχουν αλλοιωμένο χρώμα γιατί ο ήλιος καθώς προχωρεί προς την δύση τους τσουρουφλίζει και επίσης τους κάνει ασθενικούς και ευάλωτους στις ασθένειες. Η φωνή τους είναι βαριά και βραχνή εξαιτίας του ατμοσφαιρικού αέρα που είναι ακάθαρτος και ανθυγιεινός αφού δεν καθαρίζεται από τους βόρειους ανέμους, αλλά οι άνεμοι που φυσούν εκεί (δυτικοί) είναι γεμάτοι υδρατμούς. Αυτές οι πόλεις μοιάζουν με το φθινόπωρο, γιατι η διαφορά της θερμοκρασίας ανάμεσα στην μέρα και στην νύχτα είναι πολύ μεγάλη.
7. Τα είδη νερών, ποια είναι υγιεινά ή ανθυγιεινά και οι βλάβες ή οι ωφέλειες που προκαλούν
α) Τα στάσιμα νερά των ελών και των λιμνών το καλοκαίρι είναι ζεστά, παχύρρευστα και δύσοσμα γιατί δεν ανανεώνονται, είναι αναγκαστικά θολά, βλαβερά και ερεθίζουν την χολή γιατί προστίθεται συνεχώς σ’ αυτά φρέσκο νερό της βροχής και καίγονται από τον ήλιο. Το χειμώνα παγώνουν, κρυώνουν και θολώνουν από το χιόνι και τους παγετούς και προκαλούν βλέννα και βραχνάδα. Τα άτομα που πίνουν απ’ αυτό το νερό έχουν σκληρή σπλήνα, αδύνατη, ζεστή κοιλιά και τέλος είναι αδύνατοι στους ώμους, τις κλειδώσεις αλλά και στο πρόσωπο. Οι σάρκες τους λειώνουν για να θρέψουν την σπλήνα και γι’ αυτό είναι πολύ αδύνατοι. Οι κατώτερες και ανώτερες κοιλότητές τους είναι ξηρές και χρειάζονται τα ισχυρότερα καθαρτικά. Επίσης, αυτή η κατάσταση τους αναγκάζει να είναι λαίμαργοι και να διψούν συνεχώς. Η αρρώστια αυτή είναι συνηθισμένη το καλοκαίρι και το χειμώνα. Το καλοκαίρι προσβάλλονται από δυσεντερίες, διάρροιες και μακροχρόνιους τεταρταίους πυρετούς. Αυτές οι ασθένειες αν παραταθούν καταλήγουν σε υδρωπικία και στο τέλος, στον θάνατο. Το χειμώνα οι νέοι υποφέρουν από περιπνευμονίες και ασθένειες που συνοδεύονται με παραλήρημα, οι γεροντότεροι από καύσους, οι γυναίκες έχουν οιδήματα και λευκοφλεγμασία, συλλαμβάνουν σπάνια και γεννούν δύσκολα, ενώ τα μωρά τους είναι μεγάλα, πρησμένα και κατά τον θηλασμό αδυνατίζουν και εξασθενούν. Επίσης, η κάθαρση των γυναικών μετά τον τοκετό είναι ανώμαλη και τα παιδιά παθαίνουν συχνά κήλη, οι άνδρες κιρσούς και πληγές στην κνήμη, ενώ πολλές φορές οι γυναίκες έχουν την εντύπωση ότι είναι έγκυοι, αλλά όταν φτάσει η ώρα του τοκετού ο όγκος της μήτρας τους εξαφανίζεται. Αυτό συμβαίνει όταν η μήτρα τους έχει υδρωπικία.
β) Έπειτα έρχονται τα νερά που πηγάζουν από βράχους ή από έδαφος όπου υπάρχουν θερμά ύδατα ή από περιοχές που παράγουν σίδηρο, χαλκό, άργυρο, χρυσό, θειάφι, στύψη, πίσσα ή ανθρακική σόδα. Από τέτοια εδάφη βγαίνουν ανθυγιεινά, σκληρά, θερμαντικά νερά που προκαλούν δυσκοιλιότητα και δυσκολεύουν την διούρηση.
γ) Σ’ αντίθεση, τα καλύτερα νερά είναι αυτά που πηγάζουν από ψηλές περιοχές και χωματένιους λόφους γιατί, αυτά τα νερά είναι γλυκά και διαυγή. Αυτά τα νερά το χειμώνα είναι ζεστά και το καλοκαίρι κρύα. Υγιεινά είναι και τα νερά που το ρεύμα τους κατευθύνεται προς την ανατολή γιατί είναι διαυγή, ευώδη και ελαφρά.
δ) Τα αλμυρά, δύσπεπτα και σκληρά νερά δεν είναι καλά για πόσιμο. Ωστόσο μερικά άτομα μπορούν να επωφεληθούν απ’ αυτά τα νερά. Γι’ αυτά τα νερά ισχύουν τα ακόλουθα: Τα καλύτερα είναι όσα έχουν τις πηγές τους προς την ανατολή. Δεύτερα έρχονται όσα πηγάζουν ανάμεσα στην θερινή ανατολή και στην θερινή δύση του ήλιου. Έπειτα είναι τα νερά τα οποία πηγάζουν ανάμεσα στην χειμερινή και στην θερινή δύση. Τα χειρότερα, όμως, είναι αυτά που ρέουν προς τον νότο.
Αυτά τα νερά πρέπει να χρησιμοποιούνται με τον εξής τρόπο: ο υγιής άνθρωπος να πίνει οποιοδήποτε νερό. Αυτοί, όμως, που έχουν κάποια ασθένεια και θέλουν να πίνουν το κατάλληλο για αυτούς νερό πρέπει να ακολουθήσουν τις παρακάτω συμβουλές: όσοι έχουν σκληρό πεπτικό σύστημα επωφελούνται από τα γλυκά, ελαφρά και διαυγή νερά. Όσοι έχουν μαλακό πεπτικό σύστημα είναι καλύτερο να πίνουν τα σκληρά, δύσπεπτα και υφάλμυρα νερά για να απορροφηθεί η υγρασία. Τα νερά που είναι καλύτερα για μαγείρεμα χαλαρώνουν την κοιλία και την υγραίνουν. Τα νερά που είναι δύσπεπτα και σκληρά συσφίγγουν τα όργανα του πεπτικού συστήματος και τα ξηραίνουν. Επίσης τα αλμυρά νερά δυσκολεύουν τις κοιλιακές κενώσεις και σφίγγουν τα πεπτικά όργανα.
8. Η κατάσταση των νερών της βροχής και του χιονιού είναι η ακόλουθη. Τα βρόχινα ύδατα είναι τα ελαφρότερα, τα γλυκύτερα, τα λεπτότερα και τα διαυγέστερα. Όμως, το νερό της βροχής σαπίζει πολύ γρήγορα και μυρίζει άσχημα γιατί συγκεντρώνεται και αποτελεί ανάμιξη από πολλά και συστατικά. Όταν το νερό της βροχής υψωθεί προς τα πάνω με περιστροφικές κινήσεις και αναμιχθεί με τον ατμοσφαιρικό αέρα το θολό, σκούρο τμήμα του αποβάλλεται και γίνεται καταχνιά ή ομίχλη, ενώ το ελαφρότερο τμήμα του γλυκαίνει, ψηνόμενο από τον ήλιο. Όλα αυτά τα στοιχεία, σκορπισμένα, αιωρούνται στην ατμόσφαιρα, αν όμως συγκεντρωθούν και συμπυκνωθούν, τότε πέφτουν κάτω από το σημείο που η συμπύκνωση είναι μεγαλύτερη. Τότε, αν τυχαίνει να έρχονται σύννεφα από πίσω, αυτά διογκώνονται, μελανιάζουν και συμπυκνώνονται, έπειτα, εξαιτίας του μεγάλου βάρους τους, κατρακυλούν και γίνονται βροχή. Αυτά τα νερά είναι τα καλύτερα, αρκεί να βράσουν για να φύγει η σήψη, γιατί αλλιώς έχουν άσχημη μυρωδιά και προκαλούν σε αυτούς που τα πίνουν βραχνάδα και βαριά φωνή. Τα νερά που προέρχονται από το χιόνι και τον πάγο είναι όλα βλαβερά. Όταν παγώσουν μια φορά δεν ξαναβρίσκουν την αρχική τους μορφή, δηλαδή το διαυγές, ελαφρύ τμήμα τους, το οποίο διαχωρίζεται και εξαφανίζεται, άρα μένει το θολό και βαρύ τμήμα τους το οποίο είναι και το πιο ανθυγιεινό. Για αυτό το λόγο τα νερά που προέρχονται από το χιόνι ή τον πάγο είναι βλαβερά για όλες τις χρήσεις.
9. Οι άνθρωποι που πίνουν νερό από ποταμούς μεγάλους, που χύνονται μέσα νερά από λίμνες και άλλα διάφορα ρεύματα, προσβάλλονται από λιθίαση, φλεγμονές των νεφρών, σραγγουρία, ισχιαλγία και κήλη. Αυτό γίνεται γιατί τα διάφορα νερά δεν μοιάζουν μεταξύ τους και οι ιδιότητές τους δεν ταιριάζουν και έτσι δημιουργούνται προβλήματα. Η κάθε μία ιδιότητα υπερισχύει ανάλογα με τον άνεμο. Τα νερά αυτά αφήνουν κατακάθι λάσπης και άμμου, όμως δεν προκαλούν σε όλους ασθένειες. Οι γυναίκες δεν υποφέρουν συνήθως από λιθίαση, επειδή η ουρήθρα τους είναι κοντύτερη και πιο πλατιά σε σχέση με τα αγόρια.
10. Αν ο χειμώνας είναι ξηρός με βόρειους ανέμους και η άνοιξη βροχερή με νότιους, τότε το καλοκαίρι θα φέρει πυρετούς, οφθαλμίες και δυσεντερίες. Όταν έρθει ξαφνικά η ζέστη και η γη είναι υγρή από τις ανοιξιάτικες βροχές και τους νότιους ανέμους, τότε ο καύσωνας αναγκαστικά διπλασιάζεται σε ένταση, επειδή η μουσκεμένη ζεστή γη ψήνεται από τον ήλιο. Αν κατά την ανατολή του Κύκνου πέσουν βροχές, επικρατήσει κακοκαιρία και φυσήξουν ετήσιοι άνεμοι, ίσως σταματήσουν οι ανωμαλίες και το φθινόπωρο είναι υγιεινό. Αλλιώς υπάρχει κίνδυνος θανάτου για τα παιδιά και τις γυναίκες. Αν ο χειμώνας είναι βροχερός και ήπιος, με νότιους ανέμους και η άνοιξη είναι ξηρή και ψυχρή με βόρειους, τότε υπάρχει κίνδυνος για εγκυμονούσες. Πρώτα οι έγκυοι που περιμένουν να γεννήσουν την άνοιξη θα αποβάλλουν κι όσες καταφέρουν να γεννήσουν τα παιδιά τους ή θα πεθάνουν ή θα είναι αδύναμα, φιλάσθενα και καχεκτικά. Πραγματικά, όταν ο χειμώνας συνοδεύεται από νότιους ανέμους και το σώμα είναι ζεστό, ούτε το αίμα ούτε τα αιμοφόρα αγγεία αποκτούν σύσταση. Αν όμως η άνοιξη είναι ξηρή και ψυχρή, με βόρειους ανέμους, ο εγκέφαλος αντί να χαλαρώσει, πήζει και δένει, με αποτέλεσμα η αιφνίδια επίδραση της καλοκαιρινής ζέστης και η μεταβολή του καιρού να προκαλέσει ασθένειες. Οι πόλεις που βρίσκονται σε θέση προς τον ήλιο και τους ανέμους και έχουν καλά νερά, επηρεάζονται λιγότερο από τέτοιες μεταβολές. Αν όμως συμβαίνει το αντίθετο, επηρεάζονται περισσότερο. Αν το καλοκαίρι και το φθινόπωρο είναι βροχερά με νότιους ανέμους, ο χειμώνας θα είναι αναγκαστικά ανθυγιεινός. Αν το καλοκαίρι είναι ξηρό με βόρειους ανέμους και το φθινόπωρο βροχερό με νότιους, πιθανόν το χειμώνα να παρουσιαστούν πονοκέφαλοι, συνάχι, βρογχίτιδες, εγκεφαλίτιδες ή φθίση. Αν όμως φυσούν βοριάδες και υπάρχει ξηρασία, ο καιρός θεωρείται ευνοϊκός για τους φλεγματικούς και για τις γυναίκες, βλάπτει πολύ όμως τους χολώδεις.
11. Τα περισσότερα προβλήματα υγείας δημιουργούνται κατά τη διάρκεια απότομων μεταβολών των εποχών. Οι ακόλουθες τέσσερις μεταβολές είναι οι βιαιότερες και οι πιο επικίνδυνες: τα δύο ηλιοστάσια, ιδιαίτερα το θερινό και οι δύο ισημερίες, ιδιαίτερα η φθινοπωρινή. Πρέπει επίσης να παίρνει κανένας προφυλάξεις κατά την ανατολή των αστερισμών, ιδιαίτερα του Κυνός, μετά του Αρκτούρου και κατά τη δύση των Πλειάδων, γιατί οι αρρώστιες κρίνονται κυρίως αυτές τις μέρες. Ορισμένες αρρώστιες καταλήγουν στον θάνατο, άλλες θεραπεύονται, οι υπόλοιπες όμως παίρνουν άλλη μορφή και εξέλιξη.
12. Αν συγκρίνουμε την Ευρώπη με την Ασία, θα δούμε είναι διαφορετικές από κάθε άποψη. Η Ασία διαφέρει κατά πολύ από την Ευρώπη ως προς τη φύση όλων των πραγμάτων, δηλαδή και των προϊόντων της γης και των ανθρώπων. Στην Ασία όλα γίνονται πολύ ομορφότερα και μεγαλύτερα, ενώ ο χαρακτήρας των ανθρώπων είναι ηπιότερος και πιο ήρεμος. Αυτό οφείλεται στο εύκρατο κλίμα, επειδή η περιοχή βρίσκεται ανατολικά, ανάμεσα στις δύο ανατολές του ηλίου και απομακρυσμένη από το ψύχος. Οι περιοχές που βρίσκονται σε ίση απόσταση ανάμεσα στο κρύο και τη ζέστη, είναι πολύ εύφορες, σκεπάζονται από πυκνά δάση, έχουν πολύ ήπιο κλίμα και τα νερά τους είναι υπέροχα, είτε προέρχονται από τη βροχή είτε από πηγές. Ούτε ξεροψήνονται από την ζέστη, ούτε στεγνώνουν από ξηρασίες και έλλειψη νερού, ούτε μαστίζονται από το κρύο. Το έδαφος είναι το πιο κατάλληλο για καλλιέργεια, αφού διαποτίζεται από άφθονες βροχές και χιόνια. Επίσης τα ζώα που τρέφονται σε αυτές τις περιοχές είναι σε εξαιρετική κατάσταση. Οι άνθρωποι είναι καλοθρεμμένοι, με πολύ όμορφη εμφάνιση και πολύ ψηλό ανάστημα, με ελάχιστες διαφορές στην όψη και το ύψος. Η περιοχή αύτη, θα μπορούσαμε να πούμε ότι μοιάζει ως προς τον χαρακτήρα και την ηπιότητα των εποχών της άνοιξης. Κάτω από παρόμοιες συνθήκες δεν είναι δυνατόν να αναπτυχθεί ούτε η ανδρεία, ούτε η εγκαρτέρηση, ούτε η φιλοπονία, ούτε το ψυχικό σθένος, ούτε στους ντόπιους αλλά ούτε και στους εποίκους, αναγκαστικά υπερισχύει η φιληδονία.
13. Οι άνθρωποι είναι σε κάθε τόπο διαφορετικοί. Μοιάζουν με την γη και την φύση. Δηλαδή σε κάθε μέρος οι συνθήκες ζωής των ανθρώπων μεταβάλλονται ανάλογα με το κλίμα. Εκεί όπου οι εποχές παρουσιάζουν τις πιο απότομες καιρικές αλλαγές η χώρα είναι πολύ άγρια και ανώμαλη (πολλά βουνά με πυκνά δάση, πεδιάδες και λιβάδια). Έτσι και οι άνθρωποι που κατοικούν εκεί μοιάζουν με τη φύση.
14. Τα έθνη διαφέρουν πολύ μεταξύ τους. Οι Μακροκέφαλοι για παράδειγμα θεωρούσαν ότι αυτοί που έχουν πιο μεγάλο κεφάλι είναι και περισσότερο ευγενείς. Γι’αυτό και σύμφωνα με το έθιμο, ένα παιδί με τα κατάλληλα όργανα τροποποιούσαν σε αυτό που ήθελε η φύση. Σιγά σιγά όμως άρχισε και η φύση να συμβάλει στο έθιμο αυτό γιατί όπως ήταν φυσικό τα παιδιά έπαιρναν τις ιδιομορφίες των γονιών τους. Έπειτα αυτό άλλαξε γιατί οι λαοί ανακατεύτηκαν μεταξύ τους.
15. Οι κάτοικοι στην περιοχή του ποταμού Φάση, μια περιοχή γεμάτη έλη, ζέστη, υγρή και δασωμένη με πολλές βροχές όλο το χρόνο. Οι κάτοικοι ζουν σε σπίτια από καλάμια και ξύλα μέσα στον ποταμό και μετακινούνται με μονόξυλα. Το νερό που πίνουν δεν είναι υγιεινό αφού είναι θερμό και στάσιμο. Ο ποταμός Φάσης είναι ο πιο αργός ποταμός και εξαιτίας του οι καρποί δεν ωριμάζουν από το πολύ νερό. Επίσης υπάρχει πολύ ομίχλη. Έτσι επειδή η περιοχή είναι διαφορετική από τις άλλες δεν είναι παράξενο ότι και οι κάτοικοι της είναι διαφορετικοί από τους άλλους λαούς. Είναι ψηλοί και χοντροί με βραχνή φωνή και κίτρινο πρόσωπο. Δύσκολα αντέχουν στις καιρικές μεταβολές από το νότιο(ζεστό) άνεμο στον ψυχρό. Συνήθως οι άνεμοι είναι νότιοι εκτός από τη ζεστή αύρα Κεγχρόνα.
16. Στο κλίμα οφείλεται πάλι ο χαρακτήρας των ανθρώπων αν δηλαδή είναι μικρόψυχοι και ήπιοι ή όχι. Οι Ασιάτες δεν είναι τόσο πολέμιοι αλλά αντίθετα έχουν έλλειψη θάρρους. Το κλίμα είναι αίτιο όπως είπαμε γιατί δεν παρουσιάζει απότομες μεταβολές θερμοκρασίας. Έτσι οι ισχυροί πνευματικοί κλονισμοί δεν προκαλούν τους ανθρώπους πνευματικά και σωματικά άρα δεν εξαγριώνουν τον χαρακτήρα τους, αντίθετα με εκείνους που ζουν κάτω από τις συνεχείς αλλαγές των συνθηκών και δεν αφήνουν το πνεύμα να ησυχάσει. Όμως η δειλία των Ασιατών οφείλεται και στους πολιτικούς θεσμούς τους, γιατί οι περισσότεροι ασιατικοί λαοί δεν είναι ελεύθεροι αλλά έχουν κάποιον (βασιλιά) που κρατάει την εξουσία στα χέρια του. Και επειδή συνήθως του εναντιώνονται δεν ενδιαφέρονται για το πώς θα φαίνονται άξιοι πολεμιστές αλλά το αντίθετο, δηλαδή ακόμα και αν τους επιστρατεύουν για τον πόλεμο και πεθαίνουν μακριά από τους συγγενείς τους κάνοντας οποιαδήποτε γενναία πράξη, αναδεικνύει το βασιλιά τους. Και δεν φτάνει αυτό αλλά ερημώνονται και οι χώρες τους από τους εχθρούς τους και από τη διακοπή της δουλειάς τους. Άρα ακόμα και αν ένας χαρακτήρας ενός ανθρώπου είναι τολμηρός και γενναίος από όταν γεννιέται στην συνέχεια μεταβάλλεται εξαιτίας του καθεστώτος. Εκείνοι οι λαοί πχ. Έλληνες που είναι αυτόνομοι και κοπιάζουν για να επιβιώσουν είναι πιο θαρραλέοι και πιο αξιόμαχοι από όλους. Για όλα τα παραπάνω είναι υπαίτιες οι εναλλαγές των εποχών.
17. Οι Σκυθές ήταν ένας λαός που διέφερε από τους άλλους. Οι γυναίκες τους ίππευαν, πετούσαν τόξο, ακόντιο και πολεμούσαν τους εχθρούς όσο ήταν παρθένες. Δεν απαρνιούνταν την παρθενία τους, παρά μόνο αφού σκότωναν τρεις εχθρούς. Δεν ζούσαν με τους άντρες τους προτού τελέσουν όλες τις ιερές θυσίες που όριζε ο νόμος. Μόλις παντρεύονταν έπαυαν να ιππεύουν. Δεν είχαν δεξιό μαστό επειδή, όσο ήταν ακόμα νήπια, οι μητέρες τους τον πύρωναν με χάλκινο εργαλείο για να σταματήσουν την ανάπτυξη του και να διοχετευτεί όλη η δύναμη και η θρέψη στον δεξιό ωμό και βραχίονα.
18. Οι Σκύθες ζούσαν στη σκυθική έρημο. Ονομάζονταν νομάδες, επειδή δεν είχαν σπίτια και κατοικούσαν σε άμαξες, στις άμαξες ζούσαν οι γυναίκες ενώ οι άντρες ακολουθούσαν τα κοπάδια. Τρέφονταν με βραστό κρέας και έπιναν φοραδίσιο γάλα.
19. Η γεωγραφική θέση της χώρας τους ήταν κάτω από τον αστερισμό της άρκτου και από τα βουνά ριπαία. Ο ήλιος ζέσταινε την χώρα τους για μικρό χρονικό διάστημα και ελαφρά. Οι άνεμοι από τις θερμές περιοχές δεν έφταναν ως εκεί. Πυκνή ομίχλη τύλιγε κατά την ημέρα τις πεδιάδες, έτσι εκεί επικρατούσε αιώνιος χειμώνας, ενώ το καλοκαίρι διαρκούσε μόνο λίγες ημέρες. οι άνθρωποι έμοιαζαν μεταξύ τους στην σωματική διάπλαση. Ντύνονταν με τον ίδιο τρόπο όλες τις εποχές. Ανέπνεαν υγρό και πυκνό αέρα, έπιναν νερό από τα χιονιά και τους πάγους και απείχαν από σωματικές προσπάθειες· τα σώματά τους ήταν παχύσαρκα χωρίς εμφανείς άρθρωσης, υγρά και άτονα· οι κοιλότητες του σώματός τους είναι γεμάτες υγρά γιατί η κοιλιά δεν μπορούσε να αφυδατώνεται με τέτοιο κλίμα.
20. Οι Σκύθες καυτηρίαζαν τους ώμους τους, τα μπράτσα τους, τους καρπούς των χεριών τους, το στήθος τους, τους γοφούς τους και την μέση τους εξαιτίας της υγρασίας και της μαλακότητας της σωματικής δομής τους. Όταν καυτηριαστούν, η περίσσια υγρασία αφαιρείται από τις αρθρώσεις και τα σώματά τους γίνονται πιο σφιχτοδεμένα. έπειτα τρέφονται καλύτερα και αποκτούν καλύτερες αρθρώσεις. Τα αγόρια μέχρι να μεγαλώσουν μένουν μέσα στην άμαξα. Τα κορίτσια έχουν μια υπέροχα χαλαρή και νωχελική σωματική διάπλαση· οι Σκύθες είναι ερυθροκίτρινοι εξαιτίας του κρύου το οποίο ψήνει το λευκό δέρμα τους και το κάνει ερυθροκίτρινο.
Ιπποκράτης (Κως 460 π.κ.ε. – Λάρισα 377 π.κ.ε) Δωριεύς την καταγωγή, ανήκε στον ενδοξότατο κλάδο των Ασκληπιαδών. Ηταν Έλληνας ιατρός κι ο πατέρας της σύγχρονης ιατρικής.
Σύμφωνα με την παράδοση, εκ πατρός (ιατρού Ηρακλείδη) καταγόταν από τον Θεό της Ιατρικής Ασκληπιό και εκ μητρός Φαιναρέτης από τον ήρωα της Ελληνικής Μυθολογίας Ηρακλή. Ήταν προικισμένος με μεγάλη εργατικότητα και ροπή για μάθηση. Σπούδασε ιατρική στο φημισμένο Ασκληπιείο της Κω. Αρχικά υπήρξε μαθητής του ίδιου του πατέρα του, κατόπιν του Ηρόδικου, του Γοργία, του ρήτορα Λεοντίνου και του Δημόκριτου του Αβδηρίτη. Ο Ιπποκράτης είναι ο θεμελιωτής της ορθολογικής ιατρικής που κατόρθωσε να την απαλλάξει από τις προλήψεις, τις προκαταλήψεις, τις δαιμονολογίες και τις δεισιδαιμονίες της εποχής. Πέτυχε το αρμονικό συνταίριασμα της ανθρωποκεντρικής επιστήμης με την ιατρική τέχνη και τον φιλοσοφικό στοχασμό, ταυτίζοντας την επαγγελματική της άσκηση με τις ηθικοδεοντολογικές αρχές και τις ανθρώπινες αξίες. Το πρωτοποριακό και σε σημαντικό βαθμό προβλεπτικό του έργο επηρέασε τις περισσότερες σύγχρονες ιατροβιολογικές ειδικότητες του δυτικού κόσμου που επάξια τον ονόμασε θεμελιωτή και στυλοβάτη της Ιατρικής Επιστήμης. Ειδικότερα, πιστώνεται με την προώθηση σε μεγάλο βαθμό της συστηματικής μελέτης και της κλινικής ιατρικής, συνοψίζοντας την ιατρική γνώση και συνταγογραφώντας πρακτικές συμβουλές για ιατρούς μέσω της Ιπποκρατικής Συλλογής (Corpus Hippocraticum) και άλλων έργων.
Αν και υπάρχουν πολλές βιογραφικές πληροφορίες για τον Ιπποκράτη, οι περισσότερες είναι αναληθείς. Ο Σορανός ο Εφέσιος, Έλληνας γυναικολόγος του 2ου αιώνα μ.κ.ε. ήταν ο πρώτος βιογράφος του Ιπποκράτη και η πηγή των περισσότερων πληροφοριών γύρω από το πρόσωπό του. Η βιογραφία που έγραψε, με τίτλο «Ιπποκράτους γένος και βίος» φέρεται να είναι η πιο αξιόπιστη. Πληροφορίες σχετικά με τον Ιπποκράτη υπάρχουν επίσης στα γραπτά του Αριστοτέλη, τα οποία χρονολογούνται από τον 4ο αιώνα π.κ.ε. στο λεξικό Σούδα του 10ου αιώνα μ.κ.ε καθώς και στα έργα του Ιωάννη Τζέτζη, τα οποία χρονολογούνται από τον 12ο αιώνα μ.κ.ε. Κατά την διάρκεια των ταξιδιών του, ο Ιπποκράτης θεράπευε και δίδασκε, έγραφε τις παρατηρήσεις του, τις θεωρίες του, τις ανακαλύψεις και τα ιδανικά του.
Μετά το θάνατό του, το έργο του συγκεντρώθηκε και αποτέλεσε αυτό που είναι γνωστό ως «Ιπποκρατική Συλλογή». Τα έργα που αποτελούν την Ιπποκρατική Συλλογή είναι 59 στον αριθμό και γράφτηκαν στην ιωνική διάλεκτο. Η Ιπποκρατική Συλλογή περιέχει εγχειρίδια, διαλέξεις, έρευνες, σημειώσεις και φιλοσοφικά δοκίμια για διάφορα θέματα στον τομέα της ιατρικής, χωρίς συγκεκριμένη σειρά. Τα έργα αυτά γράφτηκαν για διαφορετικά ακροατήρια, για ειδικούς και μη ειδικούς, και μερικές φορές παρουσιάζονται σημαντικές αντιφάσεις μεταξύ των έργων. Μερικά δε από τα άρθρα έχουν γραφτεί από άλλους γιατρούς που γνώριζαν πως καθετί που είχε την υπογραφή του Ιπποκράτη θα τύχαινε ευρείας αποδοχής. Το ζήτημα της γνησιότητας απασχόλησε για πολύ τους ερευνητές, με αποτέλεσμα να καταγραφούν πολλές και παράδοξες απόψεις. Ο Ερωτιανός, για παράδειγμα, παραδέχεται μόνον 31 συγγράμματα, ενώ ο Γαληνός μειώνει τον αριθμό τους περίπου σε 13. Από τους νεότερους ο Γάλλος ιστορικός της ιατρικής Εμίλ Λιτρέ, στηριζόμενος στην ιωνική διάλεκτο γεμάτη με τους «δωρισμούς» του Ιπποκράτη, εξαιτίας της δωρικής καταγωγής του, παραδέχεται ως γνήσια, εκτός του Όρκου και του Νόμου, άλλα έντεκα έργα. Ο Ντιλς παραδέχεται μόνον τρία κ.ο.κ. Σημαντικότερη από τις εκδόσεις του έργου του παραμένει η δεκάτομη έκδοση του Εμίλ Λιτρέ (1829-1861), στο Παρίσι, με ελληνικό κείμενο και γαλλική μετάφραση. Η νεότερη έκδοση των έργων ανήκει στον Κουλβάιν (Λειψία 1894 και 1902), αλλά παρέμεινε ανολοκλήρωτη. Από τους Έλληνες άριστη κριτική στα έργα του έκανε ο Αδαμάντιος Κοραής στα «Περί Αερίων Υδάτων και Τόπων» και «Περί Διαίτης Οξέων και Αρχαίας Ιατρικής»
Περί αέρων υδάτων τόπων: http://terrapapers.com/wp-content/uploads/2019/01/
http://terrapapers.com/peri-aeron-ydaton-kai-topon/
5. Οι πόλεις που είναι εκτεθειμένες στους ανέμους που πνέουν ανάμεσα στην θερινή και στην χειμερινή ανατολή του ήλιου και όσες έχουν τον αντίθετο προσανατολισμό είναι η εξής: οι περιοχές που έχουν προσανατολισμό στην ανατολή είναι πιο υγιεινές από τις πόλεις που βλέπουν προς τον βορρά, ή τις πόλεις που είναι εκτεθειμένες σε θερμούς ανέμους. Επίσης, στις πόλεις αυτές η ζέστη και το κρύο είναι μετριασμένα και τα νερά είναι διαυγή, ελαφριά, ευωδιαστά και ευχάριστα , για τον εξής λόγο: ο ήλιος, καθως ανατέλλει λάμπει παντού και εμποδίζει την αλλοιωσή τους από την ομίχλη που επικρατεί σε μερικά μέρη, τις πρωινές ώρες.Εκτός από αυτό, η όψη των κατοίκων των πόλεων αυτών, είναι ζωηρή, η φωνή τους είναι καθαρή, ο χαρακτήρας τους καλός, είναι πιο έξυπνοι από τους κατοίκους των πόλεων που βρίσκονται προς τον βορρά και τέλος, οι γυναίκες συλλαμβάνουν αμέσως και γεννούν εύκολα.
6. Αντιθέτως, οι πόλεις που βλέπουν προς την δύση είναι ανθυγιεινές γιατί: προστατεύονται από τους ανατολικούς ανέμους και οι θερμοί ή ψυχροί άνεμοι φυσούν από τα πλάγια. Τα νερά τους δεν είναι διαυγή γιατί τις πρωινές ώρες επικρατεί ομίχλη, αφού ο ήλιος δεν λάμπει πάνω τους παρά μόνο όταν ανεβεί ψηλά στον ουρανό. Οι κάτοικοί τους έχουν αλλοιωμένο χρώμα γιατί ο ήλιος καθώς προχωρεί προς την δύση τους τσουρουφλίζει και επίσης τους κάνει ασθενικούς και ευάλωτους στις ασθένειες. Η φωνή τους είναι βαριά και βραχνή εξαιτίας του ατμοσφαιρικού αέρα που είναι ακάθαρτος και ανθυγιεινός αφού δεν καθαρίζεται από τους βόρειους ανέμους, αλλά οι άνεμοι που φυσούν εκεί (δυτικοί) είναι γεμάτοι υδρατμούς. Αυτές οι πόλεις μοιάζουν με το φθινόπωρο, γιατι η διαφορά της θερμοκρασίας ανάμεσα στην μέρα και στην νύχτα είναι πολύ μεγάλη.
7. Τα είδη νερών, ποια είναι υγιεινά ή ανθυγιεινά και οι βλάβες ή οι ωφέλειες που προκαλούν
α) Τα στάσιμα νερά των ελών και των λιμνών το καλοκαίρι είναι ζεστά, παχύρρευστα και δύσοσμα γιατί δεν ανανεώνονται, είναι αναγκαστικά θολά, βλαβερά και ερεθίζουν την χολή γιατί προστίθεται συνεχώς σ’ αυτά φρέσκο νερό της βροχής και καίγονται από τον ήλιο. Το χειμώνα παγώνουν, κρυώνουν και θολώνουν από το χιόνι και τους παγετούς και προκαλούν βλέννα και βραχνάδα. Τα άτομα που πίνουν απ’ αυτό το νερό έχουν σκληρή σπλήνα, αδύνατη, ζεστή κοιλιά και τέλος είναι αδύνατοι στους ώμους, τις κλειδώσεις αλλά και στο πρόσωπο. Οι σάρκες τους λειώνουν για να θρέψουν την σπλήνα και γι’ αυτό είναι πολύ αδύνατοι. Οι κατώτερες και ανώτερες κοιλότητές τους είναι ξηρές και χρειάζονται τα ισχυρότερα καθαρτικά. Επίσης, αυτή η κατάσταση τους αναγκάζει να είναι λαίμαργοι και να διψούν συνεχώς. Η αρρώστια αυτή είναι συνηθισμένη το καλοκαίρι και το χειμώνα. Το καλοκαίρι προσβάλλονται από δυσεντερίες, διάρροιες και μακροχρόνιους τεταρταίους πυρετούς. Αυτές οι ασθένειες αν παραταθούν καταλήγουν σε υδρωπικία και στο τέλος, στον θάνατο. Το χειμώνα οι νέοι υποφέρουν από περιπνευμονίες και ασθένειες που συνοδεύονται με παραλήρημα, οι γεροντότεροι από καύσους, οι γυναίκες έχουν οιδήματα και λευκοφλεγμασία, συλλαμβάνουν σπάνια και γεννούν δύσκολα, ενώ τα μωρά τους είναι μεγάλα, πρησμένα και κατά τον θηλασμό αδυνατίζουν και εξασθενούν. Επίσης, η κάθαρση των γυναικών μετά τον τοκετό είναι ανώμαλη και τα παιδιά παθαίνουν συχνά κήλη, οι άνδρες κιρσούς και πληγές στην κνήμη, ενώ πολλές φορές οι γυναίκες έχουν την εντύπωση ότι είναι έγκυοι, αλλά όταν φτάσει η ώρα του τοκετού ο όγκος της μήτρας τους εξαφανίζεται. Αυτό συμβαίνει όταν η μήτρα τους έχει υδρωπικία.
β) Έπειτα έρχονται τα νερά που πηγάζουν από βράχους ή από έδαφος όπου υπάρχουν θερμά ύδατα ή από περιοχές που παράγουν σίδηρο, χαλκό, άργυρο, χρυσό, θειάφι, στύψη, πίσσα ή ανθρακική σόδα. Από τέτοια εδάφη βγαίνουν ανθυγιεινά, σκληρά, θερμαντικά νερά που προκαλούν δυσκοιλιότητα και δυσκολεύουν την διούρηση.
γ) Σ’ αντίθεση, τα καλύτερα νερά είναι αυτά που πηγάζουν από ψηλές περιοχές και χωματένιους λόφους γιατί, αυτά τα νερά είναι γλυκά και διαυγή. Αυτά τα νερά το χειμώνα είναι ζεστά και το καλοκαίρι κρύα. Υγιεινά είναι και τα νερά που το ρεύμα τους κατευθύνεται προς την ανατολή γιατί είναι διαυγή, ευώδη και ελαφρά.
δ) Τα αλμυρά, δύσπεπτα και σκληρά νερά δεν είναι καλά για πόσιμο. Ωστόσο μερικά άτομα μπορούν να επωφεληθούν απ’ αυτά τα νερά. Γι’ αυτά τα νερά ισχύουν τα ακόλουθα: Τα καλύτερα είναι όσα έχουν τις πηγές τους προς την ανατολή. Δεύτερα έρχονται όσα πηγάζουν ανάμεσα στην θερινή ανατολή και στην θερινή δύση του ήλιου. Έπειτα είναι τα νερά τα οποία πηγάζουν ανάμεσα στην χειμερινή και στην θερινή δύση. Τα χειρότερα, όμως, είναι αυτά που ρέουν προς τον νότο.
Αυτά τα νερά πρέπει να χρησιμοποιούνται με τον εξής τρόπο: ο υγιής άνθρωπος να πίνει οποιοδήποτε νερό. Αυτοί, όμως, που έχουν κάποια ασθένεια και θέλουν να πίνουν το κατάλληλο για αυτούς νερό πρέπει να ακολουθήσουν τις παρακάτω συμβουλές: όσοι έχουν σκληρό πεπτικό σύστημα επωφελούνται από τα γλυκά, ελαφρά και διαυγή νερά. Όσοι έχουν μαλακό πεπτικό σύστημα είναι καλύτερο να πίνουν τα σκληρά, δύσπεπτα και υφάλμυρα νερά για να απορροφηθεί η υγρασία. Τα νερά που είναι καλύτερα για μαγείρεμα χαλαρώνουν την κοιλία και την υγραίνουν. Τα νερά που είναι δύσπεπτα και σκληρά συσφίγγουν τα όργανα του πεπτικού συστήματος και τα ξηραίνουν. Επίσης τα αλμυρά νερά δυσκολεύουν τις κοιλιακές κενώσεις και σφίγγουν τα πεπτικά όργανα.
8. Η κατάσταση των νερών της βροχής και του χιονιού είναι η ακόλουθη. Τα βρόχινα ύδατα είναι τα ελαφρότερα, τα γλυκύτερα, τα λεπτότερα και τα διαυγέστερα. Όμως, το νερό της βροχής σαπίζει πολύ γρήγορα και μυρίζει άσχημα γιατί συγκεντρώνεται και αποτελεί ανάμιξη από πολλά και συστατικά. Όταν το νερό της βροχής υψωθεί προς τα πάνω με περιστροφικές κινήσεις και αναμιχθεί με τον ατμοσφαιρικό αέρα το θολό, σκούρο τμήμα του αποβάλλεται και γίνεται καταχνιά ή ομίχλη, ενώ το ελαφρότερο τμήμα του γλυκαίνει, ψηνόμενο από τον ήλιο. Όλα αυτά τα στοιχεία, σκορπισμένα, αιωρούνται στην ατμόσφαιρα, αν όμως συγκεντρωθούν και συμπυκνωθούν, τότε πέφτουν κάτω από το σημείο που η συμπύκνωση είναι μεγαλύτερη. Τότε, αν τυχαίνει να έρχονται σύννεφα από πίσω, αυτά διογκώνονται, μελανιάζουν και συμπυκνώνονται, έπειτα, εξαιτίας του μεγάλου βάρους τους, κατρακυλούν και γίνονται βροχή. Αυτά τα νερά είναι τα καλύτερα, αρκεί να βράσουν για να φύγει η σήψη, γιατί αλλιώς έχουν άσχημη μυρωδιά και προκαλούν σε αυτούς που τα πίνουν βραχνάδα και βαριά φωνή. Τα νερά που προέρχονται από το χιόνι και τον πάγο είναι όλα βλαβερά. Όταν παγώσουν μια φορά δεν ξαναβρίσκουν την αρχική τους μορφή, δηλαδή το διαυγές, ελαφρύ τμήμα τους, το οποίο διαχωρίζεται και εξαφανίζεται, άρα μένει το θολό και βαρύ τμήμα τους το οποίο είναι και το πιο ανθυγιεινό. Για αυτό το λόγο τα νερά που προέρχονται από το χιόνι ή τον πάγο είναι βλαβερά για όλες τις χρήσεις.
9. Οι άνθρωποι που πίνουν νερό από ποταμούς μεγάλους, που χύνονται μέσα νερά από λίμνες και άλλα διάφορα ρεύματα, προσβάλλονται από λιθίαση, φλεγμονές των νεφρών, σραγγουρία, ισχιαλγία και κήλη. Αυτό γίνεται γιατί τα διάφορα νερά δεν μοιάζουν μεταξύ τους και οι ιδιότητές τους δεν ταιριάζουν και έτσι δημιουργούνται προβλήματα. Η κάθε μία ιδιότητα υπερισχύει ανάλογα με τον άνεμο. Τα νερά αυτά αφήνουν κατακάθι λάσπης και άμμου, όμως δεν προκαλούν σε όλους ασθένειες. Οι γυναίκες δεν υποφέρουν συνήθως από λιθίαση, επειδή η ουρήθρα τους είναι κοντύτερη και πιο πλατιά σε σχέση με τα αγόρια.
10. Αν ο χειμώνας είναι ξηρός με βόρειους ανέμους και η άνοιξη βροχερή με νότιους, τότε το καλοκαίρι θα φέρει πυρετούς, οφθαλμίες και δυσεντερίες. Όταν έρθει ξαφνικά η ζέστη και η γη είναι υγρή από τις ανοιξιάτικες βροχές και τους νότιους ανέμους, τότε ο καύσωνας αναγκαστικά διπλασιάζεται σε ένταση, επειδή η μουσκεμένη ζεστή γη ψήνεται από τον ήλιο. Αν κατά την ανατολή του Κύκνου πέσουν βροχές, επικρατήσει κακοκαιρία και φυσήξουν ετήσιοι άνεμοι, ίσως σταματήσουν οι ανωμαλίες και το φθινόπωρο είναι υγιεινό. Αλλιώς υπάρχει κίνδυνος θανάτου για τα παιδιά και τις γυναίκες. Αν ο χειμώνας είναι βροχερός και ήπιος, με νότιους ανέμους και η άνοιξη είναι ξηρή και ψυχρή με βόρειους, τότε υπάρχει κίνδυνος για εγκυμονούσες. Πρώτα οι έγκυοι που περιμένουν να γεννήσουν την άνοιξη θα αποβάλλουν κι όσες καταφέρουν να γεννήσουν τα παιδιά τους ή θα πεθάνουν ή θα είναι αδύναμα, φιλάσθενα και καχεκτικά. Πραγματικά, όταν ο χειμώνας συνοδεύεται από νότιους ανέμους και το σώμα είναι ζεστό, ούτε το αίμα ούτε τα αιμοφόρα αγγεία αποκτούν σύσταση. Αν όμως η άνοιξη είναι ξηρή και ψυχρή, με βόρειους ανέμους, ο εγκέφαλος αντί να χαλαρώσει, πήζει και δένει, με αποτέλεσμα η αιφνίδια επίδραση της καλοκαιρινής ζέστης και η μεταβολή του καιρού να προκαλέσει ασθένειες. Οι πόλεις που βρίσκονται σε θέση προς τον ήλιο και τους ανέμους και έχουν καλά νερά, επηρεάζονται λιγότερο από τέτοιες μεταβολές. Αν όμως συμβαίνει το αντίθετο, επηρεάζονται περισσότερο. Αν το καλοκαίρι και το φθινόπωρο είναι βροχερά με νότιους ανέμους, ο χειμώνας θα είναι αναγκαστικά ανθυγιεινός. Αν το καλοκαίρι είναι ξηρό με βόρειους ανέμους και το φθινόπωρο βροχερό με νότιους, πιθανόν το χειμώνα να παρουσιαστούν πονοκέφαλοι, συνάχι, βρογχίτιδες, εγκεφαλίτιδες ή φθίση. Αν όμως φυσούν βοριάδες και υπάρχει ξηρασία, ο καιρός θεωρείται ευνοϊκός για τους φλεγματικούς και για τις γυναίκες, βλάπτει πολύ όμως τους χολώδεις.
11. Τα περισσότερα προβλήματα υγείας δημιουργούνται κατά τη διάρκεια απότομων μεταβολών των εποχών. Οι ακόλουθες τέσσερις μεταβολές είναι οι βιαιότερες και οι πιο επικίνδυνες: τα δύο ηλιοστάσια, ιδιαίτερα το θερινό και οι δύο ισημερίες, ιδιαίτερα η φθινοπωρινή. Πρέπει επίσης να παίρνει κανένας προφυλάξεις κατά την ανατολή των αστερισμών, ιδιαίτερα του Κυνός, μετά του Αρκτούρου και κατά τη δύση των Πλειάδων, γιατί οι αρρώστιες κρίνονται κυρίως αυτές τις μέρες. Ορισμένες αρρώστιες καταλήγουν στον θάνατο, άλλες θεραπεύονται, οι υπόλοιπες όμως παίρνουν άλλη μορφή και εξέλιξη.
12. Αν συγκρίνουμε την Ευρώπη με την Ασία, θα δούμε είναι διαφορετικές από κάθε άποψη. Η Ασία διαφέρει κατά πολύ από την Ευρώπη ως προς τη φύση όλων των πραγμάτων, δηλαδή και των προϊόντων της γης και των ανθρώπων. Στην Ασία όλα γίνονται πολύ ομορφότερα και μεγαλύτερα, ενώ ο χαρακτήρας των ανθρώπων είναι ηπιότερος και πιο ήρεμος. Αυτό οφείλεται στο εύκρατο κλίμα, επειδή η περιοχή βρίσκεται ανατολικά, ανάμεσα στις δύο ανατολές του ηλίου και απομακρυσμένη από το ψύχος. Οι περιοχές που βρίσκονται σε ίση απόσταση ανάμεσα στο κρύο και τη ζέστη, είναι πολύ εύφορες, σκεπάζονται από πυκνά δάση, έχουν πολύ ήπιο κλίμα και τα νερά τους είναι υπέροχα, είτε προέρχονται από τη βροχή είτε από πηγές. Ούτε ξεροψήνονται από την ζέστη, ούτε στεγνώνουν από ξηρασίες και έλλειψη νερού, ούτε μαστίζονται από το κρύο. Το έδαφος είναι το πιο κατάλληλο για καλλιέργεια, αφού διαποτίζεται από άφθονες βροχές και χιόνια. Επίσης τα ζώα που τρέφονται σε αυτές τις περιοχές είναι σε εξαιρετική κατάσταση. Οι άνθρωποι είναι καλοθρεμμένοι, με πολύ όμορφη εμφάνιση και πολύ ψηλό ανάστημα, με ελάχιστες διαφορές στην όψη και το ύψος. Η περιοχή αύτη, θα μπορούσαμε να πούμε ότι μοιάζει ως προς τον χαρακτήρα και την ηπιότητα των εποχών της άνοιξης. Κάτω από παρόμοιες συνθήκες δεν είναι δυνατόν να αναπτυχθεί ούτε η ανδρεία, ούτε η εγκαρτέρηση, ούτε η φιλοπονία, ούτε το ψυχικό σθένος, ούτε στους ντόπιους αλλά ούτε και στους εποίκους, αναγκαστικά υπερισχύει η φιληδονία.
13. Οι άνθρωποι είναι σε κάθε τόπο διαφορετικοί. Μοιάζουν με την γη και την φύση. Δηλαδή σε κάθε μέρος οι συνθήκες ζωής των ανθρώπων μεταβάλλονται ανάλογα με το κλίμα. Εκεί όπου οι εποχές παρουσιάζουν τις πιο απότομες καιρικές αλλαγές η χώρα είναι πολύ άγρια και ανώμαλη (πολλά βουνά με πυκνά δάση, πεδιάδες και λιβάδια). Έτσι και οι άνθρωποι που κατοικούν εκεί μοιάζουν με τη φύση.
14. Τα έθνη διαφέρουν πολύ μεταξύ τους. Οι Μακροκέφαλοι για παράδειγμα θεωρούσαν ότι αυτοί που έχουν πιο μεγάλο κεφάλι είναι και περισσότερο ευγενείς. Γι’αυτό και σύμφωνα με το έθιμο, ένα παιδί με τα κατάλληλα όργανα τροποποιούσαν σε αυτό που ήθελε η φύση. Σιγά σιγά όμως άρχισε και η φύση να συμβάλει στο έθιμο αυτό γιατί όπως ήταν φυσικό τα παιδιά έπαιρναν τις ιδιομορφίες των γονιών τους. Έπειτα αυτό άλλαξε γιατί οι λαοί ανακατεύτηκαν μεταξύ τους.
15. Οι κάτοικοι στην περιοχή του ποταμού Φάση, μια περιοχή γεμάτη έλη, ζέστη, υγρή και δασωμένη με πολλές βροχές όλο το χρόνο. Οι κάτοικοι ζουν σε σπίτια από καλάμια και ξύλα μέσα στον ποταμό και μετακινούνται με μονόξυλα. Το νερό που πίνουν δεν είναι υγιεινό αφού είναι θερμό και στάσιμο. Ο ποταμός Φάσης είναι ο πιο αργός ποταμός και εξαιτίας του οι καρποί δεν ωριμάζουν από το πολύ νερό. Επίσης υπάρχει πολύ ομίχλη. Έτσι επειδή η περιοχή είναι διαφορετική από τις άλλες δεν είναι παράξενο ότι και οι κάτοικοι της είναι διαφορετικοί από τους άλλους λαούς. Είναι ψηλοί και χοντροί με βραχνή φωνή και κίτρινο πρόσωπο. Δύσκολα αντέχουν στις καιρικές μεταβολές από το νότιο(ζεστό) άνεμο στον ψυχρό. Συνήθως οι άνεμοι είναι νότιοι εκτός από τη ζεστή αύρα Κεγχρόνα.
16. Στο κλίμα οφείλεται πάλι ο χαρακτήρας των ανθρώπων αν δηλαδή είναι μικρόψυχοι και ήπιοι ή όχι. Οι Ασιάτες δεν είναι τόσο πολέμιοι αλλά αντίθετα έχουν έλλειψη θάρρους. Το κλίμα είναι αίτιο όπως είπαμε γιατί δεν παρουσιάζει απότομες μεταβολές θερμοκρασίας. Έτσι οι ισχυροί πνευματικοί κλονισμοί δεν προκαλούν τους ανθρώπους πνευματικά και σωματικά άρα δεν εξαγριώνουν τον χαρακτήρα τους, αντίθετα με εκείνους που ζουν κάτω από τις συνεχείς αλλαγές των συνθηκών και δεν αφήνουν το πνεύμα να ησυχάσει. Όμως η δειλία των Ασιατών οφείλεται και στους πολιτικούς θεσμούς τους, γιατί οι περισσότεροι ασιατικοί λαοί δεν είναι ελεύθεροι αλλά έχουν κάποιον (βασιλιά) που κρατάει την εξουσία στα χέρια του. Και επειδή συνήθως του εναντιώνονται δεν ενδιαφέρονται για το πώς θα φαίνονται άξιοι πολεμιστές αλλά το αντίθετο, δηλαδή ακόμα και αν τους επιστρατεύουν για τον πόλεμο και πεθαίνουν μακριά από τους συγγενείς τους κάνοντας οποιαδήποτε γενναία πράξη, αναδεικνύει το βασιλιά τους. Και δεν φτάνει αυτό αλλά ερημώνονται και οι χώρες τους από τους εχθρούς τους και από τη διακοπή της δουλειάς τους. Άρα ακόμα και αν ένας χαρακτήρας ενός ανθρώπου είναι τολμηρός και γενναίος από όταν γεννιέται στην συνέχεια μεταβάλλεται εξαιτίας του καθεστώτος. Εκείνοι οι λαοί πχ. Έλληνες που είναι αυτόνομοι και κοπιάζουν για να επιβιώσουν είναι πιο θαρραλέοι και πιο αξιόμαχοι από όλους. Για όλα τα παραπάνω είναι υπαίτιες οι εναλλαγές των εποχών.
17. Οι Σκυθές ήταν ένας λαός που διέφερε από τους άλλους. Οι γυναίκες τους ίππευαν, πετούσαν τόξο, ακόντιο και πολεμούσαν τους εχθρούς όσο ήταν παρθένες. Δεν απαρνιούνταν την παρθενία τους, παρά μόνο αφού σκότωναν τρεις εχθρούς. Δεν ζούσαν με τους άντρες τους προτού τελέσουν όλες τις ιερές θυσίες που όριζε ο νόμος. Μόλις παντρεύονταν έπαυαν να ιππεύουν. Δεν είχαν δεξιό μαστό επειδή, όσο ήταν ακόμα νήπια, οι μητέρες τους τον πύρωναν με χάλκινο εργαλείο για να σταματήσουν την ανάπτυξη του και να διοχετευτεί όλη η δύναμη και η θρέψη στον δεξιό ωμό και βραχίονα.
18. Οι Σκύθες ζούσαν στη σκυθική έρημο. Ονομάζονταν νομάδες, επειδή δεν είχαν σπίτια και κατοικούσαν σε άμαξες, στις άμαξες ζούσαν οι γυναίκες ενώ οι άντρες ακολουθούσαν τα κοπάδια. Τρέφονταν με βραστό κρέας και έπιναν φοραδίσιο γάλα.
19. Η γεωγραφική θέση της χώρας τους ήταν κάτω από τον αστερισμό της άρκτου και από τα βουνά ριπαία. Ο ήλιος ζέσταινε την χώρα τους για μικρό χρονικό διάστημα και ελαφρά. Οι άνεμοι από τις θερμές περιοχές δεν έφταναν ως εκεί. Πυκνή ομίχλη τύλιγε κατά την ημέρα τις πεδιάδες, έτσι εκεί επικρατούσε αιώνιος χειμώνας, ενώ το καλοκαίρι διαρκούσε μόνο λίγες ημέρες. οι άνθρωποι έμοιαζαν μεταξύ τους στην σωματική διάπλαση. Ντύνονταν με τον ίδιο τρόπο όλες τις εποχές. Ανέπνεαν υγρό και πυκνό αέρα, έπιναν νερό από τα χιονιά και τους πάγους και απείχαν από σωματικές προσπάθειες· τα σώματά τους ήταν παχύσαρκα χωρίς εμφανείς άρθρωσης, υγρά και άτονα· οι κοιλότητες του σώματός τους είναι γεμάτες υγρά γιατί η κοιλιά δεν μπορούσε να αφυδατώνεται με τέτοιο κλίμα.
20. Οι Σκύθες καυτηρίαζαν τους ώμους τους, τα μπράτσα τους, τους καρπούς των χεριών τους, το στήθος τους, τους γοφούς τους και την μέση τους εξαιτίας της υγρασίας και της μαλακότητας της σωματικής δομής τους. Όταν καυτηριαστούν, η περίσσια υγρασία αφαιρείται από τις αρθρώσεις και τα σώματά τους γίνονται πιο σφιχτοδεμένα. έπειτα τρέφονται καλύτερα και αποκτούν καλύτερες αρθρώσεις. Τα αγόρια μέχρι να μεγαλώσουν μένουν μέσα στην άμαξα. Τα κορίτσια έχουν μια υπέροχα χαλαρή και νωχελική σωματική διάπλαση· οι Σκύθες είναι ερυθροκίτρινοι εξαιτίας του κρύου το οποίο ψήνει το λευκό δέρμα τους και το κάνει ερυθροκίτρινο.
Ιπποκράτης (Κως 460 π.κ.ε. – Λάρισα 377 π.κ.ε) Δωριεύς την καταγωγή, ανήκε στον ενδοξότατο κλάδο των Ασκληπιαδών. Ηταν Έλληνας ιατρός κι ο πατέρας της σύγχρονης ιατρικής.
Σύμφωνα με την παράδοση, εκ πατρός (ιατρού Ηρακλείδη) καταγόταν από τον Θεό της Ιατρικής Ασκληπιό και εκ μητρός Φαιναρέτης από τον ήρωα της Ελληνικής Μυθολογίας Ηρακλή. Ήταν προικισμένος με μεγάλη εργατικότητα και ροπή για μάθηση. Σπούδασε ιατρική στο φημισμένο Ασκληπιείο της Κω. Αρχικά υπήρξε μαθητής του ίδιου του πατέρα του, κατόπιν του Ηρόδικου, του Γοργία, του ρήτορα Λεοντίνου και του Δημόκριτου του Αβδηρίτη. Ο Ιπποκράτης είναι ο θεμελιωτής της ορθολογικής ιατρικής που κατόρθωσε να την απαλλάξει από τις προλήψεις, τις προκαταλήψεις, τις δαιμονολογίες και τις δεισιδαιμονίες της εποχής. Πέτυχε το αρμονικό συνταίριασμα της ανθρωποκεντρικής επιστήμης με την ιατρική τέχνη και τον φιλοσοφικό στοχασμό, ταυτίζοντας την επαγγελματική της άσκηση με τις ηθικοδεοντολογικές αρχές και τις ανθρώπινες αξίες. Το πρωτοποριακό και σε σημαντικό βαθμό προβλεπτικό του έργο επηρέασε τις περισσότερες σύγχρονες ιατροβιολογικές ειδικότητες του δυτικού κόσμου που επάξια τον ονόμασε θεμελιωτή και στυλοβάτη της Ιατρικής Επιστήμης. Ειδικότερα, πιστώνεται με την προώθηση σε μεγάλο βαθμό της συστηματικής μελέτης και της κλινικής ιατρικής, συνοψίζοντας την ιατρική γνώση και συνταγογραφώντας πρακτικές συμβουλές για ιατρούς μέσω της Ιπποκρατικής Συλλογής (Corpus Hippocraticum) και άλλων έργων.
Αν και υπάρχουν πολλές βιογραφικές πληροφορίες για τον Ιπποκράτη, οι περισσότερες είναι αναληθείς. Ο Σορανός ο Εφέσιος, Έλληνας γυναικολόγος του 2ου αιώνα μ.κ.ε. ήταν ο πρώτος βιογράφος του Ιπποκράτη και η πηγή των περισσότερων πληροφοριών γύρω από το πρόσωπό του. Η βιογραφία που έγραψε, με τίτλο «Ιπποκράτους γένος και βίος» φέρεται να είναι η πιο αξιόπιστη. Πληροφορίες σχετικά με τον Ιπποκράτη υπάρχουν επίσης στα γραπτά του Αριστοτέλη, τα οποία χρονολογούνται από τον 4ο αιώνα π.κ.ε. στο λεξικό Σούδα του 10ου αιώνα μ.κ.ε καθώς και στα έργα του Ιωάννη Τζέτζη, τα οποία χρονολογούνται από τον 12ο αιώνα μ.κ.ε. Κατά την διάρκεια των ταξιδιών του, ο Ιπποκράτης θεράπευε και δίδασκε, έγραφε τις παρατηρήσεις του, τις θεωρίες του, τις ανακαλύψεις και τα ιδανικά του.
Μετά το θάνατό του, το έργο του συγκεντρώθηκε και αποτέλεσε αυτό που είναι γνωστό ως «Ιπποκρατική Συλλογή». Τα έργα που αποτελούν την Ιπποκρατική Συλλογή είναι 59 στον αριθμό και γράφτηκαν στην ιωνική διάλεκτο. Η Ιπποκρατική Συλλογή περιέχει εγχειρίδια, διαλέξεις, έρευνες, σημειώσεις και φιλοσοφικά δοκίμια για διάφορα θέματα στον τομέα της ιατρικής, χωρίς συγκεκριμένη σειρά. Τα έργα αυτά γράφτηκαν για διαφορετικά ακροατήρια, για ειδικούς και μη ειδικούς, και μερικές φορές παρουσιάζονται σημαντικές αντιφάσεις μεταξύ των έργων. Μερικά δε από τα άρθρα έχουν γραφτεί από άλλους γιατρούς που γνώριζαν πως καθετί που είχε την υπογραφή του Ιπποκράτη θα τύχαινε ευρείας αποδοχής. Το ζήτημα της γνησιότητας απασχόλησε για πολύ τους ερευνητές, με αποτέλεσμα να καταγραφούν πολλές και παράδοξες απόψεις. Ο Ερωτιανός, για παράδειγμα, παραδέχεται μόνον 31 συγγράμματα, ενώ ο Γαληνός μειώνει τον αριθμό τους περίπου σε 13. Από τους νεότερους ο Γάλλος ιστορικός της ιατρικής Εμίλ Λιτρέ, στηριζόμενος στην ιωνική διάλεκτο γεμάτη με τους «δωρισμούς» του Ιπποκράτη, εξαιτίας της δωρικής καταγωγής του, παραδέχεται ως γνήσια, εκτός του Όρκου και του Νόμου, άλλα έντεκα έργα. Ο Ντιλς παραδέχεται μόνον τρία κ.ο.κ. Σημαντικότερη από τις εκδόσεις του έργου του παραμένει η δεκάτομη έκδοση του Εμίλ Λιτρέ (1829-1861), στο Παρίσι, με ελληνικό κείμενο και γαλλική μετάφραση. Η νεότερη έκδοση των έργων ανήκει στον Κουλβάιν (Λειψία 1894 και 1902), αλλά παρέμεινε ανολοκλήρωτη. Από τους Έλληνες άριστη κριτική στα έργα του έκανε ο Αδαμάντιος Κοραής στα «Περί Αερίων Υδάτων και Τόπων» και «Περί Διαίτης Οξέων και Αρχαίας Ιατρικής»
Περί αέρων υδάτων τόπων: http://terrapapers.com/wp-content/uploads/2019/01/
http://terrapapers.com/peri-aeron-ydaton-kai-topon/
No comments :
Post a Comment