01/03/2017

Έρχεται η «βαλκανική άνοιξη»;

Για παράδειγμα, στη Σερβία το πρωτοσέλιδο (23-1-2017) της Blic , σύμφωνα με το οποίο ο Πούτιν ενδέχεται να αναγνωρίσει το Κόσοβο σε κοινή συμφωνία με τον Τραμπ, προδίδοντας τη σερβική φιλία και εμπιστοσύνη, προκάλεσε τεράστια αναστάτωση στην κοινή γνώμη της χώρας. Το δημοσίευμα βασίσθηκε σε  άρθρο της Mary Dejevsky – μια επιφανούς ειδικού για θέματα Ρωσίας στη Βρετανία, τακτικής αρθρογράφου του Guardian, μέλους του βρετανικού «Βασιλικού Ινστιτούτου για τις Διεθνείς Σχέσεις» (Chatham House) και μέλους επίσης του βαθέος ρωσικού think tank της Λέσχης Valdai – που δημοσιεύθηκε νωρίτερα στο αγγλικό ρωμαιοκαθολικό περιοδικό «Tablet»… Βάση του παραπάνω άρθρου, είναι πλέον πιθανή μια μεγάλη ανταλλαγή ανάμεσα σε Τραμπ και Πούτιν, μια Συμφωνία – πακέτο, η οποία θα κλείσει πολλά ανοικτά θέματα και θα εδραιώσει μια νέα σχέση φιλίας ανάμεσα σε Ουάσινγκτον και Μόσχα. Η μεγάλη αυτή ανταλλαγή θα συνεπάγεται την αιφνιδιαστική αναγνώριση του Κοσόβου από τον Πούτιν και την ταυτόχρονη αναγνώριση της Κριμαίας από τον Τραμπ.

Στο βαθμό που μια τέτοια εξέλιξη είναι πιθανή, τότε μπορούμε ίσως να κατανοήσουμε τις εξελίξεις που προδιαγράφονται στον βαλκανικό μας περίγυρο και να ερμηνεύσουμε με μεγάλη ακρίβεια (εφόσον γνωρίζουμε τις εσωτερικές συνιστώσες) τις μέλλουσες εξελίξεις. Η βαλκανική χερσόνησος δεν αποτελεί, πλέον, ζώνη προτεραιότητας σε επίπεδο Προέδρου ΗΠΑ αλλά μάλλον σε επίπεδο (αναπληρωτή) Γραμματέα State Dept, καθώς έχει παγιωθεί η αμερικανική παρουσία στην περιοχή με στρατιωτικές βάσεις και επιχειρησιακούς σταθμούς σε στρατηγικά σημεία της περιοχής, με συνεχή και την παρουσία του ΝΑΤΟ. Ο «δημοκρατικός μετασχηματισμός» των Βαλκανίων εξακολουθεί να είναι ατελέσφορος παρά το γεγονός ότι η Σλοβενία, η Κροατία και η Αλβανία, είναι τώρα μέλη του ΝΑΤΟ και το Μαυροβούνιο στη διαδικασία προσχώρησης. Η Σλοβενία και η Κροατία είναι, επίσης, μέλη της ΕΕ και όλες οι άλλες χώρες της περιοχής έχουν προσανατολισθεί σε αυτήν την κατεύθυνση, η κάθε μία με τον δικό της ρυθμό.

Το «βαλκανικό πείραμα» δεν πέτυχε με τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη να πάσχει από επιθέσεις για τη συνταγματική νομιμότητά της, αφού δημιουργήθηκε με τις ειρηνευτικές συμφωνίες του Ντέιτον του 1995, οι επιθέσεις γίνονται από τον πρόεδρο της σχετικά αυτόνομης, γνωστής ‘Ρεπούμπλικα Σέρπσκα’ που καταλαμβάνει το 49% της χώρας. Η ΠΓΔΜ παρέμεινε στον «δοκιμαστικό σωλήνα» λόγω των εσωτερικών διαμαχών, την αναποφασιστικότητα της διεθνούς κοινότητας και την άτολμη ελληνική εξωτερική πολιτική από το Βουκουρέστι (βέτο Καραμανλή) μέχρι σήμερα, σε συνάρτηση πάντα με τις εξελίξεις στο Κοσσυφοπέδιο. Ο ρωσικός παράγοντας και οι «ήπιες μορφές ρωσικής διείσδυσης» αποτελούν τροχοπέδη για τον «εκδυτικισμό» της περιοχής και ίσως αυτό οδηγήσει σε μία συνδιαλλαγή ανάμεσα σε ΗΠΑ και Ρωσία με την υπόλοιπη Δύση να παρακολουθεί. Οποιαδήποτε, όμως, παραχώρηση και προώθηση σχεδίων τύπου «μαλακών συνόρων» θα μπορούσαν να δημιουργήσουν μια «αλυσίδα διαχωρισμού» με διχοτομήσεις, εθνοτικές συγκρούσεις, ελεγχόμενη μετακίνηση πληθυσμών και επαναχάραξη συνόρων στη Γεωργία, τη Μολδαβία, τη Βοσνία, το Κοσσυφοπέδιο και στα Σκόπια.

Το εθνικό συμφέρον της Ελλάδας δεν μπορεί να είναι άλλο από την ενδυνάμωση συντελεστών ισχύος που διασφαλίζουν την εσωτερική ασφάλεια, σταθερότητα και συνοχή, εξασφαλίζουν την εθνική κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητά της και διατηρούν υψηλό το φρόνημα του Λαού της. Οι οποιεσδήποτε (απρόσμενες) εξελίξεις δεν πρέπει να μας βρουν απροετοίμαστους ενώ θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι οι Σύμμαχοι θα παρέμβουν πυροσβεστικά και κατόπιν εορτής.

http://www.viadiplomacy.gr/erchete-valkaniki-anixi/

Η εξέγερση στην Ουκρανία το 2013 σηματοδότησε τις μεγάλες ανατροπές που άρχισαν να εμφανίζονται με μεγάλες στροφές στην Ανατολική Ευρώπη και στα Βαλκάνια παράλληλα με την Μ Ανατολή. Η Ρωσία, πρόσφατα, άρχισε τα ανοίγματα προς την κατεύθυνση της Κροατίας για να ξεκλειδώσει την Βαλκανική της στρατηγική, παρά τον σκεπτικισμό αρκετών, αφού η Μόσχα διατηρεί διαμετρικά αντίθετες σχέσεις με το Βελιγράδι, σε σχέση με την Κροατία. Αυτή η κίνηση της Ρωσίας δείχνει σαφώς την προσπάθεια επαναπροσέγγισης με το Ζάγκρεμπ. Αυτή η πρώτη κίνηση θα μπορούσε να έχει ευρύτερες συνέπειες στα Βαλκάνια και στις πολιτικές της ΕΕ και του ΝΑΤΟ. Πρόκειται για μια τολμηρή πολιτική και μεγάλη στρατηγική για την βελτίωση των σχέσεων με την Κροατία αρχικά αλλά ελλοχεύει και κινδύνους για την Μόσχα. Από την ανεξαρτησία της Κροατίας, οι σχέσεις με τη Μόσχα ήταν πιο φιλικές παρά το γεγονός ότι η Ρωσία υποστήριξε μερικές φορές στρατιωτικά και πολιτικά το Βελιγράδι, αλλά σε εκείνη την περίοδο η Ρωσία απουσίαζε από τα Βαλκάνια και δεν είχε δυνατότητες να αυξήσει την επιρροή της. Ένα αξιοσημείωτο γεγονός το 1995 ήταν η σχεδιασμένη διπλωματικά κίνηση της Ρωσίας όταν ο Β. Πούτιν τίμησε με το μετάλλιο των 60 χρόνων της Πατριωτικής Νίκης στον Μεγάλο Πόλεμο τον τότε πρόεδρο της Κροατίας Στίπε Μέσιτς. Ήταν μια συμβολική πράξη για να προωθήσει την βελτίωση των σχέσεων των δυο χωρών. Την ίδια περίοδο τιμήθηκαν και άλλοι ξένοι ηγέτες με το ίδιο μετάλλιο, καθώς και η ηγεσία της Αλβανίας. Ήταν περισσότερο ένδειξη εμπιστοσύνης για την έναρξη εμπορικών και επιχειρηματικών σχέσεων παρά Γεωστρατηγικός στόχος.

Η σχέση, όμως, των δυο χωρών πήρε ξαφνικά χειρότερη μορφή όταν η Κροατία συντάχθηκε έντονα στην πρώτη φάση του Νέου Ψυχρού Πολέμου με τους συμμάχους της στην ΕΕ και στο ΝΑΤΟ για την επιβολή κυρώσεων κατά της Μόσχας. Οι αντί -κυρώσεις, όμως, της Ρωσίας έφεραν ζημιά εκατοντάδων εκατομμυρίων στην Κροατία μέχρι το τέλος του 2016. Ήταν πρόθυμη να αποδείξει την προσήλωση της στο ΝΑΤΟ και επανέλαβε αυτό που έκανε στον ΒΠΠ και αποφάσισε να αποστείλει στρατεύματα στα ρωσικά σύνορα στο πλαίσιο συνεργασίας και υπό την ηγεσία της Γερμανίας. Νωρίτερα, είχε αναπτύξει ένα περίεργο εθελοντικό πυραυλικό ανταγωνισμό με τη Σερβία, στο πλαίσιο της πολιτικής του ΝΑΤΟ και οι σχέσεις με τη Ρωσία επιδεινώθηκαν λόγω της τυφλής προσήλωσης της Κροατίας στους δυτικούς. Την ίδια στιγμή, άρχισαν να ανθίζουν οι σχέσεις Ρωσίας-Σερβίας και το Ζάγκρεμπ πήρε το μήνυμα ότι αυτός ο ανταγωνισμός θα έπρεπε κάποια στιγμή να τελειώνει.

Οι πολιτικοί αναλυτές στην Διάσκεψη για την Ασφάλεια στο Μόναχο δέχτηκαν ένα σoκ όταν διαπίστωσαν ότι άρχισαν οι διπλωματικές υπηρεσίες των δυο χωρών συνομιλίες και πραγματοποιήθηκε εκδήλωση για να τιμήσουν την 25η επέτειο της έναρξης των διπλωματικών σχέσεων. Ο Ρώσος πρέσβης στην Κροατία καυχήθηκε για τον ρόλο της Ρωσίας στην κρίση, όταν απέτρεψε την Γιουγκοσλαβία να κινηθεί στρατιωτικά κατά του Ζάγκρεμπ και πως η Ρωσία έσπασε τον εναέριο αποκλεισμό της Κροατίας. Στο Μόναχο συναντήθηκε ο Σ Λαβρόφ με τον πρόεδρο της Κροατίας και πρώην Βοηθό Γεν Γρ του ΝΑΤΟ Κολίντα Γκραμπάρ – Κιτάροβιτς για να συζητήσουν τις διμερείς σχέσεις. Αυτές οι δυο εκδηλώσεις δείχνουν ότι οι δυο χώρες άρχισαν επαναπροσεγγίσεις η μια προς την άλλη. Ένα χρόνο πριν, η Ρωσία ακύρωσε το οικονομικό φόρουμ με την Κροατία κάτω από το βάρος της πολιτικής του Ζάγκρεμπ που υποστήριξε την εθνοκάθαρση στην Ανατολική Ουκρανία. Ο Κιτάροβιτς μιλώντας στη διάσκεψη είπε στους παρευρισκόμενους ότι «δεν πρέπει να μετατρέψουμε τη Ρωσία σε ένα εχθρό μας.» Αυτό προκάλεσε έκπληξη όταν λέχθηκε από ένα υψηλόβαθμο αξιωματούχο του ΝΑΤΟ. Αυτή η απροσδόκητη προσέγγιση είναι περίεργη, καθώς υπάρχουν πολλά εμπόδια στο δρόμο και πρώτο εμπόδιο είναι η πολύ στενή συνεργασία με τους «αδελφούς Σέρβους» και η ατμόσφαιρα είναι τεταμένη σε αυτή την περίοδο του Νέου Ψυχρού Πολέμου και οι μεταβλητές είναι πολλές στην εύθραυστη ισορροπία.

Η Κροατία βρίσκεται στη μέση μιας φασίζουσας περιόδου, ίσως αναγέννησης, που διαφαίνεται από την κυβέρνηση και τους συμμάχους της «Κοινωνίας των Πολιτών», οι οποίοι εκδηλώνουν ένα ρεβιζινισμό για τον ΒΠΠ που έχει τις ρίζες του στο « Ανεξάρτητο Κράτος» που κυβερνούσε την Κροατία κατά την διάρκεια του πολέμου. Οι φασιστικές τάσεις στην Κροατία έχουν διευρυνθεί αρκετά τα τελευταία χρόνια όταν νεοναζί μπράβοι ταξίδεψαν στην Ουκρανία να πολεμήσουν με τους ναζί του δεξιού τομέα τους Ρώσους της περιοχής. Τάγματα του Κιέβου με Κροάτες ναζί έχουν λάβει μέρος σε εγκλήματα πολέμου, αδιάκριτους βομβαρδισμούς αμάχων, βιασμούς, ανάμεσα σε πολλές άλλες χυδαίες πράξεις που περιλαμβάνουν εν ψυχρώ εκτελέσεις Ρώσων πολιτών. Ενώ η Ρωσία έχει αντιταχθεί τον φασισμό στην Ουκρανία άρχισε μια πορεία προσέγγισης με την Κροατία στην οποία μεγάλος αριθμός ενστερνίζονται φασιστικές ενέργειες. Αυτό δεν μπορεί να εμποδίσει τον μεγαλύτερο στόχο της Ρωσίας να εισέλθει στα Βαλκάνια, αλλά ούτε και μπορεί να το κρύψει κάτω από το χαλί.

Η Κροατία προκάλεσε αρκετά προβλήματα και διαδραμάτισε τον μοχλό της Δύσης στην πολιτική του Διαίρει και Βασίλευε καθώς δραστηριοποιήθηκε για τα δικαιώματα των Κροατών στην Βοσνία που απαίτησαν το δικό τους Ομοσπονδιακό Κράτος εντός της χώρας αυτής. Αυτό ήταν προβοκάτσια καθώς παραβίαζε τη Συμφωνία του Ντέιτον, η οποία τερμάτισε τον εμφύλιο στη Βοσνία, και σήμερα οι Κροάτες είναι ενωμένοι μέσω της Ομοσπονδίας με τους μουσουλμάνους της Βοσνίας – Ερζεγοβίνης. Εάν οι απαιτήσεις των Κροατών αυξήσουν τις πιέσεις είναι πολύ πιθανόν να τινάξουν στον αέρα την Βοσνία και το πιθανότερο είναι ένας μεγαλύτερος περιφερειακός πόλεμος που μπορεί στη συνέχεια να στραφεί κατά των Σέρβων. Οι σχέσεις Κροατίας - Σερβίας δεν είναι καλές και το Ζάγκρεμπ συμπεριφέρθηκε αρκετά επιθετικά προς το Βελιγράδι, καθώς έχουν πρόβλημα με τις απαιτήσεις των Κροατών στην βόρεια Σερβική επαρχία της Βοϊβοντίνα. Η Κροατία μπλοκάρει τις διαπραγματεύσεις της Σερβίας με την ΕΕ με το αιτιολογικό ότι δεν σέβεται την κροατική μειονότητα στην περιοχή αυτή και είχε απαιτήσει 186 σχολικά εγχειρίδια να κυκλοφορήσουν στη γλώσσα των Κροατών. Πίσω, όμως, από αυτό υπάρχουν οι διεκδικήσεις των εθνικιστών Κροατών, οι οποίοι έθεσαν εδαφικές απαιτήσεις σε αυτή την ιστορική περιοχή της Σερβίας. Επίσημα, το Ζάγκρεμπ δεν έχει απαιτήσεις αλλά μπορεί να αναμοχλεύσει ταραχές και στη Βοσνία και στην Σερβία για παρόμοιους λόγους.

Η Κροατία, με την κάλυψη του ΝΑΤΟ, προβάλλει αβάσιμους, όπως φαίνεται, ισχυρισμούς ότι το Βελιγράδι είναι απειλή για την Ειρήνη στο Κοσσυφοπέδιο. Αυτή είναι η ρητορική τους ενώ σε συνεργασία με την Αλβανία και το ΝΑΤΟ συνομιλούν για να ανανεώσουν την στρατιωτική κατοχή της περιοχής στο πλαίσιο της «ειρηνευτικής αποστολής». Η αυτονομιστική κυβέρνηση στην πραγματικότητα θέλει να δημιουργήσει επίσημα δικές της «ένοπλες δυνάμεις» που πιθανόν να αντίκειται και στο Σύνταγμα της. Είναι προβλέψιμο ότι η Κροατία θα διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο σε αυτή την προσπάθεια ή σε άλλη λύση με στόχο να υπονομεύσουν αργότερα τη Σερβία. Γενικά, η Κροατία δεν δείχνει να είναι αξιόπιστη και έδειξε στο παρελθόν ότι είναι το σκυλί της δύσης στα Βαλκάνια. Αμέσως μετά τις επαφές, ο πρόεδρος της Κροατίας έκανε μια περίεργη δήλωση ότι η Ρωσία μιλά για επεκτατισμό της ΕΕ και του ΝΑΤΟ στα Βαλκάνια. Πιθανόν να έκανε αυτή τη δήλωση ρητορικά, για να καλύψει την νέα εταιρική σχέση με τη Μόσχα. Κάποιοι ήδη ισχυρίζονται ότι έδειξε γρήγορα το αληθινό της πρόσωπο και ότι εξαπατά τον Σ Λαβρόφ. Στο έγγραφο των συναντήσεων, όμως, αναφέρει ότι ο « Σ Λαβρόφ εκτιμά την τιμιότητα και ότι με αυτό το μέτρο αποτιμά τη συνομιλία μαζί του». Ακόμα, όμως, η Κροατία δεν έχει αποσύρει τις δυνάμεις της που βρίσκονται κατά μήκος της δυτικής παραμεθορίου της Ρωσίας και αν δεν δώσουν εντολή οι ΗΠΑ να αποχωρήσουν, η Κροατία δεν θα τις μετακινήσει ποτέ. Δεν πρόκειται για μεγάλες δυνάμεις, αλλά αυτό αποτελεί επιθετική ενέργεια κατά της Ρωσίας. Δεν μπορεί η ηγεσία της Κροατίας να ξεγελάσει τον Β Πούτιν ούτε τον Σ Λαβρόφ, αλλά είναι αναξιόπιστος εταίρος και μπορεί πολύ εύκολα να στραφεί εναντίον της Ρωσίας και να υπονομεύσει αυτή την πολύ μεγάλη στρατηγική κίνηση στα Βαλκάνια και να ανατρέψει τους υπολογισμούς της Μόσχας.

Σύμφωνα πάντα με τους αναλυτές και τους ειδικούς, που προσπαθούν να αποκρυπτογραφήσουν τις κινήσεις και τη στρατηγική της Μόσχας, η Ρωσία φαίνεται να ενδιαφέρεται να πετύχει αλληλένδετους στόχους προκειμένου να φτάσει σε μια Νέα Ύφεση και ισορροπία με τις ΗΠΑ στον Νέο Ψυχρό Πόλεμο. Αυτά όμως είναι σενάρια και εμπειρικές υποθέσεις που δυνητικά ταιριάζουν με την στρατηγική της Ρωσίας σε σχέση με τη Δύση. Το μήνυμα που λαμβάνει η Ρωσία από τα Βαλκανικά κράτη μέλη της ΕΕ και του ΝΑΤΟ είναι μια προδιάθεση για ρεαλιστικές πολιτικές σχέσεις με την Μόσχα. Σε δημοσκόπηση που διενεργήθηκε στη Σλοβενία, τη Βουλγαρία και την Ελλάδα φαίνεται ότι οι πολίτες δεν έχουν εμπιστοσύνη στους δυτικούς και στο ΝΑΤΟ και θα προτιμούσαν στενότερη συνεργασία με τη Ρωσία, ακόμα και στρατιωτική συνεργασία που αφορά στην άμυνα τους. Επιπλέον, οι χώρες αυτές έχουν πληγεί από τις κυρώσεις της Ρωσίας, έτσι θα προτιμούσαν να δοθεί ένα τέλος σε αυτό τον οικονομικό πόλεμο μόλις τους δοθεί η ευκαιρία να υποστηρίξουν αυτή την άποψη.

Είναι φτωχότερα κράτη σε σχέση με τους δυτικούς εταίρους τους στην ΕΕ, ούτε έχουν επιθετικό ενδιαφέρον για να συσσωρεύσουν στρατεύματα γύρω από τη Ρωσία λόγω και οικονομικών προβλημάτων που αντιμετωπίζουν, όπως η Βουλγαρία ή από το να επιδείξουν την πίστη τους στο ΝΑΤΟ ή ακόμα, επειδή έχουν χάσει την κυριαρχία τους, όπως η Ελλάδα. Η Ρωσία κατανοεί αυτούς τους περιορισμούς στην αντί- ρωσική πολιτική στην οποία συντάσσονται κάτω από το βάρος όλων αυτών των δεδομένων και θεωρεί ότι αυτά τα τρία Βαλκανικά κράτη είναι οι αδύναμοι κρίκοι - και η ένδειξη της πολιτικής αδυναμίας και των λανθασμένων επιλογών της δύσης απέναντι τους- σε ολόκληρη τη αλυσίδα . Για αυτό το λόγο προσπαθεί να δημιουργήσει με το κάθε ένα ξεχωριστά ρεαλιστικές σχέσεις, με την ελπίδα ότι θα διασπάσει τις εχθρικές πολιτικές της ΕΕ και του ΝΑΤΟ για να ασκήσει πίεση προκειμένου να επέλθει η εξομάλυνση. Ελπίζει πως, όταν διαρρήξει αυτό το πύρινο τείχος, που δημιούργησαν οι δυτικοί, θα διεισδύσει στην Βαλκανική, στην Κεντρική και Δυτική Ευρώπη. Είναι αδύνατον να το πράξει αυτό μέσω της Βαλτικής ή της Ανατολικής Ευρώπης, καθώς όλες οι χώρες, με πρώτη την Πολωνία, είναι εχθρικές και γι΄αυτό εστιάζει την διπλωματία της στα Βαλκάνια.

Η Βουλγαρία και η Ελλάδα μοιράζονται Ιστορικούς, Πολιτισμικούς και Θρησκευτικούς δεσμούς με τη Μόσχα και η Ρωσία είναι πρόθυμη να ανταποδώσει τη φιλία της, ενώ η Σλοβενία, που είναι εντελώς διαφορετική περίπτωση, καθοδηγείται από την Γεωπολιτική σταθερότητα της χώρας, αλλά και της προσωπικής φιλίας του προέδρου της Μπορούτ Μπαχόρ με τον Β Πούτιν. Οι σχέσεις και οι δεσμεύσεις Ρωσίας – Σλοβενίας είναι το θετικό παράδειγμα της πρώτης φάσης στην προσπάθεια της Ύφεσης και στην αναβάθμιση των σχέσεων με την Κροατία. Το Ζάγκρεμπ διαπίστωσε ότι οι σχέσεις Μόσχας- Λουμπλιάνα είναι πολύ καλές με αμοιβαίο οικονομικό όφελος και δεν θα ήθελε να μείνει έξω στην καταιγίδα. Ξέρουν, επίσης, πόσο κοντά είναι οι σχέσεις Ρωσίας – Σερβίας και από την πλευρά της Κροατίας δεν θα ήταν σοφό να βλέπουν ότι δυο από τους γείτονες τους έχουν πολύ καλές σχέσεις με τη Μόσχα και το Ζάγκρεμπ να παραμένει εχθρικό. Στον οικονομικό και εμπορικό τομέα υπάρχουν πολλά που μπορούν να γίνουν στις διμερείς σχέσεις για το γενικότερο καλό όλων των πολιτών και η Κροατία έχει πληγεί από την κρίση. Η Κροατία θα μπορούσε να προσελκύσει ρωσικές επενδύσεις. Κυρίως, θα μπορούσε να προσελκύσει τουρισμό και η Ρωσία θα ήταν περισσότερο ικανοποιημένη, καθώς οι πολίτες της είναι διατεθειμένοι να αποφύγουν τους παραδοσιακούς προορισμούς. όπως η Αίγυπτος και η Τουρκία λόγω των τρομοκρατικών επιθέσεων. Επιπλέον, η Ρωσία προσπαθεί μέσω της Κροατίας να αναθερμάνει τις σχέσεις της με την Ομοσπονδιακή Οντότητα της Δημοκρατίας της Σέρπσκα, παλαιότερος σύμμαχος της Ουγγαρίας και η Μόσχα προσπαθεί να το επιτύχει αυτό μέσω της Κροατίας.

Αν η νέα ΕΕ θα αρχίσει την πορεία της αποκέντρωσης της, είναι πιθανή η δημιουργία περιφερειακών συνασπισμών και ένας από αυτούς θα μπορούσε να είναι η περιοχή του Αγίου Στεφάνου, όπως την αποκαλούν οι εμπειρογνώμονες – αναλυτές από την ομώνυμη Συνθήκη ή το γνωστό Βασίλειο της Ουγγαρίας και αυτό είναι δυνατόν να επιτευχθεί σε σχέση με την Ουγγαρία. Πιθανόν, στο πίσω μέρος του μυαλού να βρίσκεται και η Συνθήκη του Αγίου Στεφάνου που απελευθέρωσε την Βουλγαρία από την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Το 1102 η Ουγγαρία ήταν ενωμένη με την Κροατία και είχε επεκτείνει σε αυτήν την περίοδο την επιρροή της στο νότιο τμήμα της Σλοβακίας και σε τμήματα της ανατολικής και κεντρικής Ρουμανίας. Η βόρεια Σέρβικη επαρχία της Βοϊβοντίνα ήταν επίσης κάτω από τον έλεγχο τη Βουδαπέστης πριν από την διάλυση της Αυστροουγγαρίας. Αυτό υποδηλώνει ότι η κρατική συνιστώσα της σύγχρονης Βοσνίας ( τότε σύμφωνα με τον Αυστριακό έλεγχο κατά τα τελευταία χρόνια της δυαδικής μοναρχίας) οφείλεται στις ιστορικά φιλικές σχέσεις των Κροατών με τους Ούγγρους και αυτό μπορεί να επαναληφθεί έμμεσα. Όλα αυτά αποκτούν σημασία εξαιτίας του Εθνικισμού που αναγεννήθηκε στον κόσμο και τις συνέπειες που θα μπορούσε να έχουν για την ΕΕ, νοουμένου ότι αυτός ο χώρος του Αγίου Στεφάνου θα επισημοποιηθεί ποτέ ή θα παραμείνει ντε φάκτο ανεπίσημος, και η Ουγγαρία θα υλοποιήσει τις επιδιώξεις της να επεκτείνει την επιρροή της κατά μήκος των πολιτισμικών ορίων της πρώην Αυτοκρατορίας της.

Αν αυτό συνεχίσει, σιωπηρά θα έχει άμεσο αντίκτυπο στη Σερβία και απομένει να παρακολουθήσουμε πως θα επενεργήσει στη Σλοβακία και στην Ρουμανία. Από την Ρουμανία, η Ουγγαρία διεκδικεί εδάφη τα οποία παραχώρησε ο Χίτλερ στη Ρουμανία. Τόσο στη Ρουμανία όσο και στην Σλοβακία υπάρχουν σχετικά μεγάλες ουγγρικές μειονότητες και η Βουδαπέστη πιθανόν να ασκήσει επιρροή πάνω τους, αλλά θα μπορεί να αναζωογονήσει τις σχέσεις της με τον αιώνιο εταίρο της την Κροατία. Με την μεταναστευτική κρίση άρχισαν οι χώρες της Βαλκανικής να φτιάχνουν φράκτες και οι δυο χώρες είναι πιο λογικό να βελτιώσουν τις σχέσεις τους σε ένα νέο πλαίσιο συνεργασία μόλις τους δοθεί η ευκαιρία. Η Ρωσία αναγνωρίζει ότι αυτό το υπόστρωμα στις σχέσεις των δυο χωρών, με δεδομένη την καλή σχέση Ρωσίας – Ουγγαρίας, μπορεί να ενεργοποιήσει τις δυνάμεις αυτές προς την κατεύθυνση της Κροατίας και να λάβει μια θέση σε αυτό τον χώρο του Αγίου Στεφάνου. Η Γεωπολιτική ενδυνάμωση αυτού του χώρου θα μπορούσε δυνητικά να επιτύχει την εξισορρόπηση των Βαλκανίων και να αποτελέσει τον κύριο μοχλό άσκησης πολιτικής στην περιοχή. Σε άλλη ανάλυση αναφέρονται τα Κεντρικά Βαλκάνια στα οποία ενσωματώνουν την Σερβία, τη FYROM, την Republic Srpska, ακόμα και το Μαυροβούνιο, που όμως θεωρείται απομακρυσμένη περίπτωση.

Για αυτό η Ρωσία εργάζεται να βελτιώσει και να ενισχύσει τις σχέσεις με όλα αυτά τα κράτη, ανεξάρτητα από την προσέγγιση του χώρου του Αγίου Στεφάνου. Η Ρωσία όμως έχει να ξεπεράσει πολλά εμπόδια και να πείσει ότι είναι παράγοντας σταθερότητας και ειρήνης στα Βαλκάνια, για να συνενώσει αυτές τις χώρες και να ευθυγραμμίσει τα συμφέροντα τους και να εξουδετερώσει τους παράγοντες των συγκρούσεων. Με αυτό τον τρόπο θα επιτύχει την υλοποίηση του τεράστιου έργου κατασκευής του αγωγού από την Τουρκία προς την Κεντρική Ευρώπη. Πρέπει να αποδείξει σε αυτή την στρατηγική της ότι δεν έχει κακές προθέσεις σε βάρος τους. Η προσέγγιση της Ρωσίας με την Κροατία συνέπεσε με τις εκλογές στην Σερβία, όπου εκδηλώθηκε ένας πολιτικός ανταγωνισμός ανάμεσα στον Πρωθυπουργό Βουσιτς και στον Πρόεδρο Νίκολιτς, αλλά ο δεύτερος υποχώρησε και ο Βούσιτς θα είναι πιθανόν ο νέος πρόεδρος της χώρας και θα δούμε ποιος θα είναι τελικά ο Πρωθυπουργός. Αυτή η πορεία θα απασχολήσει τη Σερβία για μεγάλο διάστημα και η Ρωσία αξιοποιεί αυτή την περίοδο για την προσέγγιση της με την Κροατία.

Η Ρωσία διαδραματίζει ιστορικό ρόλο στην Ευρασία και αν πετύχει την μόχλευση στην νέα σχέση της με την Κροατία, αμέσως μετά θα οδηγήσει σε θετική περιφερειακή σχέση το Ζάγκρεμπ με το Βελιγράδι, προκειμένου να επιτύχει την σταθερότητα στα Βαλκάνια. Η Σερβία θα μπορούσε να βρεθεί μετά τις εκλογές σε διαφορετικό Γεωπολιτικό στρατόπεδο, αλλά η Ρωσία θα έχει βελτιώσει τις σχέσεις της με την Κροατία και λογικά θα έχει καλές σχέσεις και με το Βελιγράδι. Αυτό μπορεί να δυσαρεστήσει τους Σέρβους, καθώς φαίνεται ότι η προσέγγιση των δυο χωρών προχωρά με γρήγορους ρυθμούς. Ο Γκόρνταντ Βοκάτα ΥΠΕΞ της Κροατίας αμέσως μετά τη συνάντηση Λαβρόφ – Κιτάροβιτς είπε ότι « Θεωρούμε ότι η Ρωσία είναι ένας σημαντικός παράγοντας σταθερότητας ιδιαίτερα στην Ανατολική Ευρώπη. Από αυτή την άποψη πιστεύω ότι η ένταξη στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ δεν σημαίνει ότι δεν μπορούμε να διατηρήσουμε καλές σχέσεις με τη Ρωσία και είμαι ευτυχής να τονίσω ότι αυτό συζητήθηκε στις συναντήσεις. Εκτός όμως από την συνέχιση της πολιτικής της ΕΕ μπορούμε να αναπτύξουμε επίσης σχέσεις με τη Ρωσία. Αν θέλουμε να ακούσουμε ο ένας τον άλλο θα πρέπει να δημιουργήσουμε ένα μόνιμο δίαυλο επικοινωνίας μεταξύ Ζάγκρεμπ και Μόσχας.»

Αυτό δείχνει ότι υπάρχουν φωνές στην Κροατία που θέλουν την προσέγγιση με τη Ρωσία και μπορούν να προχωρήσουν γρήγορα. Αυτή η πολιτική δεν στρέφεται κατά της Σερβίας ή άλλων παιχτών στην περιοχή, αλλά έχει σχεδιαστεί για να βελτιώσει τη συνολική θέση της Ρωσίας στα Βαλκάνια και, αν πετύχει, η Ρωσία να καθορίσει το παιχνίδι στη σκακιέρα, θα σπρώξει τις χώρες, συμπεριλαμβανομένης και της Σερβίας, σε συνεργασία προς όφελος όλων. Η Ρωσία φαίνεται να αναλαμβάνει αυτό το ρόλο στο πλαίσιο της προληπτικής επίλυσης των περιφερειακών αντιθέσεων, οι οποίες αν αφεθούν να εκδηλωθούν σύντομα, θα εκραγούν σε όλα τα σημεία των επικείμενων αναφλέξεων. Η Ρωσία κατανοεί πλήρως τι σημαίνει Βαλκάνια και αποσταθεροποίηση στο κατώφλι της Ευρώπης.

Στα Βαλκάνια υπάρχουν τρεις εστίες πιθανής ανάφλεξης που απειλούν να πυρπολήσουν ολόκληρη την περιοχή. Η πρώτη είναι η διάλυση της εύθραυστης ειρήνης στη Βοσνία, η οποία απειλείται με διάλυση. Η δεύτερη είναι η Αλβανία στο κατεχόμενο Κόσοβο από το ΝΑΤΟ, περιοχή της Σερβίας, και η τρίτη είναι οι απειλές και η φιλοδοξία των Αλβανών να δημιουργήσουν την « Μεγάλη Αλβανία» οι οποίοι θέλουν να καταπιούν και την FYROM. Έχετε ακούσει δηλώσεις από Βρετανούς αξιωματούχους και άλλους δυτικούς, οι οποίοι εξέφρασαν την πρόθεση τους για αναδιάρθρωση στα Βαλκάνια που θα μπορούσε να οδηγήσει στην εξάλειψη της Βοσνίας και της FYROM από το χάρτη και, βεβαίως, αυτά υποδηλώνουν την ανταλλαγή εδαφών της Σερβίας με το Κοσσυφοπέδιο ως προϋπόθεση για ειρήνη. Είναι ξεκάθαρο ότι υπάρχει η άποψη στη Δύση για αναδιάρθρωση στα Βαλκάνια που θα ανατρέψει τις ισορροπίες δυνάμεων είτε μέσω πολέμου είτε μέσω της διπλωματίας. Μπροστά σε αυτό η Ρωσία έχει περιορισμένες δυνατότητες να αντιδράσει στα συγκεκριμένα σχέδια, εφόσον προσπαθήσουν να τα υλοποιήσουν το επόμενο διάστημα. Η Ρωσία φαίνεται ότι θα κινηθεί με τις πρωτοβουλίες της σε συνεργασία με τους περιφερειακούς παίχτες για να κατασβήσει αυτές τις πυρκαγιές με τη διπλωματία, αν αναλάβει ηγετικό ρόλο στην περιοχή. Στη Βοσνία θα μπορούσε να επεξεργαστεί ένα σχέδιο για να μεσολαβήσει μεταξύ Banjia Luka (Rebublica Sarpska), Σαράγεβο (Βοσνία), Βελιγράδι, Ζάγκρεμπ προκειμένου να δημιουργηθεί μια τρίτη Ομοσπονδιακή Οντότητα για τους Κροάτες της Βοσνίας.

Η Ρωσία θα μπορούσε θεωρητικά να προτείνει στη Σερβία - νοουμένου ότι θα υποστηρίξει στις εκλογές τον Βούσιτς – να αναγνωρίσει το Κοσσυφοπέδιο νομικά «ως ανεξάρτητο κράτος» και, αργότερα, η Σερβία να τροποποιήσει το Σύνταγμα της και να συμπεριλάβει πιθανές εδαφικές αναπροσαρμογές ή ανταλλαγή εδαφών μεταξύ των δυο οντοτήτων – το βόρειο Κοσσυφοπέδιο με την κοιλάδα Πρέσεβο – ως προϋπόθεση για υλοποίηση της συμφωνίας. Αυτή η πρόταση, όμως, θα είχε σοβαρές αναταράξεις στην Γεωπολιτική, αλλά κάτω από το βάρος της σιωπηρής επιθυμίας των ΗΠΑ να αναδιαρθρώσουν τον χάρτη της περιοχής, η Ρωσία θα πρέπει να αναλάβει πρωτοβουλίες και να βελτιώσει τις σχέσεις της με την Κροατία καθώς είναι ένας από τους εγγυητές της συμφωνίας του Ντέιτον και πρέπει να υπάρχει αποτέλεσμα στις σχέσεις των δυο χωρών. Η Κροατία,όπως φαίνεται, είναι θετική στη δημιουργία ομοσπονδιακής οντότητας Κροατών στην Βοσνία. Αν δεν μπορεί να υλοποιηθεί αυτή η δύσκολη διπλωματική πρόταση, τότε θα πρέπει να αναλάβει πρωτοβουλία το Βελιγράδι για να βρεθεί πολιτική λύση με το Κοσσυφοπέδιο. Η Μόσχα δεν μπορεί να αντιταχθεί στον ιστορικό της σύμμαχο σε αυτό το ευαίσθητο θέμα της κυριαρχίας της Σερβίας και θα συσπειρώσει αντιδράσεις στο εσωτερικό της χώρας. Αν το Βελιγράδι καταλήξει σε απόφαση να συνομιλήσει με το Κοσσυφοπέδιο, τότε θα ανοίξει και ο δρόμος για παρόμοια πρόταση στην FYROM.

Οποιαδήποτε συμφωνία της Σερβίας με το Κοσσυφοπέδιο θα διευκολυνθεί μέσω της σιωπηρής υποστήριξης ή της ενθάρρυνσης και θεωρητικά, θα καταστεί ευκολότερη για τους Σλάβο-μουσουλμάνους της FYROM ώστε να εξασφαλίσει η Αλβανική μειονότητα ορισμένες παραχωρήσεις στη χώρα αυτή, προκειμένου να λυθεί το δημογραφικό και διχαστικό κλίμα, νοουμένου, όμως, ότι θα αποδεχτούν την εδαφική ακεραιότητα της FYROM. Με αυτό τον τρόπο, η Ρωσία πετυχαίνει να αυξήσει την επιρροή και όχι να τις θέσει υπό τον έλεγχο της, αφού είναι χώρες μέλη της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, ενώ άλλες αναμένουν να ανάψει το πράσινο φως για την ένταξη τους. Ωστόσο, η Ρωσία δεν θα πιέσει ή στηρίξει αυτό που λένε κάποιοι «Διάσκεψη των Βαλκανίων» για να αρχίσει η αναδιάρθρωση της περιοχής και να σβήσουν από το χάρτη κάποιες χώρες. Αν οι εκπρόσωποι όλων των πλευρών αναλάβουν πρωτοβουλίες και συμφωνήσουν σε δικές τους ρυθμίσεις, τότε δεν συμφέρει τη Ρωσία να αντιταχθεί και να εμποδίσει την πρόοδο, αλλά θα είναι καλύτερα να βελτιώσει τις σχέσεις της για να μην τα χάσει όλα. Για αυτό προσδίδει ιδιαίτερη έμφαση στην περιφερειακή ηγεσία και μιλά για «τοπικής ιδιοκτησίας λύσεις». Έχει σαφώς ενδιαφέρον να διατηρηθεί η πολιτική και περιφερειακή βούληση όλων των πλευρών, προκειμένου να καταλήξουν σε συναινετικές λύσεις με ρωσική διευκόλυνση για να σβήσουν τυχόν πυρκαγιές. Η στάση αυτή θα ενισχύσει τα κεντρικά Βαλκάνια και τον χώρο του Αγίου Στεφάνου. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα να δημιουργήσει μια σταθερή υποδομή και θα ανοίξει το δρόμο για επενδύσεις που θα αποδώσουν αργότερα την μεγάλη στρατηγική της Βαλκανικής εξισορρόπησης.

Η Ρωσία ενδιαφέρεται για την ειρηνική συνεννόηση και σταθερότητα στα Βαλκάνια σε συνεργασία με όλες της παγκόσμιες δυνάμεις, αλλά έχει ένα επιπλέον κίνητρο προκειμένου να είναι βιώσιμος ο αγωγός από τη Ρωσία στην Τουρκία και στη συνέχεια στα Βαλκάνια και την Κεντρική Ευρώπη, όπου θα αναπτυχθούν πολλές άλλες επενδύσεις. Είναι αναγκασμένη να προχωρήσει σε αυτό το Μπαι Πας καθώς έχει κλείσει ο δρόμος από την Ουκρανία, όταν οι Ευρωπαίοι και οι ΗΠΑ έριξαν στην χώρα αυτή την ενεργειακή θηλιά και την τελωνειακή ένωση σε μια αγορά των 45 εκατομμυρίων. Στόχος της Ρωσίας είναι να δημιουργήσει τον Βαλκανικό δρόμο, αλλά και να διαρρήξει το τείχος που έχουν δημιουργήσει οι δυτικοί. Η Γερμανία πάντα ήθελε να διατηρήσει ως Εθνική της Οδό την διαδρομή Βερολίνο, Βαλκάνια, Τουρκία μέχρι και το Ιράκ. Η ανάσταση του αγωγού South Stream θα γίνει παράλληλα με την δημιουργία του Silk Road, με το σιδηροδρομικό έργο υψηλής ταχύτητας της Κίνας από το Λιμάνι του Πειραιά μέχρι την κεντρική Ευρώπη και τη Μόσχα. Η Κίνα ζητά από την ΕΕ να ανοίξει τις αγορές της για τα δικά της προϊόντα και στη συνέχεια να ανοίξει τη δική της αγορά για τα προϊόντα της Ευρώπης, που σήμερα οι εξαγωγές στην Κίνα από τις χώρες μέλη της ΕΕ φτάνουν μόλις το 12%. Αυτή η κίνηση θα προσδώσει στην Γερμανία και άλλες αναπτυγμένες χώρες τεράστιο κίνητρο για βελτίωση της παραγωγής και των εξαγωγών. Σε αυτό τη σημείο βρίσκεται και το κλειδί που θα ξεκλειδώσει τις μελλοντικές αποφάσεις της Γερμανίας που, είτε θα στραφεί στη συνεργασία με την Ευρασία είτε θα στραφεί στην συνεργασία με τις ΗΠΑ. Να σημειώσουμε, επίσης, ότι ο Silk Road θα περάσει από την Διώρυγα του Σουέζ και υπάρχουν δυο ενδιαφερόμενοι για συνεργασία με την Κίνα, όπως το Ισραήλ και η Αίγυπτος. Οι συνέπειες μιας τέτοια απόφασης από την Γερμανία αποτελούν αντικείμενο άλλης ανάλυσης. Είναι κατανοητό ότι υπάρχει πολύ ισχυρό γεωστρατηγικό υπόβαθρο πίσω από το σοβαρό ενδιαφέρον της Ρωσίας και της Κίνας. Ο αγωγός South Stream δεν είναι όμως η μοναδική επιλογή της Ρωσίας. Με μια πολιτική αλλαγή στην Ουκρανία, που οι πολίτες διαπιστώνουν πλέον τις απώλειες, ανοίγει ξανά τον δρόμο για την Ευρώπη, ενώ παραμένει ανοιχτή η διαδρομή από τη Βουλγαρία.

Η Ρωσία θέλει να περάσει τον αγωγό από την Τουρκία, την Ελλάδα, την FYROM και τη Σερβία και θέλει να ελέγξει τις πυρκαγιές που πιθανόν να ξεσπάσουν στην μέσα από πολεμικές συγκρούσεις αυτή περιοχή. Αν δεν πετύχει αυτή η προσπάθεια η Ρωσία θα αναζητήσει άλλη διαδρομή σε συνεργασία με την Κίνα. Η αρχική ιδέα ήταν να περάσει ο αγωγός από την Βουλγαρία, αλλά οι πολιτικές πιέσεις από τη Δύση στο πλαίσιο του Νέου Ψυχρού Πολέμου απέτρεψαν το έργο. Σε αυτή την περίπτωση αν συμφωνήσει η Βουλγαρία, τότε η Ελλάδα και η FYROM θα βρεθούν εκτός του σχεδίου. Οι ΗΠΑ, πολύ πιθανόν, αν οι χώρες καταλήξουν σε συμφωνία με τη Ρωσία να πυροδοτήσει σειρά έγχρωμων εξεγέρσεων σε όλες τις χώρες από τις οποίες θα περάσει ο αγωγός. Ήδη έχουμε διαπιστώσει τα σημάδια της προτροπής. Ακόμα είναι πιθανόν να ενωθεί ο ρωσικός αγωγός με τον Trans Adriatic Pipeline- TAP. Η προσέγγιση με την Κροατία πιθανόν να βοηθήσει σε αυτή την συνεργασία.

Φαινομενικά όλα δείχνουν να έχει αρκετές επιλογές η Ρωσία, αλλά δεν είναι έτσι. Όλες οι επιλογές εξαρτώνται από την καλή θέληση των Βρυξελλών που επιμένει στο τρίτο ενεργειακό πακέτο με στόχο να θέσουν, στην πραγματικότητα, υπό τον έλεγχο τους τις δυνατότητες εξαγωγών της Ρωσίας και τον έλεγχο των ενεργειακών της πηγών. Ο μοναδικός τρόπος που υπάρχει είναι να επιτευχθεί μια νέα ύφεση με τους δυτικούς στον Νέο Ψυχρό Πόλεμο. Τα βήματα που άρχισε η Ρωσία είναι ένα μέρος του παζλ. Προϋποθέτει και μια συμφωνία στην Ουκρανία. Η πολιτική του χώρου του Αγίου Στεφάνου, όπως τον χαρακτηρίζουν οι αναλυτές, είναι συνδεδεμένη με την ευρύτερη στρατηγική. Τα Βαλκάνια όμως είναι το κατώφλι πριν φτάσουν σε συμφωνία για την Ουκρανία. Αν η Δύση επιμένει, τότε είναι πολύ πιθανόν Ρωσία και Κίνα να επιλέξουν να δώσουν την μεγάλη μάχη μαζί και να παίξουν όλα τα χαρτιά τους στη Βαλκανική αποσταθεροποίηση, που προφανώς την πρόκληση θα επιλέξει η Δύση. Πιθανόν, όμως, όλες οι κινήσεις της Ρωσίας να μην ξεπερνούν σε αυτό το στάδιο τα διερευνητικά πλαίσια και τα σενάρια να είναι μόνο κινδυνολογία. Αν θα συνομιλήσει η Δύση με τη Ρωσία θα πρέπει να αναγνωρίσει την επανένωση της Κριμαίας είτε De Facto είτε De Jure για να σώσουν τα προσχήματα. Πρώτα, όμως θα πρέπει να συμφωνήσουν στα Βαλκάνια και να σπάσουν το τείχος και μετά στην περιοχή της Ανατολικής Ουκρανίας. Σε μια τέτοια διαδικασία το πιθανότερο είναι ότι οι δυο πλευρές θα διανύσουν τη μισή απόσταση ο καθένας για να συναντηθούν στη μέση.

Θα είναι αδύνατον να κερδοσκοπήσει η μια πλευρά σε βάρος της άλλη με ακρίβεια και, φαίνεται, ότι αν επέλθει η συνεργασία θα επικεντρωθεί στα Βαλκάνια και στις τρεις εστίες πιθανών αναφλέξεων στην περιοχή. Η Ρωσία έκανε σαφές ότι δεν αναγνωρίζει τις Λαϊκές Δημοκρατίες που ανακήρυξαν οι αντάρτες στην Ανατολική Ουκρανία αλλά είναι ξεκάθαρη για την Κριμαία. Η Μόσχα θα ήθελε στην Ουκρανία ομοσπονδοποίηση της χώρας με διευρυμένες εξουσίες στις περιφέρειες, αλλά η Ρωσία θα μπορούσε να υποχωρήσει και σε αυτό και να εφαρμοστούν οι Συμφωνίες του Μινσκ, που δεν προβλέπουν διευρυμένη αυτονομία των περιφερειών αλλά συμμετοχή στην Κεντρική διοίκηση. Αναμένει ότι αυτό θα ήταν αρκετό για να αρθούν οι κυρώσεις. Αν επιλυθεί το πρόβλημα στην Ουκρανία με κεντρική διοίκηση, τότε η Ρωσία αναμένει ότι η παρουσία του ΝΑΤΟ στην Ανατολική Ευρώπη θα αποκλιμακωθεί και σε συνδυασμό με την άρση των κυρώσεων θα πετύχει την πολική των αγωγών στα Βαλκάνια. Αυτά όλα μπορεί να αποδειχτούν ευσεβείς πόθοι της Ρωσικής Πολιτικής αλλά η προσπάθεια για αυτή την παράθεση των αναλύσεων γίνεται για να εξηγήσει γιατί η προσέγγιση με τη Κροατία σε σχέση με τα υπόλοιπες χώρες είναι μέρος μιας ευρύτερης σημαντικής στρατηγικής.

Για την υλοποίηση αυτής της στρατηγικής υπάρχουν σοβαρά εμπόδια που πρέπει ξεπεραστούν και εγκυμονούν τεράστιους κινδύνους για την ρωσική πολιτική. Είναι κατανοητό ότι οι μεγάλες δυνάμεις, τη στιγμή των μεγάλων κρίσεων, θα λάβουν τις μεγάλες αποφάσεις και την ανάλογη δράση για να εφαρμόσουν την πολιτική και να διεκδικήσουν τα συμφέροντα τους. Αν η Ρωσία συνυπολογίζει τους κινδύνους, τότε δεν έχει άλλη επιλογή από το να βρεθεί στα Βαλκάνια ως ήπια και ειρηνική δύναμη για να ενισχύσει την περιοχή και να ωθήσει όλες τις επίσημες πλευρές να συνεργαστούν μεταξύ τους. Δεν σημαίνει ότι όλα αυτά θα υλοποιηθούν ή θα ανατραπούν. Σημασία έχει ο προβληματισμός γύρω από την εύφλεκτη πυριτιδαποθήκη των Βαλκανίων και ο προβληματισμός πρέπει να αναπτυχθεί γύρω από όλες τις γωνίες των δεδομένων. Αυτή η στρατηγική της Ρωσίας όπως διαφαίνεται να εξελίσσεται- μετά την διάλυση της ΕΣΣΔ και της Γιουγκοσλαβίας με τους τελευταίους Βαλκανικούς πολέμους -που μετέτρεψε τα Βαλκάνια σε πλακάκια του μπάνιου- ακόμα δεν έχει απτά αποτελέσματα. Ο πόλεμος των κυρώσεων συνεχίζεται και το ΝΑΤΟ επεκτείνει τα στρατεύματα του στην Ανατολική Ευρώπη και κανένας από τους εταίρους ή επαμφοτερίζοντες συνεργάτες της Ρωσίας δεν έχει κάποια ουσιαστική επίδραση στις εξελίξεις καθώς ακολουθούν εντολές. Ακόμα και οι σχέσεις της Μόσχας με την Ουγγαρία και την Τσεχία, που είναι εταίροι της, δεν έχουν επιτύχει κάτι δραματικό. Οι σχέσεις είναι συμβολικές και χρήσιμες αλλά δεν έχουν φτάσει σε τέτοιο επίπεδο που θα προκαλέσουν φυσικές αλλαγές.

Χρειάζονται ακόμα χρόνο για να ωριμάσουν αυτές οι σχέσεις συνεργασίας. Ωστόσο, η Ρωσία επιμένει να δημιουργήσει μια θετική και ρεαλιστική συμμαχία εταίρων εντός της ΕΕ και του ΝΑΤΟ που θα την βοηθούσε να ελέγξει την ισορροπία μέσα στα μπλοκ αλλά και να αντιμετωπίσει πρόσωπο με πρόσωπο την αντί- ρωσική πολιτική που επιβάλλουν άλλοι. Είναι αμφίβολο, όμως, αν θα μπορούσε ακόμα να επηρεάσει την πολιτική της Κροατίας και πόσο μάλλον την πολιτική της Γερμανίας και τη Γαλλίας και ακόμα επιπλέον των ΗΠΑ. Δεν είναι όμως κακό να έχει φιλικούς εταίρους στα αντίπαλα στρατόπεδα, αλλά βρίσκεται μπροστά στον ρεαλισμό όταν συνομιλεί με μικρούς παίχτες στο μεγάλο παιχνίδι. Η ενίσχυση των σχέσεων της Ρωσίας με την Ουγγαρία και την Κροατία θα μπορούσε να σχηματίσει αυτό που λένε οι αναλυτές χώρο του Αγίου Στεφάνου, ο οποίος θα ήταν εφικτό να αντιστρέψει τα δεδομένα δραματικά και να δημιουργήσει ένα ισχυρό μπλοκ στην περιοχή. Θα ήταν δυνατό να ξεκινήσει αργότερα την πολιτική για την αποκατάσταση των συνόρων που αναγκάστηκαν να παραχωρήσουν νομικά με το ΒΠΠ ως μέρος της Συμφωνίας Τριανόν. Ο Ασκός του Αιόλου θα μπορούσε να ανοίξει μεταξύ της Ουγγαρίας, της Σλοβακίας και της Ρουμανίας που έχουν διαφορές από τον ΒΠΠ και εκδηλώνονται αλυτρωτικές διεκδικήσεις της Βουδαπέστης ή ακόμα και ανοιχτή επιθυμία για να επανενώσει την διασπορά που απέμειναν βίαια εκτός των συνόρων του Έθνους - κράτους .

Τι θα μπορούσε να σημαίνει αυτή η σύγκρουση γα την ΕΕ και το ΝΑΤΟ; Οι κυνικοί θα μπορούσαν να ενθαρρύνουν αυτή τη σύγκρουση, προκειμένου η Ρωσία να εφαρμόσει την πολιτική του «διαίρει και βασίλευε» και να υπονομεύσει από μέσα την μονοπολική πολιτική των δυτικών. Αλλά οι ορθολογιστές θα διαβλέψουν ότι μια τέτοια κρίση θα συμπαρασύρει και τη Σερβία, λόγω της ιδιαιτερότητας της στην περιοχή της Βοϊβοντίνα. Αν η Ουγγαρία ενθαρρυνθεί από τις σχέσεις της με την Κροατία και προχωρήσει σε ένα τέτοιο σενάριο με δεδομένη την σχέση της με τη Ρωσία, τότε η Μόσχα πολύ εύκολα θα βρισκόταν υπό κατηγορία ότι άναψε το πράσινο φως για την αποσταθεροποίηση για να προκαλέσει το Χάος. Ωστόσο, οι Ρώσοι αναλυτές διαβλέπουν αυτούς τους κινδύνους και ξέρουν πως η χώρα τους θα βρεθεί να είναι ο « ένοχος», αν κάτι πάει στραβά σε αυτό το πλέγμα των συνεργασιών. Αυτό θα προκαλούσε μεγάλη ζημιά στην ρώσικη πολιτική και ακόμα νωρίτερα θα ενθάρρυνε τους εθνικιστές στην Ουγγαρία να αναλάβουν την εξουσία στη χώρα και να απαιτήσουν επίσημα πλέον αυτά τα σχέδια, τα οποία η Ρωσία απορρίπτει κατηγορηματικά και ούτε τον Όρμπαν θα ήθελε να οδηγήσει σε αυτή την κατεύθυνση σύγκρουσης με τους γείτονες του.

Εκτός από τα θετικά που θα προκύψουν από την προσέγγιση της Ρωσίας με τις χώρες της περιοχής είναι πιθανόν να οδηγήσει και σε απώλεια του πιο πολύτιμου συμμάχου της, που είναι η Σερβία, καθώς είναι πιθανόν να εισπράξουν την προσέγγιση με την Κροατία ότι στρέφεται εναντίον των δικών τους συμφερόντων. (Το ίδιο αισθάνονται και οι Αρμένιοι σε σχέση με το Ναγκόρνο – Καραμπάχ και το Αζερμπαϊτζάν, οι Κύπριοι από την προσέγγιση της με τη Τουρκία και οι Έλληνες που επικαλούνται το παρελθόν και τους στόχους της Ρωσίας να κατέλθει σε ζεστή θάλασσα και θέλει να τους χρησιμοποιήσει). Αν χάσει η Ρωσία ένα ιστορικό της σύμμαχο, όπως είναι η Σερβία, τότε θα δεχτεί τεράστιο πλήγμα στην Βαλκανική της πολιτική και θα μπορούσε ακόμα το Βελιγράδι να αρνηθεί τη συμμετοχή του σε ενεργειακά προγράμματα. Ακόμα και εάν η Μόσχα αποφασίσει να εμπλακεί σε οποιαδήποτε εδαφική αναδιοργάνωση των Βαλκανίων με τις καλύτερες προθέσεις για τη δημιουργία κροατικής ομοσπονδίας στην Βοσνία, Σέρβικης στο Κοσσυφοπέδιο (με ανταλλαγή γης πριν το Βελιγράδι αναγνωρίσει την Πρίστινα ως «κράτος» και επιλύσει τα προβλήματα της Αλβανίας με την FYROM) θα ήταν πολύ πιθανόν όλοι αυτοί οι διαμεσολαβητές να εξαπατήσουν τη Ρωσία και να την οδηγήσουν σε πλήρες αδιέξοδο. Αυτό έπαθε και ο Ρώσος αριστοκράτης πολιτικός Αλέξανδρος Ιζόφσκυ όταν ξεγελάστηκε από την Αυστρία για να ενωθεί η Βοσνία με την Αυστρία σε αντάλλαγμα να εξασφαλίσουν διαβεβαιώσεις, για να βοηθήσει ο Τσάρος να αποκτήσουν απεριόριστη πρόσβαση στα Στενά του Βοσπόρου από τους Οθωμανούς. Η Ρωσία αποδέχτηκε τη πρόταση για την Βοσνία αλλά η Βιέννη αποδείχτηκε ότι δεν είχε προθέσεις να ακολουθήσει μια τέτοια συμφωνία.

Είναι αρκετά δύσπιστη η Ρωσία όταν πρόκειται να συνομιλεί με τους δυτικούς εταίρους των Βαλκανίων και να συνάπτει συμφωνίες, καθώς δεν είναι αξιόπιστοι, έστω και αν τη ρώσικη πολιτική χαρακτήριζε κάποτε η «ρώσικη αφέλεια» ή ακόμα επειδή βρίσκεται σε απόγνωση των πιέσεων και θέλει να φτάσει σε μια νέα ύφεση για να αποφύγει τα χειρότερα. Η Ρωσία γνωρίζει πως αν προτείνει μια κροατική ομοσπονδία στη Βοσνία, αυτό μπορεί να προκαλέσει μεγάλο πόλεμο και οι συνέπειες θα είναι απρόβλεπτες και θα γυρίσει μπούμερανγκ στην πολιτική της. Μέσω αυτής της πολιτικής προσέγγισης η Ρωσία μπορεί να πιστεύει ότι θα εξισορροπήσει την Βαλκανική πολιτική, αλλά γνωρίζει ότι οι μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ έχουν την δυνατότητα να προκαλέσουν μεγάλο υβριδικό πόλεμο και να αποτελέσουν το κλειδί για πλήρη αποσταθεροποίηση των Βαλκανίων. Επίσης, κανένας δεν θα μπορούσε να σταματήσει τις μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ, πίσω από την πλάτη του Ν Τραμπ, να ενεργοποιήσουν το Daesh σε διάφορες περιοχές και να γυρίσουν τη μια χώρα εναντίον της άλλης, για να εξασφαλίσουν την σύγχυση και να προκαλέσουν το Χάος. Αυτό σημαίνει ότι τα Βαλκάνια δεν θα παραμείνουν ποτέ σταθερά στο ορατό μέλλον και η Κίνα όπως και η Ρωσία γνωρίζουν πως δεν θα διασφαλίσουν την βιωσιμότητα του οράματος τους, για αυτό το λόγο δεν θα παίξουν στην σκακιέρα των Βαλκανίων όλα τα πιόνια τους για να χάσουν εντελώς την συνεργασία με την Ευρώπη.

Οι δηλώσεις του προέδρου της Κροατίας μπορεί να είναι ενθαρρυντικές όπως ενθαρρυντικές είναι και οι δηλώσεις μέρους της ηγεσίας της Βουλγαρίας και της Ελλάδας, αλλά δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι δεν θα εμφανιστούν οι ΗΠΑ και να τους «μαζέψουν όλους στο μαντρί» με ασφυκτικές πιέσεις. Σε μια τέτοια περίπτωση η Ρωσία θα αναγκαστεί να αρχίσει μονομερείς παραχωρήσεις και αυτό μπορεί να εξαπλωθεί από τα Βαλκάνια στη Συρία και στην Ουκρανία και θα είναι το χειρότερο σενάριο για τη ρωσική πολιτική. Η στρατηγική αναδιοργάνωση του Πλανήτη σε ένα μονοπολικό κόσμο βρίσκεται σε εξέλιξη μέσα από τον αναδυόμενο πολύ- πολικό κόσμο της παγκόσμιας τάξης, με την νέα ύφεση και από αυτή την αναδιοργάνωση θα καθοριστούν οι διεθνείς σχέσεις του μέλλοντος. Σε αυτή την πολιτική του νεο-ρεαλισμού αν, όντως εφαρμοστεί, με την νέα ύφεση όπως φαίνεται να την προτείνει η Μόσχα, βλέπει ότι θα δεχτεί πλήγμα ως ήπια δύναμη αλλά δεν μπορεί να συμπεριφέρεται με παρόμοιο τρόπο όπως οι δυτικοί συμφοιτητές της στην νέα προοπτική του νέου κόσμου τους οποίος επικρίνει συχνά για τις ίδιες ενέργειες.

Επιστρέφοντας πίσω στην σχέση Κροατίας – Ρωσίας είναι φανερό ότι η Σέρβοι μπορεί να αισθανθούν αηδία για αυτή την πολιτική, αλλά είναι πολύ πιθανόν ότι αυτή η προσπάθεια δεν θα αποδώσει και ίσως μείνει στην Ιστορία ως μια επική αποτυχία ή χαμένη ευκαιρία για την ειρήνη και την σταθερότητα, για αυτό θα πρέπει να επικρατήσει συγκρατημένη αισιοδοξία σε αυτό το πολιτικό πρότζεκτ. Επιπλέον, σε αυτό το παιχνίδι δεν είναι μόνο η Ρωσία αλλά ακολουθεί σιωπηλά και η Κίνα. Στην ουσία, αν η Σερβία καταφέρει να αποτελέσει το αντικείμενο του υγιούς ανταγωνισμού ανάμεσα στους δυο στρατηγικούς παίχτες των μεγάλων δυνάμεων της Ευρασίας, τότε είναι πιθανόν να διαδραματίσει στο μέλλον πολύ πιο σημαντικό ρόλο στα Βαλκάνια σε συνεργασία με τους γείτονες της.

Πάνος Ιγνατίου, Μόσχα
http://www.geopolitics.com.gr/2017/03/blog-post.html

ΣΧΟΛΙΟ "ΙΣΧΥΣ": ΠΟΛΥ ΧΡΗΣΙΜΟ ΑΡΘΡΟ ΑΝΑΦΟΡΑΣ. ΑΥΤΑ "ΠΩΛΟΥΝ" ΣΤΟΝ ΠΟΥΤΙΝ ΟΙ ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ ΤΟΥ. ΤΟ..."ΟΡΑΜΑ" ΕΙΝΑΙ  ΜΟΝΟΝ ΚΙΝΕΖΙΚΟ, ΕΞΥΠΗΡΕΤΕΙ ΑΠΟΛΥΤΩΣ ΜΟΝΟΝ ΤΗΝ ΚΙΝΑ ΚΑΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ, ΟΙ ΡΩΣΟΙ ΦΕΡΟΝΤΑΙ ΕΤΟΙΜΟΙ ΝΑ ΘΥΣΙΑΣΟΥΝ ΑΚΟΜΗ ΚΑΙ ΠΙΣΤΟΥΣ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΥΣ ΣΥΜΜΑΧΟΥΣ. ΥΠΕΝΘΥΜΙΖΟΥΜΕ ΠΩΣ Η ΣΥΝΘΗΚΗ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΣΤΕΦΑΝΟΥ ΑΦΟΡΟΥΣΕ ΜΕΓΑΛΗ ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ ΚΑΙ ΕΞΟΔΟ ΑΥΤΗΣ ΣΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ. ΥΠΟΘΕΤΟΥΜΕ ΠΩΣ ΟΙ ΡΩΣΟΙ ΑΚΟΜΗ ΚΑΙ ΤΩΡΑ ΑΥΤΟ ΕΝΝΟΟΥΝ, ΕΙΤΕ ΜΕ ΤΗΝ ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΤΗΣ "ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ" ΩΣ ΑΥΤΟΝΟΜΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ ΕΙΤΕ ΜΕ ΤΗΝ ΔΙΑΣΠΑΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΔΙΑΜΟΙΡΑΣΗ ΤΗΣ, ΜΕΤΑΞΥ ΑΛΒΑΝΙΑΣ ΒΟΥΛΓΑΡΙΑΣ. ΟΜΙΛΟΥΝ ΓΙΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑ (ΚΑΥΣΙΜΟ-ΑΕΡΙΟ, ΑΓΩΓΟΥΣ). ΤΙ ΧΡΕΙΑ ΕΧΟΥΜΕ ΤΩΝ ΔΙΚΩΝ ΤΟΥΣ, ΟΤΑΝ ΕΧΟΥΜΕ ΤΟΣΑ ΩΣΤΕ ΝΑ ΚΑΛΥΨΟΥΜΕ ΤΙΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΟΛΗΣ ΤΗΣ Ε.Ε ΓΙΑ ΕΚΑΤΟΝΤΑΔΕΣ ΧΡΟΝΙΑ;

Η ΕΛΛΑΣ ΠΡΕΠΕΙ ΤΩΡΑ, ΧΘΕΣ, ΝΑ ΚΙΝΗΘΕΙ ΤΑΧΙΣΤΑ. ΠΡΕΠΕΙ ΞΑΝΑ-ΠΑΛΙ ΝΑ ΣΥΖΗΤΗΣΟΥΜΕ ΜΕ ΤΟΝ ΑΛΛΟ ΜΕΓΑΛΟ ΡΙΓΜΕΝΟ ΣΕ ΑΥΤΟΥΣ ΤΟΥΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥΣ ΤΗΝ ΣΕΡΒΙΑ. ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΣΟΥΜΕ ΕΝΑΝ ΚΑΘΕΤΟ ΑΞΟΝΑ ΔΙΑΤΡΗΣΗΣ ΑΥΤΩΝ ΤΩΝ ΣΧΕΔΙΑΣΜΩΝ. Η ΕΛΛΑΣ ΠΡΕΠΕΙ ΤΩΡΑ, ΧΘΕΣ ΝΑ ΑΠΑΛΛΑΓΕΙ ΑΠΟ ΑΥΤΟΥΣ ΤΟΥΣ ΚΑΡΑΓΚΙΟΖΗΔΕΣ ΠΟΥ ΤΗΝ ΚΥΒΕΡΝΟΥΝ. Η ΕΛΛΑΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΒΓΑΛΕΙ ΤΑ ΚΟΙΤΑΣΜΑΤΑ ΤΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ ΤΟΥ ΙΟΝΙΟΥ ΤΟΥ ΚΡΗΤΙΚΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΛΙΒΥΚΟΥ. Η ΕΛΛΑΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΚΟΨΕΙ ΤΙΣ ΔΙΕΚΔΙΚΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ ΚΑΙ ΝΑ ΔΕΙΞΕΙ ΕΠΙΘΕΤΙΚΑ ΤΙΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΤΗΣ. ΑΝ ΔΕΝ ΣΕ ΠΑΙΡΝΟΥΝ ΣΤΑ ΣΟΒΑΡΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΚΑΝΕΙΣ ΖΗΜΙΑ. ΟΣΟ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΤΟΣΟ ΚΑΛΥΤΕΡΑ. ΞΥΠΝΗΣΤΕ.

No comments :

Post a Comment