Σε σειρά άρθρων στα «Επίκαιρα», όπως και στο βιβλίο του γράφοντος "Η στρατιωτική άνοδος της Κίνας και η γεωπολιτική του πολέμου στη Μέση Ανατολή" (εκδόσεις Α. Α. Λιβάνη), έχουμε αναφερθεί στη λεγόμενη «πυραυλική επανάσταση» ("Missile Revolution") που βρίσκεται αυτή τη στιγμή υπό εξέλιξη -πρωτίστως από την Κίνα, αλλά όχι μόνο- και έχει θέσει νέα δεδομένα στους παγκόσμιους συσχετισμούς ισχύος. Μεταξύ των άλλων, τόσο προσωπικά όσο και άλλοι συνάδελφοι έχουμε επανειλημμένως τονίσει ότι η ανάπτυξη εξελιγμένων πλεγμάτων αντιπρόσβασης και άρνησης περιοχής (A2/AD) θα έχει, αργά ή γρήγορα, δραματικές συνέπειες στις ισορροπίες ισχύος στο ελληνοτουρκικό σύστημα. Ιδιαίτερα δε οι αντιπλοϊκοί βαλλιστικοί πύραυλοι (ASBM), όπως ο διαβόητος κινεζικός DF-21D, θα μπορούσαν να αλλάξουν άρδην τα δεδομένα στο Αιγαίο, καθιστώντας τα πολεμικά πλοία επιφανείας άκρως ευάλωτα.
Εν Ελλάδι, πάντως, ελάχιστο έως μηδενικό ενδιαφέρον έχει επιδειχθεί για τα συστήματα αυτά. Από «ειδικούς» και μη οι ASBM θεωρούνται «εξωτικά» όπλα που αν έχουν κάποιο ενδιαφέρον αυτό περιορίζεται στο σινοαμερικανικό σύστημα αντιπαράθεσης στον Ειρηνικό και επ' ουδενί αφορούν σε εμάς. Φυσικά, κάτι τέτοιο δεν ισχύει. Ζούμε σε έναν «επίπεδο κόσμο», κατά τη διάσημη ρήση του Τόμας Φρίντμαν, και κατά συνέπεια ό,τι εμφανίζεται σε οποιαδήποτε γωνιά του πλανήτη είναι θέμα χρόνου να φτάσει και στις υπόλοιπες. Επιπροσθέτως, έχουμε πολλές ενδείξεις ότι η Τουρκία έχει ήδη εξετάσει τις δυνατότητες παρόμοιων συστημάτων. Όμως όλα αυτά ανήκουν στο παρελθόν. Μια είδηση που έγινε γνωστή πριν από μερικές μέρες καθιστά αναχρονιστικές τις όποιες πληροφορίες είχαμε και θέτει εντελώς νέα δεδομένα και στο ελληνοτουρκικό σύστημα.
Ο Αμερικανός υπουργός Άμυνας, Άστον Κάρτερ, κατά τη διάρκεια συνεδρίου που διοργανώθηκε στο CSIS (Center for Strategic and International Studies) στην Ουάσινγκτον, ανακοίνωσε την επιτυχή μετατροπή του γνωστού τακτικού πυραύλου ATACMS του Αμερικανικού Στρατού ώστε να μπορεί να προσβάλλει πλέον και θαλάσσιους στόχους. Ανακοίνωσε, δηλαδή, τη μετατροπή του σε ASBM. Υπεύθυνο για τη μετατροπή είναι το Γραφείο Στρατηγικών Ικανοτήτων (Strategic Capabilities Office / SCO) του Αμερικανικού Πενταγώνου, αποστολή του οποίου είναι να επεξεργάζεται υπάρχοντα οπλικά συστήματα στο αμερικανικό οπλοστάσιο και να επιχειρεί με απλές και οικονομικές παρεμβάσεις τη μετατροπή τους ώστε να βελτιώνονται οι επιχειρησιακές τους δυνατότητες, με την επέκταση της χρήσης τους και σε άλλα πεδία. Το SCO μετατρέπει τον ATACMS σε αντιπλοϊκό βαλλιστικό πύραυλο με την τοποθέτηση ενός ανιχνευτή (seeker) στο ρύγχος, ο οποίος του επιτρέπει να εντοπίζει κινούμενες μονάδες επιφανείας και να τις προσβάλλει σε μέγιστο βεληνεκές 300 χιλιομέτρων.
Η είδηση αυτή είναι συγκλονιστική. Καταρχάς, επιβεβαιώνει τη διάδοση των ASBM σε όλο το εύρος του διεθνούς συστήματος, από τη στιγμή που οι Ηνωμένες Πολιτείες υιοθετούν παρόμοια όπλα. Το σημαντικότερο όμως είναι ότι οι ATACMS δεν είναι κάποια «εξωτικά» όπλα, άγνωστα σε εμάς. Οι ATACMS βρίσκονται σε υπηρεσία και στη Ν. Κορέα, την Ταϊβάν και τα Η.Α.Ε. Αντιθέτως, βρίσκονται εδώ και πολλά χρόνια τόσο στο ελληνικό όσο και στο τουρκικό οπλοστάσιο. Και με κάποιες παρεμβάσεις, που πιθανώς είναι στις δυνατότητες της τουρκικής βιομηχανίας (ενδεχομένως δε και της ελληνικής), είναι δυνατόν να μετατραπούν σε ασύμμετρες υπεραπειλές για τα πλοία επιφανείας στο Αιγαίο. Με άλλα λόγια, τα «μεταλλαγμένα» αυτά όπλα απειλούν να ανατρέψουν εντελώς τα δεδομένα ισχύος στο ελληνοτουρκικό σύστημα. Θα ήταν, πάντως, ιδιαίτερα αφελές να πιστέψει κανείς ότι τα συγκεκριμένα όπλα θα πρέπει να προβληματίζουν μόνο το Ναυτικό. Το βασικό στοιχείο της είδησης για τους ATACMS δεν είναι τόσο ότι μπορούν να προσβάλλουν, εκτός από χερσαίους, και ναυτικούς στόχους, αλλά το ότι μπορούν να προσβάλλουν κινούμενους στόχους. Αυτό σημαίνει ότι με μικρές μετατροπές θα μπορούν να προσβάλλουν και χερσαίους κινούμενους στόχους, όπως για παράδειγμα, κινούμενους μηχανοκίνητους σχηματισμούς, λειτουργώντας σε δικτυοκεντρικό περιβάλλον.
Οι ATACMS που διαθέτει η Ελλάδα και η Τουρκία έχουν βεληνεκές περίπου 160 χιλιομέτρων και διασπείρουν στην περιοχή του στόχου εκατοντάδες υποπυρομαχικά, καλύπτοντας μια μεγάλη έκταση. Αν αποκτήσουν τη δυνατότητα να προσβάλλουν σχηματισμούς εν κινήσει, τότε αλλάζουν δραστικά και τα δεδομένα χερσαίας ισχύος στο ελληνοτουρκικό σύστημα. Θα πρέπει, μάλιστα, να επισημανθεί ότι η ικανότητα προσβολής κινούμενων χερσαίων στόχων από τον φορέα που εξαπολύει τον ATACMS (συγκεκριμένα τον πολλαπλό εκτοξευτή ρουκετών Μ270 MLRS της Lockheed Martin) υπάρχει ήδη εδώ και χρόνια. Για την ακρίβεια, η ισραηλινή εταιρεία ΙΜΙ σε συνεργασία με την επίσης ισραηλινή Elisra έχουν αναπτύξει το σύστημα TCS (Trajectory Correction System), το οποίο τοποθετείται, μεταξύ των άλλων, και στις ρουκέτες Μ26 του MLRS, μετατρέποντάς τες σε κατευθυνόμενες με μικρό κόστος. Οι τροποποιημένες ρουκέτες μπορούν να λαμβάνουν δεδομένα στοχοποίησης εν πτήσει από διάφορους αισθητήρες και κατά συνέπεια ρυθμίζουν την τροχιά τους έτσι ώστε να προσβάλλουν κινούμενους μηχανοκίνητους σχηματισμούς, εξαπολύοντας εκατοντάδες υποπυρομαχικά DPICM (dual purpose improved conventional munitions), τα οποία, όπως λέει η ονομασία τους, είναι ικανά να προσβάλλουν τόσο τεθωρακισμένα οχήματα όσο και ακάλυπτο πεζικό.
Και τα παραπάνω είναι απλώς η κορυφή του παγόβουνου. Η «πυραυλική επανάσταση» αλλάζει αθόρυβα αλλά αδυσώπητα τις ισοροπίες ισχύος σε ολόκληρο τον κόσμο και η επίδρασή της αναμένεται κοσμογονική στο περιορισμένο χωρικά ελληνοτουρκικό γεωσύστημα. Η φιλοσοφία δράσης των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων εν συνόλω, η στρατηγική εξοπλισμών, η αποτρεπτική στρατηγική της χώρας και ολόκληρη η γεωπολιτική της λειτουργία θα πρέπει να επανεξεταστούν, να επαναπροσδιοριστούν, να αναθεωρηθούν όπου χρειάζεται και να επαναδιατυπωθούν. Οι εξελίξεις αυτές σίγουρα θα πρέπει να μας προβληματίσουν, δεν θα πρέπει όμως σε καμία περίπτωση να μας τρομάξουν. Η «πυραυλική επανάσταση» ευνοεί κατά βάση τους αδύναμους και τους «ταπεινούς» και όχι όσους δίνουν έμφαση σε πανάκριβες και δυσαναπλήρωτες πλατφόρμες μάχης. Κατά συνέπεια, καταρχήν αποτελούν ευκαιρία και όχι κίνδυνο για εμάς, ενώ, αντιθέτως, η υπερφιλόδοξη Τουρκία θα συνεχίσει να επενδύει σε όπλα-σύμβολα, που θα της προσφέρουν πρωτίστως γόητρο αντάξιο των φιλοδοξιών της να καταστεί ευρασιατική υπερδύναμη. Και τα όπλα αυτά είναι πρωτίστως αυτά που τίθενται στο στόχαστρο των προϊόντων της «πυραυλικής επανάστασης»...
ΔΡ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΓΡΙΒΑΣ (Διδάσκει το μάθημα της Γεωπολιτικής στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων και Γεωγραφία της Ασφάλειας και των Αφοπλισμών στο Τμήμα Τουρκικών και Σύγχρονων Ασιατικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών.)
Περιοδικό «Επίκαιρα», αρ. τεύχους 361, σελ. 68-69.
Εν Ελλάδι, πάντως, ελάχιστο έως μηδενικό ενδιαφέρον έχει επιδειχθεί για τα συστήματα αυτά. Από «ειδικούς» και μη οι ASBM θεωρούνται «εξωτικά» όπλα που αν έχουν κάποιο ενδιαφέρον αυτό περιορίζεται στο σινοαμερικανικό σύστημα αντιπαράθεσης στον Ειρηνικό και επ' ουδενί αφορούν σε εμάς. Φυσικά, κάτι τέτοιο δεν ισχύει. Ζούμε σε έναν «επίπεδο κόσμο», κατά τη διάσημη ρήση του Τόμας Φρίντμαν, και κατά συνέπεια ό,τι εμφανίζεται σε οποιαδήποτε γωνιά του πλανήτη είναι θέμα χρόνου να φτάσει και στις υπόλοιπες. Επιπροσθέτως, έχουμε πολλές ενδείξεις ότι η Τουρκία έχει ήδη εξετάσει τις δυνατότητες παρόμοιων συστημάτων. Όμως όλα αυτά ανήκουν στο παρελθόν. Μια είδηση που έγινε γνωστή πριν από μερικές μέρες καθιστά αναχρονιστικές τις όποιες πληροφορίες είχαμε και θέτει εντελώς νέα δεδομένα και στο ελληνοτουρκικό σύστημα.
Ο Αμερικανός υπουργός Άμυνας, Άστον Κάρτερ, κατά τη διάρκεια συνεδρίου που διοργανώθηκε στο CSIS (Center for Strategic and International Studies) στην Ουάσινγκτον, ανακοίνωσε την επιτυχή μετατροπή του γνωστού τακτικού πυραύλου ATACMS του Αμερικανικού Στρατού ώστε να μπορεί να προσβάλλει πλέον και θαλάσσιους στόχους. Ανακοίνωσε, δηλαδή, τη μετατροπή του σε ASBM. Υπεύθυνο για τη μετατροπή είναι το Γραφείο Στρατηγικών Ικανοτήτων (Strategic Capabilities Office / SCO) του Αμερικανικού Πενταγώνου, αποστολή του οποίου είναι να επεξεργάζεται υπάρχοντα οπλικά συστήματα στο αμερικανικό οπλοστάσιο και να επιχειρεί με απλές και οικονομικές παρεμβάσεις τη μετατροπή τους ώστε να βελτιώνονται οι επιχειρησιακές τους δυνατότητες, με την επέκταση της χρήσης τους και σε άλλα πεδία. Το SCO μετατρέπει τον ATACMS σε αντιπλοϊκό βαλλιστικό πύραυλο με την τοποθέτηση ενός ανιχνευτή (seeker) στο ρύγχος, ο οποίος του επιτρέπει να εντοπίζει κινούμενες μονάδες επιφανείας και να τις προσβάλλει σε μέγιστο βεληνεκές 300 χιλιομέτρων.
Η είδηση αυτή είναι συγκλονιστική. Καταρχάς, επιβεβαιώνει τη διάδοση των ASBM σε όλο το εύρος του διεθνούς συστήματος, από τη στιγμή που οι Ηνωμένες Πολιτείες υιοθετούν παρόμοια όπλα. Το σημαντικότερο όμως είναι ότι οι ATACMS δεν είναι κάποια «εξωτικά» όπλα, άγνωστα σε εμάς. Οι ATACMS βρίσκονται σε υπηρεσία και στη Ν. Κορέα, την Ταϊβάν και τα Η.Α.Ε. Αντιθέτως, βρίσκονται εδώ και πολλά χρόνια τόσο στο ελληνικό όσο και στο τουρκικό οπλοστάσιο. Και με κάποιες παρεμβάσεις, που πιθανώς είναι στις δυνατότητες της τουρκικής βιομηχανίας (ενδεχομένως δε και της ελληνικής), είναι δυνατόν να μετατραπούν σε ασύμμετρες υπεραπειλές για τα πλοία επιφανείας στο Αιγαίο. Με άλλα λόγια, τα «μεταλλαγμένα» αυτά όπλα απειλούν να ανατρέψουν εντελώς τα δεδομένα ισχύος στο ελληνοτουρκικό σύστημα. Θα ήταν, πάντως, ιδιαίτερα αφελές να πιστέψει κανείς ότι τα συγκεκριμένα όπλα θα πρέπει να προβληματίζουν μόνο το Ναυτικό. Το βασικό στοιχείο της είδησης για τους ATACMS δεν είναι τόσο ότι μπορούν να προσβάλλουν, εκτός από χερσαίους, και ναυτικούς στόχους, αλλά το ότι μπορούν να προσβάλλουν κινούμενους στόχους. Αυτό σημαίνει ότι με μικρές μετατροπές θα μπορούν να προσβάλλουν και χερσαίους κινούμενους στόχους, όπως για παράδειγμα, κινούμενους μηχανοκίνητους σχηματισμούς, λειτουργώντας σε δικτυοκεντρικό περιβάλλον.
Οι ATACMS που διαθέτει η Ελλάδα και η Τουρκία έχουν βεληνεκές περίπου 160 χιλιομέτρων και διασπείρουν στην περιοχή του στόχου εκατοντάδες υποπυρομαχικά, καλύπτοντας μια μεγάλη έκταση. Αν αποκτήσουν τη δυνατότητα να προσβάλλουν σχηματισμούς εν κινήσει, τότε αλλάζουν δραστικά και τα δεδομένα χερσαίας ισχύος στο ελληνοτουρκικό σύστημα. Θα πρέπει, μάλιστα, να επισημανθεί ότι η ικανότητα προσβολής κινούμενων χερσαίων στόχων από τον φορέα που εξαπολύει τον ATACMS (συγκεκριμένα τον πολλαπλό εκτοξευτή ρουκετών Μ270 MLRS της Lockheed Martin) υπάρχει ήδη εδώ και χρόνια. Για την ακρίβεια, η ισραηλινή εταιρεία ΙΜΙ σε συνεργασία με την επίσης ισραηλινή Elisra έχουν αναπτύξει το σύστημα TCS (Trajectory Correction System), το οποίο τοποθετείται, μεταξύ των άλλων, και στις ρουκέτες Μ26 του MLRS, μετατρέποντάς τες σε κατευθυνόμενες με μικρό κόστος. Οι τροποποιημένες ρουκέτες μπορούν να λαμβάνουν δεδομένα στοχοποίησης εν πτήσει από διάφορους αισθητήρες και κατά συνέπεια ρυθμίζουν την τροχιά τους έτσι ώστε να προσβάλλουν κινούμενους μηχανοκίνητους σχηματισμούς, εξαπολύοντας εκατοντάδες υποπυρομαχικά DPICM (dual purpose improved conventional munitions), τα οποία, όπως λέει η ονομασία τους, είναι ικανά να προσβάλλουν τόσο τεθωρακισμένα οχήματα όσο και ακάλυπτο πεζικό.
Και τα παραπάνω είναι απλώς η κορυφή του παγόβουνου. Η «πυραυλική επανάσταση» αλλάζει αθόρυβα αλλά αδυσώπητα τις ισοροπίες ισχύος σε ολόκληρο τον κόσμο και η επίδρασή της αναμένεται κοσμογονική στο περιορισμένο χωρικά ελληνοτουρκικό γεωσύστημα. Η φιλοσοφία δράσης των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων εν συνόλω, η στρατηγική εξοπλισμών, η αποτρεπτική στρατηγική της χώρας και ολόκληρη η γεωπολιτική της λειτουργία θα πρέπει να επανεξεταστούν, να επαναπροσδιοριστούν, να αναθεωρηθούν όπου χρειάζεται και να επαναδιατυπωθούν. Οι εξελίξεις αυτές σίγουρα θα πρέπει να μας προβληματίσουν, δεν θα πρέπει όμως σε καμία περίπτωση να μας τρομάξουν. Η «πυραυλική επανάσταση» ευνοεί κατά βάση τους αδύναμους και τους «ταπεινούς» και όχι όσους δίνουν έμφαση σε πανάκριβες και δυσαναπλήρωτες πλατφόρμες μάχης. Κατά συνέπεια, καταρχήν αποτελούν ευκαιρία και όχι κίνδυνο για εμάς, ενώ, αντιθέτως, η υπερφιλόδοξη Τουρκία θα συνεχίσει να επενδύει σε όπλα-σύμβολα, που θα της προσφέρουν πρωτίστως γόητρο αντάξιο των φιλοδοξιών της να καταστεί ευρασιατική υπερδύναμη. Και τα όπλα αυτά είναι πρωτίστως αυτά που τίθενται στο στόχαστρο των προϊόντων της «πυραυλικής επανάστασης»...
ΔΡ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΓΡΙΒΑΣ (Διδάσκει το μάθημα της Γεωπολιτικής στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων και Γεωγραφία της Ασφάλειας και των Αφοπλισμών στο Τμήμα Τουρκικών και Σύγχρονων Ασιατικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών.)
Περιοδικό «Επίκαιρα», αρ. τεύχους 361, σελ. 68-69.
No comments :
Post a Comment