"De Facto" Ανακήρυξη Υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ για την Περιοχή Νοτίως της Κρήτης ;

Η χθεσινή (4/8) ανακοίνωση του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΚΑ) για το Διεθνές Γύρο Παραχωρήσεων (2 nd International Round) όπως αναμένετο ανάμεσα στα 20 συνολικά θαλάσσια οικόπεδα περιέλαβε και μία σειρά, συγκεκριμένα τα blocks 12 έως 20, που ευρίσκονται νοτίως της Κρήτης. Σε αντίθεση με τα θαλάσσια οικόπεδα που ευρίσκονται στα Δυτικά, δηλαδή στο Ιόνιο, όπου υπάρχει συμφωνία οριοθέτησης θαλάσσιων συνόρων με την Ιταλία από το 1978, νοτίως της Κρήτης και παρά τις μέχρι σήμερα προσπάθειες του Υπουργείου Εξωτερικών με Αίγυπτο και Λιβύη, η οριοθέτηση ήτο αδύνατη λόγω ενστάσεων, με παρότρυνση της Τουρκίας, πότε από την Αίγυπτο και πότε από την Λιβύη. Σήμερα και οι δύο αυτές χώρες αντιμετωπίζουν σοβαρά εσωτερικά προβλήματα με την μεν Λιβύη να είναι σε κατάσταση αποσύνθεσης λόγω καθημερινών συμπλοκών μεταξύ των διάφορων ενόπλων παραστρατιωτικών ομάδων, η δε Αίγυπτος δοκιμάζεται σκληρά από μία εμβαθυνόμενη οικονομική κρίση και παράλληλα τον στρατό να προσπαθεί να ελέγξει την εξαπλούμενη τρομοκρατική δράση. Όπως προκύπτει από την ανακοίνωση του ΥΠΕΚΑ η Ελλάδα από χθες (04/08/14) έχει ανακηρύξει de facto υφαλοκρηπίδα και την εφαπτόμενη με αυτήν ΑΟΖ νοτίως της Κρήτης, αφού μαζί με τους χάρτες εδόθηκαν στην δημοσιότητα και οι πλήρεις γεωγραφικές συντεταγμένες των εν λόγω οικοπέδων. Να σημειώσουμε ότι η μέγιστη απόσταση από το ακραίο νότιο- ανατολικό άκρο της Κρήτης (οικόπεδα 15 και 20) είναι στα 100 ναυτικά μίλια περίπου με το εύρος αυτό να αυξομειώνεται προς τα δυτικά όρια των υπόλοιπων οικοπέδων ανάλογα με την μορφολογία των ακτών της Αιγύπτου και Λιβύης. Είναι προφανές ότι η χάραξη έγινε βάσει των προβλεπόμενων στο Νέο Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας των Ηνωμένων Εθνών (UΝ CLOS, Montego Bay 1982) το οποίο ορίζει ως μέγιστη απόσταση ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδος τα 200 ν.μ. Στη συγκεκριμένη περίπτωση και λόγω του ότι η απόσταση μεταξύ των νοτίων παραλιών Κρήτης και Αιγύπτου είναι στα 197 ν.μ., ακολουθήθηκε η μέση γραμμή, αφού ελήφθηκε υπ’ όψιν η νήσος Γαύδος και το σύμπλεγμα της νήσου Χρυσή, έτσι που η μέγιστη απόσταση των δύο ακραίων θαλάσσιων οικοπέδων να φτάνει τα 98.5 ν.μ.

Η χθεσινή ανακοίνωση του ΥΠΕΚΑ που εσυνοδεύετο από μία πλήρη γεωγραφικά περιγραφή της θαλάσσιας έκτασης νοτίως της Κρήτης, όπου η Ελλάδα μπορεί και θέλει να εξασκήσει τα κυριαρχικά της δικαιώματα, όπως αυτά πηγάζουν από την Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο Θαλάσσης ( UNCLOS), ακολούθησε την ρηματική διακοίνωση της Ελληνικής κυβέρνησης προς τα Ηνωμένα Έθνη στις 20 Φεβρουαρίου 2013. Στην εν λόγω ρηματική διακοίνωση προχώρησε τότε η Ελλάδα σε απάντηση ερευνών στο Ανατολικό Αιγαίο πέριξ του Καστελόριζου και της Ρόδου από την τουρκική TPAO που αμφισβητούσαν την ελληνική υφαλοκρηπίδα. Με την τότε ρηματική διακοίνωση η Ελλάδα αφ’ ενός μεν κατήγγειλε και απέρριψε τις τουρκικές διεκδικήσεις επί της Ελληνικής υφαλοκρηπίδα και αφ’ ετέρου εδήλωνε ότι «η Ελλάδα εξασκεί ab initio και ipso facto κυριαρχικά δικαιώματα για την αξιοποίηση του υποθαλάσσιου πλούτου της στην υφαλοκρηπίδα, όπως αυτή ορίζεται από το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας». Ακόμη η ρηματική αυτή διακοίνωση αναφέρει ότι η πρόθεση της χώρας μας είναι όπως εξασκήσει τα εν λόγω δικαιώματά της εντός του εύρους των ορίων της υφαλοκρηπίδας όπως αυτά ορίζονται με τους Νόμους 2289/1995 και τον 4001/2011. Η ανακοίνωση του ΥΠΕΚΑ ολοκληρώθηκε μόλις την περασμένη εβδομάδα μετά από πολύμηνη προετοιμασία σε στενή συνεργασία με το Υπουργείο Εξωτερικών και την Υδρογραφική Υπηρεσία του Πολεμικού Ναυτικού και με την συμβολή νομικών γραφείων που γνωρίζουν άριστα τους χειρισμούς με βάσει το Διεθνές Δίκαιο Θαλάσσης. Ακόμη πρέπει να σημειωθεί ότι η απόφαση για ταυτόχρονη ανακοίνωση του Διεθνούς Γύρου Παραχωρήσεων και των συντεταγμένων της υφαλοκρηπίδας ελήφθη σε ευρεία σύσκεψη πριν δύο περίπου εβδομάδες με την συμμετοχή του Πρωθυπουργού, του Υπουργού ΠΕΚΑ κ. Γιάννη Μανιάτη, του Αντιπροέδρου της κυβέρνησης κ. Ευάγγελου Βενιζέλου και του Υπουργού Εθνικής Αμύνης κ. Δημήτρη Αβραμόπουλο, όπου πλαισιώθηκαν από πεπειραμένα υπηρεσιακά στελέχη.

Σχολιάζοντας την ανακοίνωση του ΥΠΕΚΑ και τον de facto ορισμό υφαλοκρηπίδας και ανακήρυξη ΑΟΖ για τις περιοχές νότια της Κρήτης, πολιτικοί παρατηρητές στην Αθήνα τοποθετήθηκαν με θετικά σχόλια για τον χειρισμό της κυβέρνησης καθ΄ό,τι, είναι μία από τις ελάχιστες φορές που η Ελλάδα αξιοποίησε προς όφελός της μια ιδιάζουσα πολιτική συγκυρία στα νότια σύνορά της προκειμένου να εξασκήσει τα κυριαρχικά δικαιώματά της όπως προβλέπει το νέο Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας. Ακόμα, σημείωσαν οι ως άνω παρατηρητές, ότι και το timing της ανακοίνωσης υπήρξε καλά μελετημένο και συνέπεσε με την επίσκεψη στην Αθήνα του κ. Ζαν Κλωντ Γιούνκερ, Προέδρου της Κομισιόν, η οποία και είχε ταχθεί ανεπιφύλακτα υπέρ των ερευνών στον ελληνικό υποθαλάσσιο χώρο εντός της ελληνικής ΑΟΖ. Τέλος, θα πρέπει να σημειώσουμε ότι, σε περίπτωση ενστάσεων από χώρες της περιοχής απέναντι σε αυτή την μονομερή, αλλά καθ΄όλα συμβατή με το διεθνές δίκαιο, κίνηση της Ελλάδος, αυτές θα πρέπει να απευθυνθούν στην Γραμματεία του ΟΗΕ στην Νέα Υόρκη, που διαχειρίζεται τα θέματα του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας, και η οποία, σε περίπτωση αντιδικίας, είναι υποχρεωμένη να παραπέμψει το όλο θέμα στο Διεθνές Δικαστήριο για το Δίκαιο της Θάλασσας που εδρεύει στο Αμβούργο, το οποίο και έχει επισήμως επιφορτιστεί με την επίλυση θεμάτων σχετικών με την υφαλοκρηπίδα και την ΑΟΖ. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι, με την κίνησή της αυτή, η ελληνική κυβέρνηση έχει κόψει τον δρόμο στην Τουρκία για προσφυγή προς το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης.

του Κ. Ν. Σταμπολή
http://www.energia.gr/article.asp?art_id=84337