Το Τουρκικό Ναυτικό θα αποκτήσει συνολικώς οκτώ κορβέτες κλάσεως «Ada».
ΣΗΜΕΙΩΣΗ Περί Αλός: Το άρθρο αποτελεί διασκευή και έχει τροποποιηθεί με βάση τα τρέχοντα στοιχεία που αφορούν τα τουρκικά ναυτικά προγράμματα. Αρχικώς δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Στρατιωτική Ισορροπία και Γεωπολιτική, τεύχος 25, σελ. 74, Αιγίς Εκδοτική, Μάρτιος 2012.
100 χρόνια μετά από τους νικηφόρους Βαλκανικούς Πολέμους και τις ναυμαχίες της Έλλης και της Λήμνου, χάρη στις οποίες το τότε Ελληνικό Βασιλικό Ναυτικό ανάγκασε το αντίπαλο Οθωμανικό Ναυτικό να παραδώσει την κυριαρχία του Αιγαίου και των νήσων στον κραταιό στόλο του υποναυάρχου Παύλου Κουντουριώτη, η πλάστιγγα στο πεδίο της ναυτικής ισχύος μεταξύ Αθηνών και Άγκυρας συνεχίζει να κλίνει υπέρ των Τούρκων. Εντός της τετραετίας 2012-2015, το ναυτικό των νέο-οθωμανών θα ενισχυθεί σε σημείο που ενδεχομένως θα θεμελιώσει την πλήρη ανατροπή της ισορροπίας δυνάμεων, καθώς πέρα από παραλαβές νέων ναυτικών μονάδων, η εγχώρια ναυπηγική και αμυντική βιομηχανία θα έχει ξεκινήσει ή προχωρήσει σημαντικά την υλοποίηση συμβολαίων της τάξης των 10 δις ευρώ. Εκτός όλων αυτών η ανάπτυξη τουρκικής τεχνολογίας σε επίπεδο οπλικών συστημάτων και προηγμένων αισθητήρων, θα συμβάλλει καταλυτικά στην «τουρκοποίηση» των ναυτικών εξοπλισμών σε ποσοστά που σε ορισμένα προγράμματα θα προσεγγίζουν και το 100%! Η επιστροφή του Καπουδάν Πασά στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο είναι θέμα χρόνου, εκτός και αν οι γεωπολιτικές εξελίξεις αποκαλύψουν προς όφελος της Ελλάδας έναν καλά κρυμμένο άσσο…
O Καπουδάν Πασάς ήταν εξελληνισμένος τίτλος του αρχηγού-ναυάρχου του Οθωμανικού Ναυτικού. Προέρχεται από την αγγλική φράση Captain Pasha, ενώ στα τουρκικά αναφέρεται ως Kapudan-i-Derya (ή Derya Bey, Μπέης της Θάλασσας). Ο τίτλος φέρεται να καθιερώθηκε επί σουλτάνου Βαγιαζήτ Α΄(1389-1402) και στη θέση τοποθετήθηκαν τους πρώτους αιώνες, ως επί το πλείστον αρνησίθρησκοι Χριστιανοί, στην πλειοψηφία τους ελληνικής καταγωγής. Αξίζει να σημειώσουμε ότι μεταξύ 1480-1491 το αξίωμα του Καπουδάν Πασά το έφερε ο Μεζίχ Πασάς – Παλαιολόγος, που ήταν ανιψιός του τελευταίου αυτοκράτορα του Βυζαντίου. Ξεκινήσαμε με αυτήν τη σύντομη ιστορική αναδρομή προκειμένου να δείξουμε στους αναγνώστες ότι ακόμη και στην περίοδο της επέκτασης της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, ο επίζηλος τίτλος του Καπουδάν Πασά απονεμήθηκε κατά πλειοψηφία όχι σε «γνήσιους» τουρκικής καταγωγής αξιωματούχους, αλλά σε εξισλαμισμένους, αρνησίθρησκους, ή σε μέλη της ελίτ των Γενιτσάρων. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι οι Οθωμανοί ήξεραν να επιλέγουν τους καλύτερους προκειμένου να στελεχώσουν ένα αξίωμα, από το οποίο κρίθηκε η αύξηση της ισχύος της αυτοκρατορίας και η μετατροπή της σε κυρίαρχη ναυτική δύναμη της Κεντρικής και της Ανατολικής Μεσογείου.
Σήμερα η νέο-οθωμανική ηγεσία της Άγκυρας κινείται επί των βημάτων των προκάτοχών της φιλοδοξώντας να ναυπηγήσει έναν μεγαλειώδη στόλο, ο οποίος θα είναι σε θέση να προωθήσει τα αυτοκρατορικά σχέδια των Ερντογάν-Νταβούτογλου (σ.σ. στα βήματα του Σουλεϊμάν του Μεγαλοπρεπούς) που σκοπεύουν στην επίτευξη ναυτικής υπεροχής στις θάλασσες, από τις οποίες βρέχεται η Τουρκία. Τα εξοπλιστικά προγράμματα της Διοίκησης Ναυτικών Δυνάμεων και της Ακτοφυλακής (Διοίκησης Ασφάλειας Ακτών) πλέον βρίσκονται σε φάση προχωρημένης υλοποίησης, μέσα από τα οποία καταγράφεται και επιβεβαιώνεται ο μακρόπνοος σχεδιασμός και η γεωστρατηγική στόχευση ανάδειξης της ναυτικής ισχύος της Τουρκίας. Για τον σκοπό αυτό θα δαπανηθούν συνολικά τουλάχιστον 10 δις ευρώ σε προγράμματα ναυπηγήσεων πολεμικών πλοίων, με συνεχείς αυξητικές τάσεις. Επανεξετάζοντας το θέμα συνολικά, επαναφέρουμε στο προσκήνιο της δημοσιότητας τις τελευταίες εξελίξεις, οι οποίες αποδεικνύουν ότι η Άγκυρα έχει προχωρήσει γοργά προς την επίτευξη του σκοπού της, γεγονός που θα επηρεάσει δυσμενώς το ισοζύγιο ναυτικής ισχύος σε βάρος της χώρας μας στο εγγύς μέλλον. Η ανάπτυξη του Τουρκικού Ναυτικού (Turk Deniz Kuvvetleri-TDK) της Διοίκησης Ναυτικών Δυνάμεων όπως ακριβώς αποκαλείται, αποτελεί έναν από τους βραχίονες για την ανάδειξη του νέο-οθωμανικού ρόλου στην ευρύτερη περιοχή, απόρροια του δόγματος Νταβούτογλου. Δεν είναι τυχαίο ότι επί της κυβέρνησης Ερντογάν δόθηκε – μεταξύ άλλων – έμφαση στην «τουρκοποίηση» των ναυτικών εξοπλισμών σε όλο το φάσμα τους (σχεδίαση, πλατφόρμες, όπλα και αισθητήρες), ενώ εισακούστηκαν όλες οι προτάσεις των επιτελών του Ναυτικού, οι οποίοι διείδαν την ευκαιρία ουσιαστικής αναμόρφωσης και αναβάθμισης της ισχύος ενός παραμελημένου όπλου.
Την ανάγκη συγκρότησης ναυτικής ισχύος είχε επισημάνει εύστοχα σε συνέντευξή του το 2006 στο περιοδικό «Savunma ve Havacilik» (τεύχος 115) o τότε αρχηγός της Διοίκησης Ναυτικών Δυνάμεων (Α/ΓΕΝ) Γενέρ Καραχάνογλου, εις εκ των αναμορφωτών του Ναυτικού, η οποία όταν είχε δημοσιευτεί δεν είχε τύχει της ανάλογης προσοχής: «Η Τουρκία είναι ένα κράτος ναυτικών. Λόγω της γεωγραφικής της θέσης ως χερσόνησος, η Τουρκία με τις θάλασσες έχει δεσμούς ζωής. Η περιοχή των τριών θαλασσών που περιβάλλουν την Τουρκία επηρεάζει άμεσα την απαιτούμενη ευημερία και ασφάλεια…. Θεωρείται ως φυσικός νόμος το έθνος που διαβιεί σε μια τέτοια γεωγραφική θέση να διαθέτει ισχυρή ναυτική δύναμη… οι μελλοντικές γενιές με αυτούς τους θαλάσσιους χώρους που τους αποκαλούμε γαλάζια πατρίδα και με το υπέδαφος αυτών των χωρών θα αυξήσουν την ευημερία σε επίπεδο που δεν θα μπορέσουμε να προβλέψουμε εκτός κι αν αυτές οι γενιές παραιτηθούν (σ.σ. παρατηρείστε πως σκιαγραφεί το ζήτημα της εκμετάλλευσης της ΑΟΖ ήδη πριν από χρόνια, όταν πέριξ των Αθηνών η συντριπτική πλειοψηφία των αρμοδίων απλώς το αγνοούσε!)». Παρουσιάσαμε επιλεγμένα σημεία της συνέντευξης (σ.σ. παρατίθεται ολόκληρη στο βιβλίο του Χρήστου Δ. Μηνάγια «Η γεωπολιτική στρατηγική και η στρατιωτική ισχύς της Τουρκίας» των Εκδόσεων «Τουρίκη») προκειμένου να κατανοηθεί ότι τουλάχιστον προ επταετίας οι στρατηγικές βλέψεις της διοίκησης του TDK, προάλειφαν τις αποφάσεις που αποσκοπούσαν στην επαύξηση των επιχειρησιακών δυνατοτήτων. Ο χρόνος κύλισε και ήδη διανύουμε την κρίσιμη τετραετία (2012-2015) κατά την οποία το TDK ετοιμάζεται να πραγματοποιήσει άλμα προς τα εμπρός, καθώς επιταχύνονται οι διαδικασίες ανάθεσης και υπογραφής συμβολαίων που αφορούν την εγχώρια ναυπήγηση διαφόρων κλάσεων και τύπων πολεμικών σκαφών. Επίσης όπως θα δούμε για πρώτη φορά η Ακτοφυλακή αποκτά μια νέα επιχειρησιακή διάσταση μέσω της προμήθειας πλοίων εκτοπίσματος κορβέτας, με δυνατότητες φιλοξενίας ελικοπτέρου για αποστολές έρευνας και διάσωσης.
Στην άλλη πλευρά του Αιγαίου το ΠΝ σχεδιάζει αποσύρσεις κύριων μονάδων λόγω οικονομικών προβλημάτων. Σημειώνεται ότι από το 2006 μέχρι σήμερα εντάχθηκαν στη δύναμη του Στόλου μόλις τέσσερα καινούρια πλοία: α) τρεις ΤΠΚ: «Δανιόλος» (Ρ68) στις 22/02/2006, «Κρυσταλλίδης» (Ρ69) στις 08/05/2006 και «Γρηγορόπουλος» (Ρ70) την 01/10/2010, β) το υποβρύχιο «Παπανικολής» (S120) στις 21/12/2010. Καθώς επίσης παραλήφθηκαν τρία μεταχειρισμένα πλοία: α) η φρεγάτα τύπου S «Νικηφόρος Φωκάς» (F466) στις 12/05/2006, β) δύο ναρκοθηρευτικά τύπου «Osprey», το «Ευνίκη» (Μ61) και το «Καλυψώ» (Μ64) στις 16/03/2007. Σε όλο αυτό το διάστημα το ΠΝ προέβη σε αναβαθμίσεις παλαιοτέρων μονάδων (φρεγατών και ΤΠΚ), εξήγγειλε πρόγραμμα απόκτησης νέων φρεγατών, καθυστερεί την παραλαβή τεσσάρων υποβρυχίων (τρία Type 214 συν το αναβαθμισμένο «Ωκεανός») ενώ εκτός προγράμματος έχει τεθεί η ναυπήγηση των τριών νέων ΤΠΚ Super Vita [«Ρίτσος» (Ρ71), «Καραθανάσης» (Ρ72), «Βλαχάκος» (Ρ73), σ.σ. τα ονόματα και οι πλευρικοί αριθμοί αναφέρονται σύμφωνα με τις προτάσεις ονοματοδοσίας] λόγω οικονομικών προβλημάτων και άλλης μορφής δυσχερειών. Ωστόσο σε απόλυτους αριθμούς το ΠΝ πρόσθεσε στη δύναμή του μέσα σε έξι χρόνια επτά νέες μονάδες, εκ των οποίων οι τέσσερις ήσαν μεταχειρισμένα πλοία. Ειδικότερα παρελήφθησαν μία φρεγάτα, ένα υποβρύχιο, τρεις ΤΠΚ και δύο ναρκοθηρευτικά, ενώ θα μπορούσε να έχει παραλάβει ακόμη έξι μονάδες (τρία υποβρύχια συν ισάριθμες ΤΠΚ) συν το εκσυγχρονισμένο «Ωκεανός».
Υπενθυμίζεται ότι στο ίδιο διάστημα ολοκληρώθηκαν δύο σημαντικά προγράμματα ΕΜΖ (Εκσυγχρονισμού Μέσης Ζωής) για τις ΤΠΚ Combattante ΙΙΙ [«Λάσκος» (Ρ20), «Τρουπάκης» (Ρ21), «Μπλέσσας» (Ρ21), «Μυκόνιος» (Ρ22)] και τις φρεγάτες S [«Έλλη» (F450), «Λήμνος» (F451), «Αδρίας» (F459), «Ναβαρίνον» (F461), «Κουντουριώτης» (F462)]. Ωστόσο η ΤΠΚ «Μυκόνιος» (Ρ22) υπέστη σοβαρές ζημιές όταν ξέσπασε πυρκαγιά τον Ιανουάριο του 2010, γεγονός που την έθεσε εκτός της μάχιμης δύναμης και αναμένεται να παροπλισθεί. Τον Σεπτέμβριο του 2012 γνωστοποιήθηκε η πρόθεση παροπλισμού δύο φρεγατών τύπου «S» [σ.σ. με επικρατέστερη τη φρεγάτα «Μπουμπουλίνα» (F463) συν άλλη μια, η οποία θα επιλεγεί ανάλογα με την μελλοντική κατάσταση των πλοίων της κλάσης], της ΤΠΚ «Μυκόνιος» (Ρ22) του ΠΤΜ «Ιθάκη» (L181), τριών ναρκαλιευτικών «Αλκυών» (Μ211), «Αύρα» (Μ214), «Αηδών» (Μ248), καθώς και του ΠΓΥ «Αξιός» (Α464). Το ΠΝ βρίσκεται σε κατάσταση «μερικής αβαρίας», καθώς οι συνεχείς μειώσεις των προϋπολογισμών και η αναστολή των εξοπλισμών έχουν μειώσει τον αριθμό των πλήρως μάχιμων μονάδων, καθώς αριθμός πλοίων παρουσιάζει ελλείψεις σε ένα π.χ. σύστημα, επιτρέποντας την έξοδο του Στόλου (σε οριακά επίπεδα διαθεσιμότητας) και την προβολή ισχύος της χώρας στο Αιγαίο και όπου αλλού απαιτηθεί. Ίσως εδώ να ταιριάζει – και το αναφέρουμε με δυσκολία και οργή λόγω της κατάστασης που βρίσκεται η χώρα – η λαϊκή παροιμία: «κάθε πέρσι και καλύτερα»…
2012-2015 Η ανατολή της ναυτικής ημισελήνου
Το 2015 αποτελεί ορόσημο για τη νέα δομή των Ναυτικών Δυνάμεων της Τουρκίας, καθώς θα έχει ολοκληρωθεί όλος ο στρατηγικός σχεδιασμός, μέσω της υλοποίησης προγραμμάτων και της υπογραφής τελικών συμβολαίων με τις ανάδοχες εταιρίες που αφορούν τις νέες ναυπηγήσεις. Οι ναυτικοί εξοπλισμοί της γείτονος διατηρούν μια συνεχή άνοδο και θα κορυφωθούν το αμέσως επόμενο διάστημα όταν θα έχουν υπογραφεί τα μείζονα συμβόλαια που αφορούν τη ναυπήγηση του πλοίου αμφιβίων επιχειρήσεων (LPD) και ενός αεροπλανοφόρου/ελικοπτεροφόρου (LHD). Ειδικά για το αεροπλανοφόρο (LHD) κατά τη συνεδρίαση της Εκτελεστικής Επιτροπής Αμυντικής Βιομηχανίας, η οποία διεξήχθη στις αρχές Ιανουαρίου 2013, δεν ελήφθη – προς το παρόν – κάποια τελική απόφαση, μεταθέτοντας χρονικά για το μέλλον σχετικές ενέργειες. Ήδη τρία μεγάλα ναυπηγεία διαγκωνίζονται προσπαθώντας να διεκδικήσουν το πρόγραμμα ύψους 3 και πλέον δις ευρώ, σε συνεργασία με ξένους οίκους. Μέχρι το 2015 αναμένεται επίσης να προχωρήσει και το εξαιρετικής σημασίας πρόγραμμα ναυπήγησης τεσσάρων φρεγατών με ικανότητες αεράμυνας περιοχής, γνωστό και ως TF-2000. Οι Τούρκοι επιτελείς ασχολούνται με το συγκεκριμένο πρόγραμμα από το 1996, το οποίο θα κοστίσει περί τα 4,5-5 δις ευρώ. Ήδη έχει εγκριθεί η μελέτη σκοπιμότητας, η οποία έχει περάσει στο επίπεδο της αξιολόγησης και αναμένεται η κατασκευή ενός προπλάσματος του σκάφους.
Στις 12 Δεκεμβρίου γνωστοποιήθηκε το ενδιαφέρον για τη ναυπήγηση αρχικώς τεσσάρων φρεγατών σε συνεργασία με διεθνή ναυπηγικό οίκο. Στη συνέχεια θα ακολουθήσει η εγχώρια ναυπήγηση άλλων τεσσάρων ανεβάζοντας τον τελικό αριθμό στις οκτώ αντιαεροπορικές φρεγάτες, με αποτέλεσμα το συνολικό κόστος του προγράμματος να ανέλθει στα επτά δις δολάρια! Το πρόγραμμα ναυπηγήσεων TF-2000 θα ξεκινήσει αμέσως μετά από την ολοκλήρωση των οκτώ κορβετών Milgem. Στις 16 Ιουνίου 2011 υπεγράφη συμβόλαιο με την εταιρεία ADİK A.Ş-ALYANS A.Ş. Business Partnership για τη ναυπήγηση δύο μεγάλων αρματαγωγών LST, τα οποία θα χρησιμοποιηθούν για αποστολές προβολής δύναμης, μεταφοράς δυνάμεων πεζοναυτών, βαρέων οχημάτων (α/κ πυροβόλων, εκτοξευτών ρουκετών), αρμάτων και οχημάτων λογιστικής υποστήριξης με σκοπό την υποστήριξη αμφιβίων επιχειρήσεων στο εξωτερικό. Έξι ημέρες αργότερα στις 22 Ιουνίου 2011 τέθηκε σε ισχύ η σύμβαση που αφορά την εγχώρια ναυπήγηση έξι υποβρυχίων Type 214, μετά από την υπογραφή συμβολαίου στις 2 Ιουλίου 2009 και την επιτυχή ολοκλήρωση των συνομιλιών που αφορούσαν την χρηματοδότηση από γερμανικές τράπεζες.
Μεγάλη ημέρα για το Τουρκικό Ναυτικό ήταν η 27η Σεπτεμβρίου 2011 ημερομηνία κατά την οποία εκτός από τους επίσημους εορτασμούς με την ευκαιρία της «εθνικής» ημέρας-ανάμνησης της νικηφόρου έκβασης ναυμαχίας της Πρέβεζας, εντάχθηκε στον Στόλο το πρώτο σκάφος του προγράμματος Milgem, η κορβέτα «Heybeliada» (F511). Σύμφωνα με τουρκικές πηγές οι πέντε από τις οκτώ κορβέτες του προγράμματος θα ονομαστούν με τη σειρά παράδοσης: «Heybeliada» (F511), «Buyukada» (F512), «Burgazada» (F513), «Kinaliada» (F514) και «Uzunada» (F515). Η δυναμική υλοποίησης του προγράμματος είναι τέτοια ώστε κάθε δεύτερο έτος (ανήμερα της επετείου της 27ης Σεπτεμβρίου) να παραδίδεται και ένα σκάφος, γεγονός που σημαίνει ότι τα τέλη του 2015 θα έχουν ενταχθεί στη δύναμη του Στόλου οι τρεις από τις οκτώ κορβέτες. Στις 3 Ιανουαρίου 213 η Εκτελεστική Επιτροπή Αμυντικής Βιομηχανίας (SSΙK) προχώρησε στην επιλογή της RMK Marine ως αναδόχου του προγράμματος ναυπήγησης έξι νέων κορβετών κλάσεως «Ada», στο πλαίσιο συμβολαίου ύψους 1,5 δις δολαρίων, επιβεβαιώνοντας τον συνολικό αριθμό στις οκτώ μονάδες.
Στις 28 Οκτωβρίου 2011 υπεγράφη συμβόλαιο με τα ναυπηγεία İstanbul Denizcilik Gemi İnşa Sanayi A.Ş για τν ναυπήγηση ενός πλοίου διάσωσης υποβρυχίων (MOSHIP) και δύο ρυμουλκών έρευνας και διάσωσης (RATSHIP). Πρόκειται για ένα ακόμη «κτύπημα» του Τουρκικού Ναυτικού, το οποίο έρχεται να καλύψει την απόλυτη έλλειψη ειδικοποιημένων σκαφών στον ευαίσθητο τομέα της διάσωσης πληρωμάτων υποβρυχίων από ατυχήματα, ή σε καιρό επιχειρήσεων. Η νέα αυτή τριάδα θα προσδώσει στο Τουρκικό Ναυτικό ένα ισχυρό όπλο στον τομέα της διεκδίκησης της ΑΟΖ, καθώς όπως έχει αναπτυχθεί ο στρατηγικός σχεδιασμός των νέων ναυπηγήσεων, μια πλειάδα σκαφών εμφανίζεται να πληροί εκτός από προδιαγραφές έρευνας και διάσωσης, επιπλέον την ικανότητα εκτέλεσης υποθαλασσίων ερευνών ή υποστήριξής τους. Τέλος το υφυπουργείο Αμυντικής Βιομηχανίας (SSM) στις αρχές Ιανουαρίου 2013 ανακοίνωσε ότι εξετάζει προτάσεις σχετικά με την εγχώρια ναυπήγηση δύο πλοίων γενικής υποστήριξης. Το συγκεκριμένο πρόγραμμα αναμένεται να κοστίσει 200 εκατομμύρια δολάρια.
Στην άλλη πλευρά του Αιγαίου την περίοδο 2006-2012 παρελήφθησαν: α) δύο υποβρύχια τύπου «Gur» κλάσης Type 209/1400, το «Burakreis» (S359) στις 15/02/2006 και το «Birinci Inonu» (S360) στις 22/07/2007, β) το πρώτο σκάφος του προγράμματος Milgem, η «Heybeliada» (F511), γ) τέσσερις ΤΠΚ κλάσης Kilic II: «Imbat» (P335) στις 03/2007, «Zipkin» (P336) στις 17/09/2007, «Atak» (P337) στις 14/01/2009 και «Bora» (Ρ338) στις 07/04/2010 (σ.σ. οι σχετικές ημερομηνίες προέρχονται από διάφορες τουρκικές πηγές), δ) πέντε νέα περιπολικά της κλάσης ΥΤΚΒ-400, το «Tuzla» P1200 στις 09/01/2011 και το «Karaburun» (Ρ1201) στις 19/04/2011, το «Koysegiz» (P1202) το Καλοκαίρι του 2011, ενώ σύμφωνα με πληροφορίες το «Kumakale» (P1203) φέρεται να έχει ολοκληρώσει δοκιμές στα τέλη Φθινοπώρου του 2011 και το «Tarsus» (Ρ1204) στις αρχές του 2012, ε) τέσσερα ναρκοθηρευτικά κλάσης Aydin, «Ayvalik» (M267) στις 22/06/2007, «Akcakoca» (Μ268) στις 27/09/2007, «Anamur» (M269) τον Οκτώβριο του 2009, «Akcay» (M270) τον Σεπτέμβριο του 2010, στ) οκτώ ταχέα αρματαγωγά LCT καθελκύστηκαν εκ των οποίων τουλάχιστον τρία φέρονται να έχουν ενταχθεί στον Στόλο.
Συνολικά μεταξύ 2006 και 2012 έχουν ενταχθεί στο TDK κατά προσέγγιση 17 ναυτικές μονάδες, εκ των οποίων μια κορβέτα, δύο υποβρύχια, τέσσερις ΤΠΚ, τέσσερα περιπολικά, τέσσερα ναρκοθηρευτικά και δύο αρματαγωγά. Η αναλογία διαμορφώθηκε 17 προς 6 σχεδόν 3:1 υπέρ του TDK και αν προσθέσουμε και την Ακτοφυλακή το «σκορ» κλειδώνει στις 18 ναυτικές μονάδες έναντι 6, με ότι αυτό συνεπάγεται για την ισορροπία δυνάμεων. Σημειώνεται ότι η Ακτοφυλακή ενισχύεται με τα σκάφη κλάσης Dost εκ των οποίων το πρώτο έχει παραδοθεί «Dost» (SG701) και το δεύτερο «Guven» (SG702) εκτελεί δοκιμές και θα παραδεί εντός του έτους, για να ακολουθήσουν τα άλλα δύο σκάφη του προγράμματος «Umut» (SG703) και «Yasam» (SG704). Αξίζει να αναφερθούμε σε ένα πρόγραμμα ναυπήγησης βάσει εγχωρίων σχεδίων, το οποίο θα αποδώσει συνολικά 16 μονάδες. Πρόκειται για τα νέα περιπολικά YTKB-400 (Yeni Tip Karakol Botu – YTKB) εκτοπίσματος 400 τόνων, δυνατότητας ανάπτυξης ταχύτητα 22-25 κόμβων και ακτίνας δράσης 1.000 ναυτικών μιλίων. Επελέγη το Ναυπηγείο Dearsan Gemin aat Sanayii A και ήδη έχουν – όπως προαναφέραμε παραδοθεί πέντε από τα σκάφη. Οι επιτελείς της Διοίκησης Ναυτικών Δυνάμεων διέβλεψαν την ανάγκη ύπαρξης ενός περιπολικού που θα επιχειρεί σε παράκτια ύδατα και θα είναι κατάλληλα εξοπλισμένο για επιχειρήσεις προσβολής πλοίων με πυροβόλα ταχείας βολής και υποστήριξης ενεργειών κατάληψης νησίδων και νησιών. Τα νέα αυτά περιπολικά θα διατρέχουν ολόκληρη την ακτογραμμή του Αιγαίου και της Ανατολικής Μεσογείου, αυξάνοντας την τουρκική ναυτική παρουσία, ενισχύοντας επίσης και την επιχειρησιακή ικανότητα υποστήριξης αποβατικών εφόδων σε νησιά. Αν δούμε την εικόνα των πλοίων να αναπτύσσονται για παράδειγμα στο Αιγαίο και να «δρομολογούνται» σε γραμμές αμφισβήτησης των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων, αντιλαμβανόμαστε ότι το μέλλον θα είναι δύσκολο. Με την συγκεκριμένη κλάση το TDK απαλλάσσεται της ανάγκης ανάθεσης αναλόγων αποστολών σε ΤΠΚ, οι οποίες τώρα θα ασχοληθούν με το κύριο έργο που τους έχει ανατεθεί.
Από την παράθεση των παραπάνω διαπιστώνεται ότι κατά την τρέχουσα τριετία 2011-2013 πραγματοποιήθηκαν πολύ σημαντικά βήματα προς την κάθετη ενίσχυση και αναβάθμιση, ποσοτικώς και ποιοτικώς των τουρκικών ναυτικών δυνάμεων. Η προώθηση έξι μειζόνων συμβολαίων (συνέχιση εκτέλεσης προγράμματος MILGEM, υποβρύχια, αρματαγωγά LCT και LST, πλοία διάσωσης υποβρυχίων, πλοία γενικής υποστήριξης) σε συνδυασμό με την αναμονή επιλογής του νικητή του διαγωνισμού για το LPD, σχηματοποιεί ξεκάθαρα την μορφή της απειλής που υλοποιείται με ταχείς ρυθμούς στην άλλη πλευρά του Αιγαίου.
Μετά το 2013;
Πέρυσι τον Δεκέμβριο και στις αρχές του Ιανουαρίου 2013 εορτάσαμε τη νικηφόρα επέτειο των Βαλκανικών Πολέμων και τις ναυμαχίες που έδωσε το θωρακισμένο καταδρομικό «Γ. Αβέρωφ» χωρίς να αναλογιστούμε στο επίπεδο που απαιτείται κάτι που φαίνεται να έχουμε ξεχάσει. Η μεγαλειώδης ναυτική νίκη που έδωσε στην Ελλάδα την κυριαρχία στο Αιγαίο πραγματοποιήθηκε επειδή κάποιοι επιτελείς-οραματιστές έλαβαν εγκαίρως τις κατάλληλες αποφάσεις. Για να γίνω περισσότερο αντιληπτός πρέπει να τονίσω ότι το 2015 το Αιγαίο και η Ανατολική Μεσόγειος θα έχουν «γεμίσει» από πλοία που θα φέρουν την ημισέληνο, καθώς στην υπάρχουσα δύναμη των 16 φρεγατών θα έχουν προστεθεί τρεις κορβέτες Milgem συν τις έξι παλαιότερες Α-69/Burak, συγκροτώντας έναν ισχυρό Στόλο από 25 μεγάλες μονάδες. Αυτές θα υποστηρίζονται από εννέα ΤΠΚ, κλάσης Kilic, δύο ΤΠΚ κλάσης Yildiz, οκτώ ΤΠΚ τύπου Dogan, οκτώ τύπου Kartal και πέντε νέα περιπολικά YTKB-400. Δηλαδή άλλα 32 σκάφη επιφανείας, στα οποία θα προστεθούν τα δύο μεγάλα σκάφη έρευνας και διάσωσης της Ακτοφυλακής κλάσης Dost, συγκροτώντας ένα τελικό γενικό σύνολο 49 ναυτικών μονάδων (!) χωρίς να υπολογίσουμε τα δεκάδες μικρότερα σκάφη της Ακτοφυλακής. Στον τομέα των υποβρυχίων θα υφίστανται τέσσερα κλάσης Gur και τέσσερα κλάσης Preveze (Type 209/1400), έξι κλάσης Atilay (Type 209/1200), σύνολον 14 μονάδες.
Η ισχυρότατη αυτή ναυτική δύναμη θα προστατεύει τα οκτώ νέα ταχέα αρματαγωγά, τα δύο μεγάλα αρματαγωγά LST, συν μελλοντικά το πλοίο αμφιβίων επιχειρήσεων LPD (αν και οι πληροφορίες αναφέρουν επιμήκυνση του χρόνου). Σε κάθε περίπτωση η ημισέληνος ανατέλλει στο πελάγη όπου κάποτε θεωρούντο «απλησίαστα». Εκτός αυτών ας μην λησμονούμε επίσης και τα «μικρά» αλλά απολύτως ουσιαστικά προγράμματα ναυπήγησης σκαφών διείσδυσης τύπου MRTP-22/33, της «εθνικής» τορπίλης, του «εθνικού» κατευθυνόμενου βλήματος, των πάσης φύσεως και λογής «εθνικών» ραντάρ και αισθητήρων, των «εθνικών» μη επανδρωμένων σκαφών και των εγχώριας ανάπτυξης και σχεδίασης συστημάτων, οπλικών συστημάτων και συσκευών. Αν αυτό δεν αποτελεί απόδειξη – και όχι επισφαλής ένδειξη, όπως αρέσκονται μερικοί να υποστηρίζουν – των προθέσεων εξασφάλισης μεσοπρόθεσμα της τουρκικής υπεροχής στις τρεις θάλασσες που περικλείουν την χερσόνησο της Μικράς Ασίας, τότε τι άλλο πρέπει να αναμένουμε για να αντιδράσουμε;
Ιστορικά οι Οθωμανοί στηριζόταν στην ανάπτυξη και ύπαρξη της ναυτικής τους δύναμης στους πολυπληθείς Έλληνες ναυτικούς , τους οποίους διοικούσαν αξιωματικοί εξισλαμισμένοι/γενίτσαροι. Σήμερα μετά από την «εκκαθάριση» του 1922 στην άλλη πλευρά του Αιγαίου οι απόγονοι αυτών των αρνησίθρησκων πληθυσμών, οι νέο-οθωμανοί νέο-γενίτσαροι κτίζουν το τουρκικής έμπνευσης «μέγα το της θαλάσσης κράτος» στηριζόμενοι στους βραχίονες της αναπτυσσόμενης εθνικής οικονομίας, της συνεννόησης κυβέρνησης και Ενόπλων Δυνάμεων, καθώς όλοι εναρμονίζονται στις προσταγές και κατευθύνσεις του δόγματος Νταβούτογλου. Ο Καπουδάν Πασάς έρχεται και αυτήν την φορά αποτελεί μίγμα των χειρότερων ιστορικών συγκυριών. Τον Ιανουάριο του 2013 θα ακουστούν «μεγάλα λόγια» από πολλούς πολιτικούς που θα ανατρέχουν στον Παύλο Κουντουριώτη και τον «Αβέρωφ». Αυτοί που θα τα εκστομίσουν γνωρίζοντας τι επιτελείται απέναντι μήπως θα ήταν προτιμότερο να σιγήσουν ή στην ακόμη καλύτερη περίπτωση να απαιτήσουν από τους μόνιμα ευρισκόμενους σε νιρβάνα υπουργούς Εθνικής Άμυνας να αναλάβουν δράση αφήνοντας τις επικίνδυνες διαβεβαιώσεις….
ΣΗΜΕΙΩΣΗ Περί Αλός: Το άρθρο αποτελεί διασκευή και έχει τροποποιηθεί με βάση τα τρέχοντα στοιχεία που αφορούν τα τουρκικά ναυτικά προγράμματα. Αρχικώς δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Στρατιωτική Ισορροπία και Γεωπολιτική, τεύχος 25, σελ. 74, Αιγίς Εκδοτική, Μάρτιος 2012.
100 χρόνια μετά από τους νικηφόρους Βαλκανικούς Πολέμους και τις ναυμαχίες της Έλλης και της Λήμνου, χάρη στις οποίες το τότε Ελληνικό Βασιλικό Ναυτικό ανάγκασε το αντίπαλο Οθωμανικό Ναυτικό να παραδώσει την κυριαρχία του Αιγαίου και των νήσων στον κραταιό στόλο του υποναυάρχου Παύλου Κουντουριώτη, η πλάστιγγα στο πεδίο της ναυτικής ισχύος μεταξύ Αθηνών και Άγκυρας συνεχίζει να κλίνει υπέρ των Τούρκων. Εντός της τετραετίας 2012-2015, το ναυτικό των νέο-οθωμανών θα ενισχυθεί σε σημείο που ενδεχομένως θα θεμελιώσει την πλήρη ανατροπή της ισορροπίας δυνάμεων, καθώς πέρα από παραλαβές νέων ναυτικών μονάδων, η εγχώρια ναυπηγική και αμυντική βιομηχανία θα έχει ξεκινήσει ή προχωρήσει σημαντικά την υλοποίηση συμβολαίων της τάξης των 10 δις ευρώ. Εκτός όλων αυτών η ανάπτυξη τουρκικής τεχνολογίας σε επίπεδο οπλικών συστημάτων και προηγμένων αισθητήρων, θα συμβάλλει καταλυτικά στην «τουρκοποίηση» των ναυτικών εξοπλισμών σε ποσοστά που σε ορισμένα προγράμματα θα προσεγγίζουν και το 100%! Η επιστροφή του Καπουδάν Πασά στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο είναι θέμα χρόνου, εκτός και αν οι γεωπολιτικές εξελίξεις αποκαλύψουν προς όφελος της Ελλάδας έναν καλά κρυμμένο άσσο…
O Καπουδάν Πασάς ήταν εξελληνισμένος τίτλος του αρχηγού-ναυάρχου του Οθωμανικού Ναυτικού. Προέρχεται από την αγγλική φράση Captain Pasha, ενώ στα τουρκικά αναφέρεται ως Kapudan-i-Derya (ή Derya Bey, Μπέης της Θάλασσας). Ο τίτλος φέρεται να καθιερώθηκε επί σουλτάνου Βαγιαζήτ Α΄(1389-1402) και στη θέση τοποθετήθηκαν τους πρώτους αιώνες, ως επί το πλείστον αρνησίθρησκοι Χριστιανοί, στην πλειοψηφία τους ελληνικής καταγωγής. Αξίζει να σημειώσουμε ότι μεταξύ 1480-1491 το αξίωμα του Καπουδάν Πασά το έφερε ο Μεζίχ Πασάς – Παλαιολόγος, που ήταν ανιψιός του τελευταίου αυτοκράτορα του Βυζαντίου. Ξεκινήσαμε με αυτήν τη σύντομη ιστορική αναδρομή προκειμένου να δείξουμε στους αναγνώστες ότι ακόμη και στην περίοδο της επέκτασης της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, ο επίζηλος τίτλος του Καπουδάν Πασά απονεμήθηκε κατά πλειοψηφία όχι σε «γνήσιους» τουρκικής καταγωγής αξιωματούχους, αλλά σε εξισλαμισμένους, αρνησίθρησκους, ή σε μέλη της ελίτ των Γενιτσάρων. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι οι Οθωμανοί ήξεραν να επιλέγουν τους καλύτερους προκειμένου να στελεχώσουν ένα αξίωμα, από το οποίο κρίθηκε η αύξηση της ισχύος της αυτοκρατορίας και η μετατροπή της σε κυρίαρχη ναυτική δύναμη της Κεντρικής και της Ανατολικής Μεσογείου.
Σήμερα η νέο-οθωμανική ηγεσία της Άγκυρας κινείται επί των βημάτων των προκάτοχών της φιλοδοξώντας να ναυπηγήσει έναν μεγαλειώδη στόλο, ο οποίος θα είναι σε θέση να προωθήσει τα αυτοκρατορικά σχέδια των Ερντογάν-Νταβούτογλου (σ.σ. στα βήματα του Σουλεϊμάν του Μεγαλοπρεπούς) που σκοπεύουν στην επίτευξη ναυτικής υπεροχής στις θάλασσες, από τις οποίες βρέχεται η Τουρκία. Τα εξοπλιστικά προγράμματα της Διοίκησης Ναυτικών Δυνάμεων και της Ακτοφυλακής (Διοίκησης Ασφάλειας Ακτών) πλέον βρίσκονται σε φάση προχωρημένης υλοποίησης, μέσα από τα οποία καταγράφεται και επιβεβαιώνεται ο μακρόπνοος σχεδιασμός και η γεωστρατηγική στόχευση ανάδειξης της ναυτικής ισχύος της Τουρκίας. Για τον σκοπό αυτό θα δαπανηθούν συνολικά τουλάχιστον 10 δις ευρώ σε προγράμματα ναυπηγήσεων πολεμικών πλοίων, με συνεχείς αυξητικές τάσεις. Επανεξετάζοντας το θέμα συνολικά, επαναφέρουμε στο προσκήνιο της δημοσιότητας τις τελευταίες εξελίξεις, οι οποίες αποδεικνύουν ότι η Άγκυρα έχει προχωρήσει γοργά προς την επίτευξη του σκοπού της, γεγονός που θα επηρεάσει δυσμενώς το ισοζύγιο ναυτικής ισχύος σε βάρος της χώρας μας στο εγγύς μέλλον. Η ανάπτυξη του Τουρκικού Ναυτικού (Turk Deniz Kuvvetleri-TDK) της Διοίκησης Ναυτικών Δυνάμεων όπως ακριβώς αποκαλείται, αποτελεί έναν από τους βραχίονες για την ανάδειξη του νέο-οθωμανικού ρόλου στην ευρύτερη περιοχή, απόρροια του δόγματος Νταβούτογλου. Δεν είναι τυχαίο ότι επί της κυβέρνησης Ερντογάν δόθηκε – μεταξύ άλλων – έμφαση στην «τουρκοποίηση» των ναυτικών εξοπλισμών σε όλο το φάσμα τους (σχεδίαση, πλατφόρμες, όπλα και αισθητήρες), ενώ εισακούστηκαν όλες οι προτάσεις των επιτελών του Ναυτικού, οι οποίοι διείδαν την ευκαιρία ουσιαστικής αναμόρφωσης και αναβάθμισης της ισχύος ενός παραμελημένου όπλου.
Την ανάγκη συγκρότησης ναυτικής ισχύος είχε επισημάνει εύστοχα σε συνέντευξή του το 2006 στο περιοδικό «Savunma ve Havacilik» (τεύχος 115) o τότε αρχηγός της Διοίκησης Ναυτικών Δυνάμεων (Α/ΓΕΝ) Γενέρ Καραχάνογλου, εις εκ των αναμορφωτών του Ναυτικού, η οποία όταν είχε δημοσιευτεί δεν είχε τύχει της ανάλογης προσοχής: «Η Τουρκία είναι ένα κράτος ναυτικών. Λόγω της γεωγραφικής της θέσης ως χερσόνησος, η Τουρκία με τις θάλασσες έχει δεσμούς ζωής. Η περιοχή των τριών θαλασσών που περιβάλλουν την Τουρκία επηρεάζει άμεσα την απαιτούμενη ευημερία και ασφάλεια…. Θεωρείται ως φυσικός νόμος το έθνος που διαβιεί σε μια τέτοια γεωγραφική θέση να διαθέτει ισχυρή ναυτική δύναμη… οι μελλοντικές γενιές με αυτούς τους θαλάσσιους χώρους που τους αποκαλούμε γαλάζια πατρίδα και με το υπέδαφος αυτών των χωρών θα αυξήσουν την ευημερία σε επίπεδο που δεν θα μπορέσουμε να προβλέψουμε εκτός κι αν αυτές οι γενιές παραιτηθούν (σ.σ. παρατηρείστε πως σκιαγραφεί το ζήτημα της εκμετάλλευσης της ΑΟΖ ήδη πριν από χρόνια, όταν πέριξ των Αθηνών η συντριπτική πλειοψηφία των αρμοδίων απλώς το αγνοούσε!)». Παρουσιάσαμε επιλεγμένα σημεία της συνέντευξης (σ.σ. παρατίθεται ολόκληρη στο βιβλίο του Χρήστου Δ. Μηνάγια «Η γεωπολιτική στρατηγική και η στρατιωτική ισχύς της Τουρκίας» των Εκδόσεων «Τουρίκη») προκειμένου να κατανοηθεί ότι τουλάχιστον προ επταετίας οι στρατηγικές βλέψεις της διοίκησης του TDK, προάλειφαν τις αποφάσεις που αποσκοπούσαν στην επαύξηση των επιχειρησιακών δυνατοτήτων. Ο χρόνος κύλισε και ήδη διανύουμε την κρίσιμη τετραετία (2012-2015) κατά την οποία το TDK ετοιμάζεται να πραγματοποιήσει άλμα προς τα εμπρός, καθώς επιταχύνονται οι διαδικασίες ανάθεσης και υπογραφής συμβολαίων που αφορούν την εγχώρια ναυπήγηση διαφόρων κλάσεων και τύπων πολεμικών σκαφών. Επίσης όπως θα δούμε για πρώτη φορά η Ακτοφυλακή αποκτά μια νέα επιχειρησιακή διάσταση μέσω της προμήθειας πλοίων εκτοπίσματος κορβέτας, με δυνατότητες φιλοξενίας ελικοπτέρου για αποστολές έρευνας και διάσωσης.
Στην άλλη πλευρά του Αιγαίου το ΠΝ σχεδιάζει αποσύρσεις κύριων μονάδων λόγω οικονομικών προβλημάτων. Σημειώνεται ότι από το 2006 μέχρι σήμερα εντάχθηκαν στη δύναμη του Στόλου μόλις τέσσερα καινούρια πλοία: α) τρεις ΤΠΚ: «Δανιόλος» (Ρ68) στις 22/02/2006, «Κρυσταλλίδης» (Ρ69) στις 08/05/2006 και «Γρηγορόπουλος» (Ρ70) την 01/10/2010, β) το υποβρύχιο «Παπανικολής» (S120) στις 21/12/2010. Καθώς επίσης παραλήφθηκαν τρία μεταχειρισμένα πλοία: α) η φρεγάτα τύπου S «Νικηφόρος Φωκάς» (F466) στις 12/05/2006, β) δύο ναρκοθηρευτικά τύπου «Osprey», το «Ευνίκη» (Μ61) και το «Καλυψώ» (Μ64) στις 16/03/2007. Σε όλο αυτό το διάστημα το ΠΝ προέβη σε αναβαθμίσεις παλαιοτέρων μονάδων (φρεγατών και ΤΠΚ), εξήγγειλε πρόγραμμα απόκτησης νέων φρεγατών, καθυστερεί την παραλαβή τεσσάρων υποβρυχίων (τρία Type 214 συν το αναβαθμισμένο «Ωκεανός») ενώ εκτός προγράμματος έχει τεθεί η ναυπήγηση των τριών νέων ΤΠΚ Super Vita [«Ρίτσος» (Ρ71), «Καραθανάσης» (Ρ72), «Βλαχάκος» (Ρ73), σ.σ. τα ονόματα και οι πλευρικοί αριθμοί αναφέρονται σύμφωνα με τις προτάσεις ονοματοδοσίας] λόγω οικονομικών προβλημάτων και άλλης μορφής δυσχερειών. Ωστόσο σε απόλυτους αριθμούς το ΠΝ πρόσθεσε στη δύναμή του μέσα σε έξι χρόνια επτά νέες μονάδες, εκ των οποίων οι τέσσερις ήσαν μεταχειρισμένα πλοία. Ειδικότερα παρελήφθησαν μία φρεγάτα, ένα υποβρύχιο, τρεις ΤΠΚ και δύο ναρκοθηρευτικά, ενώ θα μπορούσε να έχει παραλάβει ακόμη έξι μονάδες (τρία υποβρύχια συν ισάριθμες ΤΠΚ) συν το εκσυγχρονισμένο «Ωκεανός».
Υπενθυμίζεται ότι στο ίδιο διάστημα ολοκληρώθηκαν δύο σημαντικά προγράμματα ΕΜΖ (Εκσυγχρονισμού Μέσης Ζωής) για τις ΤΠΚ Combattante ΙΙΙ [«Λάσκος» (Ρ20), «Τρουπάκης» (Ρ21), «Μπλέσσας» (Ρ21), «Μυκόνιος» (Ρ22)] και τις φρεγάτες S [«Έλλη» (F450), «Λήμνος» (F451), «Αδρίας» (F459), «Ναβαρίνον» (F461), «Κουντουριώτης» (F462)]. Ωστόσο η ΤΠΚ «Μυκόνιος» (Ρ22) υπέστη σοβαρές ζημιές όταν ξέσπασε πυρκαγιά τον Ιανουάριο του 2010, γεγονός που την έθεσε εκτός της μάχιμης δύναμης και αναμένεται να παροπλισθεί. Τον Σεπτέμβριο του 2012 γνωστοποιήθηκε η πρόθεση παροπλισμού δύο φρεγατών τύπου «S» [σ.σ. με επικρατέστερη τη φρεγάτα «Μπουμπουλίνα» (F463) συν άλλη μια, η οποία θα επιλεγεί ανάλογα με την μελλοντική κατάσταση των πλοίων της κλάσης], της ΤΠΚ «Μυκόνιος» (Ρ22) του ΠΤΜ «Ιθάκη» (L181), τριών ναρκαλιευτικών «Αλκυών» (Μ211), «Αύρα» (Μ214), «Αηδών» (Μ248), καθώς και του ΠΓΥ «Αξιός» (Α464). Το ΠΝ βρίσκεται σε κατάσταση «μερικής αβαρίας», καθώς οι συνεχείς μειώσεις των προϋπολογισμών και η αναστολή των εξοπλισμών έχουν μειώσει τον αριθμό των πλήρως μάχιμων μονάδων, καθώς αριθμός πλοίων παρουσιάζει ελλείψεις σε ένα π.χ. σύστημα, επιτρέποντας την έξοδο του Στόλου (σε οριακά επίπεδα διαθεσιμότητας) και την προβολή ισχύος της χώρας στο Αιγαίο και όπου αλλού απαιτηθεί. Ίσως εδώ να ταιριάζει – και το αναφέρουμε με δυσκολία και οργή λόγω της κατάστασης που βρίσκεται η χώρα – η λαϊκή παροιμία: «κάθε πέρσι και καλύτερα»…
2012-2015 Η ανατολή της ναυτικής ημισελήνου
Το 2015 αποτελεί ορόσημο για τη νέα δομή των Ναυτικών Δυνάμεων της Τουρκίας, καθώς θα έχει ολοκληρωθεί όλος ο στρατηγικός σχεδιασμός, μέσω της υλοποίησης προγραμμάτων και της υπογραφής τελικών συμβολαίων με τις ανάδοχες εταιρίες που αφορούν τις νέες ναυπηγήσεις. Οι ναυτικοί εξοπλισμοί της γείτονος διατηρούν μια συνεχή άνοδο και θα κορυφωθούν το αμέσως επόμενο διάστημα όταν θα έχουν υπογραφεί τα μείζονα συμβόλαια που αφορούν τη ναυπήγηση του πλοίου αμφιβίων επιχειρήσεων (LPD) και ενός αεροπλανοφόρου/ελικοπτεροφόρου (LHD). Ειδικά για το αεροπλανοφόρο (LHD) κατά τη συνεδρίαση της Εκτελεστικής Επιτροπής Αμυντικής Βιομηχανίας, η οποία διεξήχθη στις αρχές Ιανουαρίου 2013, δεν ελήφθη – προς το παρόν – κάποια τελική απόφαση, μεταθέτοντας χρονικά για το μέλλον σχετικές ενέργειες. Ήδη τρία μεγάλα ναυπηγεία διαγκωνίζονται προσπαθώντας να διεκδικήσουν το πρόγραμμα ύψους 3 και πλέον δις ευρώ, σε συνεργασία με ξένους οίκους. Μέχρι το 2015 αναμένεται επίσης να προχωρήσει και το εξαιρετικής σημασίας πρόγραμμα ναυπήγησης τεσσάρων φρεγατών με ικανότητες αεράμυνας περιοχής, γνωστό και ως TF-2000. Οι Τούρκοι επιτελείς ασχολούνται με το συγκεκριμένο πρόγραμμα από το 1996, το οποίο θα κοστίσει περί τα 4,5-5 δις ευρώ. Ήδη έχει εγκριθεί η μελέτη σκοπιμότητας, η οποία έχει περάσει στο επίπεδο της αξιολόγησης και αναμένεται η κατασκευή ενός προπλάσματος του σκάφους.
Στις 12 Δεκεμβρίου γνωστοποιήθηκε το ενδιαφέρον για τη ναυπήγηση αρχικώς τεσσάρων φρεγατών σε συνεργασία με διεθνή ναυπηγικό οίκο. Στη συνέχεια θα ακολουθήσει η εγχώρια ναυπήγηση άλλων τεσσάρων ανεβάζοντας τον τελικό αριθμό στις οκτώ αντιαεροπορικές φρεγάτες, με αποτέλεσμα το συνολικό κόστος του προγράμματος να ανέλθει στα επτά δις δολάρια! Το πρόγραμμα ναυπηγήσεων TF-2000 θα ξεκινήσει αμέσως μετά από την ολοκλήρωση των οκτώ κορβετών Milgem. Στις 16 Ιουνίου 2011 υπεγράφη συμβόλαιο με την εταιρεία ADİK A.Ş-ALYANS A.Ş. Business Partnership για τη ναυπήγηση δύο μεγάλων αρματαγωγών LST, τα οποία θα χρησιμοποιηθούν για αποστολές προβολής δύναμης, μεταφοράς δυνάμεων πεζοναυτών, βαρέων οχημάτων (α/κ πυροβόλων, εκτοξευτών ρουκετών), αρμάτων και οχημάτων λογιστικής υποστήριξης με σκοπό την υποστήριξη αμφιβίων επιχειρήσεων στο εξωτερικό. Έξι ημέρες αργότερα στις 22 Ιουνίου 2011 τέθηκε σε ισχύ η σύμβαση που αφορά την εγχώρια ναυπήγηση έξι υποβρυχίων Type 214, μετά από την υπογραφή συμβολαίου στις 2 Ιουλίου 2009 και την επιτυχή ολοκλήρωση των συνομιλιών που αφορούσαν την χρηματοδότηση από γερμανικές τράπεζες.
Μεγάλη ημέρα για το Τουρκικό Ναυτικό ήταν η 27η Σεπτεμβρίου 2011 ημερομηνία κατά την οποία εκτός από τους επίσημους εορτασμούς με την ευκαιρία της «εθνικής» ημέρας-ανάμνησης της νικηφόρου έκβασης ναυμαχίας της Πρέβεζας, εντάχθηκε στον Στόλο το πρώτο σκάφος του προγράμματος Milgem, η κορβέτα «Heybeliada» (F511). Σύμφωνα με τουρκικές πηγές οι πέντε από τις οκτώ κορβέτες του προγράμματος θα ονομαστούν με τη σειρά παράδοσης: «Heybeliada» (F511), «Buyukada» (F512), «Burgazada» (F513), «Kinaliada» (F514) και «Uzunada» (F515). Η δυναμική υλοποίησης του προγράμματος είναι τέτοια ώστε κάθε δεύτερο έτος (ανήμερα της επετείου της 27ης Σεπτεμβρίου) να παραδίδεται και ένα σκάφος, γεγονός που σημαίνει ότι τα τέλη του 2015 θα έχουν ενταχθεί στη δύναμη του Στόλου οι τρεις από τις οκτώ κορβέτες. Στις 3 Ιανουαρίου 213 η Εκτελεστική Επιτροπή Αμυντικής Βιομηχανίας (SSΙK) προχώρησε στην επιλογή της RMK Marine ως αναδόχου του προγράμματος ναυπήγησης έξι νέων κορβετών κλάσεως «Ada», στο πλαίσιο συμβολαίου ύψους 1,5 δις δολαρίων, επιβεβαιώνοντας τον συνολικό αριθμό στις οκτώ μονάδες.
Στις 28 Οκτωβρίου 2011 υπεγράφη συμβόλαιο με τα ναυπηγεία İstanbul Denizcilik Gemi İnşa Sanayi A.Ş για τν ναυπήγηση ενός πλοίου διάσωσης υποβρυχίων (MOSHIP) και δύο ρυμουλκών έρευνας και διάσωσης (RATSHIP). Πρόκειται για ένα ακόμη «κτύπημα» του Τουρκικού Ναυτικού, το οποίο έρχεται να καλύψει την απόλυτη έλλειψη ειδικοποιημένων σκαφών στον ευαίσθητο τομέα της διάσωσης πληρωμάτων υποβρυχίων από ατυχήματα, ή σε καιρό επιχειρήσεων. Η νέα αυτή τριάδα θα προσδώσει στο Τουρκικό Ναυτικό ένα ισχυρό όπλο στον τομέα της διεκδίκησης της ΑΟΖ, καθώς όπως έχει αναπτυχθεί ο στρατηγικός σχεδιασμός των νέων ναυπηγήσεων, μια πλειάδα σκαφών εμφανίζεται να πληροί εκτός από προδιαγραφές έρευνας και διάσωσης, επιπλέον την ικανότητα εκτέλεσης υποθαλασσίων ερευνών ή υποστήριξής τους. Τέλος το υφυπουργείο Αμυντικής Βιομηχανίας (SSM) στις αρχές Ιανουαρίου 2013 ανακοίνωσε ότι εξετάζει προτάσεις σχετικά με την εγχώρια ναυπήγηση δύο πλοίων γενικής υποστήριξης. Το συγκεκριμένο πρόγραμμα αναμένεται να κοστίσει 200 εκατομμύρια δολάρια.
Στην άλλη πλευρά του Αιγαίου την περίοδο 2006-2012 παρελήφθησαν: α) δύο υποβρύχια τύπου «Gur» κλάσης Type 209/1400, το «Burakreis» (S359) στις 15/02/2006 και το «Birinci Inonu» (S360) στις 22/07/2007, β) το πρώτο σκάφος του προγράμματος Milgem, η «Heybeliada» (F511), γ) τέσσερις ΤΠΚ κλάσης Kilic II: «Imbat» (P335) στις 03/2007, «Zipkin» (P336) στις 17/09/2007, «Atak» (P337) στις 14/01/2009 και «Bora» (Ρ338) στις 07/04/2010 (σ.σ. οι σχετικές ημερομηνίες προέρχονται από διάφορες τουρκικές πηγές), δ) πέντε νέα περιπολικά της κλάσης ΥΤΚΒ-400, το «Tuzla» P1200 στις 09/01/2011 και το «Karaburun» (Ρ1201) στις 19/04/2011, το «Koysegiz» (P1202) το Καλοκαίρι του 2011, ενώ σύμφωνα με πληροφορίες το «Kumakale» (P1203) φέρεται να έχει ολοκληρώσει δοκιμές στα τέλη Φθινοπώρου του 2011 και το «Tarsus» (Ρ1204) στις αρχές του 2012, ε) τέσσερα ναρκοθηρευτικά κλάσης Aydin, «Ayvalik» (M267) στις 22/06/2007, «Akcakoca» (Μ268) στις 27/09/2007, «Anamur» (M269) τον Οκτώβριο του 2009, «Akcay» (M270) τον Σεπτέμβριο του 2010, στ) οκτώ ταχέα αρματαγωγά LCT καθελκύστηκαν εκ των οποίων τουλάχιστον τρία φέρονται να έχουν ενταχθεί στον Στόλο.
Συνολικά μεταξύ 2006 και 2012 έχουν ενταχθεί στο TDK κατά προσέγγιση 17 ναυτικές μονάδες, εκ των οποίων μια κορβέτα, δύο υποβρύχια, τέσσερις ΤΠΚ, τέσσερα περιπολικά, τέσσερα ναρκοθηρευτικά και δύο αρματαγωγά. Η αναλογία διαμορφώθηκε 17 προς 6 σχεδόν 3:1 υπέρ του TDK και αν προσθέσουμε και την Ακτοφυλακή το «σκορ» κλειδώνει στις 18 ναυτικές μονάδες έναντι 6, με ότι αυτό συνεπάγεται για την ισορροπία δυνάμεων. Σημειώνεται ότι η Ακτοφυλακή ενισχύεται με τα σκάφη κλάσης Dost εκ των οποίων το πρώτο έχει παραδοθεί «Dost» (SG701) και το δεύτερο «Guven» (SG702) εκτελεί δοκιμές και θα παραδεί εντός του έτους, για να ακολουθήσουν τα άλλα δύο σκάφη του προγράμματος «Umut» (SG703) και «Yasam» (SG704). Αξίζει να αναφερθούμε σε ένα πρόγραμμα ναυπήγησης βάσει εγχωρίων σχεδίων, το οποίο θα αποδώσει συνολικά 16 μονάδες. Πρόκειται για τα νέα περιπολικά YTKB-400 (Yeni Tip Karakol Botu – YTKB) εκτοπίσματος 400 τόνων, δυνατότητας ανάπτυξης ταχύτητα 22-25 κόμβων και ακτίνας δράσης 1.000 ναυτικών μιλίων. Επελέγη το Ναυπηγείο Dearsan Gemin aat Sanayii A και ήδη έχουν – όπως προαναφέραμε παραδοθεί πέντε από τα σκάφη. Οι επιτελείς της Διοίκησης Ναυτικών Δυνάμεων διέβλεψαν την ανάγκη ύπαρξης ενός περιπολικού που θα επιχειρεί σε παράκτια ύδατα και θα είναι κατάλληλα εξοπλισμένο για επιχειρήσεις προσβολής πλοίων με πυροβόλα ταχείας βολής και υποστήριξης ενεργειών κατάληψης νησίδων και νησιών. Τα νέα αυτά περιπολικά θα διατρέχουν ολόκληρη την ακτογραμμή του Αιγαίου και της Ανατολικής Μεσογείου, αυξάνοντας την τουρκική ναυτική παρουσία, ενισχύοντας επίσης και την επιχειρησιακή ικανότητα υποστήριξης αποβατικών εφόδων σε νησιά. Αν δούμε την εικόνα των πλοίων να αναπτύσσονται για παράδειγμα στο Αιγαίο και να «δρομολογούνται» σε γραμμές αμφισβήτησης των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων, αντιλαμβανόμαστε ότι το μέλλον θα είναι δύσκολο. Με την συγκεκριμένη κλάση το TDK απαλλάσσεται της ανάγκης ανάθεσης αναλόγων αποστολών σε ΤΠΚ, οι οποίες τώρα θα ασχοληθούν με το κύριο έργο που τους έχει ανατεθεί.
Από την παράθεση των παραπάνω διαπιστώνεται ότι κατά την τρέχουσα τριετία 2011-2013 πραγματοποιήθηκαν πολύ σημαντικά βήματα προς την κάθετη ενίσχυση και αναβάθμιση, ποσοτικώς και ποιοτικώς των τουρκικών ναυτικών δυνάμεων. Η προώθηση έξι μειζόνων συμβολαίων (συνέχιση εκτέλεσης προγράμματος MILGEM, υποβρύχια, αρματαγωγά LCT και LST, πλοία διάσωσης υποβρυχίων, πλοία γενικής υποστήριξης) σε συνδυασμό με την αναμονή επιλογής του νικητή του διαγωνισμού για το LPD, σχηματοποιεί ξεκάθαρα την μορφή της απειλής που υλοποιείται με ταχείς ρυθμούς στην άλλη πλευρά του Αιγαίου.
Μετά το 2013;
Πέρυσι τον Δεκέμβριο και στις αρχές του Ιανουαρίου 2013 εορτάσαμε τη νικηφόρα επέτειο των Βαλκανικών Πολέμων και τις ναυμαχίες που έδωσε το θωρακισμένο καταδρομικό «Γ. Αβέρωφ» χωρίς να αναλογιστούμε στο επίπεδο που απαιτείται κάτι που φαίνεται να έχουμε ξεχάσει. Η μεγαλειώδης ναυτική νίκη που έδωσε στην Ελλάδα την κυριαρχία στο Αιγαίο πραγματοποιήθηκε επειδή κάποιοι επιτελείς-οραματιστές έλαβαν εγκαίρως τις κατάλληλες αποφάσεις. Για να γίνω περισσότερο αντιληπτός πρέπει να τονίσω ότι το 2015 το Αιγαίο και η Ανατολική Μεσόγειος θα έχουν «γεμίσει» από πλοία που θα φέρουν την ημισέληνο, καθώς στην υπάρχουσα δύναμη των 16 φρεγατών θα έχουν προστεθεί τρεις κορβέτες Milgem συν τις έξι παλαιότερες Α-69/Burak, συγκροτώντας έναν ισχυρό Στόλο από 25 μεγάλες μονάδες. Αυτές θα υποστηρίζονται από εννέα ΤΠΚ, κλάσης Kilic, δύο ΤΠΚ κλάσης Yildiz, οκτώ ΤΠΚ τύπου Dogan, οκτώ τύπου Kartal και πέντε νέα περιπολικά YTKB-400. Δηλαδή άλλα 32 σκάφη επιφανείας, στα οποία θα προστεθούν τα δύο μεγάλα σκάφη έρευνας και διάσωσης της Ακτοφυλακής κλάσης Dost, συγκροτώντας ένα τελικό γενικό σύνολο 49 ναυτικών μονάδων (!) χωρίς να υπολογίσουμε τα δεκάδες μικρότερα σκάφη της Ακτοφυλακής. Στον τομέα των υποβρυχίων θα υφίστανται τέσσερα κλάσης Gur και τέσσερα κλάσης Preveze (Type 209/1400), έξι κλάσης Atilay (Type 209/1200), σύνολον 14 μονάδες.
Η ισχυρότατη αυτή ναυτική δύναμη θα προστατεύει τα οκτώ νέα ταχέα αρματαγωγά, τα δύο μεγάλα αρματαγωγά LST, συν μελλοντικά το πλοίο αμφιβίων επιχειρήσεων LPD (αν και οι πληροφορίες αναφέρουν επιμήκυνση του χρόνου). Σε κάθε περίπτωση η ημισέληνος ανατέλλει στο πελάγη όπου κάποτε θεωρούντο «απλησίαστα». Εκτός αυτών ας μην λησμονούμε επίσης και τα «μικρά» αλλά απολύτως ουσιαστικά προγράμματα ναυπήγησης σκαφών διείσδυσης τύπου MRTP-22/33, της «εθνικής» τορπίλης, του «εθνικού» κατευθυνόμενου βλήματος, των πάσης φύσεως και λογής «εθνικών» ραντάρ και αισθητήρων, των «εθνικών» μη επανδρωμένων σκαφών και των εγχώριας ανάπτυξης και σχεδίασης συστημάτων, οπλικών συστημάτων και συσκευών. Αν αυτό δεν αποτελεί απόδειξη – και όχι επισφαλής ένδειξη, όπως αρέσκονται μερικοί να υποστηρίζουν – των προθέσεων εξασφάλισης μεσοπρόθεσμα της τουρκικής υπεροχής στις τρεις θάλασσες που περικλείουν την χερσόνησο της Μικράς Ασίας, τότε τι άλλο πρέπει να αναμένουμε για να αντιδράσουμε;
Ιστορικά οι Οθωμανοί στηριζόταν στην ανάπτυξη και ύπαρξη της ναυτικής τους δύναμης στους πολυπληθείς Έλληνες ναυτικούς , τους οποίους διοικούσαν αξιωματικοί εξισλαμισμένοι/γενίτσαροι. Σήμερα μετά από την «εκκαθάριση» του 1922 στην άλλη πλευρά του Αιγαίου οι απόγονοι αυτών των αρνησίθρησκων πληθυσμών, οι νέο-οθωμανοί νέο-γενίτσαροι κτίζουν το τουρκικής έμπνευσης «μέγα το της θαλάσσης κράτος» στηριζόμενοι στους βραχίονες της αναπτυσσόμενης εθνικής οικονομίας, της συνεννόησης κυβέρνησης και Ενόπλων Δυνάμεων, καθώς όλοι εναρμονίζονται στις προσταγές και κατευθύνσεις του δόγματος Νταβούτογλου. Ο Καπουδάν Πασάς έρχεται και αυτήν την φορά αποτελεί μίγμα των χειρότερων ιστορικών συγκυριών. Τον Ιανουάριο του 2013 θα ακουστούν «μεγάλα λόγια» από πολλούς πολιτικούς που θα ανατρέχουν στον Παύλο Κουντουριώτη και τον «Αβέρωφ». Αυτοί που θα τα εκστομίσουν γνωρίζοντας τι επιτελείται απέναντι μήπως θα ήταν προτιμότερο να σιγήσουν ή στην ακόμη καλύτερη περίπτωση να απαιτήσουν από τους μόνιμα ευρισκόμενους σε νιρβάνα υπουργούς Εθνικής Άμυνας να αναλάβουν δράση αφήνοντας τις επικίνδυνες διαβεβαιώσεις….
Ιωάννης Σ. Θεοδωράτος, Δημοσιογράφος – Αμυντικός Αναλυτής
http://perialos.blogspot.gr/2013/02/blog-post_18.html
http://perialos.blogspot.gr/2013/02/blog-post_18.html
No comments :
Post a Comment