Σύμφωνα με το σχέδιο πρόσφατης απόφασης του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Λαμίας, σε υπόθεση για δημοσίευμα σε γνωστό ιστολόγιο, το δικαστήριο δίκασε την υπόθεση σύμφωνα με το θεσμικό πλαίσιο περί Τύπου, δηλαδή την ειδική διαδικασία του άρθρου 681Δ ΚΠολΔ και τον Ν.1178/1981 περί αστικής ευθύνης του Τύπου. Υποχρέωσε μάλιστα στους εναγόμενους να καταβάλλουν χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης ποσού 50.000 ευρώ και μέρος δικαστικών εξόδων ποσού 4.400 ευρώ.
Η απόφαση δημοσιεύθηκε πριν μία εβδομάδα, στις 10-11-2011, σύμφωνα με το εν λόγω σχέδιο, και προκαλεί εντύπωση το γεγονός ότι σε κανένα σημείο της αναφέρεται στις προηγούμενες αποφάσεις των πολυμελών πρωτοδικείων Πειραιά και Θεσσαλονίκης (ετών 2009-2011), στις οποίες έχουν αναλυθεί από τους δικαστές οι λόγοι για τους οποίους δεν εφαρμόζεται στα ιστολόγια ο νόμος περί Τύπου. Κι αυτό, μολονότι στην απόφαση αναφέρονται αποφάσεις του έτους 2010 για άλλα θέματα!
Δηλαδή το Πολυμελές Πρωτοδικείο Λαμίας φαίνεται ότι δεν έλαβε υπόψη καν τη νομολογία για τα ιστολόγια, έστω για να αποστασιοποιηθεί, αιτιολογώντας την όποια απόκλισή του, γεγονός που προκαλεί ερωτηματικά για το οριζόντιο αποτέλεσμα αυτής της νέας απόφασης. Δηλαδή, εάν όντως το Πολυμελές Πρωτοδικείο Λαμίας δεν γνώριζε καν τις συγκεκριμένες αποφάσεις, οι οποίες έχουν δημοσιευθεί (τόσο σε νομικά περιοδικά, στο βιβλίο "Περί της ελευθερίας των ιστολογίων", όσο και on-line), δεν μπορούμε να μιλήσουμε για "στροφή" στην νομολογία, αλλά περισσότερο για ανησυχητική έλλειψη ενημέρωσης των δικαστών. Και είναι απορίας άξιον, διότι με μια απλή έρευνα σε μηχανές αναζήτησης με σχετικές λέξεις ("ιστολόγια - νόμος περί τύπου") θα εντόπιζαν άμεσα την νομολογία και την σχετική αρθρογραφία.
Σε κάθε περίπτωση, η απόφαση δεν είναι τελική και οι εναγόμενοι μπορούν να προσφύγουν στο εφετείο, οπότε η διεύρυνση της ομάδας των παραγόντων της δίκης ενδεχομένως να εξασφαλίσει μια πιο ολοκληρωμένη αντιμετώπιση του θέματος. Θέλω να πω ότι, εάν η δικαστική θεώρηση του θέματος μεταβληθεί προς την κατεύθυνση της εφαρμογής του νόμου περί Τύπου, θα πρέπει να γίνει με συγκεκριμένα επιχειρήματα που ανατρέπουν το υφιστάμενο νομολογιακό corpus, γιατί διαφορετικά θα πρόκειται απλώς για μια παραφωνία.
Πάντως, με αφορμή αυτό το περιστατικό θα πρέπει να επισημάνουμε ότι ένα σημαντικό κενό διαφάνειας που υπάρχει στο χώρο της Δικαιοσύνης είναι ότι τα δικαστήρια δεν έχουν υποχρέωση να δημοσιοποιούν τις αποφάσεις τους. Ενώ και η τελευταία διοικητική πράξη πρέπει να δημοσιοποιείται στο Διαδίκτυο ("Διαύγεια"), οι δικαστικές αποφάσεις των πρωτοβάθμιων πολιτικών δικαστηρίων παραμένουν καταχωνιασμένες σε συρτάρια και μόνο χάρη στην ιδιωτική δράση μεμονωμένων επιστημόνων δημοσιεύονται - επιλεκτικά- στον νομικό τύπο.
Σε κάθε περίπτωση, η απόφαση δεν είναι τελική και οι εναγόμενοι μπορούν να προσφύγουν στο εφετείο, οπότε η διεύρυνση της ομάδας των παραγόντων της δίκης ενδεχομένως να εξασφαλίσει μια πιο ολοκληρωμένη αντιμετώπιση του θέματος. Θέλω να πω ότι, εάν η δικαστική θεώρηση του θέματος μεταβληθεί προς την κατεύθυνση της εφαρμογής του νόμου περί Τύπου, θα πρέπει να γίνει με συγκεκριμένα επιχειρήματα που ανατρέπουν το υφιστάμενο νομολογιακό corpus, γιατί διαφορετικά θα πρόκειται απλώς για μια παραφωνία.
Πάντως, με αφορμή αυτό το περιστατικό θα πρέπει να επισημάνουμε ότι ένα σημαντικό κενό διαφάνειας που υπάρχει στο χώρο της Δικαιοσύνης είναι ότι τα δικαστήρια δεν έχουν υποχρέωση να δημοσιοποιούν τις αποφάσεις τους. Ενώ και η τελευταία διοικητική πράξη πρέπει να δημοσιοποιείται στο Διαδίκτυο ("Διαύγεια"), οι δικαστικές αποφάσεις των πρωτοβάθμιων πολιτικών δικαστηρίων παραμένουν καταχωνιασμένες σε συρτάρια και μόνο χάρη στην ιδιωτική δράση μεμονωμένων επιστημόνων δημοσιεύονται - επιλεκτικά- στον νομικό τύπο.
Έτσι όμως δεν μπορούμε να έχουμε ασφάλεια δικαίου. Όλες αποφάσεις θα πρέπει να αναρτώνται κι αυτές υποχρεωτικά στο Διαδίκτυο (με προστασία των προσωπικών δεδομένων των διαδίκων) για λόγους ασφάλειας δικαίου και ενίσχυσης της αρχής της ισότητας. Αλλά αν γίνει αυτό, θα πρέπει να αποδεχθούμε πια ότι το νομικό μας σύστημα θα οδεύει πλέον ολοένα και πιο κοντά στην αναγνώριση της νομολογίας ως πηγής του δικαίου. Γιατί, πολύ απλά, ουδείς θα έχει δικαίωμα να την παραβλέψει, όπως περίπου ισχύει για το νόμο, ο οποίος αντλεί τη δεσμευτικότητά του όχι μόνο από την διαδικασία της θέσπισής του, αλλά και από την "γενική κοινοποίηση" του.
No comments :
Post a Comment