Οικογένεια, παρέα, κόµµα. Εναν ή και συνδυαστικά περισσότερους από αυτούς τους δεσμούς θα ανακαλύψει κάποιος πίσω από αναξιοκρατικούς διορισμούς πανεπιστημιακών στα ελληνικά ΑΕΙ. Τέτοιες περιπτώσεις διαπίστωσαν, στο επιτελείο του υπουργείου Παιδείας διερευνώντας όχι μόνο τα έγγραφα των ΑΕΙ αλλά και μέσω προσωπικών συνεντεύξεων με έμπειρους καθηγητές. Τα φαινόμενα είναι πολύ έντονα σε περιζήτητες σχολές. Από την άλλη, είναι γεγονός ότι υπάρχουν πολλοί άξιοι καθ’ όλα υποψήφιοι που έχουν επιλεγεί αξιοκρατικά αλλά εξαιτίας μιας σχέσης που έχουν με πανεπιστημιακό, καταγγέλλονται δημιουργώντας κλίμα δυσπιστίας και ισοπέδωσης.
Στο πλαίσιο αυτό, και στην προσπάθεια να μην καταγγέλλονται άκριτα οι υποψήφιοι, προωθούνται από τη νυν ηγεσία του υπουργείου Παιδείας μέτρα ως προς τη σύνθεση των εκλεκτορικών και τις διαδικασίες κάλυψης μιας νέας θέσης πανεπιστημιακού. Ωστόσο καίριας σημασίας είναι πως έχει προταθεί στην ηγεσία του υπουργείου Παιδείας να αναλάβει ειδικό ρόλο στον έλεγχο της διαδικασίας το Συμβούλιο Ιδρύματος, με εξωπανεπιστημιακά μέλη, που θα θεσμοθετηθεί σε κάθε ΑΕΙ. Το Συμβούλιο Ιδρύματος θα έχει κύριο εποπτικό ρόλο στις διαδικασίες εκλογής νέων καθηγητών στο πανεπιστήμιο.
Το μέτρο έχει προταθεί και εξετάζεται από το υπ. Παιδείας ενόψει του νέου νόμου πλαισίου για τα ΑΕΙ. Επίσης, προκρίνονται:
Οι αναξιοκρατικές επιλογές υποψηφίων στα ΑΕΙ έχουν έρεισμα είτε επειδή κάποιος είναι συγγενής ενός πανεπιστημιακού είτε επειδή ανήκει σε κάποια πανεπιστημιακή «συντροφιά», είτε επειδή υπάρχει κάποια ιδεολογική – κομματική σχέση.
Έχει παρατηρηθεί πως οι αναξιοκρατικές επιλογές λόγω συγγενικών δεσμών –ή έστω οι προσπάθειες– συμβαίνουν σε όλα τα ΑΕΙ. Ωστόσο, στο γενεαλογικό δέντρο σχολών υψηλής ζήτησης με ισχυρό οικονομικό και κοινωνικό αποτύπωμα υπάρχουν πολύ περισσότεροι συγγενείς σε σύγκριση με άλλες. Χαρακτηριστικό είναι ότι στην Ιατρική Αθηνών, με περίπου 550 μέλη ΔΕΠ, εκτιμάται πως περί το 30% των καθηγητών έχουν κάποια συγγενική σχέση, χωρίς αυτό φυσικά να σημαίνει ότι οι επιλογές έγιναν αναξιοκρατικά. Δεν συμβαίνει το ίδιο σε σχολές όπως οι νομικές, οι φιλολογίες και τα τμήματα μαθηματικών, όπου η μελέτη των υπαρχόντων στοιχείων δείχνει ότι περίπου 10%-20% των καθηγητών έχουν κάποιου είδους συγγενική σχέση. Για παράδειγμα, στον κατάλογο των καθηγητών εμβληματικής σχολής της Αθήνας εμφανίζονται δύο γιοι καθηγητών της ίδιας σχολής.
Ένας άλλος δεσμός που μπορεί να λειτουργήσει–αξιοποιηθεί υπέρ ενός υποψηφίου είναι οι φιλικές ή επαγγελματικές σχέσεις που έχει ο ίδιος με καθηγητή της σχολής. Για παράδειγμα, πρόσφατα σε περιφερειακό ΑΕΙ προκρίθηκε υποψήφιος που έκανε το διδακτορικό του σε καθηγητή του ΑΕΙ και είναι συνεργάτης του. Πρόκειται για το φαινόμενο της «εσωτερικής αναπαραγωγής» στις εκλογές καθηγητών, που δυστυχώς στην Ελλάδα εμφανίζεται να έχει πολύ μεγαλύτερη έκταση σε σύγκριση με καλά πανεπιστήμια του εξωτερικού.
Ενα τρίτο «ατού» που μπορεί να βοηθήσει έναν υποψήφιο να εισέλθει στην ακαδημαϊκή βαθμίδα είναι εάν έχει ιδεολογικοπολιτική σχέση με την πλειοψηφία των μελών ενός τμήματος, ενώ και η κομματική ταυτότητα αποτελεί «προσόν». Συγκεκριμένα, έχει παρατηρηθεί σε τμήματα της Αττικής, κυρίως κοινωνικών επιστημών, να επιλέγονται υποψήφιοι με συγκεκριμένη ιδεολογική ταυτότητα. Αλλωστε, έχει συμβεί τα προηγούμενα χρόνια ομοϊδεάτες πανεπιστημιακοί να ζητούν και να παίρνουν μετάθεση προς ένα τμήμα άλλου ΑΕΙ, εγκαταλείποντας το δικό τους στο οποίο πλειοψηφία ήταν πανεπιστημιακοί αντίθετης ιδεολογικής κατεύθυνσης.
Η «φωτογραφική» περιγραφή της θέσης είναι ένας ακόμη τρόπος προώθησης προσώπων, και ο πλέον διαδεδομένος. Η γενική συνέλευση του τμήματος περιγράφει με λεπτομέρεια το γνωστικό αντικείμενο της θέσης ώστε αυτό να μπορεί να καλυφθεί μόνο από έναν υποψήφιο.
Σε πολλές περιπτώσεις «μαγειρεύεται» η σύνθεση του εκλεκτορικού σώματος. Για παράδειγμα, ένας καθηγητής βολιδοσκοπεί επιστήμονες –γνωστούς του μέσω των επιστημονικών δικτύων– για την άποψή τους για έναν υποψήφιο, και εάν λάβει θετική απάντηση, τους προτείνει για το εκλεκτορικό σώμα. Ετσι, υπάρχει μια ανοχή από τους πανεπιστημιακούς και την ηγεσία κάθε ιδρύματος, ενώ και το υπουργείο Παιδείας αφήνει ουσιαστικά στους πανεπιστημιακούς την απόλυτη ελευθερία, στο πλαίσιο του αυτοδιοίκητου.
Στην περίπτωση που ένας υποψήφιος προσφύγει στη Δικαιοσύνη, οι δικαστές δεν έχουν πολλά περιθώρια για την ουσιαστική διερεύνηση των καταγγελιών.
https://www.kathimerini.gr/society/561615244/ta-kroysmata-anaxiokratias-sta-aei/
Στο πλαίσιο αυτό, και στην προσπάθεια να μην καταγγέλλονται άκριτα οι υποψήφιοι, προωθούνται από τη νυν ηγεσία του υπουργείου Παιδείας μέτρα ως προς τη σύνθεση των εκλεκτορικών και τις διαδικασίες κάλυψης μιας νέας θέσης πανεπιστημιακού. Ωστόσο καίριας σημασίας είναι πως έχει προταθεί στην ηγεσία του υπουργείου Παιδείας να αναλάβει ειδικό ρόλο στον έλεγχο της διαδικασίας το Συμβούλιο Ιδρύματος, με εξωπανεπιστημιακά μέλη, που θα θεσμοθετηθεί σε κάθε ΑΕΙ. Το Συμβούλιο Ιδρύματος θα έχει κύριο εποπτικό ρόλο στις διαδικασίες εκλογής νέων καθηγητών στο πανεπιστήμιο.
Το μέτρο έχει προταθεί και εξετάζεται από το υπ. Παιδείας ενόψει του νέου νόμου πλαισίου για τα ΑΕΙ. Επίσης, προκρίνονται:
- Σε πρύτανη και κοσμήτορα η ευθύνη για τις παρατυπίες.
- Προκήρυξη γνωστικών αντικειμένων με βάση τις πρακτικές στα ΑΕΙ σε ΗΠΑ και Ευρώπη, ώστε να αποτρέπονται τα σκοπίμως πολύ εξειδικευμένα αντικείμενα.
- Θέσπιση ασυμβίβαστων για τη συμμετοχή στο εκλεκτορικό σώμα. Για παράδειγμα, δεν θα μπορεί ο καθηγητής που έχει επιβλέψει το διδακτορικό ενός φοιτητή, να μετέχει στο εκλεκτορικό για θέση που διεκδικεί ο φοιτητής.
- Επιλογή εκλεκτόρων από επιστημονικά μητρώα και αύξηση των μελών των εκλεκτορικών σωμάτων. Τώρα τα εκλεκτορικά πρέπει να είναι 11μελή για τα τμήματα με έως 40 διδάσκοντες, και 15μελή για τα μεγαλύτερα. Τα μισά μέλη προέρχονται από το ΑΕΙ και τα υπόλοιπα από τρίτο (ελληνικό ή του εξωτερικού). Για την επιλογή τους θα γίνεται κλήρωση από την Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΕΘΑΑΕ).
Οι αναξιοκρατικές επιλογές υποψηφίων στα ΑΕΙ έχουν έρεισμα είτε επειδή κάποιος είναι συγγενής ενός πανεπιστημιακού είτε επειδή ανήκει σε κάποια πανεπιστημιακή «συντροφιά», είτε επειδή υπάρχει κάποια ιδεολογική – κομματική σχέση.
Έχει παρατηρηθεί πως οι αναξιοκρατικές επιλογές λόγω συγγενικών δεσμών –ή έστω οι προσπάθειες– συμβαίνουν σε όλα τα ΑΕΙ. Ωστόσο, στο γενεαλογικό δέντρο σχολών υψηλής ζήτησης με ισχυρό οικονομικό και κοινωνικό αποτύπωμα υπάρχουν πολύ περισσότεροι συγγενείς σε σύγκριση με άλλες. Χαρακτηριστικό είναι ότι στην Ιατρική Αθηνών, με περίπου 550 μέλη ΔΕΠ, εκτιμάται πως περί το 30% των καθηγητών έχουν κάποια συγγενική σχέση, χωρίς αυτό φυσικά να σημαίνει ότι οι επιλογές έγιναν αναξιοκρατικά. Δεν συμβαίνει το ίδιο σε σχολές όπως οι νομικές, οι φιλολογίες και τα τμήματα μαθηματικών, όπου η μελέτη των υπαρχόντων στοιχείων δείχνει ότι περίπου 10%-20% των καθηγητών έχουν κάποιου είδους συγγενική σχέση. Για παράδειγμα, στον κατάλογο των καθηγητών εμβληματικής σχολής της Αθήνας εμφανίζονται δύο γιοι καθηγητών της ίδιας σχολής.
Ένας άλλος δεσμός που μπορεί να λειτουργήσει–αξιοποιηθεί υπέρ ενός υποψηφίου είναι οι φιλικές ή επαγγελματικές σχέσεις που έχει ο ίδιος με καθηγητή της σχολής. Για παράδειγμα, πρόσφατα σε περιφερειακό ΑΕΙ προκρίθηκε υποψήφιος που έκανε το διδακτορικό του σε καθηγητή του ΑΕΙ και είναι συνεργάτης του. Πρόκειται για το φαινόμενο της «εσωτερικής αναπαραγωγής» στις εκλογές καθηγητών, που δυστυχώς στην Ελλάδα εμφανίζεται να έχει πολύ μεγαλύτερη έκταση σε σύγκριση με καλά πανεπιστήμια του εξωτερικού.
Ενα τρίτο «ατού» που μπορεί να βοηθήσει έναν υποψήφιο να εισέλθει στην ακαδημαϊκή βαθμίδα είναι εάν έχει ιδεολογικοπολιτική σχέση με την πλειοψηφία των μελών ενός τμήματος, ενώ και η κομματική ταυτότητα αποτελεί «προσόν». Συγκεκριμένα, έχει παρατηρηθεί σε τμήματα της Αττικής, κυρίως κοινωνικών επιστημών, να επιλέγονται υποψήφιοι με συγκεκριμένη ιδεολογική ταυτότητα. Αλλωστε, έχει συμβεί τα προηγούμενα χρόνια ομοϊδεάτες πανεπιστημιακοί να ζητούν και να παίρνουν μετάθεση προς ένα τμήμα άλλου ΑΕΙ, εγκαταλείποντας το δικό τους στο οποίο πλειοψηφία ήταν πανεπιστημιακοί αντίθετης ιδεολογικής κατεύθυνσης.
Η «φωτογραφική» περιγραφή της θέσης είναι ένας ακόμη τρόπος προώθησης προσώπων, και ο πλέον διαδεδομένος. Η γενική συνέλευση του τμήματος περιγράφει με λεπτομέρεια το γνωστικό αντικείμενο της θέσης ώστε αυτό να μπορεί να καλυφθεί μόνο από έναν υποψήφιο.
Σε πολλές περιπτώσεις «μαγειρεύεται» η σύνθεση του εκλεκτορικού σώματος. Για παράδειγμα, ένας καθηγητής βολιδοσκοπεί επιστήμονες –γνωστούς του μέσω των επιστημονικών δικτύων– για την άποψή τους για έναν υποψήφιο, και εάν λάβει θετική απάντηση, τους προτείνει για το εκλεκτορικό σώμα. Ετσι, υπάρχει μια ανοχή από τους πανεπιστημιακούς και την ηγεσία κάθε ιδρύματος, ενώ και το υπουργείο Παιδείας αφήνει ουσιαστικά στους πανεπιστημιακούς την απόλυτη ελευθερία, στο πλαίσιο του αυτοδιοίκητου.
Στην περίπτωση που ένας υποψήφιος προσφύγει στη Δικαιοσύνη, οι δικαστές δεν έχουν πολλά περιθώρια για την ουσιαστική διερεύνηση των καταγγελιών.
https://www.kathimerini.gr/society/561615244/ta-kroysmata-anaxiokratias-sta-aei/
No comments :
Post a Comment