Θ.Τζήμερος: Πολιτική συναίνεση και άλλες ιστορίες τρόμου

Άφησα να ξεθυμάνει η υπόθεση Αποστολάκη για να μπορούν να διαβαστούν τα παρακάτω χωρίς τη φόρτιση της επικαιρότητας. Θα προσπαθήσω να αποδείξω ότι ανεξάρτητα από την κατάληξη της υπουργοποίησης του πρώην Α-ΓΕΕΘΑ, η πολυθρύλητη και πολυπόθητη συναίνεση είναι το χειρότερο που μπορεί να συμβεί στη χώρα.

Κατ΄ αρχήν, όπως με κάθε αφηρημένη έννοια, υπάρχει πρόβλημα ορισμού. Τι εννοεί ο καθένας με τον όρο "συναίνεση"; Eννοεί να μην αποκαλείται ο πρωθυπουργός, ο κάθε πρωθυπουργός, "κάθαρμα" από την αντιπολίτευση, να μην επιδοκιμάζονται τα "γιούχα" σε μια κηδεία, να μην τροφοδοτείται από την αντιπολίτευση, την κάθε αντιπολίτευση, διαδικτυακή επίθεση στον πρωθυπουργό, με hashtag #Τάδε_γ@μιέσ@ι; Αυτό, αν ποτέ το πετύχουμε, δεν θα είναι συναίνεση. Θα είναι το ελάχιστο επίπεδο πολιτικού πολιτισμού, που για τα περισσότερα δυτικά κράτη είναι δεδομένο εδώ και αιώνες, αλλά εμείς ακόμα δεν το βλέπουμε, ούτε με κυάλια.

Τι είναι λοιπόν "συναίνεση"; Ετυμολογικώς είναι ο από κοινού αίνος (εγκώμιο, ύμνος, έπαινος, απόφαση). Αυτό προϋποθέτει κοινή οπτική, ήθος και αισθητική, πολύ πριν προκύψει η ανάγκη συναίνεσης! Αυτοί που συναινούν, δηλαδή, δεν λένε "αρκετά πλακωθήκαμε μέχρι τώρα, αρκετά κυλιστήκαμε στον βούρκο, ας συναινέσουμε και λιγάκι, για ποικιλία". Η συναίνεση είναι ο κοινός τους τόπος, το κοινό υποσύνολο των πολιτικών τους θέσεων, αυτό που στα μαθηματικά λέγεται τομή δύο συνόλων. Κι όταν οι συνθήκες το απαιτούν, για το εθνικό συμφέρον, βάζουν και λίγο νερό στο κρασί τους στα υπόλοιπα θέματα που έχουν διαφορετικές απόψεις, ώστε το κοινό υποσύνολο να μεγαλώσει.

Εάν το πολιτικό μας σύστημα το ήθελε, θα μπορούσε η περιοχή της συναίνεσης των πολιτικών κομμάτων να είναι μονίμως γνωστή στους πολίτες. Και μάλιστα τη δουλειά αυτή να την αναλάβει ένα software. Αν η νομοθεσία υποχρέωνε τα κόμματα, για να συμμετάσχουν στις εκλογές, να καταθέσουν, στον Άρειο Πάγο, απαντήσεις σε ένα εκτενές ερωτηματολόγιο από ένα είδος τράπεζας πολιτικών θεμάτων, χωρίς "ναι μεν, αλλά", θα μπορούσε το πρόγραμμα να "ματσάρει" αυτόματα τις κοινές απαντήσεις και μπαίνοντας ο πολίτης στο kommata.gr να συγκρίνει τις θέσεις των κομμάτων και να βρει ότι, για παράδειγμα, το ΚΚΕ και η Χρυσή Αυγή συναινούν στις παρακάτω θέσεις: μία, δύο, τρεις. (Αν σας φαίνεται περίεργη αυτή η συναίνεση, θα εκπλαγείτε όταν διαπιστώσετε εδώ πως τα κοινά σημεία τους είναι πολύ περισσότερα!). Το κατά πόσον αυτές οι θέσεις θα μπορούσαν να είναι δεσμευτικές για τα κόμματα, ώστε κάθε μετεκλογική στροφή 180 μοιρών να συνιστά το (μη νομοθετημένο εισέτι) αδίκημα της πολιτικής απάτης είναι ένα θέμα το οποίο ο γράφων θέτει στο τραπέζι του δημοσίου διαλόγου δέκα χρόνια τώρα, αλλά οι πάντες το αποφεύγουν.

Αναμενόμενο. Το πολιτικό σύστημα, στο σύνολό του, δεν... συναινεί να αυτοδεσμευθεί στην υποχρεωτικότητα της σαφήνειας, πολλώ δε μάλλον στην ποινικοποίηση της πολιτικής "κωλοτούμπας". Θέλει να έχει εσαεί τη δυνατότητα να υπόσχεται στους πάντες τα πάντα, τα οποία θα αθετήσει ή θα μεταθέσει "σε βάθος τετραετίας" ή "όταν ωριμάσουν οι συνθήκες", εξαπατώντας τους πολίτες, ατιμωρητί. Αν ήταν επιβεβλημένο αυτό το πρόγραμμα, θα ανάγκαζε τα κόμματα να επεξεργαστούν τομείς με τους οποίους προεκλογικώς δεν ασχολούνται, γιατί δεν "πουλάνε". Δυστυχώς, δεν ασχολούνται ούτε μετεκλογικώς. Μόνον όταν προκύψει εθνική τραγωδία και συζητάμε το τι έφταιξε, τότε αυστηροποιούν το νομικό πλαίσιο, αναδιοργανώνουν τις δομές, εκσυγχρονίζουν τα τεχνικά μέσα κ.λπ. κ.λπ. Όμως, με Επιμηθείς κανένα κράτος δεν πρόκοψε. Γιατί να μην τους αναγκάσουμε να γίνουν Προμηθείς;

Παράδειγμα ερωτήσεων για τις δασικές πυρκαγιές:

• Ποιος κρατικός φορέας πρέπει να έχει τη γενική διεύθυνση των επιχειρήσεων σε περίπτωση δασικής πυρκαγιάς;
• Ποια πρέπει να είναι η προϊστάμενη αρχή των δασαρχείων;
•  Συμφωνείτε με την πρόσληψη εποχικών πυροσβεστών με μόρια κοινωνικού χαρακτήρα (χρόνος ανεργίας, αριθμός παιδιών, συγγένεια με θανόντα πυροσβέστη κ.λπ.);
•  Ποιος φορέας πρέπει να είναι αρμόδιος για τον καθαρισμό των δασών;
•   Συμφωνείτε με την επιβολή χρηματικών ποινών σε φυσικά πρόσωπα της Δημόσιας Διοίκησης και με την υποχρέωση αποζημίωσης, αν αποδειχθεί δικαστικώς ότι από δικές τους πράξεις ή παραλείψεις προκλήθηκε ζημία σε δημόσια ή/και ιδιωτική περιουσία;
•  Ποιον νόμο θα προτείνετε για τον εμπρησμό δασών από αμέλεια;
•  Ποιον νόμο θα προτείνετε για τον εμπρησμό δασών από πρόθεση;
•  Συμφωνείτε με την ενοικίαση δασών σε ιδιώτες;

Θα μου πεις, αν αυτές είναι λίγες από τις ερωτήσεις που θα πρέπει να απαντηθούν για τις δασικές πυρκαγιές, πόσες ερωτήσεις θα υπάρχουν για το σύνολο του κράτους; Μερικές εκατοντάδες; Ναι. Μπορεί και χιλιάδες. Γιατί όχι; Όταν χτίζεις ένα σπίτι, δεν ζητάς από τον αρχιτέκτονα τιμή και ντηζάιν ακόμα και για τα πόμολα; Γιατί στη διακυβέρνηση ενός κράτους δεν έχουμε τις ίδιες απαιτήσεις επαγγελματισμού από όσους διεκδικούν τη "δουλειά"; Είναι ευκαιρία να αποκαλυφθεί στον πολίτη και το βάθος σκέψης, στελεχών και οργάνωσης ενός κόμματος. Να δεσμευθεί η μελλοντική κυβέρνηση, αλλά να δεσμευθεί και ο ψηφοφόρος ο οποίος δεν θα μπορεί να λέει "δεν ήξερα". Να δεσμευθούν και τα μικρότερα κόμματα σε προσομοίωση κυβερνητικών αποφάσεων ώστε να μην ψαρεύουν στα θολά, κατακρίνοντας τα πάντα και μην προτείνοντας τίποτε.

Αν ήμασταν σοβαρό κράτος, το πού υπάρχει συναίνεση και πού όχι, θα ήταν δεδομένο, όχι ζητούμενο. Αλλά και ως ασόβαρο κράτος, λίγο πολύ γνωρίζουμε πού τα δύο μεγαλύτερα κόμματα συναινούν και πού όχι, έτσι δεν είναι; Και η ΝΔ και ο ΣΥΡΙΖΑ δεν πρόκειται να απολύσουν Δημόσιους Υπαλλήλους, δεν πρόκειται να θίξουν τον κρατικό συνδικαλισμό, δεν πρόκειται να στείλουν στον εισαγγελέα την παρανομία όταν καλύπτεται από κομματική σημαία, κι ένα σωρό άλλα που θα μας έπαιρνε ώρα να τα γράψω και να τα διαβάσετε. Ξέρουμε και πού διαφωνούν. Εκεί που διαφωνούν, η κυβέρνηση έχει όχι μόνο το δικαίωμα αλλά κυρίως την υποχρέωση να εφαρμόσει το πρόγραμμά της, παρά τις όποιες αντιδράσεις της αντιπολίτευσης. Δεν χωράει συναίνεση. Εσείς θέλετε Α, εμείς Ω και ο λαός εξέλεξε εμάς για το Ω. Θα το επιβάλλουμε, δεν ’πα να χτυπιέστε! Αυτό σημαίνει πως αντιλήψεις του τύπου "αυτόν τον αντιλαϊκό νόμο θα τον ακυρώσει ο λαός (δηλαδή το ΠΑΜΕ) στον δρόμο" θα αντιμετωπίζονται με τον μόνο ενδεδειγμένο τρόπο: ποινικώς.

Το να ζητάς συναίνεση από τον αντίπαλο σημαίνει πως φοβάσαι να κυβερνήσεις. Λυπάμαι, δεν κάνεις για τη δουλειά. Η μέγιστη Θάτσερ έλεγε πως αν κυβερνάς συναινετικά είναι σαν να οδηγείς καβάλα στη μεσαία λωρίδα – είναι το πιο επικίνδυνο μέρος για να οδηγείς. Μα, δεν υπάρχουν τομείς όπου θα μπορούσε να υπάρξει συμφωνία σε βασικές αρχές. Όχι, δεν υπάρχουν. Τα καθαρώς τεχνικά θέματα, τα διαχειρίζονται οι Ανεξάρτητες Αρχές που κι αυτές πουθενά στον κόσμο δεν είναι εντελώς ανεξάρτητες. Όλα τα άλλα έχουν πολιτικό πρόσημο. Ακόμα και οι πυρκαγιές; Ακόμα και οι πυρκαγιές.

Να δούμε τι θα συνέβαινε αν δεχόταν ο Αποστολάκης τη θέση και - χτύπα ξύλο - προέκυπτε μια μεγάλη φυσική καταστροφή. Η πολιτική προστασία έχει πάντα απώλειες. Αποκλείεται ο υπουργός να βγει ατσαλάκωτος. Αν δεν υπάρξουν ανθρώπινα θύματα, θα υπάρξουν υλικές ζημιές. Πάντα. Και πάντα η κουβέντα στα ΜΜΕ θα είναι τι μπορούσε να προληφθεί, αντιμετωπιστεί καλύτερα, διασωθεί. Στη χώρα μας, ουδέποτε αυτές οι συζητήσεις γίνονται με τεχνικούς όρους. Γίνονται με πολιτικούς και μάλιστα α λα γκρέκα, δηλαδή μαλλιοτράβηγμα και χτυπήματα κάτω από τη μέση. Αυτό το ξέρει ο κάθε Αποστολάκης. Το ξέρει και η κυβέρνηση και η αντιπολίτευση. Ποιο θα ήταν λοιπόν το μοτίβο μετά την (μικρή ή μεγάλη) καταστροφή; Η κυβέρνηση θα επέρριπτε ευθύνες, με μισόλογα και υπονοούμενα, στις αποφάσεις του ανθρώπου που η ίδια μεν επέλεξε, αλλά όλοι ξέρουμε ότι προέρχεται από την αντιπολίτευση, και η αντιπολίτευση θα έλεγε ότι, παρά την ηρωϊκή προσπάθεια του δικού της υπουργού, φάνηκε η γύμνια του υπόλοιπου κράτους: υποδομών, υπηρεσιών, εξοπλισμού, ετοιμότητας, επικοινωνιών κ.λπ. για τα οποία, φυσικά, ευθύνεται η κυβέρνηση! Και τι θα έκανε κατά τη διάρκεια της πυρκαγιάς, πλημμύρας κ.λπ. ο κάθε Αποστολάκης, ως υπηρέτης δύο αφεντάδων; Θα προσπαθούσε να καλύψει τον πισινό του. Γίνεται έτσι Πολιτική Προστασία; Δεν γίνεται. Όχι μόνο στην Ελλάδα, πουθενά στον κόσμο.

Όμως, ειδικά για τη χώρα μας, υπάρχουν κι άλλοι λόγοι για τους οποίους η συναίνεση είναι το χειρότερο σενάριο που μπορεί να μας προκύψει. Τους παραθέτω:

• Τίποτε δεν γίνεται στην πολιτική χωρίς ανταλλάγματα. Ο κανόνας είναι "μου δίνεις, σου δίνω". Το ένα σκέλος της δοσοληψίας, ας πούμε ότι φαίνεται: η υπουργοποίηση ενός από τους "απέναντι". Το άλλο δεν θα το μάθουμε ποτέ. Και είναι απολύτως βέβαιο ότι θα αφορά σε ιδίαιτερη μεταχείριση της αντιπολίτευσης, σε περίπτωση που η Δικαιοσύνη "ακουμπήσει" ατασθαλίες της δικής της κυβερνητκής περιόδου. Δεν νομίζω να είναι κανένας τόσο αφελής που να πιστεύει ότι στην Ελλάδα έχουμε ανεξάρτητη και ακηδεμόνευτη Δικαιοσύνη, ε;
• Σε μια, εκ κατασκευής, θεσμικά αναποτελεσματική Δημόσια Διοίκηση (παρά τις φιλότιμες προσπάθειες πολλών δημοσίων υπαλλήλων) ο μόνος τρόπος να μαθαίνουμε για τις "κουτσουκέλες" της είναι οι καταγγελίες της αντιπολίτευσης, μέσω των ΜΜΕ που ελέγχει. Μπορεί πολλές να είναι fake, διογκωμένες ή με μπόλικη σάλτσα, αλλά ο πολίτης είναι σε θέση να βρει τον πυρήνα της αλήθειας, όταν και όπου υπάρχει. Εάν είχε συμφωνηθεί "ομερτά" από τα δύο κόμματα εξουσίας, δεν θα μαθαίναμε τίποτε, όπως δεν μάθαμε ποτέ το πόσες προσπάθειες έκανε η ελληνική "κυβέρνηση ενότητας" Σαμαρά – Βενιζέλου να εξαπατήσει την Ε.Ε. εφαρμόζοντας δήθεν τους όρους του μνημονίου, την ίδια στιγμή που τους υπονόμευε, με κουτοπόνηρα τερτίπια. Σκεφτείτε να υπήρχε κρυφή συμφωνία ανάμεσα στο Πρώτο Θέμα και στο Documentο για να κουκουλώνονται αμοιβαίως οι στραβές ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το "θάψιμο” των ειδήσεων από τα ελληνικά ΜΜΕ, για τα κατορθώματα των "μπολιαστών” στην Ευρώπη, όπου καθημερινά "άπιστοι” Ευρωπαίοι μαχαιρώνονται χωρίς αιτία και κοπέλες μουσουλμανικών οικογενειών κατασφάζονται από τους συγγενείς τους επειδή παρέκκλιναν από τις εντολές του Κορανίου. Εδώ δεν φτάνει τίποτε, ούτε ως μονόστηλο. Ο λόγος είναι ότι ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ έχουν συναινέσει στην ισλαμολάγνα διαχείριση του εισβολικού.
• Ένα επίπεδο κάτω από την κυβέρνηση, δρα ένα αυτόνομο πλέγμα εξουσίας (εκδότες, διαπλεκόμενοι επιχειρηματίες, καθηγητάδες, μεγαλοσυνδικαλιστές, μεγαλοκαλλιτέχνες, παράγοντες πάσης φύσεως), με ενδημικής μορφής διαφθορά, το οποίο απομυζά πόρους, ελληνικούς και ευρωπαϊκούς. Κάθε κυβέρνηση ταϊζει κυρίως τους δικούς της, κρατώντας τους δεδηλωμένους αντικυβερνητικούς σε κάποιου είδους "δίαιτα”. Σε περίπτωση συναίνεσης, αυτό το πλέγμα αυξάνεται και πληθύνεται, ενώ καθίσταται έτι περαιτέρω αδηφάγο.

Αυτά στην Ελλάδα, γενικώς και διαχρονικώς. Ειδικώς, όμως, στην Ελλάδα της ΝΔ και του ΣΥΡΙΖΑ, ακόμα κι αν όλα τα προηγούμενα ήταν διαφορετικά, πώς μπορεί να υπάρξει, όχι συναίνεση, αλλά οποιαδήποτε προσέγγιση, οποιουδήποτε είδους, με τον εσμό των περιπτώσεων ποινικού και ψυχιατρικού ενδιαφέροντος που εξέφρασαν τον πολιτικό τους "πολιτισμό" με το σύνθημα: "ή τους τελειώνουμε ή μας τελειώνουν";

• Πώς μπορείς να ανταλλάξεις σοβαρές κουβέντες με όσους άκουγαν ένα αμόρφωτο, άξεστο παιδαρέλι να ισχυρίζεται ότι θα χτυπάει τα νταούλια και οι αγορές θα χορεύουν, κι αντί να σηκωθούν να φύγουν επί τόπου, για να διασώσουν κάποιο ίχνος έστω αξιοπρέπειας, το χειροκρόταγαν εκστασιασμένοι;
• Πώς μπορείς να συντάξεις ένα σχέδιο εξόδου από την κρίση από κοινού με όσους πίστευαν ότι θα μας παρακαλάν να μας δανείσουν, ενώ εμείς θα πιστολιάζαμε τα προηγούμενα δάνεια;
• Πώς μπορείς να συζητήσεις σοβαρά για νομοθετικό έργο με τους θιασώτες του "επαναστάτη" Κουφοντίνα, με τους τους μέντορες των μπαχαλάκηδων, με όσους αποκαλούσαν τους αστυνομικούς "μπάτσους" ενώ την ίδια στιγμή τους υποχρέωναν να κάνουν τον ταξιτζή στα "παιδιά" του Ρουβίκωνα;

Δεν υπάρχει τρομακτικότερο πολιτικό σενάριο από το να τα βρεις με δαύτους.

Το ότι ακόμα 25 στους 100 Έλληνες θεωρούν ότι όλο αυτό το τσούρμο, αντί να είναι οι μισοί στις φυλακές Λαμίας κι άλλοι μισοί να παίρνουν τα χάπια με τις χούφτες στο Δρομοκαΐτειο, πρέπει να ξανακυβερνήσει τη χώρα, αποδεικνύει το πόσο έχει μολυνθεί η κρίση του Έλληνα από την κυρίαρχη κουλτούρα της αριστερίστικης παράνοιας. Όμως, και το ότι με δαύτους απέναντι, η ΝΔ χάνει μονάδες αποδεικνύει το ότι ο μη μολυσμένος ψηφοφόρος έχει βαρεθεί να βλέπει τη ΝΔ να πολιτεύται καβαλώντας τη μεσαία λωρίδα.

• Θες να απαλλάξεις τα Πανεπιστήμια από τους τραμπούκους; Βάλε μέσα κανονική αστυνομία, που θα οπλοφορεί και θα συλλαμβάνει σε dt όποιους γράψουν στον τοίχο ακόμα και "Μαρία, σ’ αγαπώ". Μην αρχίζεις τα ξενέρωτα με τους άοπλους που θα τους πετούν μολότωφ κι αυτοί θα ανταποδίδουν με τριαντάφυλλα, που μάλιστα τους αποσύρεις άρον άρον για να μην τους τουλουμιάσουν οι αναρχικοί στο ξύλο την πρώτη μέρα εφαρμογής του μέτρου.
• Θες να προστατεύσεις τη χώρα από την ισλαμοεισβολή; Σύλληψη, αυτόφωρο, δίκη, καταδίκη και απέλαση κάθε νταγκλαρά που μπαίνει παράνομα με το φουσκωτό και έχασε τα χαρτιά του στη διαδρομή αλλά διέσωσε το κινητό και το σελφοκόνταρο. Θες να ξεδοντιάσεις τους συνδικαλιστές; Στείλ’ τους να δουλέψουν.
• Θες να σταματήσεις την μόνιμη κατάληψη του κέντρου της Αθήνας από τους επαγγελματίες ταραξίες του ΠΑΜΕ ή από 20 νοματαίους που διαδηλώνουν για την προστασία του οργασμού της σαύρας goustera-goustera; Απαγόρευσε ΚΑΘΕ διαδήλωση στο οδόστρωμα. Αγνοούν την απαγόρευση; Σύλληψη, αυτόφωρο, δίκη, καταδίκη. Ακόμα κι αν είναι ο Βαρουφάκης με τον Κουτσούμπα; Φυσικά. Κυρίως αυτούς.

Αυτή είναι η δική σου δουλειά, Κυριάκο. Κυβέρνηση έχεις, όχι γραφείο συνοικεσίων. Μη μας παραμυθιάζεις με "ταχείες και τολμηρές μεταρρυθμίσεις” όταν δυο χρόνια τώρα έχεις κάνει ελάχιστες και αυτές βραδείες και άτολμες. Και δεν χρειάζεσαι συναίνεση. Χρειάζεσαι balls, που λένε και στο Χάρβαρντ. Έχεις;