Τον Σεπτέμβριο του 2019 ο κ. Μητσοτάκης συναντήθηκε στη Νέα Υόρκη με τον Πρωθυπουργό της Ινδίας κ. Narendra Modi. Τον Νοέμβριο του 2019 υπεγράφη το σύμφωνο μεταξύ Τουρκίας και Σάρατζ για την μεταξύ τους ψευδοΑΟΖ. Τον ίδιο μήνα (Νοέμβριος 2019) αεροσκάφος του Πακιστάν παραβίασε τον ελληνικό εναέριο χώρο και φρεγάτα του Πακιστάν συμμετείχε σε κοινή περιπολία με Τουρκικό σκάφος στη Μεσόγειο.
Τον Φεβρουάριο του 2020 προέκυψε η πανδημία του κορωνοϊού στη χώρα μας και τον Μάρτιο του 2020 μπήκε σε εφαρμογή το πρώτο lockdown. Τον ίδιο μήνα που ξεκίνησε η πανδημία του κορωνοϊού στη χώρα μας (Φεβρουάριος 2020), σε γεωπολιτικό επίπεδο, έγινε γνωστή η πρώτη ενόχληση της Ινδίας εξαιτίας των παρεμβάσεων της Τουρκίας στα εσωτερικά της Ινδίας, [1]. Η παρέμβαση της Τουρκίας στα εσωτερικά θέματα της Ινδίας αφορούσε τις Πακιστανο-Ινδικές σχέσεις. Το Πακιστάν αρκετές φορές έχει εκφράσει τη συμπαράστασή του στα νεο-οθωμανικά σχέδια του κ. Ερντογάν.
Όπως προαναφέρθηκε, το Πακιστάν συμμετείχε σε κοινές ναυτικές ασκήσεις με την Τουρκία στη Μεσόγειο στρεφόμενο εμμέσως εναντίον της Εθνικής Ασφάλειας της χώρας μας. Ταυτόχρονα, το Πακιστάν φροντίζει να στέλνει χιλιάδες «μετανάστες» στην Ελλάδα.
Ας ανοίξει εδώ μία “παρένθεση”:
Συνεχίζοντας την ημερολογιακή περιγραφή...
Πρόσφατα (Οκτώβριος 2020) πραγματοποιήθηκε τετραμερής συνάντηση μεταξύ των Υπουργών Εξωτερικών των ΗΠΑ, της Ινδίας, της Αυστραλίας και της Ιαπωνίας, [2]. Η συγκεκριμένη τετραμερής συνάντηση πραγματοποιήθηκε σε μια στιγμή που και οι 4 χώρες έχουν να αντιμετωπίσουν κοινές «προκλήσεις»: η Ινδία «ενδιαφέρεται» για τη διασυνοριακή αντιπαράθεση με το Πακιστάν στην περιοχή Λαντάκ (πρόκειται για την ίδια περιοχή όπου η Τουρκία εμπλέκεται στα εσωτερικά θέματα της Ινδίας, υποστηρίζοντας το Πακιστάν), η Αυστραλία θέλει να «αντιμετωπίσει το κινεζικό Belt and Road Initiative (BRI), η Ιαπωνία ανησυχεί για τις κινεζικές εισβολές κοντά στα νησιά Senkaku (ομοιότητες με την πρακτική της Τουρκίας στη Μεσόγειο, κοινές τουρκοκινεζικές πρακτικές και πιθανή «ανταλλαγή» γεωπολιτικών-πρακτικών-επιχειρημάτων;) ενώ οι ΗΠΑ διεξάγουν εμπορικό πόλεμο με την Κίνα. Οι τομείς των συζητήσεων της τετραμερούς περιελάμβαναν επίσης την ανάγκη βελτίωσης των αλυσίδων εφοδιασμού σε τομείς όπως στα κρίσιμα ορυκτά, στα ιατρικά εφόδια και στα φαρμακευτικά προϊόντα (ελέω κορονοϊού).
Μετά από την τετραμερή συνάντηση, η Υπουργός Εξωτερικών της Αυστραλίας κ. Payne δήλωσε ότι το στρατηγικό περιβάλλον στον Ινδο-Ειρηνικό έγινε πιο περίπλοκο και ανέφερε την ανάγκη συμμόρφωσης των περιφερειακών δυνάμεων με τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (αναρωτιέται κανείς εάν αυτό δεν αφορά και τα θέματα ελληνικού «ενδιαφέροντος» αφού η Τουρκία συμπεριφέρεται στη Μεσόγειο όπως συμπεριφέρεται η Κίνα στην περιοχή του Δυτικού Ειρηνικού Ωκεανού). Η Υπουργός Εξωτερικών της Αυστραλίας ανέφερε επίσης ότι οι 4 χώρες συμφώνησαν να εμβαθύνουν τη συνεργασία στον τομέα της ασφάλειας στη θάλασσα, στον κυβερνοχώρο, στην αντιτρομοκρατία, στην κρίσιμη τεχνολογία και στα κρίσιμα ορυκτά, [3].
Και ερχόμαστε στο σήμερα...
Πρόσφατα ο Έλληνας Υπουργός Εξωτερικών κ. Δένδιας συνομίλησε με τον ομόλογό του Ινδό κ. Jaishankar. Μεταξύ των θεμάτων που συζητήθηκαν ήταν και το θέμα της νοτιοανατολικής Μεσογείου και της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας, θέμα το οποίο συζητήθηκε και στην τετραμερή συνάντηση μεταξύ Ινδίας, ΗΠΑ, Ιαπωνίας και Αυστραλίας.
Πάμε τώρα στα κρίσιμα ορυκτά και πιο συγκεκριμένα στις Σπάνιες Γαίες γιατί αυτές περιλαμβανόταν, μεταξύ άλλων «εδεσμάτων», στο κυρίως «μενού» της τετραμερούς. Θα εξετάσουμε το θέμα των Σπάνιων Γαιών από την πλευρά της Ινδίας και μόνο, καθώς η σπουδαιότητα των Σπάνιων Γαιών για την Αυστραλία, τις ΗΠΑ και την Ιαπωνία είναι ήδη γνωστή εδώ και 10 χρόνια. Η Ινδία είναι 5η στον κόσμο σε αποθέματα σπάνιων γαιών. Λόγω αποτυχημένων μη ορθών αποφάσεων – πρακτικών – πολιτικών η Ινδία δεν κατάφερε να αξιοποιήσει τον τεράστιο αυτό ορυκτό πλούτο που διαθέτει. Οι Σπάνιες Γαίες αφορούν τα στρατηγικά συμφέροντα της Ινδίας, [4]. Τώρα η Ινδία προσπαθεί να αξιοποιήσει τις σπάνιες γαίες που διαθέτει (όπως και η Αυστραλία, οι ΗΠΑ και η ΕΕ). Η Ινδία το 2018 ήταν 4η παγκοσμίως σε αριθμό διδακτορικών δηλαδή διαθέτει πάρα πολλούς επιστήμονες. Επίσης η Ινδία μεταξύ άλλων διαθέτει και τεράστια αυτοκινητοβιομηχανία και μεταλλουργία. Η Ελλάδα, ως μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης συμμετέχει ήδη στον νεοϊδρυθέντα συνεταιρισμό κρίσιμων ορυκτών (ένας συνεταιρισμός ο οποίος δημιουργήθηκε έπειτα από πρόταση του υπογράφοντα σε όργανα της ΕΕ. Στον εν λόγω συνεταιρισμό συμμετέχει και μεγάλη κατασκευαστική εταιρεία ινδικών συμφερόντων με έδρα το Λουξεμβούργο).
Συνεπώς, μία καλή συνεργασία που πρέπει ίσως να επιδιώξει η Ελλάδα με την Ινδία είναι η συνεργασία και στις Σπάνιες Γαίες και όλα τα κρίσιμα ορυκτά. Η πρόκληση για πιθανή συνεργασία Ελλάδας-Ινδίας στις Σπάνιες Γαίες δεν είναι τόσο η εξόρυξη, αυτή-καθαυτή, των ορυκτών όσο η συνολική «αλυσίδα αξίας» από το ορυχείο-στην κατεργασία-στο τελικό προϊόν-στη χρήση-στην ανακύκλωση (value chain). Ταυτόχρονα, η Ελλάδα και η Ινδία έχουν κοινά γεωπολιτικά «ενδιαφέροντα» με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Η Ελλάδα προσφάτως ανέπτυξε περαιτέρω τις σχέσεις της με τα ΗΑΕ. Το ίδιο έπραξε και το Ισραήλ. Η Ινδία έχει βαθύτερες και παλαιότερες οικονομικές, πολιτικές και πολιτιστικές σχέσεις με την πλούσια αυτή αραβική χώρα. Η Ινδική κοινότητα στα ΗΑΕ αυτή τη στιγμή αριθμεί περίπου 1,75 εκατομμύρια μέλη, δηλαδή αποτελεί περίπου το 30% του συνολικού πληθυσμού των ΗΑΕ.
Συνεπώς, αναρωτιέται κανείς εάν οι ινδο-ελληνικές σχέσεις θα μπορούσαν να μετατραπούν ίσως σε ένα τρίγωνο συνεργασίας – συνέργειας μεταξύ Ελλάδας – Ινδίας – ΗΑΕ (ή μήπως τετράγωνο συμπεριλαμβανομένου και του Ισραήλ;) ώστε να αποκομισθούν τα μέγιστα πιθανά κοινά οφέλη;
Ο στρατηγικός μακρόπνοος στόχος της Ελλάδας οφείλει να είναι η αναζήτηση ρόλου μέσα στη νέα παγκόσμια αρχιτεκτονική ασφάλειας της Δύσης η οποία διαμορφώνεται σιγά-σιγά. Τα κρίσιμα ορυκτά και οι εφαρμογές τους (συμπεριλαμβανομένων των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας), οι υδρογονάνθρακες και οι λιγνίτες (τους οποίους χρησιμοποιεί η Ινδία) βρίσκονται εξ ορισμού στην ατζέντα. Ωστόσο, δεν θα πρέπει να μας διαφύγει και ο τομέας της στρατιωτικής ισχύος, στον οποίο συμπεριλαμβάνεται η αμυντική βιομηχανία, καθώς είναι με παρούσες τρεις ενδιαφέρουσες προϋποθέσεις: Τεράστια αγορά, δυνατότητα χρηματοδότησης και μια χώρα ΕΕ-ΝΑΤΟ…
Όλα τα ανωτέρω είναι ορισμένοι από τους βασικούς πυλώνες Εθνικής Ασφάλειας οι οποίοι τέμνονται με τα κοινά «ενδιαφέροντα» από το Καστελλόριζο και την Κρήτη μέχρι την Ινδία, το Ισραήλ, τα ΗΑΕ, την Αυστραλία, την Ιαπωνία και τις ΗΠΑ.
Δρ. ΣΩΤΗΡΗΣ ΚΑΜΕΝΟΠΟΥΛΟΣ
ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ
Τον Φεβρουάριο του 2020 προέκυψε η πανδημία του κορωνοϊού στη χώρα μας και τον Μάρτιο του 2020 μπήκε σε εφαρμογή το πρώτο lockdown. Τον ίδιο μήνα που ξεκίνησε η πανδημία του κορωνοϊού στη χώρα μας (Φεβρουάριος 2020), σε γεωπολιτικό επίπεδο, έγινε γνωστή η πρώτη ενόχληση της Ινδίας εξαιτίας των παρεμβάσεων της Τουρκίας στα εσωτερικά της Ινδίας, [1]. Η παρέμβαση της Τουρκίας στα εσωτερικά θέματα της Ινδίας αφορούσε τις Πακιστανο-Ινδικές σχέσεις. Το Πακιστάν αρκετές φορές έχει εκφράσει τη συμπαράστασή του στα νεο-οθωμανικά σχέδια του κ. Ερντογάν.
Όπως προαναφέρθηκε, το Πακιστάν συμμετείχε σε κοινές ναυτικές ασκήσεις με την Τουρκία στη Μεσόγειο στρεφόμενο εμμέσως εναντίον της Εθνικής Ασφάλειας της χώρας μας. Ταυτόχρονα, το Πακιστάν φροντίζει να στέλνει χιλιάδες «μετανάστες» στην Ελλάδα.
Ας ανοίξει εδώ μία “παρένθεση”:
- Η ελληνική ελίτ προσπάθησε να δικαιολογήσει την παρουσία των υποτιθέμενων Πακιστανών «μεταναστών» στη χώρα μας με το γελοίο επιχείρημα της δήθεν «κλιματικής μετανάστευσης»: οι υποτιθέμενοι Πακιστανοί «μετανάστες» έφευγαν από το Πακιστάν επειδή δήθεν αποτελούν «θύματα» της κλιματικής αλλαγής στη χώρα τους. Αναρωτιέται κανείς, το Πακιστάν δεν διαθέτει πυρηνικά; Συνεπώς, το ίδιο το κράτος του Πακιστάν συμβάλλει με τη χρήση της «κακής-βρώμικης» πυρηνικής ενέργειας στην κλιματική αλλαγή. Τότε, γιατί οι δήθεν Πακιστανοί «μετανάστες» δεν στρέφονται εναντίον των επιλογών της πολιτικής ηγεσίας της χώρας τους ώστε να συμβάλλουν στη διακοπή χρήσης της πυρηνικής ενέργειας στο Πακιστάν, παρά έρχονται στην Ελλάδα ως «θύματα» της «κλιματικής μετανάστευσης»;
- Επιπλέον, γιατί δεν βλέπουμε το ίδιο φαινόμενο της «κλιματικής μετανάστευσης» προς τη χώρα μας από υπηκόους της διπλανής με το Πακιστάν, Ινδίας; Άραγε, οι συνέπειες της κλιματικής αλλαγής είναι τόσο επιλεκτικές ώστε να αφορούν μόνο το Πακιστάν και όχι τη συνορεύουσα με αυτό Ινδία; Γελοία επιχειρήματα τα οποία ευχόμαστε να μην ξαναχρησιμοποιηθούν από τους εκπρόσωπους της ελληνικής πολιτικής ηγεσίας. Κλείνει η παρένθεση.
Συνεχίζοντας την ημερολογιακή περιγραφή...
Πρόσφατα (Οκτώβριος 2020) πραγματοποιήθηκε τετραμερής συνάντηση μεταξύ των Υπουργών Εξωτερικών των ΗΠΑ, της Ινδίας, της Αυστραλίας και της Ιαπωνίας, [2]. Η συγκεκριμένη τετραμερής συνάντηση πραγματοποιήθηκε σε μια στιγμή που και οι 4 χώρες έχουν να αντιμετωπίσουν κοινές «προκλήσεις»: η Ινδία «ενδιαφέρεται» για τη διασυνοριακή αντιπαράθεση με το Πακιστάν στην περιοχή Λαντάκ (πρόκειται για την ίδια περιοχή όπου η Τουρκία εμπλέκεται στα εσωτερικά θέματα της Ινδίας, υποστηρίζοντας το Πακιστάν), η Αυστραλία θέλει να «αντιμετωπίσει το κινεζικό Belt and Road Initiative (BRI), η Ιαπωνία ανησυχεί για τις κινεζικές εισβολές κοντά στα νησιά Senkaku (ομοιότητες με την πρακτική της Τουρκίας στη Μεσόγειο, κοινές τουρκοκινεζικές πρακτικές και πιθανή «ανταλλαγή» γεωπολιτικών-πρακτικών-επιχειρημάτων;) ενώ οι ΗΠΑ διεξάγουν εμπορικό πόλεμο με την Κίνα. Οι τομείς των συζητήσεων της τετραμερούς περιελάμβαναν επίσης την ανάγκη βελτίωσης των αλυσίδων εφοδιασμού σε τομείς όπως στα κρίσιμα ορυκτά, στα ιατρικά εφόδια και στα φαρμακευτικά προϊόντα (ελέω κορονοϊού).
Μετά από την τετραμερή συνάντηση, η Υπουργός Εξωτερικών της Αυστραλίας κ. Payne δήλωσε ότι το στρατηγικό περιβάλλον στον Ινδο-Ειρηνικό έγινε πιο περίπλοκο και ανέφερε την ανάγκη συμμόρφωσης των περιφερειακών δυνάμεων με τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (αναρωτιέται κανείς εάν αυτό δεν αφορά και τα θέματα ελληνικού «ενδιαφέροντος» αφού η Τουρκία συμπεριφέρεται στη Μεσόγειο όπως συμπεριφέρεται η Κίνα στην περιοχή του Δυτικού Ειρηνικού Ωκεανού). Η Υπουργός Εξωτερικών της Αυστραλίας ανέφερε επίσης ότι οι 4 χώρες συμφώνησαν να εμβαθύνουν τη συνεργασία στον τομέα της ασφάλειας στη θάλασσα, στον κυβερνοχώρο, στην αντιτρομοκρατία, στην κρίσιμη τεχνολογία και στα κρίσιμα ορυκτά, [3].
Και ερχόμαστε στο σήμερα...
Πρόσφατα ο Έλληνας Υπουργός Εξωτερικών κ. Δένδιας συνομίλησε με τον ομόλογό του Ινδό κ. Jaishankar. Μεταξύ των θεμάτων που συζητήθηκαν ήταν και το θέμα της νοτιοανατολικής Μεσογείου και της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας, θέμα το οποίο συζητήθηκε και στην τετραμερή συνάντηση μεταξύ Ινδίας, ΗΠΑ, Ιαπωνίας και Αυστραλίας.
Πάμε τώρα στα κρίσιμα ορυκτά και πιο συγκεκριμένα στις Σπάνιες Γαίες γιατί αυτές περιλαμβανόταν, μεταξύ άλλων «εδεσμάτων», στο κυρίως «μενού» της τετραμερούς. Θα εξετάσουμε το θέμα των Σπάνιων Γαιών από την πλευρά της Ινδίας και μόνο, καθώς η σπουδαιότητα των Σπάνιων Γαιών για την Αυστραλία, τις ΗΠΑ και την Ιαπωνία είναι ήδη γνωστή εδώ και 10 χρόνια. Η Ινδία είναι 5η στον κόσμο σε αποθέματα σπάνιων γαιών. Λόγω αποτυχημένων μη ορθών αποφάσεων – πρακτικών – πολιτικών η Ινδία δεν κατάφερε να αξιοποιήσει τον τεράστιο αυτό ορυκτό πλούτο που διαθέτει. Οι Σπάνιες Γαίες αφορούν τα στρατηγικά συμφέροντα της Ινδίας, [4]. Τώρα η Ινδία προσπαθεί να αξιοποιήσει τις σπάνιες γαίες που διαθέτει (όπως και η Αυστραλία, οι ΗΠΑ και η ΕΕ). Η Ινδία το 2018 ήταν 4η παγκοσμίως σε αριθμό διδακτορικών δηλαδή διαθέτει πάρα πολλούς επιστήμονες. Επίσης η Ινδία μεταξύ άλλων διαθέτει και τεράστια αυτοκινητοβιομηχανία και μεταλλουργία. Η Ελλάδα, ως μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης συμμετέχει ήδη στον νεοϊδρυθέντα συνεταιρισμό κρίσιμων ορυκτών (ένας συνεταιρισμός ο οποίος δημιουργήθηκε έπειτα από πρόταση του υπογράφοντα σε όργανα της ΕΕ. Στον εν λόγω συνεταιρισμό συμμετέχει και μεγάλη κατασκευαστική εταιρεία ινδικών συμφερόντων με έδρα το Λουξεμβούργο).
Συνεπώς, μία καλή συνεργασία που πρέπει ίσως να επιδιώξει η Ελλάδα με την Ινδία είναι η συνεργασία και στις Σπάνιες Γαίες και όλα τα κρίσιμα ορυκτά. Η πρόκληση για πιθανή συνεργασία Ελλάδας-Ινδίας στις Σπάνιες Γαίες δεν είναι τόσο η εξόρυξη, αυτή-καθαυτή, των ορυκτών όσο η συνολική «αλυσίδα αξίας» από το ορυχείο-στην κατεργασία-στο τελικό προϊόν-στη χρήση-στην ανακύκλωση (value chain). Ταυτόχρονα, η Ελλάδα και η Ινδία έχουν κοινά γεωπολιτικά «ενδιαφέροντα» με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Η Ελλάδα προσφάτως ανέπτυξε περαιτέρω τις σχέσεις της με τα ΗΑΕ. Το ίδιο έπραξε και το Ισραήλ. Η Ινδία έχει βαθύτερες και παλαιότερες οικονομικές, πολιτικές και πολιτιστικές σχέσεις με την πλούσια αυτή αραβική χώρα. Η Ινδική κοινότητα στα ΗΑΕ αυτή τη στιγμή αριθμεί περίπου 1,75 εκατομμύρια μέλη, δηλαδή αποτελεί περίπου το 30% του συνολικού πληθυσμού των ΗΑΕ.
Συνεπώς, αναρωτιέται κανείς εάν οι ινδο-ελληνικές σχέσεις θα μπορούσαν να μετατραπούν ίσως σε ένα τρίγωνο συνεργασίας – συνέργειας μεταξύ Ελλάδας – Ινδίας – ΗΑΕ (ή μήπως τετράγωνο συμπεριλαμβανομένου και του Ισραήλ;) ώστε να αποκομισθούν τα μέγιστα πιθανά κοινά οφέλη;
Ο στρατηγικός μακρόπνοος στόχος της Ελλάδας οφείλει να είναι η αναζήτηση ρόλου μέσα στη νέα παγκόσμια αρχιτεκτονική ασφάλειας της Δύσης η οποία διαμορφώνεται σιγά-σιγά. Τα κρίσιμα ορυκτά και οι εφαρμογές τους (συμπεριλαμβανομένων των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας), οι υδρογονάνθρακες και οι λιγνίτες (τους οποίους χρησιμοποιεί η Ινδία) βρίσκονται εξ ορισμού στην ατζέντα. Ωστόσο, δεν θα πρέπει να μας διαφύγει και ο τομέας της στρατιωτικής ισχύος, στον οποίο συμπεριλαμβάνεται η αμυντική βιομηχανία, καθώς είναι με παρούσες τρεις ενδιαφέρουσες προϋποθέσεις: Τεράστια αγορά, δυνατότητα χρηματοδότησης και μια χώρα ΕΕ-ΝΑΤΟ…
Όλα τα ανωτέρω είναι ορισμένοι από τους βασικούς πυλώνες Εθνικής Ασφάλειας οι οποίοι τέμνονται με τα κοινά «ενδιαφέροντα» από το Καστελλόριζο και την Κρήτη μέχρι την Ινδία, το Ισραήλ, τα ΗΑΕ, την Αυστραλία, την Ιαπωνία και τις ΗΠΑ.
Δρ. ΣΩΤΗΡΗΣ ΚΑΜΕΝΟΠΟΥΛΟΣ
ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ
- https://spainsnews.com/india-asks-for-non-interference-from-turkey-in-kashmir-following-erdogans-comments/
- https://www.hindustantimes.com/world-news/quad-senior-officials-discuss-efforts-to-ensure-open-inclusive-indo-pacific/story-xizzagQbljI7bOUOEhNsCK.html
- https://www.theepochtimes.com/beijing-undermining-ccp-virus-recovery-in-indo-pacific_3527944.html
- https://defence.capital/2020/09/12/how-rare-earths-dictate-strategic-interests-of-india-in-defence-nuclear-space-sectors/#:~:text=India%20also%20holds%20approximately%2035,and%20Phosphate%20of%20Rare%20Earths.
- https://www.deccanchronicle.com/nation/current-affairs/020418/india-ranks-4th-among-number-of-doctoral-graduates.html
- https://web.archive.org/web/20120728024019/http://uaeindians.org/profile.aspx
No comments :
Post a Comment