Οι αρχαίοι Έλληνες σκόπιμα έχτιζαν ναούς σε σεισμικά ρήγματα

Μια νέα μελέτη δείχνει ότι πολλοί ελληνικοί ναοί σε όλη την ανατολική Μεσόγειο έχουν οικοδομηθεί πάνω σε σεισμικά ρήγματα. Στην αρχαιότητα οι Έλληνες σε πολλές δραστηριότητες τους συμβουλεύονταν το Μαντείο των Δελφών. Η ιέρεια που λεγότανε Πυθία, καθόταν σε ένα τρίποδο σε μια οπή που πιθανόν προήλθε από σεισμό και από την οποία αναδύονταν μεθυστικά αέρια. Έπεφτε σε έκσταση και τότε προέβλεπε το μέλλον. Γεωλογική έρευνα του 20ου αιώνα αποκάλυψε ότι αυτά τα οράματα δεν ήταν αποτέλεσμα μιας μυστηριώδους εξουσίας, αλλά πιθανότατα προέρχονταν από τα δηλητηριώδη αέρια υπόγειων υδάτων. Μια νέα μελέτη δείχνει ότι πολλά ελληνικά ιερά σε όλη την ανατολική Μεσόγειο έχουν χτισθεί σε παρόμοιες σεισμικές ρωγμές. «Οι θερμικές πηγές μετά από έναν σεισμό είχαν την καλύτερη εκτίμηση από τους αρχαίους Έλληνες. Η κατασκευή ναών και πόλεων σε περιοχές σεισμογενείς αποτελούσε μια αρχή και δεν ήταν τυχαία όπως παλαιότερα είχε θεωρηθεί», δήλωσε ο Ίαιν Στιούαρτ, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Πλύμουθ στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Σε μια πρόσφατη μελέτη που δημοσίευσε ο καθηγητής Στιούαρτ αναφέρει ότι το Ιερό των Δελφών, όπως και άλλα οικοδομήματα στις Μυκήνες, την Έφεσο, την Κνίδο και την Ιεράπολη, χτίστηκαν και ανακαινίσθηκαν κατά τη διάρκεια σεισμικών δραστηριοτήτων. Ένα παράδειγμα είναι αυτό στην Κνίδο της Καρίας, στη νοτιοδυτική ακτή της σημερινής Τουρκίας, όπου οι εντόπιοι έχτισαν ναό στον ίδιο χώρο με τον προηγούμενο που είχε καταστραφεί από σεισμό. Το ίδιο συνέβη και σε άλλες πόλεις. Η πρακτική αυτή αντικατοπτρίζει τη σημασία των αρχαίων Ελλήνων στα γεωλογικά φαινόμενα. Ήταν για αυτούς ένας τόπος όπου η ψυχή πηγαίνει μετά το θάνατο και αποτελούσε μια πηγή μυστικιστικής εξουσίας και γνώσης.

Ο Στιούαρτ αναφέρει την περίπτωση στην Περαχώρα, που εξαιτίας μιας σεισμικής δραστηριότητας έγινε το αντίθετο. Αρχαίος ναός που αναγέρθηκε κοντά στην ιαματική πηγή του 9ου αιώνα π.Χ., όταν το 300 π.Χ. η πηγή αυτή σταμάτησε να αναβλύζει, πιθανόν εξαιτίας σεισμού, ο ναός άρχισε σιγά σιγά να χάνει την αξία του. «Στην αρχαία Ελλάδα, κανείς δεν μπορούσε να κάνει ένα σημαντικό εγχείρημα χωρίς να συμβουλευτεί την προφητεία των Δελφών». Ιστορικά και γεωλογικά δεδομένα δείχνουν ότι οι σεισμοί ήταν συχνά αντικείμενο ενδιαφέροντος στον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό. Τότε οι άνθρωποι έβλεπαν το φαινόμενο ως μια μυστική έκφραση της γης και όχι ως φυσική καταστροφή που προκλήθηκε από την κίνηση των τεκτονικών πλακών. Δεν εννοούσαν τις ρωγμές, όπως ο σημερινός άνθρωπος, ως πηγή κινδύνου και καταστροφής.

Ο Στιούαρτ πιστεύει ότι η έρευνα βρίσκεται ακόμη στην αρχή και πρέπει να ενθαρρύνει περισσότερους ικανούς ερευνητές και πάνω από όλα αρχαιολόγους να συμμετάσχουν στη μελέτη αυτού του θέματος. Υποδεικνύει μάλιστα, ότι αρχαιολόγοι πρέπει να διερευνήσουν τα Ιερά στη Νότια Αμερική, τη Μέση Ανατολή και την Ασία, για να καθορίσουν εάν σεισμικές δραστηριότητες στις κατά τόπους περιοχές έπαιξαν ρόλο στην ανέγερσή τους.

©mikres-ekdoseis- Γιῶργος Ἐχέδωρος