Θ.Τζήμερος: Έτσι θα βγούμε από το μνημόνιο

Θεμέλια, τοίχοι, στέγη. Ετσι χτίζεται ένα σπίτι, από καταβολής κόσμου. Ποτέ ανάποδα. Ετσι αναπτύσσεται και μια οικονομία. Με συγκεκριμένα βήματα. Ποτέ ανάποδα. Οι κυβερνήσεις της κρίσης προσπαθούν να τα κάνουν ανάποδα. Θα μειώσουμε, λένε, τους φόρους, αφού έρθει η ανάπτυξη. Οχι, αγόρι μου. Πρώτα μειώνεις τους φόρους και μετά έρχεται η ανάπτυξη. Αλλά δεν αρκεί. Χρειάζονται ένα σωρό άλλα. Διότι ο επενδυτής έχει εκατοντάδες επιλογές σε όλον τον κόσμο. Δεν είναι υποχρεωμένος να έρθει σε σένα. Στη γειτονιά μας ΟΛΟΙ, ακόμα και τα Σκόπια, μας περνούν στην κατάταξη ανταγωνιστικότητας. Είμαστε 86οι! Και στους επί μέρους δείκτες, κλάφ’ τα, Χαράλαμπε. 131οι στο μακροοικονομικό περιβάλλον, 136οι στον δείκτη ανάπτυξης χρηματοπιστωτικής αγοράς! Επί 138 χωρών! 2 θέσεις πριν από τον απόλυτο πάτο!

Τι θέλουν, λοιπόν, όσοι ψάχνουν πού στον κόσμο θα επενδύσουν; Τα ίδια που θέλει κι ένας Ελληνας για να ανοίξει ένα μαγαζάκι. Κατ’ αρχάς, προοπτική κέρδους! Φυσικά, δημιουργεί θέσεις εργασίας, πληρώνει ασφαλιστικές εισφορές, δίνει δουλειά σε προμηθευτές, οι εργαζόμενοι πληρώνουν φόρους, αυτός πληρώνει φόρους, ξοδεύει τα χρήματα που κέρδισε. Για να γίνουν όλα αυτά, όμως, πρέπει να έχει κέρδος. Κανένας δεν επενδύει για να χάσει. Κι όμως, αυτό το αυτονόητο θεωρείται σχεδόν αιρετικό στην τελευταία σοβιετική χώρα της Ευρώπης, όπου κάθε επιχειρηματίας θεωρείται εκ προοιμίου λαμόγιο και κλέφτης της «υπεραξίας» των εργατών.

Επομένως η σωστή σειρά είναι: Συνθήκες που ευνοούν το επιχειρείν - επενδύσεις - παραγωγή - ανάπτυξη. Ποτέ ανάποδα. Ποιες είναι, όμως, αυτές οι συνθήκες; Τι έχουν τα κράτη για τα οποία κάνουν «ουρά» οι επενδυτές και έχουν κάνει τους πολίτες τους πλούσιους;


1. Σταθερό φορολογικό περιβάλλον. Για να μπορείς να φτιάξεις ένα business plan. Για να ξέρεις τι συμφέρει και τι όχι. Υπάρχει αυτό στην Ελλάδα; Ούτε για πλάκα! Σε έναν χρόνο εκδίδονται 1.000 νόμοι και εγκύκλιοι για φορολογικά θέματα. Το τι ισχύει σήμερα δεν το ξέρουν ούτε οι «αρμόδιοι». Οι κυβερνήσεις αυτοσχεδιάζουν και πάνε από γκάφα σε γκάφα. Θα έβαζες τα λεφτά σου σε μια χώρα που κάθε πρωί ο υπουργός σκέφτεται «πόσα μου λείπουν και τι καινούργιο φόρο να σκαρφιστώ»; Γιατί να το κάνει ο επενδυτής;

2. Σταθερό νομικό περιβάλλον. Ηρθε ο ομογενής από την Αυστραλία στη Ρόδο, με 400 εκατομμύρια επένδυση. Ολα νόμιμα, όλα με τη στρόγγυλη σφραγίδα. Ξεκινάει να πληρώνει και ξαφνικά ο Μπαλτάς του βγάζει όλη την έκταση αρχαιολογικό χώρο! 10.000 στρέμματα! Ηρθε ο άλλος από τον Καναδά με τα υδροπλάνα, του φάγαν τα λεφτά στις άδειες και τελικά τον έδιωξαν γιατί δεν μπόρεσαν να αποφασίσουν τι είναι, διάολε, αυτό το υδροπλάνο: πλεούμενο ή πετούμενο; Θα υπάγεται στο λιμεναρχείο ή στην ΥΠΑ; Θα συνεργαζόσουν με κάποιον που σήμερα υπογράφει και αύριο αναιρεί; Γιατί να το κάνει ο επενδυτής;

3. Καθορισμένες χρήσεις γης. Το θέμα δεν «πουλάει» στα ΜΜΕ και δεν το ακούς συχνά. Αλλά είναι από τα βασικότερα: να ξέρεις πού μπορείς να φτιάξεις τι. Σπίτι, ξενοδοχείο, βιοτεχνία, βιομηχανία, βουστάσιο. Στην Ελλάδα δεν ξέρεις. Και δεν ξέρει κανένας! Οι δημόσιες υπηρεσίες «πλακώνονται» μεταξύ τους αν η έκταση είναι δασική ή όχι, αν έχει αρχαία ή όχι, αν αρμόδιο είναι το α ή το β υπουργείο. Και περιμένεις την άδεια, και περνάν τα χρόνια, και αλλάζουν οι υπάλληλοι και οι κυβερνήσεις, και ξανά μανά απ’ την αρχή. Μπορεί να έχεις πάρει μέχρι και Προεδρικό Διάταγμα, να έχεις κάνεις τη μισή επένδυση και μετά από 15 χρόνια το ΣτΕ να σου τη βγάλει… κατεδαφιστέα, όπως έγινε με το Πάρκο Τεχνολογίας στην Πάρνηθα. Θα ρίσκαρες την περιουσία σου σε μια χώρα που δεν ξέρει τι της γίνεται; Γιατί να το κάνει ο επενδυτής;

4. Χαμηλή φορολογία. Τα γειτονικά κράτη έχουν φόρο από 10% έως 12,5%. Μαζοχιστής είναι ο επενδυτής να έρθει να τον γδάρουν οι κρατιστές με προκαταβολές 100% και εισφορές αλληλεγγύης και τέλος επιτηδεύματος και ΕΝΦΙΑ και ΕΦΚΑ και ειδικό... καρανικόσημο για να βγουν οι μισθοί των παρατρεχάμενων; Εσύ θα ξεκινούσες να δουλεύεις σαν σκλάβος και να μη σου μένει τίποτε; Γιατί να το κάνει ο επενδυτής;

5. Τάξη και ασφάλεια. Τάξη θα πει να στέλνεις το εμπόρευμα με τρένο και να μην το μπλοκάρουν στην Ειδομένη. Να το στέλνεις με πλοίο και να μην το εμποδίζουν οι ΠΑΜΕτζήδες. Να το στέλνεις με φορτηγό και να μην πέσει στον μπλόκο των αγροτών. Να μην το αφήσουν να σαπίσει οι απεργοί τελωνειακοί, να μην κάψουν τα μηχανήματά σου οι μπαχαλάκηδες, να μη σου σπάσουν τη βιτρίνα οι Ρουβίκωνες. Εσύ θα άνοιγες μαγαζί στα Εξάρχεια; Γιατί να το κάνει ο επενδυτής που βλέπει όλη τη χώρα σαν Εξάρχεια;

6. Εξάλειψη γραφειοκρατίας. 25 χρόνια πάλεψε με τα κύματα του Δημοσίου ο καπετάν Βασίλης Κωνσταντακόπουλος για να φτιάξει το «Costa Navarino». Και πάλι καλά, όταν για μια ταβέρνα θες άπειρες ώρες στα γκισέ, στοίβες από χαρτιά που πρέπει να μαζέψεις και ένα σκασμό λεφτά σε παράβολα και γρηγορόσημα. Σε άλλα κράτη μπορείς να ξεκινήσεις επιχείρηση ηλεκτρονικά, από το κινητό σου. Εχει κάνει τάμα ο επενδυτής να ξεροσταλιάζει στην ουρά του μητρώου ή να περιμένει, με όλα έτοιμα και τα έξοδα να τρέχουν, τον έλεγχο που θα έρθει έπειτα από 10 μήνες;

7. Γρήγορη απονομή Δικαιοσύνης. Δεν χρειάζεται να έχεις παρανομήσει. Ολο και κάποιος θα βρεθεί που θα σε βάλει στο μάτι. Οικολόγος, ακτιβιστής, εκβιαστής ή απλώς στραβόξυλο. Στην Ελλάδα δεν υπάρχει προ-δικαστής, όπως στην Αγγλία, που να πει «η μήνυση δεν στέκει και μπαίνει στο αρχείο». Στέκει-δεν στέκει, θα φτάσει στο δικαστήριο. Υπολόγισε να τραβιέσαι καμιά εικοσαριά χρόνια, χώρια τα έξοδα. Λες ο επενδυτής να μην το ξέρει;

8. Τράπεζες σε λειτουργία. Ενας Βέλγος δανείζεται εύκολα με επιτόκιο 3%. Ενας Έλληνας, αν καταφέρει και δανειστεί, πληρώνει 8%. Ηδη έχει μειονέκτημα. Πώς θα το καλύψει; Πώς θα τρέξει κάποιος στον στίβο της επιχειρηματικότητας με τη σιδερένια μπάλα στα πόδια που του βάζουν τα capital controls και ένα τραπεζικό σύστημα που τα «κόκκινα» δάνεια το έχουν φέρει σε κατάσταση ζόμπι;

9. Ελευθερία στην αγορά εργασίας. Κανένας επιχειρηματίας δεν θέλει να απολύει. Αν όμως η δουλειά έχει πέσει 50% ή και 90%, μπορείς να κρατάς το ίδιο προσωπικό; Οταν η κυβέρνηση για να το παίξει φιλεργατική σού λέει «απαγορεύονται οι απολύσεις», τι θα συμβεί; Θα πνιγείς στα χρέη, θα σε τρέχουν στα δικαστήρια και τελικά και εσύ θα καταστραφείς και οι «εργαζόμενοι» δεν θα εισπράξουν μία. Απαγορεύοντας τις απολύσεις, μπλοκάρουν τις προσλήψεις! Εσύ θα άνοιγες ένα μαγαζί, αν το κράτος καθόριζε πόσους εργαζομένους πρέπει να πληρώνεις, έχεις-δεν έχεις έσοδα; Γιατί να το κάνει ο επενδυτής;

10. Διευκόλυνση της καινοτομίας. Καινοτομία είναι να κάνεις κάτι που δεν έχει γίνει μέχρι τώρα ή να το κάνεις με τρόπο που δεν έχει γίνει μέχρι τώρα. Στην Ελλάδα κάθε επάγγελμα πρέπει να έχει ΚΑΔ με περιγραφές που έχουν γραφτεί εδώ και 20 χρόνια. Κάθε καινοτομία είναι παράνομη. Δεν ξέρουν ούτε πού να την κατατάξουν. Ασε που θα ξεσηκωθούν οι ταξιτζήδες γιατί το Uber τούς τρώει πελατεία και οι ξενοδόχοι γιατί το Airbnb τούς κόβει διανυκτερεύσεις. Τα σοβαρά κράτη λειτουργούν με τον κανόνα: πέντε πράγματα απαγορεύονται, όλα τα άλλα επιτρέπονται. Η Ελλάδα με τον ανάποδο: πέντε πράγματα επιτρέπονται, όλα τα άλλα απαγορεύονται. Πάει έτσι μπροστά καμιά οικονομία;

Θα βγούμε λοιπόν από το μνημόνιο εάν εφαρμόσουμε τα παραπάνω. Για κάποια θα χρειαστούμε κάνα δυο χρόνια, για κάποια άλλα 6 μήνες και άλλα θα μπορούσαν να εφαρμοστούν χτες. Αν τα είχαμε κάνει το 2009, σήμερα θα πετούσαμε, όπως η Ιρλανδία. Οσο αργούμε, τόσο χειρότερα. Αλλά πρέπει να τα κάνουμε με τη σωστή σειρά. Ποτέ ανάποδα.

Προέδρος του κόμματος Δημιουργία Ξανά! και περιφερειακός συμβούλος Αττικής