EFES και BEYAZ FIRTINA Ασκήσεις-πρόβα εισβολής

Αρματαγωγά και οχηματαγωγά αποβιβάζουν άρματα και πεζοναύτες στην ακτή, προσομοιώνοντας ενέργεια κατά ελληνικού νησιού.

Για αρκετά χρόνια η αναθεωρητική πολιτική της Άγκυρας έναντι της χώρας μας καλυπτόταν πίσω από ασκήσεις, μέσω των οποίων οι Τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις εφάρμοζαν επιχειρησιακά σχέδια κατάληψης νήσου στο Θέατρο Επιχειρήσεων Αιγαίου. Όταν την σκυτάλη της ηγεσίας παρέλαβαν οι «φιλειρηνικοί» Ισλαμιστές το 2002 τίποτε δεν μεταβλήθηκε από την συγκεκριμένη «εκπαιδευτική δραστηριότητα». Μετά από παρέλευση δέκα ετών και αφού οι Νέο-οθωμανοί του Ερντογάν επικράτησαν επί των στρατιωτικών, είμαστε πλέον σε θέση να επιβεβαιώσουμε ότι καταγράφεται κλιμάκωση εμπλοκής ειδικών μονάδων και διακλαδικών σχηματισμών, καθώς και αναβάθμιση των επιμέρους επιχειρησιακών σεναρίων, στα οποία ασκούνται οι τουρκικές δυνάμεις, στοχοποιώντας ένα ή περισσότερα νησιά της ελληνικής επικράτειας. Επιτομή και κορωνίδα της επιθετικής τουρκικής στρατηγικής αποτελεί η διακλαδική άσκηση EFES, η οποία ολοκληρώνεται με την αποβατική επιχείρηση της ταξιαρχίας πεζοναυτών. Η συγκεκριμένη άσκηση πραγματοποιείται με τη διεξαγωγή διακλαδικών επιχειρήσεων δίνοντας μεγάλη έμφαση τον νυκτερινό αγώνα και σχεδιάζεται από τους επιτελείς του EMOGK (Ege Musterek Ozel Gorev Kuvveti, Στρατηγείο της Διακλαδικής Δύναμης Αιγαίου Ειδικής Αποστολής). Παράλληλα με την EFES υλοποιούνται οι ασκήσεις Beyaz Firtina και Deniz Kurdu, οι οποίες δημιουργούν συνθήκες τανάλιας εγκλωβίζοντας νησιωτικά συμπλέγματα και «ζωτικούς» θαλάσσιους χώρους. Ουσιαστικά πρόκειται για στρατηγικά εσκεμμένες ενέργειες, που λειτουργούν ως καθαρές πρόβες εκτέλεσης επιθετικών (αποβατικών, αεραποβατικών, ειδικών) επιχειρήσεων σε βάρος της εθνικής κυριαρχίας στο λίκνο του Ελληνισμού, το Αιγαίον Πέλαγος.

Η ιστορία μας βρίθει από αρχαιοτάτων χρόνων από παραδείγματα στα οποία ένας καλά προετοιμασμένος διεκδικητής της ηγεμονίας στον χώρο του Αιγαίου, εκμεταλλεύεται την αδράνεια ή τα εσωτερικά προβλήματα του αντιπάλου του και προωθεί με δυναμικές ενέργειες τα συμφέροντά του. Κοινός παρανομαστής όλων των ιστορικών γεγονότων είτε μελετούμε επιχειρήσεις με τριήρεις και μεταφορά στρατευμάτων στον Πελοποννησιακό Πόλεμο με τις τότε εφαρμογές αποβατικών μεθόδων, ή βρισκόμαστε στον δικτυοκεντρικό περιβάλλον του 21ο αιώνα, είναι η χρήση θαλάσσιων κυρίως μέσων για την μεταφορά και αποβίβαση υλικού, όπλων και ανδρών εκτελώντας βίαιη έφοδο. Οι Τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις έχουν παράδοση από την περίοδο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στην σχεδίαση και διεξαγωγή αμφιβίων επιχειρήσεων με στόχο την κατάληψη νησιών. Ωστόσο στην σύγχρονη εποχή διαθέτουν περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη ιστορική περίοδο, έναν πρωτοφανή όγκο πυρός, καθώς και μια μεγάλη γκάμα μέσων θαλάσσιων και εναέριων για να φέρουν σε πέρας μια τόσο φιλόδοξη ενέργεια, όπως είναι η απόβαση στην εχθρική ακτή. Ο διασυρμός που υπέστησαν οι σχεδιαστές της αποβατικής επιχείρησης Αττίλας Ι τον Ιούλιο του 1974 στην Κύπρο στοιχειώνει ακόμη και σήμερα τους Τούρκους επιτελείς, καθώς η επιτυχία στηρίχθηκε στην απαράδεκτη αδράνεια του αντιπάλου και όχι σε κάποιον ευφυή επιχειρησιακό σχεδιασμό.

Ωστόσο από τότε παρήλθαν τέσσερις σχεδόν δεκαετίες, ενώ κατεγράφησαν πολλές μεταβολές σε επίπεδο σκέψης αλλά και διαθέσιμων μέσων. Από το 1964 η Άγκυρα σχεδιάζει και παράλληλα προϊδεάζει την ελληνική και την παγκόσμια κοινή γνώμη για τις βλέψεις της στον νησιωτικό χώρο του Αιγαίου. Η άνοδος στην εξουσία του κόμματος ΑΚΡ συνοδεύτηκε με μια σταδιακή ανάπτυξη των δυνατοτήτων της τουρκικής αμυντικής βιομηχανίας, η οποία σήμερα μπορεί και παράγει για τη Διοίκηση Ναυτικών Δυνάμεων όλα όσα χρειάζονται για την συγκρότηση μιας ισχυρής καλά εξοπλισμένης και εφοδιασμένης με σύγχρονα μέσα και οπλικά συστήματα αποβατικής δύναμης. Μένοντας εστιασμένοι στον μεγάλο στόχο, την κατάληψη του Αιγαίου – όποτε η γεωπολιτική συγκυρία τους ευνοούσε – μέσω μιας στρατηγικής που στόχευε στον έλεγχο της τμηματικής απόσπασης εδαφών μετά από στρατιωτικές ενέργειες, οι Τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις αναβάθμιζαν και εκσυγχρόνιζαν το αποβατικό τους δυναμικό, ενώ παράλληλα εξέλισσαν και βελτίωναν τα επιχειρησιακά τους σχέδια. Παλαιότερα η απειλή στρεφόταν κατά ενός νησιού, ενώ σήμερα όπως αποδεικνύεται από τον απλό υπολογισμό των μέσων και των διαθέσιμων δυνάμεων, της οργανωτικής δομής του «Αποβατικού Στρατηγείου» του EMOGK με έδρα την Σμύρνη, οι στόχοι φαίνονται να ξεκαθαρίζουν και σε αυτούς περιλαμβάνονται δύο μεγάλα νησιά καθώς και δύο μικρότερα. Η συχνή άσκηση, η μεθοδικότητα και η εμμονή στην εκτέλεση αποβατικών σεναρίων, επέφεραν επίσης την μετεξέλιξη των κάποτε «αστείων» αποβατικών ασκήσεων της ταξιαρχίας πεζοναυτών, σε μια καλά οργανωμένη διαδικασία η οποία πλέον έχει αποκτήσει και όνομα: Efes, δηλαδή Έφεσος! 

Το εκσυγχρονισμένο αποβατικό «Osman Gazi» (NL125).

EFES 2012 έμφαση στον νυκτερινό αγώνα και στις διακλαδικές αποβατικές επιχειρήσεις. Αν ρωτηθεί ένας επιτελής και στις δύο πλευρές του Αιγαίου, για το ποια είναι η μεγαλύτερη άσκηση με πραγματικά πυρά, που διεξάγεται με σκοπό τη δοκιμή σχεδίων που αφορούν την διεξαγωγή επιχειρήσεων για την κατάληψη νήσου, θα απαντήσει αμέσως ότι πρόκειται για την τουρκική άσκηση EFES. Φέτος η μεγάλη αυτή στρατιωτική attraction (καθώς περιλαμβάνει και VIP Day) εξελίχθηκε από τις 12 έως τις 24 Μαΐου στην ευρύτερη περιοχή του Κόλπου της Σμύρνης. Κατά τη διάρκεια της τελικής φάσης όπου εκτελείται μια εντυπωσιακή σε μέγεθος αποβατική ενέργεια, συνήθως επιλέγεται η περιοχή του κόλπου Σίγκατσικ (σ.σ. κοντά στην αρχαία ιωνική πόλη Τεώς) - ακρωτήριο Ντογκάνμπεϋ. Η EFES συνδέεται άρρηκτα με το EMOGK το διακλαδικό στρατηγείο της 4ης Στρατιάς, του οποίου κύρια αποστολή είναι η οργάνωση και εκτέλεση αποβατικής ενέργειας με πλοία και αεροσκάφη κατά των νησιών που βρίσκονται υπό ελληνική κυριαρχία. Η συγκεκριμένη εκπαιδευτική δραστηριότητα έχει τόσο προφανείς στοχεύσεις – καθώς όπως όλοι γνωρίζουμε κύρια απειλή κατά της ακεραιότητας της Τουρκίας δεν προέρχεται από δυτικά, αλλά από την περιοχή του Κουρδιστάν – ώστε να προκαλεί αυθόρμητα μειδίαμα κάθε αναφορά περί του αντιθέτου. Υπό αυτό το πρίσμα άλλωστε εκσυγχρονίζεται με ταχύτατους ρυθμούς και με υψηλότατες προτεραιότητες από πλευράς ανάληψης έργου και χρηματοδοτήσεις, ο αποβατικός στόλος της Διοίκησης Ναυτικών Δυνάμεων, στον οποίο ήδη έχουν προστεθεί τα πρώτα τρία ταχέα αρματαγωγά LCT ανοικτού τύπου και αναμένεται να ενταχθούν εντός του έτους και τα υπόλοιπα πέντε του σχετικού προγράμματος. Σημειώνουμε ότι έχει ανατεθεί η ναυπήγηση των δύο νέων μεγάλων αρματαγωγών LST και εκκρεμεί η κατακύρωση για το πρόγραμμα ενός πλοίου αμφιβίων επιχειρήσεων. Στην φετινή EFES 2012 μετείχε σύμφωνα με πληροφορίες και τουλάχιστον δύο από τα νέο-παραληφθέντα LCT (C-151, C-152).

Η EFES παρουσιάζει μια ενδιαφέρουσα ιστορική εξέλιξη. Μέχρι το 2003 πραγματοποιείτο σε ετήσια βάση. Για τρία συνεχή χρόνια αναβλήθηκε (2004, 2005, 2006) παρότι είχε ανακοινωθεί ότι θα πραγματοποιείτο κανονικά τον Μάιο του 2005. Πληροφορίες που δεν μπορούν ακόμη να διασταυρωθούν κάνουν λόγο για μέτρα προφύλαξης που έλαβε η κυβέρνηση Ερντογάν έναντι των στρατιωτικών, καθώς όπως αποδείχθηκε με τις πρόσφατες δίκες των αξιωματικών που συνελήφθησαν για συμμετοχή σε πραξικόπημα, σχεδίαζαν επίθεση στο πλαίσιο άσκησης. Το 2007, έτος που σηματοδοτεί μια ποιοτική μεταβολή στην τουρκική επιθετικότητα, η EFES διεξήχθη με ένα προκλητικό σενάριο, στο οποίο αποτυπώθηκε με έναν εξαιρετικά αποκαλυπτικό-συμβολικό τρόπο μια κλιμακούμενη ελληνοτουρκική κρίση, που θα οδηγούσε σε θερμά επεισόδιο και κορυφωνόταν με πόλεμο. Τα «περίεργα» με την EFES όμως συνεχίστηκαν και στα επόμενα χρόνια, κατά τα οποία μπορεί μεν να σταθεροποιήθηκε ο χρόνος διεξαγωγής της – σε ετήσια βάση – αλλά με αλλαγές στον χρόνο διάρκειας. Έτσι το 2008 πραγματοποιήθηκε από τις 28 Μαϊου έως τις 10 Ιουνίου και για 13 ημέρες. Το επόμενο έτος ο χρόνος διεξαγωγής της αυξήθηκε στις 20 ημέρες (06 Ιουνίου – 26 Μαίου), το 2010 μειώθηκε στις 17 ημέρες (10 έως 26 Μαΐου) ενώ το 2011 μειώθηκε εκ νέου στις 15 ημέρες (09 έως 23 Μαΐου). Υπενθυμίζουμε ότι λόγω των εξελίξεων στο εσωτερικό της χώρας η άσκηση διεκόπη αιφνιδίως και νωρίτερα από την προγραμματισμένη ημερομηνία (29 Μαϊου 2011). Σύμφωνα με ανακοίνωση που εξέδωσε το Αρχηγείο Ενόπλων Δυνάμεων Τ/ΓΕΕΘΑ δεν πραγματοποιήθηκε επίσης η επίδειξη κατά την τελική φάση προς την πολιτικοστρατιωτική ηγεσία. Πολλά τα μυστήρια της «Εφέσου» όπως αποκαλύπτουν οι εξελίξεις αλλά όσον αφορά τον κεντρικό σχεδιασμό της άσκησης δεν έχει μετακινηθεί απολύτως τίποτε.

Την τελική φάση της άσκησης με την επίδειξη αποβατικών και άλλων μέσων παρακολούθησαν ο αρχηγός Ενόπλων Δυνάμεων στρατηγός Νετζέτ Οζέλ, ο διοικητής των Χερσαίων Δυνάμεων στρατηγός Χαϊρί Κιβρίκογλου, ο διοικητής των Ναυτικών Δυνάμεων ναύαρχος Μουράτ Μπιλγκέλ, ο διοικητής των Αεροπορικών Δυνάμεων πτέραρχος Μεχμέτ Ερτέν, ο διοικητής της Στρατοχωροφυλακής στρατηγός Μπεκίρ Καλιοντσού, μαζί με τους διοικητές των τεσσάρων στρατιών. Για δεύτερη συνεχή χρονιά δεν παρακολούθησε την τελική φάση της άσκησης πολιτικός, δεν παρέστη καν ο υπουργός Εθνικής Άμυνας, μήνυμα του οποίου διαβιβάστηκε μέσω τηλεβόα ελικοπτέρου! Επίσης δεν επιτράπηκε η είσοδος σε εκπροσώπους των ΜΜΕ, μια πρακτική που δεν τηρήθηκε το 2010 όταν εκπρόσωποι των τουρκικών ΜΜΕ παρακολούθησαν από κοντά τη νυκτερινή τελική φάση της άσκησης. Η άσκηση EFES 2012 αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της τουρκικής διακλαδικής εκπαίδευσης που έχει σχέση με την εφαρμογή επιχειρησιακών δογμάτων και σχεδίων με τελικό στόχο την εκτέλεση επιτυχούς απόβασης κατά ελληνικών νησιών με αιχμή του δόρατος την ταξιαρχία πεζοναυτών. Πριν όμως αναφερθούμε στα βασικά της σημεία είναι σκόπιμο να παρουσιάσουμε την τουρκική άποψη για τις αρχές πολέμου, επί των κατευθυντήριων γραμμών των οποίων, στηρίζεται το σενάριο της άσκησης.

Σύμφωνα με τις αρχές πολέμου, όπως αυτές περιγράφονται στο Εγχειρίδιο του Τουρκικού Γενικού Επιτελείου MT 145-1 (σ.σ. τα στοιχεία προέρχονται από το βιβλίο του Χρ. Μηνάγια «Η Γεωπολιτική Στρατηγική και η Στρατιωτική Ισχύς της Τουρκίας» Εκδόσεις Τουρίκη) και αφορούν την εκτέλεση διακλαδικών επιχειρήσεων, παρατηρούμε ότι στο κεφάλαιο που αναφέρεται στις Αρχές Επιχειρήσεων σημειώνεται μεταξύ άλλων:

Α) Επίθεση: «Η επιθετική πρωτοβουλία είναι αυτή που θα δώσει στον εκάστοτε διοικητή την πρωτοβουλία να επιλέξει το πεδίο μάχης και τον χρόνο της επιχείρησης. Αυτό αποτελεί ένα μεγάλο πλεονέκτημα προκειμένου να επιβάλουμε στον εχθρό τη θέλησή μας και να επωφεληθούμε από την εξέλιξη των καταστάσεων».

Β) Κέντρο Βάρους: «Προκειμένου μια επιχείρηση να φθάσει στον σκοπό της θα πρέπει να εξασφαλιστεί η επιβολή της θέλησής μας επί του αντιπάλου. Πρέπει σε σύντομο χρονικό διάστημα να περιοριστεί η δυνατότητα αντίδρασης του εχθρού και να αφαιρεθεί από αυτόν η πρωτοβουλία των κινήσεων. Αυτό θα επιτευχθεί με την ταυτόχρονη προσβολή στόχου, ή στόχων φέρνοντας τις εχθρικές δυνάμεις σε αδιέξοδο».

Γ) Έφοδος: «.. Με τα υπάρχοντα μέσα προειδοποίησης στρατηγικού επιπέδου είναι δύσκολο να αποκρυφτεί μια ευρείας κλίμακας επιχείρηση. Σε τακτικό επίπεδο όμως η έφοδος επιφέρει θετικά αποτελέσματα. Τούτο επιτυγχάνεται με την ταχύτητα, την ευκινησία, τη μυστικότητα, την χρησιμοποίηση μη αναμενόμενων δυνάμεων και οπλικών συστημάτων, την αποτελεσματική πληροφόρηση, τις αλλαγές στην τακτική του πολέμου και τις επιχειρήσεις παραπλάνησης. Για την έφοδο είναι αναγκαίο ο εχθρός να μείνει χωρίς πληροφορίες και για την όποια αντίδραση του να έχει ετεροχρονισμένες πληροφορίες».

Από την παράθεση των παραπάνω καθίσταται σαφές ότι η άσκηση EFES όπως σχεδιάζεται και εκτελείται, ενεργεί σύμφωνα με τις προϋποθέσεις εφαρμογής των συγκεκριμένων, προσαρμοσμένες κατάλληλα στο νησιωτικό περιβάλλον. Στο πλαίσιο της δημοσιογραφικής έρευνας που πραγματοποιήσαμε και τηρώντας το απόρρητο κάποιων συγκεκριμένων και ακατάλληλων για το ευρύ κοινό ειδικευμένων πληροφοριών, διαπιστώσαμε ότι η ελληνική πλευρά γνωρίζει άριστα πολλά από τα δεδομένα της EFES που αφορούν τον παράγοντα αποβατική έφοδο.

Στο επιχειρησιακό κομμάτι της άσκησης διαπιστώθηκε ότι δεν υπήρξε διαφοροποίηση στα είδη των αποστολών, όπως και στα σενάρια των ασκήσεων σε σχέση με αυτά που «παίχτηκαν» τις προηγούμενες χρονιές. Η φετινή EFES 2012 δεν διακόπηκε κατά τη διάρκεια εορτασμού της εθνικής επετείου της 19ης Μαΐου, ημέρα κατά την οποία μάλιστα εκτελέστηκε και αποβατική ενέργεια. Όμως πέραν αυτών το «κεντρί» της άσκησης ήταν ότι το σύνολο σχεδόν των αντικειμένων και των σεναρίων εκτελέστηκαν κατά τη διάρκεια της νύκτας. Αναφορικά με τις συμμετέχουσες δυνάμεις οι πληροφορίες αναφέρουν ότι γενικά έλαβαν μέρος μονάδες του Αρχηγείου Ενόπλων Δυνάμεων, μονάδες διοικητικής μέριμνας, επιχειρησιακές μονάδες της Διοίκησης Χερσαίων Δυνάμεων, ναυτικές μονάδες επιφανείας και υποβρύχια, άνδρες της SAS, αμφίβιες μονάδες, μαχητικά αεροσκάφη, ομάδες ειδικών δυνάμεων της Διοίκησης Ειδικών Δυνάμεων και τέλος σκάφη της Διοίκησης Ασφάλειας Ακτών. Οι επιτελείς της EFES 2012 δοκίμασαν διάφορους τύπους επιχειρήσεων σε συνδυασμό με εκτέλεση πραγματικών πυρών από σκάφη του TDK, ελικόπτερα του Στρατού και μαχητικά της THK, βολές πυροβόλων και αρμάτων, βολές αντιαρματικών, πυρά όλμων και ελαφρών όπλων διαφόρων διαμετρημάτων. Ειδικότερα στην άσκηση μετείχαν το EMOGK (Στρατηγείο της Διακλαδικής Δύναμης Αιγαίου Ειδικής Αποστολής) μαζί με τα στρατηγεία της 1ης, της 11ης και της 19ης Μηχανοποιημένης Ταξιαρχίας Πεζικού. Πρέπει να σημειώσουμε ότι η 1η Μηχανοποιημένη Ταξιαρχία μεταστάθμευσε πρόσφατα από τον Σαγγάριο στην Μαγνησία αντικαθιστώντας την εκεί ευρισκόμενη 1η Ταξιαρχία Εκπαίδευσης Πεζικού. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι η 4η Στρατιά και το EMOGK διαθέτουν πλέον τρεις πλήρως επιχειρησιακά αξιοποιήσιμους σχηματισμούς. Εκτός αυτών μετείχαν το στρατηγείο της 57ης Ταξιαρχίας Πυροβολικού, τέσσερα τακτικά συγκροτήματα μηχανοκίνητων ταγμάτων πεζικού, μία επιλαρχία αρμάτων, τέσσερις μοίρες πυροβολικού και τρία τάγματα καταδρομέων από την 1η και τη 2η Ταξιαρχία Καταδρομών. Οι δύο αυτές ταξιαρχίες καταδρομών υπάγονται στο 4ο Σώμα Στρατού με έδρα την Άγκυρα, διαθέτουν δε σημαντική πολεμική εμπειρία καθώς μετέχουν στις επιχειρήσεις κατά του ΡΚΚ. Στον τομέα των εναέριων μέσων χρησιμοποιήθηκαν τουλάχιστον 30 μεταφορικά ελικόπτερα και 4 επιθετικά Cobra.

Στολίσκος αποβατικών προσεγγίζει την ακτή απόβασης ενώ υπερίπτανται μεταφορικά ελικόπτερα Blackhawk και Cougar τα οποία μεταφέρουν όλμους και πυροβόλα.

Το Τουρκικό Ναυτικό (TDK) έβαλε τα «δυνατά του» καθώς εκτός από την ταξιαρχία πεζοναυτών, η οποία υπάγεται στη Διοίκηση Νότιας Θαλάσσιας Περιοχής μέσω της Διοίκησης Αποβατικών Πλοίων, μετείχαν πολεμικά πλοία από τις διοικήσεις του Αρχηγείου Στόλου, της Βόρειας και της Νότιας Θαλάσσιας Περιοχής και συγκεκριμένα μια φρεγάτα, τρεις κορβέτες, τέσσερις ΤΠΚ, δύο υποβρύχια, δύο αρματαγωγά, 23 αποβατικά, δύο ναρκοθηρευτικά, τρία ναρκαλιευτικά, δύο περιπολικά και άλλα βοηθητικά σκάφη. Η Τουρκική Αεροπορία (THK) διέθεσε μαχητικά F-16 από τις Αεροπορικές Βάσεις της Μπαντίρμα, του Μπαλίκεσίρ και του Ακιντσί, F-4 2020 και RF-4 από το Εσκί Σεχίρ και ΑΦΝΣ CN-235 και μεταφορικά C-160 από την Αεροπορική Βάση Μεντερές. Ο όγκος των δυνάμεων που συγκεντρώθηκαν χρησιμοποιήθηκε και για πολιτικούς λόγους, καθώς η Άγκυρα χειρίζεται τις Ένοπλες Δυνάμεις της ως εργαλείο άσκησης εξωτερικής πολιτικής. Με αυτόν τον τρόπο η Τουρκία συνέχισε να προβάλει τις δυνατότητές της να πραγματοποιεί μεγάλης κλίμακας αεροναυτικές, αλλά κυρίως αποβατικές επιχειρήσεις, στο πλαίσιο του ηγεμονικού ρόλου που επιδιώκει στην περιοχή. Ο βασικός στόχος όπως αποδείχθηκε από την άσκηση παραμένει και εστιάζεται στην προώθηση μέσω των συγκεκριμένων εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων των αμφισβητήσεων στις περιοχές εθνικού ενδιαφέροντος (νότια της Ρόδου, του Καστελόριζου και νοτιοδυτικά της Πάφου), όπου έχουν καθορισθεί οι νέες περιοχές ερευνών υδρογονανθράκων από την τουρκική πλευρά. Σε επιχειρησιακό επίπεδο η άσκηση πραγματοποιήθηκε προκειμένου να γίνει ο απαιτούμενος έλεγχος και η δοκιμή των σχεδίων για το συντονισμό των διακλαδικών δυνάμεων κατά τη διεξαγωγή των επιχειρήσεων για κατάληψη κυρίας, ενδιάμεσης νήσου ή μικρονήσου στο βόρειο - κεντρικό Αιγαίο και στα Δωδεκάνησα. Το EMOGK ασκήθηκε στην βελτίωση της συνεργασίας μεταξύ των υφιστάμενων στρατηγείων και των μονάδων που τέθηκαν υπό τη διοίκησή του, στη διεξαγωγή διακλαδικών επιχειρήσεων. Παράλληλα πραγματοποιήθηκε ο έλεγχος των αρχών συνεργασίας μεταξύ των συνεργαζόμενων κλάδων, καθώς απαιτείται η άριστη και σε υψηλό επίπεδο συνεργασία προκειμένου να επιτύχει μια αποβατική επιχείρηση. Η άσκηση αποτέλεσε μια καλή ευκαιρία για να δοκιμαστούν τα συστήματα διοίκησης και ελέγχου, τα οποία σημειωτέον «τουρκοποιούνται» στο πλαίσιο της εθνικής στρατηγικής.

Το πιο ενδιαφέρον στοιχείο της EFES 2012 ήταν όπως αναφέραμε οι νυκτερινές επιχειρήσεις, οι οποίες υπάγονται στα ειδικά αντικείμενα. Το προσωπικό της ταξιαρχίας πεζοναυτών επιβιβάστηκε στα αποβατικά σκάφη μαζί με τα άρματα Μ60 της οργανικής επιλαρχίας και πραγματοποίησε αποβάσεις κατά τη νύκτα σε αιγιαλούς, οι οποίοι προηγουμένως αναγνωρίστηκαν από τους άνδρες της SAS και της SAT. Οι ομάδες αυτές των βατραχανθρώπων προπαρασκεύασαν την ακτή απόβασης, εξουδετερώνοντας τους αμυντικούς μηχανισμούς και τυχόν άλλα εμπόδια που αναγνώρισαν. Οι άνδρες των ειδικών δυνάμεων ανέλαβαν το έργο της εκκαθάρισης και επισήμανσης των πιο σημαντικών εμποδίων προλειαίνοντας το έδαφος για τα αποβατικά και εκμηδενίζοντας τον κίνδυνο πρόκλησης απωλειών. Ειδικά τμήματα αλεξιπτωτιστών πραγματοποίησαν νυκτερινό άλμα στην περιοχή απόβασης, προσομοιώνοντας όσο το δυνατόν ρεαλιστικότερα τις πραγματικές συνθήκες εντός των οποίων θα κληθούν να δράσουν. Όταν δόθηκε το πράσινο φως τότε ξεκίνησε η προσέγγιση των αποβατικών ακάτων που μετέφεραν άνδρες, άρματα, πυροβόλα και άλλα οχήματα. Ελαστικοί λέμβοι αποβίβασαν σε επιλεγμένα σημεία άνδρες των ειδικών δυνάμεων, οι οποίοι διείσδυσαν στο εσωτερικό του νησιού για να αιφνιδιάσουν την φρουρά και να διασπάσουν τις άμυνας. Ο γεωγραφικός χώρος διεξαγωγής της άσκησης είναι ταυτόσημος από πλευράς εδάφους με τα παραπλήσια ελληνικά νησιά. Ειδικές μονάδες αμφιβίων καταδρομέων πραγματοποίησαν νυκτερινές αποβάσεις με φουσκωτά σκάφη, καλυπτόμενοι υπό το φως της νύκτας, εκμεταλλεύοντας το στοιχείο της επιλογής – από τον επιτιθέμενο – του τόπου και του χρόνου. Σύμφωνα με τα σενάρια εκτελέστηκαν τόσο νυκτερινές όπως και ημερήσιες αποβατικές ενέργειες με ταυτόχρονη αεροκίνητη ενέργεια με μεταφορικά ελικόπτερα και αεραποβατικές επιχειρήσεις με ρίψη αλεξιπτωτιστών.

Εκείνο που δεν πρέπει να διαφύγει της προσοχής και έχει παρουσιαστεί ακροθιγώς από τον γράφοντα σε παλαιότερο τεύχος του περιοδικού ΣΙΓ, αφορά την διενέργεια εκτεταμένης προπαρασκευή πυροβολικού, με προσβολή της ακτής με πυρά πυροβόλων, πολλαπλών εκτοξευτών πυροβολικού (ΠΕΠ), εκτός από τα «συνήθη» πυρά που προέρχονται από πλοία, αεροσκάφη και τα επιθετικά ελικόπτερα. Αυτοκινούμενα οβιδοβόλα Firtina και ρυμουλκούμενα Panter των 155 χλστ, μαζί με συστοιχίες Toros έστειλαν το φονικό τους ατσάλι προσβάλλοντας μαζικά τις θέσεις που είχαν σημανθεί ως σημεία άμυνας. Η καταστροφή τους υπενθύμισε στους Έλληνες επιτελείς που ήδη αξιοποιούν σχετικές αναφορές ότι μεγάλο μέρος των νησιών που βρίσκονται κοντά στις ακτές βρίσκεται εντός του φονικού πυρός των μονάδων της 57ης Ταξιαρχίας Πυροβολικού, χωρίς να συνυπολογίσουμε ότι την ώρα Χ θα λάβουν μέρος και συστήματα Kasirga όπως και οι Yildirim. Η προσβολή και καταστροφή των χερσαίων στόχων κατέστη εφικτή μέσω του συντονισμού πυρών υποστηρίξεως από τα πυροβόλα και τους ΠΕΠ του Στρατού, τα πυροβόλα των σκαφών του Ναυτικού και τις ρίψεις βομβών, ρουκετών και πυρομαχικών ακριβείας της Αεροπορίας και των μετεχόντων επιθετικών ελικοπτέρων. Οι μονάδες που μετείχαν ασκήθηκαν και σε επιχειρήσεις ηλεκτρονικού πολέμου με σκοπό την πρόκληση σύγχυσης στον αντίπαλο και τύφλωσης των αισθητήρων του. Ελικόπτερα πραγματοποίησαν αποστολές CSAR για την απομάκρυνση από την εχθρική περιοχή χειριστών που είχαν καταρριφθεί. Τέλος μεταγωγικά αεροσκάφη πραγματοποίησαν ρίψεις εφοδίων δίνοντας το φιλί της ζωής σε όσα τμήματα είχαν διεισδύσει εντός της εχθρικής αμυντικής ζώνης, καταδεικνύοντας την ανάγκη ισχυρής και άμεσης υποστήριξης της δύναμης εισβολής κατά τα πρώτα στάδια της απόβασης.

Τι δήλωσε ο Αρχηγός Ενόπλων Δυνάμεων της Τουρκίας. Μετά το πέρα της άσκησης EFES 2012 ο Αρχηγός Ενόπλων Δυνάμεων στρατηγός Νετζέτ Οζέλ μιλώντας προς τα ΜΜΕ και τους εκπροσώπους τους είπε: «Η άσκηση πραγματοποιήθηκε με επιτυχία με τη συμμετοχή μονάδων από τις Διοικήσεις Χερσαίων, Ναυτικών και Αεροπορικών Δυνάμεων, της Στρατοχωροφυλακής, της Διοίκησης Ασφαλείας Ακτών και της Διοίκησης Ειδικών Δυνάμεων, κάνοντας χρήση του υπάρχοντος σύγχρονου υλικού, του οπλισμού και των μέσων σε συνθήκες ημέρας και νύχτας. Η EFES 2012 αποτελεί μία άσκηση από τις μεγαλύτερες παγκοσμίως του είδους της, με βάση τον αριθμό του συμμετέχοντος προσωπικού αλλά και την ποικιλία των όπλων, των οχημάτων και των οπλικών συστημάτων. Φάνηκε από την άσκηση ότι οι Τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις διατηρούν την ετοιμότητα να εκτελέσουν το καθήκον τους ως ένα σώμα υπό τις υπηρεσίες και διαταγές του «ανώτερου τουρκικού έθνους» (σ.σ. ενδιαφέρουσα παρατήρηση περί φυλετικής ανωτερότητας!). Όπως και στο παρελθόν έτσι και τώρα οι Τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις πράττουν το εθνικό και διεθνές καθήκον που τους ανατίθεται στην ξηρά, τη θάλασσα και τον αέρα. Οι Τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις εκτελούν τα καθήκοντα τους σε επιχειρήσεις με προσωπικό που ξεπερνάει τις 4.000 υπό τον ΟΗΕ και το NATO σε διάφορες περιοχές στα Βαλκάνια, τη Μέση Ανατολή, τη Βόρεια Αφρική και το Αφγανιστάν, τονίζοντας ότι θα συνεχίσουν να πράττουν, συμβάλλοντας στην παγκόσμια ειρήνη. Η Τουρκία βρίσκεται σε μία περιοχή όπου λαμβάνουν χώρα συγκρούσεις λόγω τρομοκρατίας, εθνικών και δογματικών διαφορών, καθώς και σε μια περιοχή πλησίον των ενεργειακών πηγών, όπου αντιμετωπίζει καταστάσεις και απειλές υψηλού ρίσκου με κίνδυνο να μετατραπούν σε συγκρούσεις. Είναι ένας περιφερειακός παράγοντας, ο οποίος ενεργεί για την εξασφάλιση της ασφάλειας και την αύξηση της ευημερίας, αποτελώντας σκληρή αλλά ταυτόχρονα και «μαλακή» ισχύ. Σε μία περίοδο όπου η εθνική ασφάλεια είναι περισσότερο εξαρτώμενη από τις παγκόσμιες και περιφερειακές συνθήκες, οι Τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις προκειμένου να εκτελέσουν τα εθνικά και διεθνή καθήκοντα τους, εκπαιδεύονται κατά την περίοδο της ειρήνης ώστε να εκτελέσουν την αποστολή τους με τα υψηλότερα πρότυπα, έχοντας προσωπικό με υψηλή πειθαρχία, ηθικό και κίνητρο, εξοπλισμένο με το πιο σύγχρονο υλικό προκειμένου να αντιμετωπίσουν τις ασύμμετρες και συμβατικές απειλές σε κάθε περιβάλλον με υψηλή επιχειρησιακή ετοιμότητα. Σήμερα βιώσαμε την ευτυχία αυτής της πραγματοποίησης. Η EFES 2012 έφερε όλα τα χαρακτηριστικά της διακλαδικής άσκησης, με αμφίβιες και αεροπορικές επιχειρήσεις με υποστήριξη πυρός με χρήση ελιγμών σε συνθήκες ημέρας και νύχτας με πλήρη επιτυχία. Η άσκηση αυτή πραγματοποιήθηκε ειδικά σε νυχτερινές συνθήκες, με λεπτομερή σχεδίαση και με μακρόπνοη διακλαδική εκπαίδευση. Αυτή είχε τα χαρακτηριστικά της νίκης ενός στρατού ο οποίος έχει τη δυνατότητα και την ικανότητα να εκτελεί επιχειρήσεις τη νύχτα. Θα πρέπει να τονίσω με υπερηφάνεια ότι από απόψεως δυνατότητας εκτέλεσης νυχτερινών επιχειρήσεων, οι Τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις συνιστούν μια από τις καλύτερες σε παγκόσμιο επίπεδο.

Επίλογος: Από την άσκηση έλλειπε ο … αντίπαλος. Ωστόσο οι Τούρκοι επιτελείς εργάσθηκαν με μεθοδικότητα και επειδή οφείλουμε να έχουμε πάντα στο νου μας τη ρήση του Ιφικράτη, ότι δεν είναι καλή στρατηγική να λες ότι αυτό δεν το περίμενα, η άσκηση EFES αποτελεί φορέα πρόκλησης απρόοπτων καταστάσεων. Τακτικοί αιφνιδιασμοί, νεωτερισμοί και ανάληψη ρίσκου αποδεικνύουν ότι με τα χρόνια και την επίμονη εκπαίδευση οι τουρκικές δυνάμεις έχουν αποκτήσει έναν υψηλό βαθμό εξοικείωσης με τις αποβατικές και τις αεραποβατικές επιχειρήσεις, που αν μη τι άλλο δεν επιτρέπει τον όποιας μορφής εφησυχασμό. Καθώς οι Έλληνες αξιωματικοί αναλύουν τα επιμέρους σενάρια και συγκρίνουν την απόδοση των συστημάτων που χρησιμοποιήθηκαν όπως και του προσωπικού, με τις παλαιότερες ασκήσεις, ένα συμπέρασμα προκύπτει αβίαστα και λειτουργεί ταυτόχρονα ως προειδοποίηση. Η άσκηση EFES 2012 αποτελεί έναν μεγάλο διδάσκαλο για τους Έλληνες πολιτικούς και στρατιωτικούς που καλούνται να αντιμετωπίσουν την τουρκική απειλή. Η συγκεκριμένη δραστηριότητα επιβεβαιώνει ότι η απειλή δεν είναι κάτι ομιχλώδες ή ασαφές, αλλά ότι σε ετήσια βάση βρίσκεται όλο και πιο κοντά στον στόχο της: να προετοιμαστεί ώστε να γίνει πραγματική και όταν αυτό συμβεί η προσομοιωμένη πρόβα εισβολής να έχει εξελιχθεί σε πραγματική ενέργεια. Άραγε μετά από όλα αυτά συνεχίζουν κάποιοι να είναι διατεθειμένοι να το ρισκάρουν;

Δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Στρατιωτική Ισορροπία και Γεωπολιτική», τ.28, σ. 66, Αιγίς Εκδοτική, ΙΟΥΝ 2012

Ιωάννης Σ. Θεοδωράτος, Δημοσιογράφος-Αμυντικός Αναλυτής 

http://perialos.blogspot.gr/2012/08/efes-beyaz-firtina.html