του Ευθ. Π. Πέτρου
Κάποτε το ελληνικό Κράτος είχε στόχους. Στόχους εθνικούς. Στόχους που εμπνέονταν από ιδεώδη και που συνέκλιναν στην προσπάθεια απελευθερώσεως των ελληνικών εδαφών. Θα μπορύσε κάποιος να υποστηρίξει ότι επρόκειτο για στόχυς εξωπραγματικούς. Και ίσως να ήταν έτσι. Αλλά είναι προτιμότερο οι στόχι να είναι εξωπραγμαατικοί, από του να είναι ευτελείς ή από του μην υπάρχουν καθόλου. Στη δεκαετία του '70 η καραμανλική λαίλαπα, μαζί με όλα σχεδόν τα ιδεώδη και τις παρακαταθήκες του Έθνους σάρωσε και την Μεγάλη Ιδέα, την κρυφή ελπίδα να ανασυστήσουμε κάποια μέρα την Ελλάδα στα πραγματικά της σύνορα.
Μας είπαν τότε οι κεκράκτες του μεταπολιτευτικού συστήματος, ότι τα ιδανικά με τα οποία γαλουχηθήκαμε πρέπει να τα ξεχάσουμε και ότι η «νέα μεγάλη ιδέα» είναι η διάκριση της Ελλάδος στην Ευρώπη. Την Ευρώπη που τότε ήταν και επίσημα ένας οικονομικός συνεταιρισμός στον οποίο μας εισήγαγαν. Έτσι οι στόχοι μας υποβαθμίσθηκαν στον ευτελισμό της ποσοτικής και ευδαιμονιστικής προσεγγίσεως. Ξεχάσαμε την κληρονομιά μας και τις προοπτικές μας. Περιοριζόμαστε να ομιλούμε για την στρατηγική μας θέση και για τον ρόλο μας είτε στην ανατολική Μεσόγειο, είτε στο σταυροδρόμι των ενεργειακών δρόμων που ξεκινούν από τον Καύκασο και από την Μέση Ανατολή, είτε ως πύλης και γεφύρας ανάμεσα στον Δυτικό και στον Αραβικό κόσμο. Με ιδιαίτερη φιλαρέσκεια επαιρόμεθα για την γεωγραφική θέση την οποία κατέχουμε, σαν να την είχαμε εμείς δημιουργήσει, ενώ έχουμε φθάσει σε σημείο να μην πράττουμε τίποτε προκειμένου να τη αξιοποιήσουμε!
Την στιγμή κατά την οποία έχουν καταρρεύσει οι τελευταίες πιθανότητες να ολοκληρωθούν οι αγωγοί πετρελαίου και φυσικού αερίου στους οποίους στηρίζονταν οι προοπτικές συμμετοχής της χώρας μας στο διεθνές γίγνεσθαι μέσω των κρισίμων αυτών τομέων, η Ελλάς αναδιπλούται συνολικώς και φαίνεται να υποσκελίζεται από την Τουρκία, οι αυτοκρατορικές βλέψεις της οποίας πατούν πλέον σε σταθερό έδαφος. Πρόκειται για την αναβίωση του «χαλιφάτου», με όρους σύγχροης πολιτικής! Και πράγματι οι οθωμανοί σουλτάνοι ήσαν οι τελευταίοι «τοποτηρητές του Προφήτου». Προφανώς οι νέο-οθωμανοί κυβερνώντες της Αγκύρας έχουν στο μυαλό τους και αυτήν την παράμετρο, ανάμεσα στα θρησκευτικά, ιδεολογικά και άλλα εργαλεία πολιτικής τους. Διότι πρόκειται περί αυτού και μόνον. Για την Άγκυρα όλα είναι εργαλεία πολιτικής. Δεν είναι ιδεοληψίες όπως συχνάκις συμβαίνει με εμάς που αντιμετωπίζουμε τις διεθνείς σχέσεις μάλλον συναισθηματικά, υποβαθμίζοντας συνήθως το εθνικό μας συμφέρον, έναντι χιμαιρικών επιδιώξεων υπέρ των αδυνάτων του κόσμου και υπέρ του διεθνούς δικαίου (που εν τέλει ούτε διεθνές είναι, αλλά ούτε και δίκαιο).
Ναι μεν, αυτή την στιγμή οι σχέσεις της Τουρκίας με το Ισραήλ εμφανίζονται χειρότερες από ποτέ. Οι Ισραηλινοί τεχνικοί οι οποίοι εργάζονται σε κοινά στρατιωτικά προγράμματα εγκαταλείπουν την χώρα, αλλά με παροχή εκατέρωθεν διαβεβαιώσεων ότι τα προγράμματα παραμένουν σε ισχύ και οι εργασίες θα επαναληφθούν αμέσως μόλις βελτιωθούν οι σχέσεις των δύο Κρατών! Αυτά για όσους τρέφουν ψευδαισθήσεις, ή όσους με μιαν επιφανειακή θεώρηση των πραγμάτων μπορεί να προτείνουν να εκμεταλλευθούμε προς όφελός μας την διάρρηξη των σχέσεων Αγκύρας - Τελ Αβίβ. Διότι όλοι αυτοί προτείνουν να πάρουμε θέση υπέρ του ενός ή του άλλου, χωρίς να υπολογίζουν τα μακροπρόθεσμα συμφέροντα της χώρας μας.
Με μιαν υπεραπλούστευση θα μπορούσαμε να πούμε ότι ουδείς εισηγείται να υιοθετήσουμε θέση υπέρ της Ελλάδος! Και δεν υπάρχει χειρότερη προσέγγισις από την αποθετική. Ακόμη και η γνωστή θεωρία συμφώνως προς την οποία «ο εχθρός του εχθρού μου είναι φίλος μου» έχει αποδειχθή ιστορικώς πολύ περιορισμένου βεληνεκούς. Διότι μια τέτοια προσέγγισις στερείται κατευθύνσεως και προσανατολισμού, αφού δεν διαμορφώνεται επί τη βάσει συγκεκριμένων στόχων. Δυστυχώς δε στην Ελλάδα, ουδέποτε η πολιτική μας είχε στόχους. Και γι' αυτό δεν είχε και διάρκεια.
Η παντελής έλλειψις στόχων, είναι και ο βασικός λόγος για τον οποίο η Ελλάς δεν έχει κατορθώσει να εξασφαλίση μια στοιχειώδη αξιοπιστία στην διεθνή σκηνή. Και το σφάλμα αυτό επαναλαμβάνεται σε κάθε τομέα της πολιτικής και της οικονομίας. Ακόμη και σε αυτή την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσεως. Μιας κρίσεως που εν πολλοίς διαμορφώθηκε εξ αιτίας της ελλείψεως αναπτυξιακών στόχων στην ελληνική οικονομία για αρκετές δεκαετίες. Αλλά ακόμη και σήμερα δεν υπάρχουν στόχοι όσον αφορά στην αντιμετώπιση της. Διότι ασφαλώς δεν συνιστούν στόχους πολιτικής οι φορολογικές επιδρομές και οι προσπάθειες εξασφαλίσεως εσόδων! Αλλά τόσο ρηχή είναι τελικώς η εν γένει προσέγγισις της καταστάσεως, όχι μόνον από την πολιτική μας ηγεσία, αλλά και από όλους μας που ουδέποτε δυσανασχετήσαμε για όσα συνέβησαν και τα οποία τελικώς μας έχουν οδηγήσει στην σημερινή κατάσταση.
Κάποτε το ελληνικό Κράτος είχε στόχους. Στόχους εθνικούς. Στόχους που εμπνέονταν από ιδεώδη και που συνέκλιναν στην προσπάθεια απελευθερώσεως των ελληνικών εδαφών. Θα μπορύσε κάποιος να υποστηρίξει ότι επρόκειτο για στόχυς εξωπραγματικούς. Και ίσως να ήταν έτσι. Αλλά είναι προτιμότερο οι στόχι να είναι εξωπραγμαατικοί, από του να είναι ευτελείς ή από του μην υπάρχουν καθόλου. Στη δεκαετία του '70 η καραμανλική λαίλαπα, μαζί με όλα σχεδόν τα ιδεώδη και τις παρακαταθήκες του Έθνους σάρωσε και την Μεγάλη Ιδέα, την κρυφή ελπίδα να ανασυστήσουμε κάποια μέρα την Ελλάδα στα πραγματικά της σύνορα.
Μας είπαν τότε οι κεκράκτες του μεταπολιτευτικού συστήματος, ότι τα ιδανικά με τα οποία γαλουχηθήκαμε πρέπει να τα ξεχάσουμε και ότι η «νέα μεγάλη ιδέα» είναι η διάκριση της Ελλάδος στην Ευρώπη. Την Ευρώπη που τότε ήταν και επίσημα ένας οικονομικός συνεταιρισμός στον οποίο μας εισήγαγαν. Έτσι οι στόχοι μας υποβαθμίσθηκαν στον ευτελισμό της ποσοτικής και ευδαιμονιστικής προσεγγίσεως. Ξεχάσαμε την κληρονομιά μας και τις προοπτικές μας. Περιοριζόμαστε να ομιλούμε για την στρατηγική μας θέση και για τον ρόλο μας είτε στην ανατολική Μεσόγειο, είτε στο σταυροδρόμι των ενεργειακών δρόμων που ξεκινούν από τον Καύκασο και από την Μέση Ανατολή, είτε ως πύλης και γεφύρας ανάμεσα στον Δυτικό και στον Αραβικό κόσμο. Με ιδιαίτερη φιλαρέσκεια επαιρόμεθα για την γεωγραφική θέση την οποία κατέχουμε, σαν να την είχαμε εμείς δημιουργήσει, ενώ έχουμε φθάσει σε σημείο να μην πράττουμε τίποτε προκειμένου να τη αξιοποιήσουμε!
Την στιγμή κατά την οποία έχουν καταρρεύσει οι τελευταίες πιθανότητες να ολοκληρωθούν οι αγωγοί πετρελαίου και φυσικού αερίου στους οποίους στηρίζονταν οι προοπτικές συμμετοχής της χώρας μας στο διεθνές γίγνεσθαι μέσω των κρισίμων αυτών τομέων, η Ελλάς αναδιπλούται συνολικώς και φαίνεται να υποσκελίζεται από την Τουρκία, οι αυτοκρατορικές βλέψεις της οποίας πατούν πλέον σε σταθερό έδαφος. Πρόκειται για την αναβίωση του «χαλιφάτου», με όρους σύγχροης πολιτικής! Και πράγματι οι οθωμανοί σουλτάνοι ήσαν οι τελευταίοι «τοποτηρητές του Προφήτου». Προφανώς οι νέο-οθωμανοί κυβερνώντες της Αγκύρας έχουν στο μυαλό τους και αυτήν την παράμετρο, ανάμεσα στα θρησκευτικά, ιδεολογικά και άλλα εργαλεία πολιτικής τους. Διότι πρόκειται περί αυτού και μόνον. Για την Άγκυρα όλα είναι εργαλεία πολιτικής. Δεν είναι ιδεοληψίες όπως συχνάκις συμβαίνει με εμάς που αντιμετωπίζουμε τις διεθνείς σχέσεις μάλλον συναισθηματικά, υποβαθμίζοντας συνήθως το εθνικό μας συμφέρον, έναντι χιμαιρικών επιδιώξεων υπέρ των αδυνάτων του κόσμου και υπέρ του διεθνούς δικαίου (που εν τέλει ούτε διεθνές είναι, αλλά ούτε και δίκαιο).
Ναι μεν, αυτή την στιγμή οι σχέσεις της Τουρκίας με το Ισραήλ εμφανίζονται χειρότερες από ποτέ. Οι Ισραηλινοί τεχνικοί οι οποίοι εργάζονται σε κοινά στρατιωτικά προγράμματα εγκαταλείπουν την χώρα, αλλά με παροχή εκατέρωθεν διαβεβαιώσεων ότι τα προγράμματα παραμένουν σε ισχύ και οι εργασίες θα επαναληφθούν αμέσως μόλις βελτιωθούν οι σχέσεις των δύο Κρατών! Αυτά για όσους τρέφουν ψευδαισθήσεις, ή όσους με μιαν επιφανειακή θεώρηση των πραγμάτων μπορεί να προτείνουν να εκμεταλλευθούμε προς όφελός μας την διάρρηξη των σχέσεων Αγκύρας - Τελ Αβίβ. Διότι όλοι αυτοί προτείνουν να πάρουμε θέση υπέρ του ενός ή του άλλου, χωρίς να υπολογίζουν τα μακροπρόθεσμα συμφέροντα της χώρας μας.
Με μιαν υπεραπλούστευση θα μπορούσαμε να πούμε ότι ουδείς εισηγείται να υιοθετήσουμε θέση υπέρ της Ελλάδος! Και δεν υπάρχει χειρότερη προσέγγισις από την αποθετική. Ακόμη και η γνωστή θεωρία συμφώνως προς την οποία «ο εχθρός του εχθρού μου είναι φίλος μου» έχει αποδειχθή ιστορικώς πολύ περιορισμένου βεληνεκούς. Διότι μια τέτοια προσέγγισις στερείται κατευθύνσεως και προσανατολισμού, αφού δεν διαμορφώνεται επί τη βάσει συγκεκριμένων στόχων. Δυστυχώς δε στην Ελλάδα, ουδέποτε η πολιτική μας είχε στόχους. Και γι' αυτό δεν είχε και διάρκεια.
Η παντελής έλλειψις στόχων, είναι και ο βασικός λόγος για τον οποίο η Ελλάς δεν έχει κατορθώσει να εξασφαλίση μια στοιχειώδη αξιοπιστία στην διεθνή σκηνή. Και το σφάλμα αυτό επαναλαμβάνεται σε κάθε τομέα της πολιτικής και της οικονομίας. Ακόμη και σε αυτή την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσεως. Μιας κρίσεως που εν πολλοίς διαμορφώθηκε εξ αιτίας της ελλείψεως αναπτυξιακών στόχων στην ελληνική οικονομία για αρκετές δεκαετίες. Αλλά ακόμη και σήμερα δεν υπάρχουν στόχοι όσον αφορά στην αντιμετώπιση της. Διότι ασφαλώς δεν συνιστούν στόχους πολιτικής οι φορολογικές επιδρομές και οι προσπάθειες εξασφαλίσεως εσόδων! Αλλά τόσο ρηχή είναι τελικώς η εν γένει προσέγγισις της καταστάσεως, όχι μόνον από την πολιτική μας ηγεσία, αλλά και από όλους μας που ουδέποτε δυσανασχετήσαμε για όσα συνέβησαν και τα οποία τελικώς μας έχουν οδηγήσει στην σημερινή κατάσταση.
No comments :
Post a Comment