ΤΙ ΛΕΝΕ ΟΙ ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΕΙΕΣ:
Τουρκική ή τουρανική ονομάζεται μια οικογένεια δεκάδων νομαδικών φυλών με καταγωγή από τη Μογγολία και τη ΝΑ Σιβηρία, οι οποίες μετανάστευαν κατά κύματα καθ’ όλη τη διάρκεια του μεσαίωνα, κυρίως μεταξύ 6ου και 11ου αιώνα. Μιλούσαν διάφορες διαλέκτους της λεγόμενης τουρανικής γλώσσας, οι οποίες στη συνέχεια διαφοροποιήθηκαν δημιουργώντας τις σύγχρονες τουρκικές γλώσσες. Η θρησκεία τους ήταν σαμανιστική με ανώτατο θεό τον Τένγκρι, άρχοντα του γαλάζιου ουρανού. Στην πορεία όμως η πλειοψηφία, ιδιαίτερα όσοι μετακινήθηκαν προς δυσμάς, ασπάσθηκε τον ισλαμισμό από τους Άραβες και τους Πέρσες. Κατά την περίοδο της μετανάστευσής τους τα τουρκικά φύλα, πολλές φορές σε σύγκρουση μεταξύ τους, απλώθηκαν σε μία τεράστια έκταση από τη Μικρά Ασία και τη Μαύρη Θάλασσα έως τα παράλια του Αρκτικού Ωκεανού, ιδρύοντας τα δικά τους κρατικά μορφώματα (χαγανάτα ή χανάτα) και ελέγχοντας τους εμπορικούς δρόμους ανάμεσα στην Ευρώπη, την Περσία και την Κίνα. Τα περισσότερα υπήρξαν βραχύβια και με το πέρασμα των αιώνων προσαρτήθηκαν από δυνατότερα βασίλεια (Ρωσία, Γεωργία, Κίνα), κάποια όμως επιβίωσαν και έγιναν η μήτρα που γέννησε έξι σημερινά κράτη: Αζερμπαϊτζάν, Καζακστάν, Κιργιζία, Ουζμπεκιστάν, Τουρκία, Τουρκμενιστάν. Επίσης οι Βούλγαροι υπήρξαν τουρκικό φύλο στο παρελθόν, αλλά μετά την εγκατάστασή τους στα Βαλκάνια (τέλη 7ου αι.) εκσλαβίσθηκαν σε τέτοιο βαθμό που το μόνο τουρκικό χαρακτηριστικό που κράτησαν είναι το όνομά τους.
Σύμφωνα με τα κινέζικα Χρονικά οι πρόγονοι των Τούρκων έζησαν στα δυτικά της δυτικής θάλασσας. Συνιστούν ανεξάρτητο κλάδο της hsiung-nu. (Τους Ούννους). Ανήκουν στη φυλή A-shih-na. Αργότερα νικήθηκαν από μια γειτονική χώρα, που εξόντωσε ολοκληρωτικά τη φυλή τους. Υπήρχε ένα αγόρι ηλικίας δέκα χρονών. Οι στρατιώτες βλέποντας το νεαρό της ηλικίας του δεν μπορούσαν να το σκοτώσουν. Έκοψαν τα πόδια και τα χέρια του και το έριξαν σε ένα βάλτο. Εκεί ζούσε μια λύκαινα και το τάιζε με κρέας. Καθώς το αγόρι μεγάλωσε είχε σεξουαλική επαφή με την λύκαινα και την άφησε έγγυο. Ο βασιλιάς, που είχε επιτεθεί στη φυλή του αγοριού, όταν έμαθε ότι το αγόρι είναι ζωντανό, έστειλε κάποιον να το σκοτώσει. Ο απεσταλμένος-εκτελεστής είδε την λύκαινα με το αγόρι και θέλησε να σκοτώσει κι αυτήν. Αλλά η λύκαινα διέφυγε σε ένα βουνό βόρεια της Kαo-Τσανγκ. Στο βουνό υπήρχε ένα σπήλαιο και μέσα από το σπήλαιο υπήρχε μια έκταση με πλούσια βλάστηση, που κατελάμβανε αρκετές εκατοντάδες li (κινέζικη μετρική μονάδα) και περικλειόταν στις τέσσερις πλευρές της από βουνά. Εκεί η λύκαινα βρήκε καταφύγιο και γέννησε δέκα αγόρια. Τα δέκα αγόρια μεγάλωσαν και αργότερα πήραν συζύγους από τον τόπο έξω απο το σπήλαιο. Μπροστά από την είσοδο του στρατοπέδου τους στο σπήλαιο, τοποθέτησαν έμβλημα με το κεφάλι ενός λύκου σε αυτό, ώστε να δείχνουν ότι δεν ξέχασαν την καταγωγή τους. Σιγά σιγά έγιναν πολλές εκατοντάδες οικογένειες. Πολλές γενιές αργότερα ένας συγκεκριμένος A-hsien-shih οδήγησε τη φυλή έξω από το σπήλαιο και υπόβαλε την υποταγή τους στο Juan-Juan. Υπηρέτησαν σιδεράδες σε αυτόν.
Ο Tengri ήταν ο εθνικός θεός των Göktürks, που χαρακτηρίστηκε ως «θεός των Τούρκων» (Türük Tängrisi). Οι khans του Göktürk βασίζουν την εξουσία τους σε εντολή από τον Tengri. Αυτοί οι ηγεμόνες έγιναν γενικά αποδεκτοί ως οι γιοι του Tengri που τον εκπροσώπησαν στη Γη. Είχαν τίτλους όπως tengrikut, kutluġ ή kutalmysh, με βάση την πεποίθηση ότι κατέκτησαν το kut, το ισχυρό πνεύμα που τους δόθηκε από τον Tengri σε αυτούς τους ηγεμόνες. Ο Τενγκρί ήταν η βασική θεότητα που λατρεύτηκε από την άρχουσα τάξη των λαών στεπών της Κεντρικής Ασίας από τον 6ο έως τον 9ο αιώνα (Τούρκικοι λαοί, Μογγόλοι και Ούγγροι). Έχασε τη σημασία του όταν οι Ουιγούροι καγκάνοι κήρυξαν τον Μανιχαιϊσμό ως κρατική θρησκεία τον 8ο αιώνα. Η λατρεία του Τενγκρί εισήχθη στην Ανατολική Ευρώπη από τους Ούννους και τους πρώτους Βουλγάρους. Ο Tengri θεωρείται ο κύριος θεός που δημιούργησε όλα τα πράγματα. Εκτός από αυτόν τον ουράνιο θεό, είχαν και μικρές θεότητες (Άλπς) που εξυπηρετούσαν στους σκοπούς του τον Τενγκρί. Ως Gök Tanrı, ήταν ο πατέρας του ήλιου (Koyash) και του φεγγαριού (Ay Tanrı), αλλά και του Umay, του Erlik, και μερικές φορές του Ülgen.
ΣΧΕΤΙΚΑ: