01/04/2020

1 Απριλίου 1955: Έναρξη εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα της ΕΟΚΑ

Αρχίζει ο Εθνικοαπελευθερωτικός αγώνας της ΕΟΚΑ για την απελευθέρωση της Κύπρου από την Βρετανική αποικιοκρατία.

Η Κύπρος βρέθηκε υπό βρετανική κατοχή από το 1878, όταν η Οθωμανική αυτοκρατορία την “αντάλλαξε” με τη βρετανική στήριξη έναντι των Ρώσων που οι πολεμικές επιχειρήσεις τους τους έφερναν πάλι μέχρι τη Θράκη. Η Βρετανία χρησιμοποίησε το νησί σαν βάση για την ισχυρή παρουσία της στην Ανατολική Μεσόγειο και στήριγμα του Σουέζ, το οποίο εξελισσόταν σε κόμβο μεταξύ των Βρετανικών Νήσων και των Ινδιών. Η Κύπρος παρέμενε, βέβαια, “οθωμανική” κατά τον τύπο αλλά χωρίς ιδίαιτερη πρακτική σημασία. Σταδιακά, οι Βρετανοί κατάλαβαν πως η Κύπρος ήταν μια πολύτιμη βάση εξόρμησης για τον έλεγχο όλης της Μέσης Ανατολής. Κοντά στην Συρο-Παλαιστινιακή ακτή και το Σουέζ, κατοικείτο κατά πλειοψηφία από χριστιανικό πληθυσμό, βρισκόταν δίπλα σε μια φιλική αυτοκρατορία με κοινά συμφέροντα (Οθωμανική) και μπορούσε να φιλοξενήσει σημαντικές δυνάμεις ναυτικού ή στρατού αν οι καταστάσεις το απαιτούσαν.

Το 1914 με την έναρξη του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, η Τουρκία τάχθηκε με τις Κεντρικές Αυτοκρατορίες (Γερμανία, Αυστρο-Ουγγαρία) και κατά των βρετανικών συμφερόντων. Το Λονδίνο κινήθηκε αμέσως και ενέταξε μονομερώς την Κύπρο στο καθεστώς αποικιών της (η επίσημη πράξη έγινε το 1925) χωρίζοντας κάθε σχέση του σουλτάνου με το νησί. Στο εξής, η Κύπρος θα δενόταν με τη βρετανική πολιτική στη Μέση Ανατολή αλλά θα ήταν και ένα “δόλωμα” για πολιτικά ανταλλάγματα που το Λονδίνο κουνούσε πότε μπροστά στη μύτη των Τούρκων και πότε των Ελλήνων. Δύο φορές μέσα σε 30 χρόνια θα προσφερθεί στην Ελλάδα, μία το 1915 και μία το 1940, για να ενθαρρύνει την Ελλάδα να εισέλθει στον πόλεμο στο πλευρό της Βρετανίας. Αν και απέτυχε και τις δύο φορές, χιλιάδες Έλληνες της Κύπρου εντάχθηκαν στον Βρετανικό στρατό και πολέμησαν με την πίστη σε μια αυριανή ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα.

Παρόλα αυτά, η βρετανική στάση γινόταν όλο και περισσότερο αυταρχική και αρνητική, όχι μόνο στο να εγκαταλείψουν την Κύπρο αλλά και να εκχωρήσουν οποιαδήποτε ελευθερία στο εσωτερικό. Το γεγονός οδήγησε με μια πρώτη εξέγερση των Ελλήνων της Κύπρου το 1931. Με το τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου κι ενώ πολλές βρετανικές αποικίες μετατρέπονταν σε ανεξάρτητα κράτη, σύμφωνα με την βρετανική υπόσχεση, η Κύπρος παρέμενε σταθερά στη βρετανική κυριαρχία. Θεωρώντας πλέον πως καμία εναλλακτική για την “Ένωση” δεν υπήρχε πέρα από τον ένοπλο αγώνα, ο συνταγματάρχης Γεώργιος Γρίβας, συγκρότησε την Εθνική Οργάνωση Κυπρίων Αγωνιστών (Ε.Ο.Κ.Α.) με σκοπό την δυναμική διεκδίκηση της ένωσης της Κύπρου με την Ελλάδα. Ο Γρίβας( «Διγενής»), αξιωματικός του Ελληνικού Στρατού και βετεράνος της Μικρασιατικής Εκστρατείας και του Β΄Παγκοσμίου Πολέμου, είχε ιδρύσει και καθοδηγήσει την αντιαστασιακή οργάνωση “Χ” κατά την γερμανική κατοχή στην Αθήνα και διέθετε μεγάλη εμπειρία στον ανταρτοπόλεμο και τη μυστική δράση. Με τη βοήθεια του αρχιεπισκόπου Μακαρίου του ΙΙΙ, που ανέλαβε την πολιτική οργάνωση και υποστήριξη, την 1η Απριλίου 1955 εκτόξευσε τρείς συνδυασμένες επιθέσεις εναντίον του Κυπριακού Ραδιοφωνικού Σταθμού, του στρατώνα του Γούλσλεϋ και στόχους στην Αμμόχωστο.

Ξεκινά έτσι ένας σκληρός και δύσκολος αγώνας σε πολλά επίπεδα και με τη συμμετοχή μεγάλου μέρους του κυπριακού ελληνισμού για την αποτίναξη του βρετανικού ζυγού που θα λήξει, δυστυχώς, με την απόδοση ανεξαρτησίας στην Κύπρο και την παραχώρηση λόγου της Τουρκίας στα εσωτερικά του νησιού.

https://www.ptisidiastima.com/april-1-1955-eoka-struggle-begins/

No comments :

Post a Comment