24/10/2018

Κλιμάκωση με ΤΕΤΕΛΕΣΜΕΝΟ στο Καστελόριζο

Η αδυναμία των Τούρκων να εμποδίσουν την επικείμενη γεώτρηση της ExxonMobil στο οικόπεδο 10 της κυπριακής ΑΟΖ, τους ωθεί στην καλλιέργεια έντασης σ’ όλο το τόξο Αιγαίο-Καστελόριζο-Κύπρος. Οι πολεμικές ιαχές που ακούσαμε τις προηγούμενες ημέρες και από τον ίδιο τον Ερντογάν με αφορμή υποτιθέμενη παρενόχληση του ερευνητικού σκάφους «Μπαρμπαρός» από ελληνική φρεγάτα εντάσσονται σ’ αυτό το πλαίσιο. Στο ίδιο πλαίσιο εντάσσονται και οι έντονες αντιδράσεις της Άγκυρας με αφορμή την εξαγγελία για επέκταση των ελληνικών χωρικών υδάτων στα 12 μίλια στην περιοχή του Ιονίου. Η Τουρκία έχει δεσμεύσει για σεισμικές έρευνες περιοχές, οι οποίες εισέρχονται και στην ελληνική υφαλοκρηπίδα/ΑΟΖ και στην κυπριακή ΑΟΖ. Αυτός είναι και ο λόγος που ελληνική φρεγάτα παρακολουθεί τη δραστηριότητα του «Μπαρμπαρός». Το κρίσιμο ερώτημα που τίθεται είναι μέχρι που μπορεί να φθάσει ο Ερντογάν. Το ζήτημα της επέκτασης των χωρικών υδάτων στο Ιόνιο δεν προσφέρεται, δεδομένου ότι η Άγκυρα επιδιώκει να εμποδίσει την επέκταση στο Αιγαίο. Και προς το παρόν, τέτοιου είδους επέκταση δεν είναι στο πρόγραμμα.

Αυτό που κυρίως απασχολεί το ελληνικό Γενικό Επιτελείο είναι μήπως η Άγκυρα προχωρήσει σε οριζόντια κλιμάκωση, μήπως, δηλαδή, η αιχμή της αντίδρασής της εκδηλωθεί στην περιοχή του Καστελόριζου. Το έδαφος, άλλωστε, είναι στρωμένο. Η Άγκυρα ισχυρίζεται εδώ και πολλά χρόνια ότι τα ελληνικά νησιά έχουν μόνο χωρικά ύδατα έξι μιλίων. Αμφισβητεί εμπράκτως ότι έχουν δικαίωμα σε υφαλοκρηπίδα/ΑΟΖ, παρότι η σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας προβλέπει ρητά ότι κατοικημένα νησιά έχουν τέτοιο δικαίωμα. Στο πλαίσιο αυτό, οι Τούρκοι έχουν εδώ και χρόνια προσδιορίσει θαλάσσια οικόπεδα νοτίως, νοτιοανατολικά και νοτιοδυτικά της Αττάλειας και έχουν παραχωρήσει δικαιώματα στην κρατική εταιρεία τους ΤΡΑΟ για σεισμικές έρευνες σ’ αυτά. Όπως προανέφερα, περιοχές αυτών των οικοπέδων ανήκουν –με βάση τον κανόνα της μέσης γραμμής– τόσο στην ελληνική υφαλοκρηπίδα/ΑΟΖ όσο και στην κυπριακή ΑΟΖ.

Εκτός αυτού, επιχειρούν να αποκόψουν το σύμπλεγμα του Καστελόριζου από την αλυσίδα των ελληνικών νησιών του Αιγαίου. Κατά τη διάρκεια των ελληνοτουρκικών διερευνητικών επαφών, μάλιστα, η Άγκυρα είχε ζητήσει το Καστελόριζο να εξαιρεθεί από τις διαπραγματεύσεις για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας, με το επιχείρημα ότι είναι στη Μεσόγειο κι όχι στο Αιγαίο. Επιδίωξη των Τούρκων είναι να παρουσιάσουν το εν λόγω νησιωτικό σύμπλεγμα σαν απομονωμένες ελληνικές νησίδες, οι οποίες βρίσκονται κάτω από την τουρκική ακτογραμμή και ως εκ τούτου δεν δικαιούνται υφαλοκρηπίδας/ΑΟΖ. Ή τουλάχιστον να εξουδετερώσει όσο το δυνατόν περισσότερο την επήρεια του συμπλέγματος του Καστελόριζου στην οριοθέτηση της ελληνικής υφαλοκρηπίδας/ΑΟΖ, εάν και όποτε αυτό το ζήτημα φθάσει στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Όταν τον Μάρτιο του 2011 ο Νταβούτογλου είχε επισκεφθεί την Ελλάδα, είχε φροντίσει να προβεί στην εξής σημαντική δήλωση: «Το Καστελόριζο βρίσκεται στη Μεσόγειο. Σ’ ό,τι αφορά το νησί του Καστελόριζου, η Τουρκία έχει βάσιμες νομικές και πολιτικές θέσεις σε συμφωνία με το Διεθνές Δίκαιο και τη νομολογία των διεθνών δικαστηρίων, συμπεριλαμβανομένης και της Χάγης. Και γνωρίζουμε ότι η Ελλάδα και η Τουρκία διαφωνούν σχετικά με τις θαλάσσιες ζώνες στην Ανατολική Μεσόγειο».

Στο σημείο αυτό είναι χρήσιμο να υπενθυμίσουμε τη δήλωση του τότε Τούρκου αρχηγού ΓΕΝ ναύαρχου Μετίν Ατάτς στις 19 Οκτωβρίου 2008: «Εκτιμώ ότι η Ανατολική Μεσόγειος θα καταστεί εστία προστριβών και συγκρούσεων λόγω της πετρελαϊκής σπουδαιότητας που θα αποκτήσει προσεχώς. Εξαιτίας των πετρελαίων που διαθέτει, θα μετατραπεί σ’ έναν δεύτερο Αραβικό Κόλπο. Η Τουρκία πρέπει να επαγρυπνεί και να αντιδράσει». Μέχρι τώρα έχει αποφύγει ενέργεια που θα δημιουργούσε κρίση, αν και φροντίζει να υπενθυμίζει εμπράκτως τη θέση της. Πριν μερικά χρόνια το ιταλικό ερευνητικό σκάφος Explora είχε ζητήσει άδεια από την Αθήνα για να πραγματοποιήσει έρευνες σε ελληνική θαλάσσια ζώνη (νοτιοδυτικά του Καστελόριζου και κοντά στην Κάσο) με σκοπό την πόντιση καλωδίου οπτικών ινών που θα συνδέει το Ισραήλ με την Ιταλία. Η Αθήνα είχε δώσει την άδεια, αλλά τουρκική φρεγάτα είχε εκδιώξει το Explora από την περιοχή, με το επιχείρημα ότι επιχειρούσε σε τουρκική υφαλοκρηπίδα.

Ουσιαστικά, η Άγκυρα διακήρυξε με στρατιωτικού τύπου ενέργειες τη διεκδίκηση της θαλάσσιας περιοχής νότια και νοτιοανατολικά της γραμμής Καστελόριζο-Ρόδος-Κάρπαθος-Κάσος-Κρήτη. Για να προσδώσουν υπόσταση στην προσπάθειά τους να δημιουργήσουν τετελεσμένα, οι Τούρκοι αναπτύσσουν έντονη αεροναυτική παρουσία στην περιοχή. Θέλουν να καταστήσουν σαφές ότι έχουν θέσει υπό τον στρατιωτικό έλεγχό τους την περιοχή μεταξύ Ρόδου-Κρήτης και Κύπρου. Για τον σκοπό αυτό συχνά εκδίδουν ΝΟΤΑΜ, με την οποία δεσμεύουν περιοχές μεταξύ Ρόδου και Καστελόριζου για την πραγματοποίηση ασκήσεων. Μια ματιά στον χάρτη αρκεί για να διαπιστωθεί η στρατηγική σημασία του συμπλέγματος το Καστελόριζου σε ενδεχόμενη μελλοντική οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας/ΑΟΖ στην Ανατολική Μεσόγειο. Με βάση την αρχή της μέσης γραμμής, το σύμπλεγμα του Καστελόριζου εξασφαλίζει στην Ελλάδα μια τεράστια θαλάσσια έκταση (μεταξύ Κρήτης και Κύπρου). Στο υπέδαφος του βυθού αυτής της θαλάσσιας περιοχής βρίσκονται –σύμφωνα με αξιόπιστες εκτιμήσεις– κοιτάσματα υδρογονανθράκων. Εάν ποτέ η υπόθεση της οριοθέτησης έφθανε στο Διεθνές Δικαστήριο το πιθανότερο είναι ότι αυτό δεν θα έδινε πλήρη επήρεια στο σύμπλεγμα του Καστελόριζου, συνδυάζοντας τη μέση γραμμή με την αρχή της αναλογικότητας. Σε κάθε περίπτωση, όμως, θα έδινε μία συγκριτικά με την έκταση του συμπλέγματος Καστελόριζο, Ρω και Στρογγύλη μία τεράστια θαλάσσια έκταση προς νότο.

Όπως προαναφέραμε, το κρίσιμο ερώτημα είναι εάν η Άγκυρα θα επιχειρήσει σ’ αυτή τη συγκυρία να ανατρέψει τη μέχρι τώρα ασταθή ισορροπία που επικρατεί στην περιοχή. Εάν με άλλα λόγια στείλει το Μπαρμπαρός να πραγματοποιήσει σεισμικές έρευνες στην περιοχή νοτίως του Καστελόριζου. Μία τέτοια ενέργεια θα πυροδοτούσε ελληνοτουρκική κρίση, δεδομένου ότι η Αθήνα δεν μπορεί να περιορισθεί μόνο σε διπλωματική καταγγελία. Εάν η Άγκυρα επιχειρήσει να κλιμακώσει τις προκλήσεις στην περιοχή του Καστελόριζου για να δημιουργήσει τετελεσμένο, η ελληνική πλευρά –μεταξύ των άλλων– θα αντιμετωπίσει πολύ σοβαρά το ενδεχόμενο να πράξει αυτό που είχε αποφύγει πριν μερικά χρόνια: να καταθέσει στον ΟΗΕ τις συντεταγμένες των εξωτερικών ορίων της ελληνικής υφαλοκρηπίδας. Δεν υπάρχει λόγος να δοθούν για το σύνολο της ελληνικής επικράτειας. Μπορεί να δοθούν οι συντεταγμένες των εξωτερικών ορίων της υφαλοκρηπίδας στο τόξο από τον Έβρο μέχρι και το Καστελλόριζο. Θα διευκρινίζεται, μάλιστα, ότι αυτή δεν ισοδυναμεί με μονομερή ιδιοποίηση θαλάσσιου χώρου, αλλά καθορίζει τον θαλάσσιο χώρο που η Ελλάδα θεωρεί ότι της ανήκει με βάση την αρχή της μέσης γραμμής.

https://slpress.gr/ethnika/orizontia-klimakosi-me-tetelesmeno-sto-kastelorizo/

Οι σεισμικές έρευνες του Μπαρμπαρός εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας ανατολικά της Κρήτης και νοτιοανατολικά του Καστελόριζου καθώς και πλησίον των θαλάσσιων οικοπέδων 4 και 5 στην κυπριακή ΑΟΖ έχουν τρεις στόχους.
  • Πρώτον, την έγερση διεκδικήσεων επί της κυριαρχίας σε δεκάδες νησιά και βραχονησίδες που ανήκουν στην Ελλάδα, συμπεριλαμβανομένου και του Καστελλόριζου. 
  • Δεύτερον, την αποτροπή ανακύρηξης της ελληνικής ΑΟΖ με τις Κύπρο και Αίγυπτο. Ειδικά ως προς την τελευταία, η ανακοίνωση της πρόθεσης για οριστικοποίηση των τεχνικών πτυχών που αφορούν την οριοθέτηση της ΑΟΖ μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου έως το τέλος του 2018 κατά την πρόσφατη τριμερή Ελλάδας-Κύπρου-Αιγύπτου στην Ελούντα εκτιμάται ότι ενεργοποίησε τα τουρκικά αντανακλαστικά. Υπενθυμίζεται πως πάγια τουρκική θέση αποτελεί ότι η ΑΟΖ της Ελλάδας δεν εφάπτεται σε κανένα σημείο με την κυπριακή, θέση βεβαίως που με βάση το διεθνές δίκαιο της θάλασσας είναι εσφαλμένη, αφού η ελληνική ΑΟΖ επεκτείνεται νοτιανατολικότερα από ότι ισχυρίζεται η Άγκυρα λόγω συμπλέγματος του Καστελόριζου-Στρογγύλης. 
  • Τρίτον, την εμπέδωση της τουρκικής παρουσίας εντός της κυπριακής ΑΟΖ και την αποδοχή συμμετοχής της στην νομή των κυπριακών ενεργειακών αποθεμάτων.

Το εύλογο ερώτημα που ανακύπτει συνίσταται στο τι οφείλουν να πράξουν η Ελλάδα και η Κύπρος έναντι της τουρκικής προκλητικότητας.
Η Ελλάδα και η Κύπρος οφείλουν να κινηθούν στρατιωτικά και διπλωματικά με σύνεση και να εκμεταλλευθούν την ευνοϊκή γεωπολιτική συγκυρία η οποία συμπυκνώνεται στην επιθυμία των Ισραήλ και Αιγύπτου για μεταφορά μέρους των μελλοντικών ενεργειακών τους αποθεμάτων στην Ευρώπη μέσω των δύο.

Η ενίσχυση έτι περαιτέρω των συνεργασιών με το Ισραήλ και την Αίγυπτο στις οποίες εφεξής θα μετέχουν και οι ΗΠΑ είναι εξαιρετικά σημαντική με δεδομένη την έμφαση στη διεξαγωγή κοινών ναυτικών και αεροπορικών συνεκπαιδεύσεων που περιλαμβάνουν σενάρια προάσπισης των ΑΟΖ και των θαλάσσιων ενεργειακών οδών. Βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση επίσης αποτελεί η διεθνοποίηση της τουρκικής προκλητικότητας τόσο στην ΕΕ όσο και τον ΟΗΕ. Στην γεωπολιτική σκακιέρα της Ανατολικής Μεσογείου, Ελλάδα και Κύπρος αποτελούν παίκτες με θετικό πρόσημο στην οικοδόμηση περιφερειακής σταθερότητας. Η απομόνωση των χωρών που δρουν ως επιτήδειοι ταραχοποιοί είναι μονόδρομος για την ανάδυση ενός νέου συστήματος ασφάλειας χωρίς αστερίσκους και ηγεμονίες.

https://slpress.gr/ethnika/geopolitiko-skaki-stin-anatoliki-mesogeio/

Η στήριξη της κυριαρχίας της Ελλάδας και της Τουρκίας αποτελεί «θέση αρχής» για τις Ηνωμένες Πολιτείες υποστήριξε εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ όταν ρωτήθηκε για το θέμα της επέκτασης της αιγιαλίτιδας ζώνης στη θαλάσσια περιοχή του Αιγαίου. «Η πολιτική μας για αυτά τα θέματα δεν έχει αλλάξει: Η Τουρκία και η Ελλάδα έχουν εδώ και καιρό αναπτύξει διπλωματικούς διαύλους επικοινωνίας για την αντιμετώπιση αυτών των θεμάτων. Σαν θέση αρχής, οι ΗΠΑ υποστηρίζουν την κυριαρχία των χωρών της περιοχής, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας και της Τουρκίας», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Αμερικανός εκπρόσωπος.

ΑΜΠΕ

ΣΧΟΛΙΟ DP: Μια ερώτηση για τους χοντροκέφαλους μανδαρίνους του State Department: Αυτά για τους διπλωματικούς διαύλους επικοινωνίας μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας τα επαναλαμβάνουν και σε άλλα θέματα, όπως αυτό των σχέσεων μεταξύ των Κινέζων με τη χώρα του Ντουτέρτε, τις Φιλιππίνες; Το λέμε έτσι για να αναφέρουμε ένα μόνο παράδειγμα στην περιοχή εκεί, διότι έχει ενδιαφέρον. Τους καλούνε από το State Department να τα βρουν με διάλογο; Ή όταν γίνεται αυτός ο διάλογος και χαριεντίζεται ο Ντουτέρτε με τον Σι Ζινπίνγκ και τους άλλους, ξινίζουν, καθώς φοβούνται μήπως χαθούν οι χώρες της περιοχής και ενταχθούν σε κινεζική σφαίρα επιρροής; Ή μήπως αυτά που μας κάνουν ισχύουν μεταξύ δυο “συμμάχων”, τυπικά βέβαια, στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ; Οπότε παρότι εθίστηκαν στο State Department να κατηγορούν την Κίνα, θεμιτό εφόσον αντίκειται στα γεωστρατηγικά τους συμφέροντα, δεν μπορούν να κάνουν το ίδιο απέναντι στην Τουρκία, επειδή είναι… σύμμαχος. Έλα όμως που και η Ελλάδα είναι σύμμαχος!

Τι κάνουμε; Σκέφτηκαν στο αμερικανικό ΥΠΕΞ. Κι εδώ έρχεται η λύση που μάλλον πρέπει να τη σκέφτηκαν πολύ και να κουράστηκαν τα σαΐνια του State Department. Θα κρατήσουμε ίσες αποστάσεις! Μεγάλα μυαλά… Δηλαδή, αυτόν που καλοπιάνουμε για να μας κάνει τη δουλίτσα στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο και ως αντάλλαγμα τον αποθεώνουμε, την Ελλάδα και την κυβέρνησή της, απλά τον αφήνουμε ακάλυπτο απέναντι στο τουρκικό bullying, μπας και αλλάξει γνώμη ο Ερντογάν και γυρίσει στη δυτική κανονικότητα. Και παράλληλα δεν χρειάζονται περισσότερα σχόλια για τη συμπεριφορά απέναντι σε χώρα που αντιγράφει ξεκάθαρα τις πρακτικές της Κίνας στη Νότια Σινική θάλασσα, την Τουρκία! Κλασικά δυο μέτρα και δυο σταθμά!

Είναι μήπως άλλο ένα σκύψιμο της γραφειοκρατίας της Ουάσιγκτον στην εκλεγμένη δικτατορία του Ερντογάν; Εμείς άραγε από την πλευρά μας, δικαιούμαστε να συμπεράνουμε πως αν -θεωρητικά μιλώντας- γυρίσει “στο μαντρί” η Τουρκία του Ερντογάν, τι θα πρέπει να περιμένουμε να γίνει; Μήπως όλα αυτά τα όμορφα και εύπετα περί της αναβάθμισης του ρόλου της Ελλάδας στην περιοχή, θα τελούν άραγε υπό άτυπο τουρκικό βέτο; Ή θα μένουν τα λόγια και οι διακηρύξεις, με τις πράξεις να αντιμετωπίζουν τη γνωστή από το παρελθόν δυστοκία;

Να περιμένουμε δηλαδή συνεκμεταλλεύσεις και τα γνωστά λοιπά, αφού ο… στρατηγικός μας σύμμαχος δεν τολμά να ψελλίσει ούτε τα στοιχειώδη; Ούτε τα αυτονόητα; Το δικαίωμα που έχουν ασκήσει σχεδόν ολες οι χώρες της υφηλίου που δε συγκατοικούν με νταβατζή; Ή μήπως ο στρατηγικός σύμμαχος έχει πάρει χαμπάρι ότι κάποιοι εδώ τα περιμένουν όλα από αυτόν και τους περνάει το μήνυμα… “αν δεν έχεις νύχια να ξυστείς¨;

Ακόμα κι έτσι να είναι, η πίκρα “στο ελληνικό στόμα” είναι μεγάλη για την τεράστια -αν και συνηθισμένη- διπλωματική απρέπεια ορισμένων, απέναντι σε ένα από τα σίγουρα κρατικά στηρίγματά τους σε μια από τις κρισιμότερες γεωστρατηγικά περιοχές του πλανήτη.

ΣΧΕΤΙΚΑ:
Ανεβάζει τους τόνους για Ανατολική Μεσόγειο και Κύπρο η Τουρκία
Ο Τσίπρας έκανε πίσω στο θέμα των δώδεκα μιλίων
Στέιτ Ντιπάρτμεντ: Η πολιτική μας για την αιγιαλίτιδα ζώνη δεν έχει αλλάξει

Η Ευρωπαϊκή Ένωση παραμένει προσηλωμένη στις σχέσεις καλής γειτονίας και στον σεβασμό των διεθνών συμφωνιών, δήλωσε στο Euractiv.com εκπρόσωπος της ΕΕ μετά τις εντάσεις ανάμεσα στην Αθήνα και την Άγκυρα αναφορικά με την επέκταση των χωρικών υδάτων στο Αιγαίο. Ο «σεβασμός των διεθνών συμφωνιών» αφορά τη Συνθήκη του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας, βάσει της οποίας η επέκταση αυτή μπορεί να γίνει, ενώ η αναφορά στις «σχέσεις καλής γειτονίας» αποτελεί μομφή προς τις θέσεις της Τουρκίας, η οποία θεωρεί αιτία πολέμου οποιαδήποτε επέκταση των ελληνικών χωρικών υδάτων.

AΜΠΕ

No comments :

Post a Comment