Κοτύωρα Πόντου: Μοναδικό άγαλμα της θεάς Κυβέλης - Σωζόπολη Βουλγαρία: Ιερό της Δήμητρας και της Περσεφόνης του 4ου π.Χ. αιώνα

Το άγαλμα είναι 2.100 ετών, είναι από μάρμαρο, έχει ύψος 110 εκατοστά και βάρος 200 κιλά και αναπαριστά τη θεά Κυβέλη καθήμενη. Βρέθηκε σχεδόν άθικτο, κατά τη διάρκεια των ανασκαφών που γίνονται στον αρχαιολογικό χώρο Κουρούλ Καλεσί, ο οποίος βρίσκεται στην επαρχία των Κοτυώρων (Όρντου). Το άγαλμα αναμένεται να μεταφερθεί στο Αρχαιολογικό Μουσείο των Κοτυώρων. Σύμφωνα με τον επικεφαλή της ανασκαφικής αποστολής και πρόεδρο του τμήματος Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Γκαζί, καθηγητή Σουλεϊμάν Γιουτζέλ Σενγιούρτ, είναι το πρώτο μαρμάρινο άγαλμα που βρίσκεται στην περιοχή. Ο ίδιος εκτίμησε ότι πρόκειται για εύρημα ανεκτίμητης αξίας. Το άγαλμα διατηρήθηκε σε άριστη κατάσταση στην πορεία των αιώνων, μετά την ήττα του Μιθριδάτη ΣΤ’ και την κατάλυση του Βασιλείου του Πόντου τον 1ο αιώνα π.Χ από το ρωμαϊκό στρατό.

Η μητέρα θεά Κυβέλη έλκει την καταγωγή της από τη Φρυγία, λατρεύτηκε όμως και στον ελλαδικό χώρο, ενώ η λατρεία της μεταφέρθηκε αυτούσια και στη Ρώμη. Υπάρχουν διάφορες εκδοχές του μύθου του Άττιδος, ο οποίος σύμφωνα με μία από τις επικρατέστερες εκδοχές ήταν γιος της Κυβέλης (Άγδιστις στη Φρυγία) και τον γέννησε ούσα παρθένα. Όταν ο Άττις ενηλικιώθηκε θα παντρευόταν τη φρυγική Πεσσινούντα, κόρη του βασιλιά. Η Άγδιστις που ήθελε δικό της τον νέο, παρουσιάστηκε στον γάμο και από την υπερβολική ζηλοτυπία της ανάγκασε τον Άττι να αυτοευνουχισθεί. Η Άγδιστις, μετάνιωσε για την πράξη της και παρακάλεσε τον Δία να ξαναφέρει στη ζωή τον Άττι. Σύμφωνα με τον μύθο, ο Άττις αναστήθηκε και παρά την απροθυμία του, ο Δίας υποσχέθηκε στην Άγδιστη ότι το σώμα του δεν θα φθειρόταν ποτέ. Πολλά στοιχεία της λατρείας αυτής υιοθετήθηκαν αργότερα από τους χριστιανούς, όπως ο βασανιστικός θάνατος του Άττιδος, η παρθένα μητέρα του, ο θάνατος του ως μέσο κάθαρσης των ανθρώπων, ο θρήνος και στη συνέχεια το γλέντι που ακολουθούσε την ανάστασή του.

http://www.protothema.gr/culture/article/609240/i-thea-kuveli-anakalufthike-sti-mauri-thalassa/

Είναι το πρώτο τέτοιο ιερό που ανακαλύφθηκε στη Βουλγαρία και είναι το μόνο διατηρημένο στα Βαλκάνια. Επιπλέον, στη μύτη ‘Σκαμνί’ (Skamni- Скамни) οι αρχαιολόγοι απέτυχαν να αποκαλύψουν πλήρως και τη βασιλική που είχε χτισθεί (τα χριστιανικά χρόνια) επάνω στο αρχαίο ιερό. Θα αποτελεί ένα από τα εμβληματικά σημεία της πόλης και ένα αγαπημένο μέρος για περιπάτους, ειδικά στο ηλιοβασίλεμα. Το ακρωτήριο Σκαμνί είναι από τα παλαιότερα σημεία στη Σωζόπολη και είχε επιλεγεί πριν από 3.000 χρόνια (από τους Έλληνες) για τη δημιουργία ενός ναού. Στην περιοχή είχε χτισθεί μια (ελληνική) αποικία κυρίως γύρω από τις εξορύξεις χαλκού. Αλλά, οι ιδρυτές της Απολλωνίας είχαν χτίσει ναούς για τις πεποιθήσεις τους και τα τελετουργικά τους. Τα βράχια του ακρωτηρίου κατά τον 6ο π.Χ. αιώνα ήταν το καταλληλότερο μέρος για τη δημιουργία ιερού για τις θεές Δήμητρα και Περσεφόνη, όπως μαρτυρούν τα αρχαιολογικά ευρήματα.

Η αναπληρώτρια καθηγήτρια και υπεύθυνη για το ανασκαφικό έργο, Χριστίνα Παναγιώτοβα είπε : «είναι ορατά τα ίχνη της κοπής των βράχων και όλο το ιερό είναι γεμάτο με αναθηματικά σκεύη που είχαν γίνει ειδικά για το τελετουργικό- αυτές οι μικροσκοπικές κανάτες. Βρέθηκαν πολλά αγάλματα από ψημένο πηλό και τερακότα και πραγματικά χάρη σε αυτά συνειδητοποιήσαμε ότι στην πραγματικότητα ήταν μέρος από το ναό της Δήμητρας και της Περσεφόνης».

(Σημείωση Γ.Ε.: Στο βουλγαρικό κείμενο της Βουλγαρικής Εθνικής Τηλεόρασης δεν αναφέρεται πουθενά ότι ήταν αρχαία ελληνική πόλη και ότι τα ευρήματα είναι από Έλληνες αποίκους στην περιοχή- απλά αναφέρει αόριστα ότι προέρχονται «από τους αποίκους». Εμείς προσθέσαμε τις διευκρινιστικές παρενθέσεις στο κείμενο)

©mikres-ekdoseis- Γιῶργος Ἐχέδωρος

ΣΧΕΤΙΚΑ:

• Ο πλανήτης βοά Ελλλάς: Βρέθηκε αρχαίος ελληνικός οικισμός στον ποταμό Δνείπερο. Ακόμη αναζητούνται οι Ινδοευρωπαίοι.
• Γεωργία: Ανακαλύφθηκε νεκρόπολη αρχαίας πόλης της 1ης χιλιετίας