Υπάρχει ένας λόφος πολύ χαμηλός στο λεκανοπέδιο της Αττικής, που δεν δείχνει και ιδιαίτερα σπουδαίος. Κάτι όμως τον κάνει και ξεχωρίζει: Πάνω του είναι χτισμένο το μεγαλύτερο αρχιτεκτονικό δημιούργημα, όχι μόνο ολόκληρης της αρχαίας ελληνικής αρχιτεκτονικής, όχι μόνο ολόκληρου ίσως του αρχαίου κόσμου αλλά και του σύγχρονου. Η Ακρόπολη με τον Παρθενώνα. Ο Παρθενώνας είναι το τελειότερο οικοδόμημα όλων των εποχών, όπως έχουν παραδεχτεί όλοι οι αρχιτέκτονες παγκοσμίως.- Γιατί όμως και από τι ξεχωρίζει αυτό το οικοδόμημα;
- Οι λεπτομέρειες και τα μεγάλα μυστικά του, ήταν γνωστά στον ευρύτερο κόσμο της αρχαιότητας. Θα μπορούσαν σήμερα να γίνουν γνωστά ώστε να κατασκευαστεί ένας πανομοιότυπος Παρθενώνας;
- Πώς οι άνθρωποι εκείνης της εποχής κατείχαν όλες αυτές τις γνώσεις και πώς μπόρεσαν να τις εφαρμόσουν;
Υπάρχουν πάρα πολλά αινίγματα από τα οποία, ελάχιστα εξηγούνται. Σύγχρονοι επιστήμονες, έχουν παραδεχτεί πως ακόμα και με τα σύγχρονα μέσα και τα μηχανήματα που διαθέτουμε, είναι πρακτικά αδύνατον να μπορέσει να ξαναφτιαχτεί το ίδιο κτίσμα με τις ίδιες λεπτομέρειες!
Ο Παρθενώνας οικοδομήθηκε μεταξύ των ετών 447-438 π. Χ. Ο αρχιτέκτονας ήταν ο Ικτίνος και ο βοηθός του ο Καλλικράτης. Ο ρυθμός του ναού είναι ο δωρικός. Περιβάλλεται από μία κιονοστοιχία με οκτώ κίονες κατά πλάτος και δεκαεπτά κατά μήκος, μετρώντας τους γωνιακούς δύο φορές. Ο ναός, με την κύρια είσοδο του, βλέπει ανατολικά. Το εσωτερικό μήκος του είναι 100 αττικά πόδια, δηλαδή 30,80 μέτρα. Μέσα σε αυτά τα νούμερα εκφράζονται καταπληκτικές αναλογίες! Ο αττικός πους (πόδι) είναι 0,30803 μέτρα ή αλλιώς 1/2Φ, όπου το Φ = 1,61803 εκφράζει την Χρυσή Τομή. Ο Χρυσός Αριθμός Φ ή αλλιώς ο αριθμός 1,618 συναντάται συχνά στη φύση, στις αναλογίες του προσώπου μας, του σώματός μας, στα λουλούδια και στα φυτά, στην Τέχνη, στους ζωντανούς οργανισμούς, στα κοχύλια, στις κυψέλες των μελισσών και σε πλήθος άλλα πολλά, ακόμα και στη δομή του σύμπαντος και στις τροχιές των πλανητών… Η Χρυσή Τομή συνεπώς, είναι ένας από τους μέγιστους κανόνες για να εκφραστεί το Ωραίο. Το Ωραίο υπόκειται πάντα σε αυτούς τους κανόνες, γι’ αυτό και η επιστήμη της Αισθητικής σαφώς και ορθότατα ορίζει και διδάσκει πως υπάρχει αντικειμενικά Ωραίο, το οποίο τείνει πάντα στον χρυσό αριθμό Φ, (1,618) και ξεχάστε την λαϊκίστικη και ανόητη φιλοσοφία πως το Ωραίο είναι υποκειμενική υπόθεση και προσωπική αντίληψη του καθενός! Όσο δε περισσότερο οι αναλογίες πλησιάζουν προς τον αριθμό 1,618 τόσο πιο ωραίο είναι το δημιούργημα.
Η τελευταία αριστερή και δεξιά απόσταση μεταξύ των κιόνων, (ανατολική πλευρά) είναι μικρότερη από τις άλλες που είναι μεταξύ τους ίσες. Μέσα στον Παρθενώνα, όμως, στην κάθε αναλογία του, θα συναντήσουμε και κάτι άλλο: Την ακολουθία Φιμπονάτσι (Fibonacci). Δηλαδή την ακολουθία στην οποία ο κάθε αριθμός είναι ίσος με το άθροισμα των δύο προηγούμενων: 1, 1, 2, 3, 5, 8, 13, 21, 34, 55, 89, 144, κ.λ.π. (κάθε αριθμός είναι ίσος με το άθροισμα των δύο προηγούμενων). Επιπλέον, ο λόγος δύο διαδοχικών αριθμών της ακολουθίας τείνει προς την αποκαλούμενη Χρυσή Τομή, ή Χρυσή αναλογία, ή Αριθμό Φ. Αλλά επίσης, μέσα στον Παρθενώνα, υπάρχει βέβαια και ο αριθμός π = 3,1416, ο οποίος εκφράζεται και αυτός με τη σχέση 2Φ2/10 = 0,5236 μέτρα. Οι έξι πήχεις μας δίνουν π = 3,1416. Κι αν υποθέσουμε ότι όλα αυτά ήταν γνωστά, τι θα λέγατε εάν πούμε ότι μέσα στο τέλειο αυτό οικοδόμημα θα συναντήσουμε και το Νεπέριο αριθμό e = 2,72, που είναι περίπου ίσος με Φ2 = 2,61802; Αυτοί οι τρεις αριθμοί, εμπεριέχονται σε όλη τη φύση, υπάρχουν σε όλη τη Δημιουργία, και τίποτα δεν μπορεί να λειτουργήσει χωρίς αυτά. Το αίνιγμα ωστόσο είναι μεγάλο: Γνώριζαν οι δημιουργοί του ναού αυτούς τους αριθμούς και τις μεταξύ τους σχέσεις, και πώς κατάφεραν να τους συμπεριλάβουν με τόση λεπτομέρεια και ακρίβεια σε ένα κτίριο; Ο Παρθενώνας δεν έχει παράθυρα και αποτελεί αίνιγμα μεταξύ των αρχαιολόγων το πώς φωτιζόταν το εσωτερικό του σηκού. Υποστηρίζεται η άποψη ότι το φως έμπαινε από τη διάπλατα ανοιγμένη μεγάλη πόρτα, αν και αυτό είναι μάλλον αμφίβολο, διότι όταν ήταν κλειστή, ο νεωκόρος και οι λοιποί υπάλληλοι δεν θα μπορούσαν να κινηθούν μέσα σε αυτόν. Η άποψη ότι χρησιμοποιούσαν πυρσούς δεν φαίνεται να ευσταθεί, καθώς δεν έχουν βρεθεί ανάλογα σημάδια αιθάλης. Γενικά επικρατεί η άποψη ότι στη στέγη υπήρχε κάποιο άνοιγμα, το οποίο ονομαζόταν «οπαίον», από όπου και εισερχόταν άπλετο φως. Αν δεν καταστρεφόταν η οροφή από το βλήμα του Μοροζίνι το 1669, όλα αυτά τα ερωτηματικά θα είχαν απαντηθεί. Ο αρχαίος αυτός ναός δεν προσδιορίζεται από τον πέριξ χώρο, αλλά αντίθετα ο ναός είναι εκείνος που προσδιορίζει το χώρο με την ίδια του την εξωτερική εμφάνιση. Μοιάζει να ξεφυτρώνει μέσα από τη γη σαν να τον γέννησε ο βράχος πάνω στον οποίο πατάει, ή σαν να είναι θαυμαστή προέκταση του πετρώδους εδάφους. Αυτό συμβαίνει διότι οι κίονες της περιστάσεως είναι τόσο «ζωντανοί», που δίνουν ρυθμό και κίνηση στο αρχιτεκτόνημα. Ο τρόπος και οι αποστάσεις των κιόνων δημιουργούν μια ξεχωριστή «προσωπικότητα» φωτοσκιάσεων, οι οποίες δίνουν στο θεατή την εντύπωση ότι κινούνται, ή ότι περπατούν.
Η στέγη του ναού, δίνει την αίσθηση ότι, παρά το τεράστιο βάρος της, ακουμπά πανάλαφρα στο όλο οικοδόμημα. Στην αρχιτεκτονική κατασκευή του Παρθενώνα δεν υπάρχει καμία ευθεία! Αντιθέτως, υπάρχουν ανεπαίσθητες καμπύλες και μάλιστα αδιόρατες, πού δίνουν όμως την εντύπωση ότι ο στυλοβάτης π.χ. είναι ευθύς και εντελώς επίπεδος. Ανάλογη είναι και η καμπύλη των επιστυλίων. Αυτό έγινε γιατί ο Ικτίνος προνόησε και έλαβε υπ’ όψιν του την φυσική ατέλεια του ανθρώπινου οφθαλμού. Έτσι δημιούργησε την οφθαλμαπάτη στον θεατή που κοιτάζει υπό ορισμένη γωνία τον Παρθενώνα, ότι ο ναός ανυψώνεται στον αέρα!Οι κίονες, ως γνωστόν, υφίστανται μία εξόγκωση (η οποία καλείται «ένταση») στο μέσον περίπου του ύψους του κίονα. Εκείνο, που δεν είναι ιδιαίτερα γνωστό είναι πως οι άξονες των κιόνων, όπως και το επιστύλιο με το διάζωμα, έχουν μια ανεπαίσθητη κλίση προς τα μέσα, που κυμαίνεται από 0,9 έως 8,6 εκατοστά. Αυτή η κλίση σημαίνει πως αν προεκτείνουμε νοερά τους άξονες προς τα πάνω, θα ενωθούν σε κάποιο ύψος σχηματίζοντας μια νοερή πυραμίδα. Το σημείο πάνω από την κρηπίδα, στο οποίο ενώνονται οι νοερές πλευρικές επεκτάσεις των κιονοστοιχιών του Παρθενώνα, είναι περίπου 1.852 μέτρα. Αυτό, μετρούμενο, βρέθηκε ότι δημιουργεί έναν όγκο, που είναι περίπου ο μισός της Μεγάλης Πυραμίδας του Χέοπα στην Γκίζα της Αιγύπτου!
Ένα άλλο μυστικό, που όμως κατείχαν οι αρχιτέκτονές του, είναι η αντισεισμικότητα του κτίσματος. Εδώ και είκοσι πέντε αιώνες από την δημιουργία του δεν έχει πέσει, δεν έχει υποστεί καμία βλάβη, δεν έχει καμία ρωγμή. Αυτό οφείλεται κατά ένα λόγο στην πυραμιδοειδή κατασκευή του, όμως, ο Παρθενώνας, στην πραγματικότητα δεν «πατάει» απ’ ευθείας στο χώμα του γυμνού βράχου, αλλά πάνω σε χτισμένους κυβόλιθους, οι οποίοι είναι γερά δεμένοι και χτισμένοι επάνω στο βράχο διαμορφώνοντας με αυτόν τον τρόπο ένα επίπεδο.
Υπάρχουν όμως και πλήθος από μη επιστημονικά παράδοξα:1. Η αινιγματική κατασκευή του ναού, κρύβει κι άλλα μυστικά. Κατά τη διάρκεια της ημέρας και όταν υπάρχει ηλιοφάνεια, όλες τις εποχές του χρόνου, οι προσπίπτουσες σκιές που δημιουργούνται πέριξ του ναού, δείχνουν κάποια συγκεκριμένα σημεία του πλανήτη. Για το ποια σημεία δείχνουν και το τι σημαίνουν, ερευνάται από ειδικούς και μη ειδικούς. Οι απόψεις είναι πολλές και δεν συγκλίνουν μεταξύ τους.
2. Αν κάποιος σταθεί στους πρόποδες της Ακρόπολης, επί της οδού Επιμενίδου και στρέψει προς τα πάνω το βλέμμα του, θα δει να διαγράφεται στο βράχο ένα… πρόσωπο! Από μια ορισμένη οπτική γωνία, παρουσιάζεται ένα ανδρικό κεφάλι, στο οποίο ξεχωρίζουν τα υπερόφρυα τόξα, τα μάτια, η μύτη και το στόμα. Το πρόσωπο μοιάζει σαν να κοιμάται (εντελώς τυχαία (;) η οδός θυμίζει τον Επιμενίδειο ύπνο και φαίνεται ευδιάκριτα στο φόντο του ουρανού. Παιγνίδι της φύσης, ή σκαλισμένο επίτηδες στο βράχο; Πάντως στην αρχαία ελληνική γραμματεία δεν υπάρχουν καν ενδείξεις για κάτι παρόμοιο που να σκαλίστηκε από ανθρώπινο χέρι σ’ αυτό το σημείο του ιερού βράχου. Ούτε ο Παυσανίας κάνει κάποια αναφορά… Στην ίδια πλευρά υπάρχουν κι άλλες δώδεκα φιγούρες, οι οποίες δεν είναι τόσο εμφανείς, ωστόσο όμως με προσεκτική παρατήρηση θα «αναδυθούν» από τον βράχο.
3. Πολλοί παρατηρητές έχουν διαπιστώσει πως πάνω από την Ακρόπολη και την ευρύτερη περιοχή του λεκανοπεδίου των Αθηνών, κατά τη διάρκεια του χειμώνα, πολύ σπάνια εμφανίζονται μαύρα και «βαριά» σύννεφα, όσο σε άλλες περιοχές γύρω από το λεκανοπέδιο και την υπόλοιπη Αττική. 4. Ειδικά άνοιξη και καλοκαίρι, ο ουρανός πάνω από την Ακρόπολη είναι πεντακάθαρος! Μάλιστα οι αρχαίοι Αθηναίοι, όταν ήθελαν να κάνουν μία πρόγνωση για τον καιρό, δεν κοιτούσαν ποτέ τον ουρανό πάνω από τον ναό, αλλά έστρεφαν το βλέμμα τους προς τις Αχαρνές, στην Πάρνηθα και σε συγκεκριμένο σημείο της, την κορυφή που φέρει το όνομα Άρμα. Το Άρμα λειτουργούσε σαν Μετεωρολογική Υπηρεσία γιατί εάν τα σύννεφα βάραιναν εκεί, προμηνυόταν άφθονη βροχή, ή εάν αυτό το κομμάτι του ουρανού ήταν γαλάζιο, καλοκαιρία. Επίσης, η επίκληση προς τον Δία για βροχή, γινόταν μόνο με το βλέμμα στραμμένο προς την κορυφή της Πάρνηθας Άρμα, και όχι προς την Ακρόπολη. «Ύσον, ύσον φίλε Ζεύ, κατά της αρούρης των Αθηναίων και των πεδίων…» (Ρίξε βροχή, ρίξε βροχή φίλε Δία, πάνω στους αγρούς των Αθηναίων και στον κάμπο).
5. Μέσα στον Παρθενώνα, ο ναός της θεάς Αθηνάς, ακολουθεί τον άξονα Ανατολής-Δύσης. Την τελευταία λοιπόν ημέρα της γιορτής των Παναθηναίων (στα γενέθλια δηλαδή της θεάς Αθηνάς, την 28η Εκατομβαιώνος – 25 Ιουλίου) συνέβαινε ένα συγκλονιστικό γεγονός: Λίγο πριν ανατείλει ο ήλιος, ανέτειλε ο Σείριος, το υπέρλαμπρο άστρο του αστερισμού του Κυνός και έλουζε κυριολεκτικά με το φως του το χρυσελεφάντινο άγαλμα της θεάς.
Με ή χωρίς μυστικά, η Ακρόπολη, ήταν, είναι και θα παραμένει πάντα το πιο γοητευτικό, το πιο λαμπρό, το πιο υπέροχο μνημείο του κόσμου!
ΠΗΓΕΣ:
1. Παυσανίας – Αττικά.
2. Ιωάννης Γιαννόπουλος, Μυστική Αθήνα & Αττική, Έσοπτρον 1998
3. Ελλάς, εκδοτικός οργανισμός Πάπυρος, α' τόμος, 1997
4. Περιοδικό, Αέροπος, τεύχος 3.
5. Το μυστήριο του Παρθενώνα – ΑΡΧΕΤΥΠΟ (άρθρο του κ. Σπ. Μακρή)
N.N
No comments :
Post a Comment