Αφέλεια τα περί σύμπτυξης στρατιωτικής συμμαχίας Κύπρου-Ισραήλ κατά Τουρκίας

Είναι ασφαλώς σωστές οι κινήσεις της Κύπρου και οι διεργασίες με το Ισραήλ γύρω από τις έρευνες για φυσικό αέριο στην Αποκλειστική Οικονομική της Ζώνη, ενόψει και της τουρκικής στάσης στην υπόθεση αυτή. Ωστόσο οι προτροπές ορισμένων για σύμπτυξη στρατιωτικής συμμαχίας με το Ισραήλ, για «εξισορρόπηση» της ισχύος της Τουρκίας και «αποτροπή της τουρκικής απειλής», με αφορμή υποτροπή στις σχέσεις της με το Τελ Αβιβ, αποτελούν αν όχι αφέλεια, υπερβολή. Προφανώς δεν έχουμε μάθει από τα παθήματα των χειρισμών του «Δόγματος του Ενιαίου Αμυντικού Χώρου» Ελλάδας–Κύπρου, μια διακηρυχθείσα έκφραση του οποίου ήταν και η «δημιουργία τριγώνου (συμμαχίας) Ελλάδας, Κύπρου, Συρίας» για αντιμετώπιση της Τουρκίας.

Με αποτέλεσμα ο τότε Έλληνας υπουργός Εθνικής Άμυνας, που προσπάθησε για σκοπούς εσωτερικής κατανάλωσης να προβάλλει τη Συρία ως μέρος τέτοιας συμφωνίας, μετά από επίσκεψη στη Δαμασκό τον Ιούνιο του 1995, να υποστεί ψυχρολουσία από διαψεύσεις της συριακής κυβέρνησης, που ανησυχούσε για τυχόν τουρκικές αντιδράσεις. Δυστυχώς δεν αντελήφθησαν τότε ορισμένοι ότι η μεταψυχροπολεμική Συρία, χωρίς στήριξη από την πάλαι ποτέ Σοβιετική Ένωση, ήταν εξαιρετικά ευάλωτη και εκτεθειμένη. Ότι παρά την άριστη συνεργασία μας σε πολιτικό επίπεδο, το τελευταίο πράγμα που θα ήθελε ήταν στρατιωτική αντιπαράθεση με την Τουρκία που στήριζαν ΝΑΤΟ και Αμερική. Σήμερα το σλόγκαν έχει τροποποιηθεί και καλεί για στρατιωτική συμμαχία Ελλάδας–Κύπρου–Ισραήλ, που είναι επίσης εξωπραγματική και που ούτε η επίκληση της ρήσης του Θουκυδίδη από ορισμένους, περί κοινού συμφέροντος, τη σώζει. 

Οι στρατιωτικές συμμαχίες είναι περίπλοκο ζήτημα διεθνών σχέσεων και καθοριστικός λόγος σύμπτυξης τους, συμφωνά με μια ευρύτερα αποδεχτή εκδοχή του Τζορτζ Λίσκα, είναι η αντίληψη περί κοινής απειλής από τρίτη χώρα κατά των συμβαλλομένων. Αυτό δεν ισχύει ποσώς στην περίπτωσή Κύπρου–Ισραήλ, οπότε, πέραν άλλων περιπλοκών που δεν είναι του παρόντος, δεν υπάρχει ούτε και βάση για συμμαχία. 

- Το Ισραήλ εκλαμβάνει σοβαρές απειλές από τον άμεσο περίγυρο του και από οργανώσεις που δρουν στην περιοχή, καθώς και από το Ιράν. 

- Η Κύπρος, από την άλλη, εκλαμβάνει σοβαρή απειλή από τις τουρκικές κατοχικές δυνάμεις και τις επιδιώξεις της πανίσχυρης Τουρκίας. 

Όμως για τους Ισραηλινούς, παρά την ένταση με την πρώην στρατηγικό τους εταίρο, η Τουρκία δεν αποτελεί εχθρό, όπως δηλώνουν επισήμως. Αντίθετα, αν και δύσκολο βραχυπρόθεσμα, προσβλέπουν σε αποκατάσταση των σχέσεων τους. Ούτε για την Κύπρο οι χώρες της περιοχής αποτελούν απειλή, ενώ παραδοσιακά, Λευκωσία και Αθήνα έχουν καλές σχέσεις με τον αραβικό κόσμο, με θετικά αποτελέσματα στο Κυπριακό.

Αυτό φυσικά δεν αποκλείει άλλες μορφές συνεργασίας ούτε και κάποιου είδους αμυντικές συμφωνίες με το Ισραήλ. Την ίδια ώρα όμως χρειάζονται προσεχτικοί χειρισμοί και διπλωματικές –όχι στρατιωτικές– «εξισορροπήσεις» ώστε να μην δημιουργηθούν αρνητικές εντυπώσεις για την Κύπρο στις αραβικές χώρες και τους Παλαιστινίους. Αυτό καθίσταται ιδιαίτερα λεπτό ζήτημα, όταν η Τουρκία με την πρόσφατη αντιισραηλινή συμπεριφορά, δημιουργεί προϋποθέσεις για ενίσχυση της δικής της επιρροής και ίσως πρόσφορο έδαφος για προώθηση της λεγόμενης της “ΤΔΒΚ” σε χώρες της περιοχής.

Δρ. Άριστος Αριστοτέλους

http://www.strategyreport.gr/?p=14846

ΣΧΟΛΙΟ ΙΣΤΟΛΟΓΙΟΥ: ΤΑ ΣΥΓΧΑΡΗΤΗΡΙΑ ΜΑΣ ΚΥΡΙΕ ΚΑΘΗΓΗΤΑ. ΜΕ ΑΠΛΟ ΚΑΙ ΛΑΚΩΝΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΔΙΑΛΥΣΑΤΕ ΤΙΣ ΟΝΕΙΡΩΞΕΙΣ  ΤΗΣ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ "ΔΙΑΝΟΗΣΗΣ";