Η προχτεσινή ανάρτηση του ΦΕΚ 125 είχε σαν τίτλο το πολύ ενδιαφέρον «Παράταση κατά ένα έτος της Συμφωνίας αμοιβαίας αμυντικής συνεργασίας μεταξύ της Κυβέρνησης της Ελληνικής Δημοκρατίας και της Κυβέρνησης των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής». Κοινώς η Συμφωνία για την Σούδα, το «μάννα εξ’ ουρανού» έχει βάση μια παράταση για 1 μόλις έτος. Η παράταση ήταν τελικά για ένα μόλις έτος, ούτε για 5 ούτε για 10. Από την στιγμή που ο καθένας από εμάς νοικιάσει ένα «ακίνητο» για ένα μόλις έτος (γιατί έτσι θέλει ο ιδιοκτήτης), για την οικονομία της συζήτησης ας πούμε ένα «διαμέρισμα», τότε είναι προφανώς πως δεν θα πληρώσει από την τσέπη του ούτε για ανακαίνιση, τοποθέτηση ηλιακού, ούτε θα βάλει νέα air-condition. Έτσι απλοϊκά, δεν πρέπει να περιμένουμε ούτε Arleigh Burke (σε hot transfer μάλιστα), ούτε F-15, ούτε μάλλον κι από αυτά τα «ρημάδια» τα F-35 (πόσα θέλαμε, 20 ή 30; και σε ποια βάση θα τα βάζαμε;) Η αλήθεια είναι πως με την κατάσταση των ελληνικών ενόπλων δυνάμεων σήμερα, αλλά και την οικονομική κατάσταση της χώρας, κάθε προσφορά μεταχειρισμένου υλικού που θα κάλυπτε κενά θα ήταν ευπρόσδεκτη (αρκεί φυσικά να υπερθεμάτιζαν τα επιτελεία). Όπως γράψαμε και πριν λίγες μέρες (εδώ), έχουμε πραγματικά κουραστεί να συζητάμε αενάως για την πιθανότητα παραχώρησης μεταχειρισμένου υλικού, αλλά να μην βλέπουμε κάτι να έρχεται στις αποθήκες των Ενόπλων Δυνάμεων.
Η βάση της Σούδας είναι σημαντική, καθώς είναι σε στρατηγικό σημείο στην Μεσόγειο, εξαιρετικά προστατευμένο, και σε ένα λιμάνι που μπορεί να δεχτεί από SSBN μέχρι και αεροπλανοφόρο. Αυτός είναι και ο λόγος που οι ΗΠΑ συζητούσαν να μας παραχωρήσουν μεταχειρισμένο υλικό προκειμένου να υπογράψουμε μια συμφωνία πολλών ετών, που θα τους επέτρεπε να επενδύσουν σε αναβάθμιση των υποδομών. Υπενθυμίζουμε ένα προηγούμενο άρθρο μας, που γράφτηκε για έλληνα πολιτικό, και προσπάθησε να θυμίσει τι είχαμε πάρει σε παρόμοια διαπραγμάτευση μια άλλη εποχή, που το κομμουνιστικό μπλοκ της Ανατολικής Ευρώπης κατέρρεε και οι ΗΠΑ ξανασχεδίαζαν την επόμενη μέρα. Το άρθρο θα το βρείτε εδώ και αντί να διαβαστεί από πολλούς σαν μια υπενθύμιση για τον τρόπο που είχαν ενισχυθεί τότε οι Ε.Δ., διαβάστηκε σαν πολιτική παρέμβαση. Θεωρούμε ότι το γράψαμε εγκαίρως, αλλά οι εξελίξεις δεν μας δικαίωσαν. Τι σημαίνει αυτό; πως ο αμερικανός πρέσβης, ο Υπουργός Άμυνας, το ΥΠΕΞ των ΗΠΑ δεν μπορούν να πάνε στο Κογκρέσο με κάτι περισσότερο από μερικά Μ113 για δωρεάν παραχώρηση στην Ελλάδα, άντε ίσως για καλύτερες τιμές στον επιπλέον εξοπλισμό των Kiowa Warrior (που κι αυτά τα περιμένουμε, και τα περιμένουμε, και τα περιμένουμε…). Αν αυτό που εδώ στην Ελλάδα ονομάζουμε «αιτιολογική έκθεση» πάει στους αμερικανούς αντιπροσώπους με θέμα «Παραχώρηση 2 Arleigh Burke στην Ελλάδα, γιατί είναι καλά παιδιά, μάγκες και καραμπουζουκλήδες αυτοί εκεί κάτω» έχουμε την αμυδρά υποψία πως «δεν θα περάσει». Ίσως μερικά site να το πιστεύουν, αλλά εμείς θα μας επιτρέψετε να είμαστε λίγο πιο απαισιόδοξοι.
Αν διαβαστεί το ΦΕΚ 125, θα δούμε αρκετά ενδιαφέροντα «πράγματα». Καταρχάς, η συμφωνία αυτή είναι ανανέωση της συμφωνίας που υπεγράφη το 1990. Στο αμερικανικό αίτημα που μνημονεύεται αναφέρεται ρητά «Η Πρεσβεία των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής παρουσιάζει τις προσρήσεις της στο Υπουργείο Εξωτερικών της Ελληνικής Δημοκρατίας και έχει την τιμή να αναφερθεί στις διατάξεις της Συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας μεταξύ της Κυβέρνησης των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής και της Κυβέρνησης της Ελληνικής Δημοκρατίας, η οποία υπεγράφη στην Αθήνα στις 8 Ιουλίου 1990 και τέθηκε σε ισχύ στις 6 Νοεμβρίου 1990. Το άρθρο XII της Συμφωνίας προβλέπει ότι η Συμφωνία θα παραμείνει σε ισχύ για μία περίοδο οκτώ ετών, η οποία έληξε στις 6 Νοεμβρίου 1998.» Κοινώς όλα αυτά τα χρόνια ανανεώναμε την συμφωνία για ένα έτος, με κάποια μικροανταλλάγματα από τις ΗΠΑ. Μόνο ο τότε πρωθυπουργός, με ισχνή κοινοβουλευτική πλειοψηφία μπόρεσε να πείσει την ελληνική βουλή για μια τέτοια παραχώρηση. Οι προηγούμενες κυβερνήσεις τότε είχαν εγκαταλείψει την ρητορική κατά των ΗΠΑ (ΕΟΚ και ΝΑΤΟ το ίδιο συνδικάτο κλπ) και έτσι η Συμφωνία πέρασε.
Τον τελευταίο καιρό σκεφτήκαμε ότι θα συνέφερε και τους δυο να κάνουμε την συμφωνία 5ετή ή 10ετή, προσπαθώντας να αντλήσουμε περισσότερα αμερικανικά ανταλλάγματα που θα κάλυπταν πάγιες ελληνικές ανάγκες των Ε.Δ. Εκεί κάπου ξεκίνησε το «πανηγύρι» των παραχωρήσεων δωρεάν υλικού, που ξεκίνησε από Μ1, F-15, Arleigh Burke και ευτυχώς σταμάτησε πριν ζητήσουμε το USS Kitty Hawk. Θα πρέπει να ξαναπούμε ότι το 1990 «πήραμε» έναν μεγάλο αριθμό (28) μαχητικών τύπου F-4E (SRA) και (28) Α-7Ε/ΤΑ-7C Corsair, 4 αντιτορπιλλικά C.H. Adams καθώς και 6 Ρ-3, για επέκταση της συμφωνίας για 8 χρόνια. Δεν ξέρουμε αν η τότε εμπειρία μας άφηνε για πιο μεγάλα «όνειρα». Δεν γνωρίζουμε επίσης αν συστάθηκε κάποια κοινή ομάδα εμπειρογνωμόνων από το Υπουργείο Εξωτερικών, το Οικονομικών και το Αμύνης, προκειμένου να «αξιολογήσουν» την «αξία» που θα είχε η Σούδα για τις ΗΠΑ. Μετά να συγκεντρώσουν τις ανάγκες των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων, να τις ιεραρχήσουν σε ένα μικρό εξοπλιστικό πακέτο, και να το υποβάλλουμε στις ΗΠΑ και να αρχίσει μια διαπραγμάτευση. Ελπίζουμε ότι έγινε έτσι. Και να μην ξεκινήσαμε με «boys, 4 αντιτορπιλλικά Flight III και 40 F-35 και γρήγορα!»
Το αποτέλεσμα επίσης δεν ξέρουμε γιατί δεν ήταν το αναμενόμενο (εδώ κάποιος θα ρωτήσει, ποιο ήταν το αναμενόμενο;). Πολλοί είχαν σηκώσει πολύ ψηλά τον πήχη των αναμενόμενων οπλικών συστημάτων που ΘΑ παραχωρούνταν. Σε συζητήσεις στο blog ή το facebook με φίλες/ους του περιοδικού αισθανόμασταν την «κρυφή» ελπίδα για ενίσχυση σε αξιόλογο υλικό εν μέσω οικονομικής κρίσης για τις ΕΔ. Πρέπει εδώ να πούμε πως ποτέ δεν προσπαθήσαμε να ενισχύσουμε «προσδοκίες» μέσα από το περιοδικό ή το blog μας. Ελπίζουμε (γιατί αυτό μας έχει μείνει) πως η Ελλάδα δεν δέχτηκε τα αμερικανικά ανταλλάγματα γιατί δεν ήταν συμβατά με το αποτέλεσμα μιας διεργασίας -όπως αυτή που περιγράψαμε στην προηγούμενη παράγραφο- και για αυτό τον λόγο δεν υπογράψαμε μιας μεγάλης διάρκειας συμφωνία. Και να μην ήταν λόγω του ότι κάποιοι δεν θα μπορούσαν να παρουσιάσουν το αποτελεσμα της διαπραγμάτευση σε ένα περιορισμένο πολιτικό ακροατήριο (που θεωρούν τους Αμερικάνους φονιάδες των λαών).
Το αποτέλεσμα της όποιας διαπραγμάτευσης πάντως μπορείτε να το διαβάσετε στο συνημμένο έγγραφο: ΦΕΚ 125 περί παράτασης της Ελληνο-Αμερικανικής Συμφωνίας για 1 έτος
https://www.ptisidiastima.com/nothing-for-greek-armed-forces-from-souda-bay-agreement/
Σε ένα εξαιρετικά σοβαρό θέμα της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής αποδεικνύεται η υπόθεση της ανανέωσης της συμφωνίας με τους Αμερικανούς για τη χρήση της στρατηγικής σημασίας βάσης της Σούδας, με αποτέλεσμα να υπάρχει διαφωνία στο κυβερνητικό στρατόπεδο, σύμφωνα με το σημερινό πρωτοσέλιδο της εφημερίδας «ΕΣΤΙΑ». Σύμφωνα με την εφημερίδα, κατά την τελευταία σύγκλιση του Κυβερνητικού Συμβουλίου Εξωτερικών και Άμυνας (ΚΥΣΕΑ), αλλά και στη συνέχεια, μέχρι πριν λίγες ημέρες, σημειώθηκε διαφωνία ανάμεσα στον υπουργό Εθνικής Άμυνας, Πάνο Καμμένο και τον υπουργό Εξωτερικών, Νίκο Κοτζιά, αναφορικά με τη διάρκεια της συμφωνίας. Ο ΥΠΕΘΑ ήταν υπέρμαχος μιας εκτεταμένης νέας συμφωνίας, ενδεχομένης διαρκείας πέντε ετών, ενώ αντιθέτως ο Νίκος Κοτζιάς και κατ’ επέκταση η κυβέρνηση επιθυμούσαν συγκεκριμένα ανταλλάγματα τα οποία θα ξέφευγαν από τον στενό αμυντικό τομέα, δηλαδή πολιτικά και οικονομικά, με «στρατιωτικές πηγές» να αντιτείνουν ότι το αμερικανικό σύστημα αποφεύγει να συνδέσει τέτοιες συμφωνίες με άλλα αντικείμενα…
Η ουσία είναι πως η συμφωνία ανανεώθηκε για ένα χρόνο και χαρακτηρίζεται ως «προσωρινή» από ελληνικής πλευράς, με στόχο να δοθεί χρόνος στη διαπραγμάτευση με την αμερικανική πλευρά και να προκύψουν συγκεκριμένα και χειροπιαστά ανταλλάγματα, αφού η συμφωνία θα πρέπει να εγκριθεί από τη Βουλή. Οπότε θα πρέπει με κάποιον τρόπο να πειστεί η κοινοβουλευτική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ, η οποία τελευταία επιχειρεί με κάθε ευκαιρία να δείξει ότι δεν έχει ξεχάσει τις ιδεολογικά χρωματισμένες απόψεις που εκφράζονταν επισήμως την εποχή που το κόμμα είχε «κινηματικό» και όχι κυβερνητικό χαρακτήρα.
http://www.defence-point.gr/news/monoetis-prosorini-i-symfonia-me-tis-ipa-gia-ti-souda-ke-vlepoume
Επικυρώθηκε από τη Κυβέρνηση η επέκταση της «Συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας» (MDCA-Mutual Defense Cooperation Agreement) μεταξύ Ελλάδας και ΗΠΑ για ένα χρόνο (μέχρι 6/11/2018), αντί της πενταετούς που προτάθηκε αρχικά από τον υπουργό Εθνικής Άμυνας Π. Καμμένο .
Γνωρίζοντας σε βάθος το όλο θέμα επισημαίνω τα παρακάτω:
1. Ο όρος “Αμερικανική Ναυτική Βάση” στη Σούδα, όπως αναφέρεται κατά κόρον από πολιτικούς και κυβερνητικούς όλων των κομμάτων, είναι εσφαλμένος (αναπαράγεται και από τους δημοσιογράφους), αφού στην συμφωνία αναφέρεται ως ευκολία (facility), και αποκαλύπτει ότι οι πολιτικοί μας υπογράφουν τις συμφωνίες χωρίς να τις διαβάζουν, και χωρίς να αντιλαμβάνονται την κρισιμότητα των εθνικών θεμάτων που καλούνται να διαχειριστούν.
2. Η συμφωνία τέθηκε σε ισχύ από την 29 Αυγούστου, όταν το κείμενο των ρηματικών διακοινώσεων αναρτήθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Η συμφωνία ετέθη για πρώτη φορά σε ισχύ στις 6/11/1990 και έκτοτε ανανεώνεται κάθε χρόνο.
3. Στο τυπικό κείμενο της ρηματικής διακοίνωσης που αναρτήθηκε ως ΦΕΚ, δεν αναγράφονται όποιες αλλαγές έγιναν στις ευκολίες (νέες εγκαταστάσεις, εκσυγχρονισμοί κλπ.) ούτε και τα ανταλλάγματα που θα έπρεπε να έχουμε ζητήσει από τις ΗΠΑ.
4. Η συμφωνία προβλέπει ότι για οποιαδήποτε αλλαγή του αποτυπώματος των εγκαταστάσεων (footprint) της ευκολίας, επεκτάσεις, νέες εγκαταστάσεις κλπ, θα πρέπει υπάρξει έγκριση από την Βουλή, μαζί με τον πίνακα ανταλλαγμάτων.
5. Επίσης προβλέπει ένα περιοδικό πρόγραμμα πενταετούς εκσυγχρονισμού, το οποίο όμως δεν αφορά μείζονα έργα αλλά κυρίως αναγκαίους μικρο-εκσυγχρονισμούς (κτιριακές βελτιώσεις, βοηθητικών υποδομών και μηχανημάτων), και οι οποίοι δεν πρέπει να αλλάζουν το “footprint” της ευκολίας. Αυτό υπογράφεται από το ΥΠΕΞ, το ΥΠΕΘΑ και την πρεσβεία των ΗΠΑ, χωρίς να είναι αναγκαίο να πάει στη Βουλή για έγκριση. Σε περίπτωση μεγάλων αλλαγών όμως, υπάρχει ρήτρα για παροχή ανταλλαγμάτων από την αμερικανική πλευρά όπως θα συμφωνηθούν.
Καλείται η κυβέρνηση να απαντήσει στα παρακάτω σημαντικά ερωτήματα:
1. Η συγκεκριμένη συμφωνία που υπογράφηκε και το τελευταίο πρόγραμμα πενταετούς εκσυγχρονισμού, περιλαμβάνουν αλλαγές στο αποτύπωμα των εγκαταστάσεων είτε μείζονα έργα, λόγω των οποίων χρειάζεται να πάνε οι συμφωνίες στην Βουλή για έγκριση;
2. Δόθηκαν ή όχι οιαδήποτε εμπράγματα ανταλλάγματα από τις ΗΠΑ για την συμφωνία αυτή, καθώς και για τις οιεσδήποτε μείζονες αλλαγές συμφωνήθηκαν;
ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ ΦΕΝΕΚΟΣ Υποναύαρχος (ε.α)
Πίσω από τη συζήτηση για την ανανέωση της Συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας (MDCA) ανάμεσα στην Αθήνα και την Ουάσιγκτον κρύβεται ένα παρασκήνιο αρκετών μηνών. Η συμφωνία τελικά επεκτάθηκε για ένα έτος, όπως συμβαίνει κατά τη διάρκεια των τελευταίων 27 ετών (και είχε αποκαλυφθεί από την «Κ» στις 17 Ιουλίου). Τελικά υπερίσχυσαν λόγοι οι οποίοι αφορούν το εσωτερικό πολιτικό παίγνιο και τις ανάγκες της κυβερνητικής ενδοκομματικής ισορροπίας σε μια δύσκολη περίοδο, αλλά και μια άτυπη συνεννόηση ανάμεσα σε Ελλάδα και ΗΠΑ σχετικά με το εύρος των εργασιών και επεκτάσεων που δύνανται να πραγματοποιήσουν οι Αμερικανοί εντός της βάσης της Σούδας. Προφανώς, επί τούτου δεν υπάρχουν περιορισμοί, παρά την ύπαρξη ορισμένων ενστάσεων, οι οποίες κάποια στιγμή τέθηκαν από την Αθήνα για την επέκταση ορισμένων χρήσεων ή μετασταθμεύσεων αμερικανικών δυνάμεων στη Σούδα.
Επί της ουσίας, ήδη πραγματοποιούνται εργασίες οι οποίες πριν από ένα έτος δεν θεωρούνταν δεδομένες από τους Αμερικανούς. Τότε, οι Αμερικανοί διαφωνούσαν με την επέκταση του νεωρίου (drydock) στη Σούδα, με τη λογική ότι όταν υπάρχει ανάγκη επισκευών για πλοία του Στόλου, αυτές μπορεί πάντα να παραχωρηθούν σε ιδιωτικά ναυπηγεία ανά τον κόσμο. Για λόγους οι οποίοι αφορούν τη ραγδαία επιδείνωση των γεωστρατηγικών παραμέτρων στην Ανατολική Μεσόγειο, αλλά και πρακτικούς (τους τελευταίους μήνες έχουν σημειωθεί σοβαρότατα δυστυχήματα αμερικανικών πολεμικών), οι ΗΠΑ αναθεώρησαν αυτήν την τακτική τους. Οι υφιστάμενες εγκαταστάσεις στη Σούδα ήδη διευρύνονται, προκειμένου να εξυπηρετήσουν την επισκευή ακόμη και αντιτορπιλικών τύπου Arleigh Burke, τα οποία έχουν διαστάσεις περίπου 150-160 μ. επί 20-22 μ. και αποτελούν ίσως τις μεγαλύτερες, μετά τα αεροπλανοφόρα, μονάδες επιφανείας του Αμερικανικού Ναυτικού.
Δεδομένου ότι στη Σούδα υφίσταται αποβάθρα στην οποία έχουν τη δυνατότητα να ελλιμενισθούν ακόμη και αεροπλανοφόρα (το κρηπίδωμα Κ-14), γίνεται απολύτως σαφές πως –ανεξάρτητα από τις επιμέρους λεπτομέρειες που τελικά μπορεί να εμπλουτίσουν στην πράξη την ελληνοαμερικανική αμυντική συνεργασία– οι Ενοπλες Δυνάμεις (Ε.Δ.) των ΗΠΑ ήδη διαφυλάσσουν για τη ναυτική βάση έναν ρόλο πολύ ευρύτερο από εκείνον που διαδραμάτιζε στο πρόσφατο παρελθόν. Δεδομένου ότι οι αμερικανικές Ε.Δ. χρησιμοποιούν ήδη και το παρακείμενο στρατιωτικό αεροδρόμιο για τη μεταφορά βαρέος οπλισμού, πυραύλων και ανεφοδιασμό, η Σούδα αποκτά μια ευρύτερη αεροναυτική διάσταση, υποστηρικτική και στο κρίσιμο σκέλος της επιμελητείας. Οι Αμερικανοί εξακολουθούν να επιθυμούν εντονότερη συνεργασία σε ζητήματα ειδικών δυνάμεων (Navy Seals), κάτι που αποτελεί και προτεραιότητα της στρατιωτικής ηγεσίας στην Αθήνα, ενώ εκκρεμεί και το αίτημα αξιοποίησης της αεροπορικής βάσης του Καστελλίου, στο Ηράκλειο Κρήτης, που είχε θέσει ο υπουργός Αμυνας των ΗΠΑ Τζέιμς Μάτις στον ομόλογό του Π. Καμμένο, κατά την επίσκεψή του στην Ουάσιγκτον.
Ως προς το χρονικό εύρος της συμφωνίας, η ενδοκομματική ισορροπία στον ΣΥΡΙΖΑ υπερίσχυσε. Πιθανή αλλαγή της συμφωνίας, με χρονική επέκτασή της σε 5 ή 7 έτη, θα έπρεπε να περάσει από τη Βουλή και ο κ. Τσίπρας ήθελε να αποφύγει ένα τέτοιο ρίσκο. Δημοσίως, υπέρ μιας τέτοιας πολυετούς συμφωνίας είχε ταχθεί εκ των κυβερνητικών μόνο ο κ. Καμμένος – μάλιστα το έθεσε και στον κ. Μάτις. Ο κ. Καμμένος τόνιζε ότι η Ελλάδα διαπραγματεύεται ανταλλάγματα τα οποία περιελάμβαναν είτε παραχώρηση εξοπλισμών είτε διευκολύνσεις για την απόκτηση ή τον εκσυγχρονισμό αμυντικών συστημάτων. Είχε ξεκινήσει, μάλιστα, ζητώντας τροποποίηση της συμφωνίας, ώστε η Ελλάδα να παραλαμβάνει πολεμικό υλικό από τις ΗΠΑ στο πλαίσιο των υφιστάμενων συμφωνιών της Ουάσιγκτον με την Αίγυπτο ή το Ισραήλ. Από το καθ’ ύλην αρμόδιο υπουργείο Εξωτερικών η αντιμετώπιση ήταν διαφορετική. Το Μέγαρο Μαξίμου και το υπουργείο Εξωτερικών κινούνταν σε μια λογική ανταλλαγμάτων, τα οποία ξεφεύγουν από το αμιγώς στρατιωτικό σκέλος και επεκτείνονται σε στρατηγικά ή και πολιτικά ζητήματα. Ευθύς εξαρχής η παραχώρηση «δωρεάν» εξοπλισμών ήταν μάλλον μια δύσκολη υπόθεση. Για το Πολεμικό Ναυτικό το χρονοδιάγραμμα για την απόκτηση (ή έστω τον εκσυγχρονισμό υφισταμένων) ναυτικών μονάδων που μπορούν να εξισορροπήσουν την τουρκική παρουσία στην Ανατολική Μεσόγειο, παραμένει ζητούμενο. Ενώ την ίδια στιγμή το Γενικό Επιτελείο Αεροπορίας αναμένει την εξέλιξη των συζητήσεων για τον εκσυγχρονισμό του στόλου των F-16.
Έντυπη Καθημερινή
Η βάση της Σούδας είναι σημαντική, καθώς είναι σε στρατηγικό σημείο στην Μεσόγειο, εξαιρετικά προστατευμένο, και σε ένα λιμάνι που μπορεί να δεχτεί από SSBN μέχρι και αεροπλανοφόρο. Αυτός είναι και ο λόγος που οι ΗΠΑ συζητούσαν να μας παραχωρήσουν μεταχειρισμένο υλικό προκειμένου να υπογράψουμε μια συμφωνία πολλών ετών, που θα τους επέτρεπε να επενδύσουν σε αναβάθμιση των υποδομών. Υπενθυμίζουμε ένα προηγούμενο άρθρο μας, που γράφτηκε για έλληνα πολιτικό, και προσπάθησε να θυμίσει τι είχαμε πάρει σε παρόμοια διαπραγμάτευση μια άλλη εποχή, που το κομμουνιστικό μπλοκ της Ανατολικής Ευρώπης κατέρρεε και οι ΗΠΑ ξανασχεδίαζαν την επόμενη μέρα. Το άρθρο θα το βρείτε εδώ και αντί να διαβαστεί από πολλούς σαν μια υπενθύμιση για τον τρόπο που είχαν ενισχυθεί τότε οι Ε.Δ., διαβάστηκε σαν πολιτική παρέμβαση. Θεωρούμε ότι το γράψαμε εγκαίρως, αλλά οι εξελίξεις δεν μας δικαίωσαν. Τι σημαίνει αυτό; πως ο αμερικανός πρέσβης, ο Υπουργός Άμυνας, το ΥΠΕΞ των ΗΠΑ δεν μπορούν να πάνε στο Κογκρέσο με κάτι περισσότερο από μερικά Μ113 για δωρεάν παραχώρηση στην Ελλάδα, άντε ίσως για καλύτερες τιμές στον επιπλέον εξοπλισμό των Kiowa Warrior (που κι αυτά τα περιμένουμε, και τα περιμένουμε, και τα περιμένουμε…). Αν αυτό που εδώ στην Ελλάδα ονομάζουμε «αιτιολογική έκθεση» πάει στους αμερικανούς αντιπροσώπους με θέμα «Παραχώρηση 2 Arleigh Burke στην Ελλάδα, γιατί είναι καλά παιδιά, μάγκες και καραμπουζουκλήδες αυτοί εκεί κάτω» έχουμε την αμυδρά υποψία πως «δεν θα περάσει». Ίσως μερικά site να το πιστεύουν, αλλά εμείς θα μας επιτρέψετε να είμαστε λίγο πιο απαισιόδοξοι.
Αν διαβαστεί το ΦΕΚ 125, θα δούμε αρκετά ενδιαφέροντα «πράγματα». Καταρχάς, η συμφωνία αυτή είναι ανανέωση της συμφωνίας που υπεγράφη το 1990. Στο αμερικανικό αίτημα που μνημονεύεται αναφέρεται ρητά «Η Πρεσβεία των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής παρουσιάζει τις προσρήσεις της στο Υπουργείο Εξωτερικών της Ελληνικής Δημοκρατίας και έχει την τιμή να αναφερθεί στις διατάξεις της Συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας μεταξύ της Κυβέρνησης των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής και της Κυβέρνησης της Ελληνικής Δημοκρατίας, η οποία υπεγράφη στην Αθήνα στις 8 Ιουλίου 1990 και τέθηκε σε ισχύ στις 6 Νοεμβρίου 1990. Το άρθρο XII της Συμφωνίας προβλέπει ότι η Συμφωνία θα παραμείνει σε ισχύ για μία περίοδο οκτώ ετών, η οποία έληξε στις 6 Νοεμβρίου 1998.» Κοινώς όλα αυτά τα χρόνια ανανεώναμε την συμφωνία για ένα έτος, με κάποια μικροανταλλάγματα από τις ΗΠΑ. Μόνο ο τότε πρωθυπουργός, με ισχνή κοινοβουλευτική πλειοψηφία μπόρεσε να πείσει την ελληνική βουλή για μια τέτοια παραχώρηση. Οι προηγούμενες κυβερνήσεις τότε είχαν εγκαταλείψει την ρητορική κατά των ΗΠΑ (ΕΟΚ και ΝΑΤΟ το ίδιο συνδικάτο κλπ) και έτσι η Συμφωνία πέρασε.
Τον τελευταίο καιρό σκεφτήκαμε ότι θα συνέφερε και τους δυο να κάνουμε την συμφωνία 5ετή ή 10ετή, προσπαθώντας να αντλήσουμε περισσότερα αμερικανικά ανταλλάγματα που θα κάλυπταν πάγιες ελληνικές ανάγκες των Ε.Δ. Εκεί κάπου ξεκίνησε το «πανηγύρι» των παραχωρήσεων δωρεάν υλικού, που ξεκίνησε από Μ1, F-15, Arleigh Burke και ευτυχώς σταμάτησε πριν ζητήσουμε το USS Kitty Hawk. Θα πρέπει να ξαναπούμε ότι το 1990 «πήραμε» έναν μεγάλο αριθμό (28) μαχητικών τύπου F-4E (SRA) και (28) Α-7Ε/ΤΑ-7C Corsair, 4 αντιτορπιλλικά C.H. Adams καθώς και 6 Ρ-3, για επέκταση της συμφωνίας για 8 χρόνια. Δεν ξέρουμε αν η τότε εμπειρία μας άφηνε για πιο μεγάλα «όνειρα». Δεν γνωρίζουμε επίσης αν συστάθηκε κάποια κοινή ομάδα εμπειρογνωμόνων από το Υπουργείο Εξωτερικών, το Οικονομικών και το Αμύνης, προκειμένου να «αξιολογήσουν» την «αξία» που θα είχε η Σούδα για τις ΗΠΑ. Μετά να συγκεντρώσουν τις ανάγκες των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων, να τις ιεραρχήσουν σε ένα μικρό εξοπλιστικό πακέτο, και να το υποβάλλουμε στις ΗΠΑ και να αρχίσει μια διαπραγμάτευση. Ελπίζουμε ότι έγινε έτσι. Και να μην ξεκινήσαμε με «boys, 4 αντιτορπιλλικά Flight III και 40 F-35 και γρήγορα!»
Το αποτέλεσμα επίσης δεν ξέρουμε γιατί δεν ήταν το αναμενόμενο (εδώ κάποιος θα ρωτήσει, ποιο ήταν το αναμενόμενο;). Πολλοί είχαν σηκώσει πολύ ψηλά τον πήχη των αναμενόμενων οπλικών συστημάτων που ΘΑ παραχωρούνταν. Σε συζητήσεις στο blog ή το facebook με φίλες/ους του περιοδικού αισθανόμασταν την «κρυφή» ελπίδα για ενίσχυση σε αξιόλογο υλικό εν μέσω οικονομικής κρίσης για τις ΕΔ. Πρέπει εδώ να πούμε πως ποτέ δεν προσπαθήσαμε να ενισχύσουμε «προσδοκίες» μέσα από το περιοδικό ή το blog μας. Ελπίζουμε (γιατί αυτό μας έχει μείνει) πως η Ελλάδα δεν δέχτηκε τα αμερικανικά ανταλλάγματα γιατί δεν ήταν συμβατά με το αποτέλεσμα μιας διεργασίας -όπως αυτή που περιγράψαμε στην προηγούμενη παράγραφο- και για αυτό τον λόγο δεν υπογράψαμε μιας μεγάλης διάρκειας συμφωνία. Και να μην ήταν λόγω του ότι κάποιοι δεν θα μπορούσαν να παρουσιάσουν το αποτελεσμα της διαπραγμάτευση σε ένα περιορισμένο πολιτικό ακροατήριο (που θεωρούν τους Αμερικάνους φονιάδες των λαών).
Το αποτέλεσμα της όποιας διαπραγμάτευσης πάντως μπορείτε να το διαβάσετε στο συνημμένο έγγραφο: ΦΕΚ 125 περί παράτασης της Ελληνο-Αμερικανικής Συμφωνίας για 1 έτος
https://www.ptisidiastima.com/nothing-for-greek-armed-forces-from-souda-bay-agreement/
Σε ένα εξαιρετικά σοβαρό θέμα της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής αποδεικνύεται η υπόθεση της ανανέωσης της συμφωνίας με τους Αμερικανούς για τη χρήση της στρατηγικής σημασίας βάσης της Σούδας, με αποτέλεσμα να υπάρχει διαφωνία στο κυβερνητικό στρατόπεδο, σύμφωνα με το σημερινό πρωτοσέλιδο της εφημερίδας «ΕΣΤΙΑ». Σύμφωνα με την εφημερίδα, κατά την τελευταία σύγκλιση του Κυβερνητικού Συμβουλίου Εξωτερικών και Άμυνας (ΚΥΣΕΑ), αλλά και στη συνέχεια, μέχρι πριν λίγες ημέρες, σημειώθηκε διαφωνία ανάμεσα στον υπουργό Εθνικής Άμυνας, Πάνο Καμμένο και τον υπουργό Εξωτερικών, Νίκο Κοτζιά, αναφορικά με τη διάρκεια της συμφωνίας. Ο ΥΠΕΘΑ ήταν υπέρμαχος μιας εκτεταμένης νέας συμφωνίας, ενδεχομένης διαρκείας πέντε ετών, ενώ αντιθέτως ο Νίκος Κοτζιάς και κατ’ επέκταση η κυβέρνηση επιθυμούσαν συγκεκριμένα ανταλλάγματα τα οποία θα ξέφευγαν από τον στενό αμυντικό τομέα, δηλαδή πολιτικά και οικονομικά, με «στρατιωτικές πηγές» να αντιτείνουν ότι το αμερικανικό σύστημα αποφεύγει να συνδέσει τέτοιες συμφωνίες με άλλα αντικείμενα…
Η ουσία είναι πως η συμφωνία ανανεώθηκε για ένα χρόνο και χαρακτηρίζεται ως «προσωρινή» από ελληνικής πλευράς, με στόχο να δοθεί χρόνος στη διαπραγμάτευση με την αμερικανική πλευρά και να προκύψουν συγκεκριμένα και χειροπιαστά ανταλλάγματα, αφού η συμφωνία θα πρέπει να εγκριθεί από τη Βουλή. Οπότε θα πρέπει με κάποιον τρόπο να πειστεί η κοινοβουλευτική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ, η οποία τελευταία επιχειρεί με κάθε ευκαιρία να δείξει ότι δεν έχει ξεχάσει τις ιδεολογικά χρωματισμένες απόψεις που εκφράζονταν επισήμως την εποχή που το κόμμα είχε «κινηματικό» και όχι κυβερνητικό χαρακτήρα.
http://www.defence-point.gr/news/monoetis-prosorini-i-symfonia-me-tis-ipa-gia-ti-souda-ke-vlepoume
Επικυρώθηκε από τη Κυβέρνηση η επέκταση της «Συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας» (MDCA-Mutual Defense Cooperation Agreement) μεταξύ Ελλάδας και ΗΠΑ για ένα χρόνο (μέχρι 6/11/2018), αντί της πενταετούς που προτάθηκε αρχικά από τον υπουργό Εθνικής Άμυνας Π. Καμμένο .
Γνωρίζοντας σε βάθος το όλο θέμα επισημαίνω τα παρακάτω:
1. Ο όρος “Αμερικανική Ναυτική Βάση” στη Σούδα, όπως αναφέρεται κατά κόρον από πολιτικούς και κυβερνητικούς όλων των κομμάτων, είναι εσφαλμένος (αναπαράγεται και από τους δημοσιογράφους), αφού στην συμφωνία αναφέρεται ως ευκολία (facility), και αποκαλύπτει ότι οι πολιτικοί μας υπογράφουν τις συμφωνίες χωρίς να τις διαβάζουν, και χωρίς να αντιλαμβάνονται την κρισιμότητα των εθνικών θεμάτων που καλούνται να διαχειριστούν.
2. Η συμφωνία τέθηκε σε ισχύ από την 29 Αυγούστου, όταν το κείμενο των ρηματικών διακοινώσεων αναρτήθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Η συμφωνία ετέθη για πρώτη φορά σε ισχύ στις 6/11/1990 και έκτοτε ανανεώνεται κάθε χρόνο.
3. Στο τυπικό κείμενο της ρηματικής διακοίνωσης που αναρτήθηκε ως ΦΕΚ, δεν αναγράφονται όποιες αλλαγές έγιναν στις ευκολίες (νέες εγκαταστάσεις, εκσυγχρονισμοί κλπ.) ούτε και τα ανταλλάγματα που θα έπρεπε να έχουμε ζητήσει από τις ΗΠΑ.
4. Η συμφωνία προβλέπει ότι για οποιαδήποτε αλλαγή του αποτυπώματος των εγκαταστάσεων (footprint) της ευκολίας, επεκτάσεις, νέες εγκαταστάσεις κλπ, θα πρέπει υπάρξει έγκριση από την Βουλή, μαζί με τον πίνακα ανταλλαγμάτων.
5. Επίσης προβλέπει ένα περιοδικό πρόγραμμα πενταετούς εκσυγχρονισμού, το οποίο όμως δεν αφορά μείζονα έργα αλλά κυρίως αναγκαίους μικρο-εκσυγχρονισμούς (κτιριακές βελτιώσεις, βοηθητικών υποδομών και μηχανημάτων), και οι οποίοι δεν πρέπει να αλλάζουν το “footprint” της ευκολίας. Αυτό υπογράφεται από το ΥΠΕΞ, το ΥΠΕΘΑ και την πρεσβεία των ΗΠΑ, χωρίς να είναι αναγκαίο να πάει στη Βουλή για έγκριση. Σε περίπτωση μεγάλων αλλαγών όμως, υπάρχει ρήτρα για παροχή ανταλλαγμάτων από την αμερικανική πλευρά όπως θα συμφωνηθούν.
Καλείται η κυβέρνηση να απαντήσει στα παρακάτω σημαντικά ερωτήματα:
1. Η συγκεκριμένη συμφωνία που υπογράφηκε και το τελευταίο πρόγραμμα πενταετούς εκσυγχρονισμού, περιλαμβάνουν αλλαγές στο αποτύπωμα των εγκαταστάσεων είτε μείζονα έργα, λόγω των οποίων χρειάζεται να πάνε οι συμφωνίες στην Βουλή για έγκριση;
2. Δόθηκαν ή όχι οιαδήποτε εμπράγματα ανταλλάγματα από τις ΗΠΑ για την συμφωνία αυτή, καθώς και για τις οιεσδήποτε μείζονες αλλαγές συμφωνήθηκαν;
ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ ΦΕΝΕΚΟΣ Υποναύαρχος (ε.α)
Πίσω από τη συζήτηση για την ανανέωση της Συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας (MDCA) ανάμεσα στην Αθήνα και την Ουάσιγκτον κρύβεται ένα παρασκήνιο αρκετών μηνών. Η συμφωνία τελικά επεκτάθηκε για ένα έτος, όπως συμβαίνει κατά τη διάρκεια των τελευταίων 27 ετών (και είχε αποκαλυφθεί από την «Κ» στις 17 Ιουλίου). Τελικά υπερίσχυσαν λόγοι οι οποίοι αφορούν το εσωτερικό πολιτικό παίγνιο και τις ανάγκες της κυβερνητικής ενδοκομματικής ισορροπίας σε μια δύσκολη περίοδο, αλλά και μια άτυπη συνεννόηση ανάμεσα σε Ελλάδα και ΗΠΑ σχετικά με το εύρος των εργασιών και επεκτάσεων που δύνανται να πραγματοποιήσουν οι Αμερικανοί εντός της βάσης της Σούδας. Προφανώς, επί τούτου δεν υπάρχουν περιορισμοί, παρά την ύπαρξη ορισμένων ενστάσεων, οι οποίες κάποια στιγμή τέθηκαν από την Αθήνα για την επέκταση ορισμένων χρήσεων ή μετασταθμεύσεων αμερικανικών δυνάμεων στη Σούδα.
Επί της ουσίας, ήδη πραγματοποιούνται εργασίες οι οποίες πριν από ένα έτος δεν θεωρούνταν δεδομένες από τους Αμερικανούς. Τότε, οι Αμερικανοί διαφωνούσαν με την επέκταση του νεωρίου (drydock) στη Σούδα, με τη λογική ότι όταν υπάρχει ανάγκη επισκευών για πλοία του Στόλου, αυτές μπορεί πάντα να παραχωρηθούν σε ιδιωτικά ναυπηγεία ανά τον κόσμο. Για λόγους οι οποίοι αφορούν τη ραγδαία επιδείνωση των γεωστρατηγικών παραμέτρων στην Ανατολική Μεσόγειο, αλλά και πρακτικούς (τους τελευταίους μήνες έχουν σημειωθεί σοβαρότατα δυστυχήματα αμερικανικών πολεμικών), οι ΗΠΑ αναθεώρησαν αυτήν την τακτική τους. Οι υφιστάμενες εγκαταστάσεις στη Σούδα ήδη διευρύνονται, προκειμένου να εξυπηρετήσουν την επισκευή ακόμη και αντιτορπιλικών τύπου Arleigh Burke, τα οποία έχουν διαστάσεις περίπου 150-160 μ. επί 20-22 μ. και αποτελούν ίσως τις μεγαλύτερες, μετά τα αεροπλανοφόρα, μονάδες επιφανείας του Αμερικανικού Ναυτικού.
Δεδομένου ότι στη Σούδα υφίσταται αποβάθρα στην οποία έχουν τη δυνατότητα να ελλιμενισθούν ακόμη και αεροπλανοφόρα (το κρηπίδωμα Κ-14), γίνεται απολύτως σαφές πως –ανεξάρτητα από τις επιμέρους λεπτομέρειες που τελικά μπορεί να εμπλουτίσουν στην πράξη την ελληνοαμερικανική αμυντική συνεργασία– οι Ενοπλες Δυνάμεις (Ε.Δ.) των ΗΠΑ ήδη διαφυλάσσουν για τη ναυτική βάση έναν ρόλο πολύ ευρύτερο από εκείνον που διαδραμάτιζε στο πρόσφατο παρελθόν. Δεδομένου ότι οι αμερικανικές Ε.Δ. χρησιμοποιούν ήδη και το παρακείμενο στρατιωτικό αεροδρόμιο για τη μεταφορά βαρέος οπλισμού, πυραύλων και ανεφοδιασμό, η Σούδα αποκτά μια ευρύτερη αεροναυτική διάσταση, υποστηρικτική και στο κρίσιμο σκέλος της επιμελητείας. Οι Αμερικανοί εξακολουθούν να επιθυμούν εντονότερη συνεργασία σε ζητήματα ειδικών δυνάμεων (Navy Seals), κάτι που αποτελεί και προτεραιότητα της στρατιωτικής ηγεσίας στην Αθήνα, ενώ εκκρεμεί και το αίτημα αξιοποίησης της αεροπορικής βάσης του Καστελλίου, στο Ηράκλειο Κρήτης, που είχε θέσει ο υπουργός Αμυνας των ΗΠΑ Τζέιμς Μάτις στον ομόλογό του Π. Καμμένο, κατά την επίσκεψή του στην Ουάσιγκτον.
Ως προς το χρονικό εύρος της συμφωνίας, η ενδοκομματική ισορροπία στον ΣΥΡΙΖΑ υπερίσχυσε. Πιθανή αλλαγή της συμφωνίας, με χρονική επέκτασή της σε 5 ή 7 έτη, θα έπρεπε να περάσει από τη Βουλή και ο κ. Τσίπρας ήθελε να αποφύγει ένα τέτοιο ρίσκο. Δημοσίως, υπέρ μιας τέτοιας πολυετούς συμφωνίας είχε ταχθεί εκ των κυβερνητικών μόνο ο κ. Καμμένος – μάλιστα το έθεσε και στον κ. Μάτις. Ο κ. Καμμένος τόνιζε ότι η Ελλάδα διαπραγματεύεται ανταλλάγματα τα οποία περιελάμβαναν είτε παραχώρηση εξοπλισμών είτε διευκολύνσεις για την απόκτηση ή τον εκσυγχρονισμό αμυντικών συστημάτων. Είχε ξεκινήσει, μάλιστα, ζητώντας τροποποίηση της συμφωνίας, ώστε η Ελλάδα να παραλαμβάνει πολεμικό υλικό από τις ΗΠΑ στο πλαίσιο των υφιστάμενων συμφωνιών της Ουάσιγκτον με την Αίγυπτο ή το Ισραήλ. Από το καθ’ ύλην αρμόδιο υπουργείο Εξωτερικών η αντιμετώπιση ήταν διαφορετική. Το Μέγαρο Μαξίμου και το υπουργείο Εξωτερικών κινούνταν σε μια λογική ανταλλαγμάτων, τα οποία ξεφεύγουν από το αμιγώς στρατιωτικό σκέλος και επεκτείνονται σε στρατηγικά ή και πολιτικά ζητήματα. Ευθύς εξαρχής η παραχώρηση «δωρεάν» εξοπλισμών ήταν μάλλον μια δύσκολη υπόθεση. Για το Πολεμικό Ναυτικό το χρονοδιάγραμμα για την απόκτηση (ή έστω τον εκσυγχρονισμό υφισταμένων) ναυτικών μονάδων που μπορούν να εξισορροπήσουν την τουρκική παρουσία στην Ανατολική Μεσόγειο, παραμένει ζητούμενο. Ενώ την ίδια στιγμή το Γενικό Επιτελείο Αεροπορίας αναμένει την εξέλιξη των συζητήσεων για τον εκσυγχρονισμό του στόλου των F-16.
Έντυπη Καθημερινή
Ισχυς, κολαει αυτη η ειδηση με το χαος που θα βιωσουμε μες στο 2018; Τι συμπερασμα να βγαλουμε;
ReplyDeleteΜενιος
ΟΥΔΕΝΑ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΑΠΟ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΛΕΝΕ ΤΑ ΑΡΘΡΑ ΤΩΝ ΠΟΛΥ ΣΟΒΑΡΩΝ ΙΣΤΟΤΟΠΩΝ. Ο ΣΥΡΙΖΑ ΛΟΓΩ ΙΔΕΟΛΗΨΙΑΣ ΔΕΝ ΗΘΕΛΕ ΝΑ ΛΕΝΕ ΟΙ ΨΗΦΟΦΟΡΟΙ ΤΟΥ, ΑΡΙΣΤΕΡΟΙ ΙΔΕΟΛΗΠΤΙΚΟΙ ΟΝΤΕΣ, ΠΩΣ ΕΚΑΝΕ ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΜΕ ΤΟΥΣ "ΦΟΝΙΑΔΕΣ ΤΩΝ ΛΑΩΝ" ΑΜΕΡΙΚΑΝΟΥΣ. ΖΗΤΟΥΣΕ ΔΕ, ΑΛΛΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΑΝΤΑΛΛΑΓΜΑΤΑ ΚΑΙ ΟΧΙ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΣΤΗΝ ΑΜΥΝΑ ΠΟΥ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩΣ ΘΑ ΕΔΙΝΑΝ ΟΙ ΗΠΑ, ΔΙΟΤΙ ΩΣ ΓΝΩΣΤΟΝ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΡΙΣΤΕΡΟΥΣ Η ΑΜΥΝΑ ΕΙΝΑΙ ΦΑΣΙΣΤΙΚΗ, ΕΠΙΘΕΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΧΘΡΟΣ ΤΗΣ ΦΙΛΙΑΣ ΤΩΝ ΛΑΩΝ, ΤΑ ΟΠΟΙΑ ΟΙ ΗΠΑ ΟΥΤΕ ΣΥΖΗΤΟΥΣΑΝ ΚΑΝ ΚΑΙ ΚΑΛΑ ΕΚΑΝΑΝ.
ReplyDeleteΕΤΣΙ ΟΙ ΣΥΡΙΖΑΙΟΙ ΚΑΤΕΛΗΞΑΝ ΣΤΗΝ ΛΥΣΗ ΤΗΣ ΕΤΗΣΙΑΣ ΠΑΡΑΤΑΣΗΣ ΓΝΩΡΙΖΟΝΤΑΣ ΠΩΣ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ ΔΕ ΘΑ ΕΙΝΑΙ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ.
ΟΤΙ ΚΙ ΑΝ ΒΙΩΣΕΙ Η ΥΠΟΛΟΙΠΗ ΕΛΛΑΔΑ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ, Η ΚΡΗΤΗ ΕΧΕΙ ΗΔΗ ΚΑΤΟΧΥΡΩΘΕΙ ΣΤΙΣ ΗΠΑ. ΑΠΟ ΑΥΤΗΝ ΘΑ ΑΓΟΡΑΣΤΕΙ ΚΟΜΜΑΤΙ-ΚΟΜΜΑΤΙ ΚΑΙ ΣΙΓΑ -ΣΙΓΑ ΑΠΟ ΕΒΡΑΙΟΥΣ ΜΕ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΗ ΥΠΗΚΟΟΤΗΤΑ. ΟΤΙ ΕΚΑΝΑΝ ΣΤΗΝ ΠΑΛΑΙΣΤΙΝΗ ΘΑ ΚΑΝΟΥΝ ΚΑΙ ΣΕ ΜΑΣ.