H ελληνική εταιρία Tropical: Παραγωγή υδρογόνου από ανανεώσιμες πηγές

Συχνά-πυκνά διαβάζουμε στον Τύπο, ακούμε στα ραδιόφωνα και βλέπουμε στις τηλεοράσεις πως η βασικότερη σήμερα πηγή ενέργειας στον πλανήτη μας, οι υδρογονάνθρακες, εξαντλούνται με γοργό ρυθμό τα αποθέματά τους φτάνουν για κάμποσες δεκαετίες ακόμα και μετά ...τέλος! Από αυτή την αμείλικτη λογική των αριθμών (αν υποθέσουμε πως όντως δεν υπάρχουν άλλα μεγάλα αποθέματα εκτός από τα ήδη γνωστά και καταγεγραμμένα κάτι που δεν είναι καθόλου σίγουρο...) ξεκίνησε και εντάθηκε, ιδιαίτερα τις τελευταίες δεκαετίες, το παγκόσμιο κίνημα με στόχο την αειφόρο ανάπτυξη, ένας στόχος που μπορεί να επιτευχθεί μόνο με την αντικατάσταση των «πεπερασμένων» μορφών καυσίμων με ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

Ξεχωριστή θέση ανάμεσα στις νέες μορφές καυσίμων, κατέχει το υδρογόνο: σχετικά εύκολο να παραχθεί, «καθαρό» καθώς η καύση του γίνεται με μηδενικούς ρύπους και με μόνο παραπροϊόν το σκέτο νεράκι, μπορεί να δώσει λύση σε πάμπολλες ανάγκες της καθημερινότητάς μας, χωρίς καμία επίπτωση στο περιβάλλον, ιδιαίτερα αν για την παραγωγή του χρησιμοποιήθηκαν ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, όπως η ηλιακή ή η αιολική ενέργεια. Σε αντίθεση με ό,τι θα περίμενε κανείς, η ενασχόληση με το υδρογόνο και τις ενεργειακές εφαρμογές του είναι ακόμα περιορισμένη, όχι μόνο στη χώρα μας (που βρίσκεται συγκριτικά σε καλό επίπεδο) αλλά και διεθνώς. Όχι πως δεν γίνονται έρευνες, πως δεν έχουμε δει βελτιώσεις στα διάφορα συστήματα κυψελών καυσίμου (γνωστών ως fuel cells στη διεθνή βιβλιογραφία) που «ενώνουν» στο εσωτερικό τους υδρογόνο και οξυγόνο, δίνοντας νερό και ηλεκτρική ενέργεια, με υψηλό βαθμό απόδοσης, ενέργεια η οποία μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την τροφοδοσία ηλεκτρικών κινητήρων και την κίνηση κάθε λογής οχημάτων. Απλά, οι συνθήκες για την επικράτηση αυτής της τεχνολογίας δείχνουν να μην έχουν ακόμα ωριμάσει σε τέτοιο βαθμό (λένε πως αυτό θα γίνει, εκτός απροόπτου, το 2012), ώστε να βιώσουμε τη μαζική εφαρμογή της, σε αντικατάσταση των έτσι κι αλλιώς ρυπογόνων και καθόλου φιλικών προς το περιβάλλον, ορυκτών καυσίμων.

Ένας ανήσυχος άνθρωπος... Σ' αυτό το επιεικώς δύσβατο περιβάλλον, ειδικά όταν αναφερόμαστε στην ελληνική πραγματικότητα με τις τόσες παθογένειες, ένας ανήσυχος άνθρωπος παλεύει σχεδόν μόνος του την τελευταία δεκαετία για να αναδείξει τα πλεονεκτήματα του υδρογόνου με τον πιο πειστικό τρόπο: ερευνώντας και φτιάχνοντας ο ίδιος ό,τι του χρειάζεται για να αποδείξει ότι εκεί βρίσκεται το μέλλον. Απλός και καταδεκτικός, ένας άνθρωπος της πιάτσας με ισχυρά γονίδια ερευνητή, ο Γιώργος Λάγιος επιμένει ελληνικά, συγκεντρώνοντας πολλά από τα χαρακτηριστικά της πολυμήχανης ράτσας μας. Χάρη σ' αυτά, άλλωστε, βραβεύθηκε από τον ΣΕΒ πριν από τρία χρόνια (παραλαμβάνοντας, μάλιστα, το βραβείο του από τα χέρια του Μπιλ Γκέιτς που είχε επισκεφτεί τότε την Αθήνα) και μόλις τον περασμένο Φεβρουάριο αναδείχτηκε «Επιστήμονας της χρονιάς» από το περιοδικό Status. Ηλεκτρονικός μηχανικός, με σπουδές και στη βιομηχανική σχεδίαση προϊόντων, έχει σχεδιάσει και υλοποιήσει περισσότερα από 50 καινοτομικά προϊόντα στο ερευνητικό εργαστήριο που διατηρεί από το 1975 ως σήμερα: από ειδικού τύπου οχήματα και αμαξώματα ως οικολογικά κλιματιστικά κι από κυψέλες καυσίμου ως ρελέ κατά της ηλεκτροπληξίας και «ποντίκια» υπολογιστών ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του '80! Όμως, αυτό που έχει κυριαρχήσει στις δραστηριότητές του, την τελευταία δεκαετία, είναι οι τεχνολογίες του υδρογόνου.Η Tropical, η εταιρία του στην οποία έχει ενσωματωθεί από το 1991 και το ερευνητικό εργαστήριο, ασχολείται συστηματικά με την έρευνα και ανάπτυξη πρωτοποριακών προϊόντων βασισμένων είτε αποκλειστικά σ' αυτές είτε σε συνέργεια με άλλα συστήματα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, συμμετέχει σε πολλά ερευνητικά προγράμματα και συνεργάζεται στενά με ελληνικά ή ξένα ινστιτούτα, πανεπιστήμια και άλλες επιχειρήσεις.

Πίστευε και ερεύνα... «Στη αρχή τους ψάχναμε εμείς, τώρα πια μας ψάχνουν εκείνοι», μου είπε γελώντας, πριν από λίγες ημέρες, όταν τον ρώτησα πώς τα καταφέρνει η Tropical και έχει συμμετοχή σε τόσα πολλά ελληνικά και ευρωπαϊκά προγράμματα, από τα πιο απλά ως τα πιο σύνθετα, όπως για παράδειγμα το 15ετές πρόγραμμα HiPER (High Power Experimental Research Facility), που έχει ως στόχο την κατασκευή ενός πιλοτικού πυρηνικού αντιδραστήρα σύντηξης. Άλλωστε, η Tropical είναι η μοναδική εμπορική επιχείρηση που συμμετέχει από ελληνικής πλευράς (συμμετέχουν επίσης, δυο εταιρίες spin-off του πανεπιστημίου της Πάτρας, η Advent δείτε εδώ την παρουσίασή της, από πλαιότερο TechnoΛογείν και η Elviol) στην Ευρωπαϊκή Πλατφόρμα Υδρογόνου (JTI), από την οποία ξεκινούν οι πιο σημαντικές ευρωπαϊκές ερευνητικές δράσεις στο συγκεκριμένο τομέα. Η μικρή για τα ελληνικά (και πολύ περισσότερο για τα ευρωπαϊκά) δεδομένα ελληνική εταιρία δεν αφήνει πρόγραμμα σχετικό με τα ενδιαφέροντά της, στο οποίο να μη συμμετέχει, θεωρώντας πως η παραμικρή εμπλοκή θα φέρει καινούρια τεχνογνωσία και πολύτιμες εμπειρίες, θα κάνει να ακουστεί ευρύτερα το όνομά της κι αυτό θα φέρει νέα έργα ή προγράμματα. Συνολικά, είχε και έχει ενεργό ανάμιξη σε 15 ελληνικά ή διεθνή ερευνητικά προγράμματα, εκ των οποίων τα 8 έχουν ήδη ολοκληρωθεί και τα υπόλοιπα είτε είναι σε εξέλιξη είτε έχουν ανατεθεί και πρόκειται να ξεκινήσουν σύντομα είτε, τέλος, βρίσκονται σε διαδικασία τελικής έγκρισης.

- Κάποια δυσάρεστη εμπειρία ως τώρα; τον ρωτάω, περισσότερο από επαγγελματική διαστροφή... 

Το mini bus υδρογόνου, που φτιάξαμε για το υπουργείο Μεταφορών & Επικοινωνιών το 2007, επί υπουργίας Λιάπη, μου απαντάει αβίαστα. Πιστέψαμε όλοι οι εταίροι (και είμασταν πολλοί φορείς, πανεπιστήμια, ινστιτούτα) στις διαβεβαιώσεις τους ότι το πρόγραμμα θα προχωρήσει, ξοδέψαμε πάρα πολλά χρήματα για να μελετήσουμε και να φτιάξουμε τα ανάλογα σχέδια, έγινε η φιέστα για την παράδοση σ' εμάς ενός λεωφορείου προκειμένου να το μετασκευάσουμε ώστε να κινείται με υδρογόνο, το γεγονός καταγράφηκε και ακούστηκε απ' όλο το διεθνή Τύπο και λίγο μετά μάς ειδοποίησαν από το υπουργείο ότι το πρόγραμμα ακυρώνεται, ελλείψει πιστώσεων!

Ευτυχώς, η υπόθεση δεν τελείωσε εδώ... Τα υδρογονοκίνητα mini bus που δεν απέκτησε η Αθήνα, ίσως τα αποκτήσει τελικά... η Ρώμη! Η Tropical είναι μεταξύ των εταίρων της Ελληνικής Εταιρίας Υδρογόνου που - σύμφωνα με πρόταση του Αμερικανού υπέρμαχου των τεχνολογιών υδρογόνου και συγγραφέα, Τζέρεμι Ρίφκιν - θα αναλάβει να εφοδιάσει το δήμο της Ρώμης με δυο υδρογονοκίνητα mini bus χωρητικότητας 25 ατόμων και δέκα διθέσια/τετραθέσια οχήματα, προκειμένου να αντικατασταθούν τα σημερινά δημοτικά οχήματα με σύγχρονα, μηδενικών ρύπων, αλλά και με δυο «υδρογονάδικα» για τον απρόσκοπτο ανεφοδιασμό τους. Σχεδόν ταυτόχρονα, μια ελληνική πόλη, η Πτολεμαΐδα, εξέφρασε ενδιαφέρον για τη δημιουργία στο χώρο της πρώην ΑΕΒΑΛ - μονάδας παραγωγής ηλεκτρικών οχημάτων από την Tropical - κατά τη συνάντηση του δημάρχου της πόλης, Γρηγόρη Τσιούμαρη, με τον Γιώργο Λάγιο, τον περασμένο μήνα. Σύμφωνα με τον κ.Λάγιο, η παραγωγική δυνατότητα για ηλεκτρικά αυτοκίνητα στις εγκαταστάσεις της Πτολεμαΐδας μπορεί να φτάσει στις 1000 μονάδες το χρόνο, οι οποίες θα διατίθενται στην ελληνική και τη διεθνή αγορά, με ύψος επένδυσης της τάξης των 2 εκατ. ευρώ. Μάλιστα, η παραγωγή μπορεί να έχει και τη μορφή ειδικών οχημάτων (mini bus, απορριματοφόρα, οχήματα δημοτικής αστυνομίας κ.ά), χρήσιμων στην τοπική αυτοδιοίκηση.

Δει δη επενδυτών.... Οι προθέσεις είναι καλές, οι προτάσεις ενδιαφέρουσες, οι προοπτικές θετικές, τι μας λείπει; Το πιο σημαντικό: τα χρήματα, κάποιοι επενδυτές, οι οποίοι θα αγκαλιάσουν το όραμα και θα βάλουν τα αναγκαία για την υλοποίηση όλων αυτών των σχεδίων χρήματα, με το αζημίωτο, φυσικά. Κι εκεί, ευτυχώς, κάτι κινείται! Ο Γιώργος Λάγιος μας διαβεβαίωσε ότι υπάρχουν πλέον σαφείς προοπτικές για επενδύσεις και όχι μόνο από μια πηγή, οι οποίες θα επιτρέψουν τη δημιουργία -σε πρώτη φάση- μιας γραμμής παραγωγής που θα κατασκευάζει γεννήτριες κυψελών καυσίμου για οικιακή χρήση, με στόχο τη φιλικότερη προς το περιβάλλον παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.

http://old.tropical.gr/site/index.php?option=com_content&task=view&id=37&Itemid=69
http://www.tropical.gr/index.php