01/08/2014

DMSO (Dimethyl Sulfoxide), διμεθυλικό-σουλφοξείδιο

Το διμεθυλ-σουλφοξείδιο (DMSO) είναι μία ένωση οργανοθειούχων με τον τύπο (CH 3) 2 SO. Αυτό το άχρωμο υγρό είναι ένας σημαντικός πολικός απρωτικός διαλύτης που διαλύει τόσο τις πολικές όσο και τις μη πολικές ενώσεις και είναι αναμίξιμο σε ένα ευρύ φάσμα οργανικών διαλυτών, καθώς και στο νερό. Το DMSO είναι ένα άχρωμο, ελαιώδες, ελαφρά ιξώδες και εξαιρετικά υγροσκοπικό υγρό. Το καθαρό DMSO είναι πρακτικά άοσμο, ωστόσο πάντοτε το DMSO του εμπορίου περιέχει ιχνοποσότητες άλλων ουσιών (κυρίως του διμεθυλοσουλφιδίου, CH3SCH3), που του προσδίδουν μια ελαφριά σκορδώδη οσμή. Διαπερνά το δέρμα πολύ εύκολα, δίνοντας παράλληλα την ασυνήθιστη ιδιότητα να εκκρίνεται επί της επιφανείας της γλώσσας μετά την επαφή με το δέρμα κα προκαλώντας μια γεύση σκόρδου στο στόμα. Αυτό μειώνεται αισθητά όσο πιο καθαρό είναι το DMSO. To DMSO είναι ένα συνταγογραφούμενο φάρμακο και συμπλήρωμα διατροφής. Μπορεί να λαμβάνεται από το στόμα, να εφαρμόζεται στο δέρμα (τοπικώς), ή να χορηγείται με ένεση αποκλειστικά από ιατρούς.

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ Η ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΤΟΥ
Οι πρώτες αναφορές στη χρήση του DMSO σε διάφορες θεραπείες άρχισαν να δημοσιεύονται στις αρχές της δεκαετίας του 1960 και το ενδιαφέρον για τις φαρμακευτικές εφαρμογές της ουσίας αυτής γιγαντώθηκε μέσα στην ίδια δεκαετία. Το DMSO άρχισε να διαφημίζεται σε διάφορα έντυπα, αλλά και να διατίθεται ως έχει ή σε μίγμα με διάφορα άλλα έκδοχα ή αιθέρια έλαια ως το "θαυματουργό φάρμακο" (παυσίπονο, αντιφλεγμονώδες, για δερματικές παθήσεις, κυστίτιδες, για αρθριτικούς πόνους, για αυξημένη ενδοκρανιακή πίεση, ακόμη και ως αντικαρκινικό φάρμακο). Κατά κανόνα, όσο μια ουσία διαφημίζεται ως "θαυματουργό φάρμακο", τόσο θα πρέπει να αυξάνονται οι επιφυλάξεις και κυρίως οι προφυλάξεις. Βιβλία και φυλλάδια-ύμνοι για το DMSO άρχισαν να εκδίδονται (κυρίως στις ΗΠΑ), ενώ άρχισε να ανθεί ένα είδος ημι-παράνομης εμπορίας σκευασμάτων του, αφού το ίδιο δεν είχε ακόμη εγκριθεί. Στο σημείο αυτό παρενέβησαν οι Κρατικές Υπηρεσίες Ελέγχου Φαρμάκων, όπως η FDA (Food and Drug Administration) στις ΗΠΑ. To 1963, η FDA χαρακτήρισε το DMSO ως "νέο υπό εξέταση φάρμακο" (investigational new drug, IND), ωστόσο το 1965 απαγορεύτηκαν τα πειράματα στους ανθρώπους για λόγους ασφαλείας. Οι οπαδοί του DMSO κατηγόρησαν την FDA ότι αντιτίθενται στη χρήση του, επειδή ήταν ένα φθηνό "φάρμακο" (ανάλογα με το H2O2 και το EDTA), το οποίο δεν θα εξασφάλιζε κέρδη στις μεγάλες φαρμακοβιομηχανίες. Κατά τα επόμενα 15 χρόνια, η FDA "χαλάρωσε" σταδιακά αυτές τις απαγορεύσεις. 'Ενας από τους λόγους ανησυχίας της FDA, ήταν η γενικευμένη και ανεξέλεγκτη χρήση του DMSO βιομηχανικής ποιότητας (μικρής σχετικά καθαρότητας, που προορίζεται ως διαλυτικό χρωμάτων κ.α.), το οποίο εύκολα θα μπορούσε να εισάγει στον οργανισμό τοξικές προσμίξεις.

Από το 1980, η FDA προχώρησε σε άρση κάθε απαγόρευσης στην έρευνα των φαρμακευτικών εφαρμογών του DMSO. Το 1987, σε μελέτη που έγινε σε 213 ασθενείς (σε κλινική του Cleveland, Οχάιο, ΗΠΑ) με φλεγμονές του ουροποιητικού συστήματος δόθηκαν ημερήσιες δόσεις DMSO. Οι ερευνητές διαπίστωσαν στατιστικώς σημαντική βελτίωση της φλεγμονής και συμπέραναν ότι το DMSO, μπορεί να αποτελέσει αντιφλεγμονώδη ουσία με φαρμακευτική εφαρμογή σε περιπτώσεις ασθενών που δεν θεραπεύθηκαν με τις συνηθισμένες φαρμακευτικές αγωγές. Το 1978, η FDA αναγνωρίζει το DMSO ως φάρμακο για ασθενείς πάσχοντες από διάμεση κυστίτιδα (interstitial cystitis), μια ασθένεια της ουροδόχου κύστης. DMSO έχει έγκριση FDA μόνον ως συντηρητικό των βλαστικών κυττάρων, τα κύτταρα μυελού των οστών, και τα όργανα για μεταμόσχευση, καθώς και για διάμεσο κυστίτιδα - μια οδυνηρή φλεγμονώδη κατάσταση της κύστης η οποία είναι πολύ δύσκολο να αντιμετωπιστεί με άλλες θεραπείες.

ΟΙ ΓΝΩΣΤΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΟΥ
- Για την ενίσχυση της διαδερμικής διείσδυσης (transdermal penetration). Tο DMSO σε συγκέντρωση 70-90% έχει αποδειχθεί ότι βελτιώνει την ταχύτητα απορρόφησης φαρμακευτικών ουσιών μέσω του δέρματος. Σε μεγαλύτερες συγκεντρώσεις (ή στην περίπτωση του καθαρού DMSO) η ταχύτητα απορρόφησης είναι πολύ μικρότερη.
- Τo DMSO είναι ένα αποτελεσματικό παυσίπονο, που ενεργοποιεί το κλείδωμα της νευρικής αγωγιμότητας στις ίνες που παράγουν πόνο.
- Επίσης, μειώνει τη φλεγμονή και το οίδημα, μειώνοντας τις φλεγμονώδεις χημικές ουσίες. Βελτιώνει την παροχή αίματος στην πάσχουσα περιοχή αυξάνοντας την διαστολή των αιμοφόρων αγγείων και την παροχή οξυγόνου ενώ παράλληλα μειώνει την τάση συγκόλλησης των αιμοπεταλίων.
- Διεγείρει την διαδικασία επούλωσης των ιστών και των κυττάρων, διαδικασία η οποία είναι το κλειδί για οποιαδήποτε κατάσταση.
- Έχει επίσης πολύ ισχυρή αντιοξειδωτική δράση δεδομένου ότι έχει αποδειχθεί η ιδιότητά του να εξουδετερώνει μέσα στο σώμα τις ρίζες του υδροξυλίου (-ΟΗ).
- Εξασκεί ηρεμιστική επίδραση στο κεντρικό νευρικό σύστημα και σε όλες τις περιοχές του σώματος. Αυτή η ηρεμιστική επίδραση είναι ιδιαίτερα εμφανής όταν απορροφάται μέσω του δέρματος.
- Συμβαίνει πολλές φορές το DMSO αν και εφαρμόζεται σε έναν σημείο να οδηγεί σε ανακούφιση από τον πόνο σε κάποια άλλη περιοχή του σώματος, γεγονός που οφείλεται σε πολυσυστηματική επίδραση.
- Στην πραγματικότητα, ορισμένα φάρμακα όταν διαλύονται σε DMSO, όπως τα αντιβιοτικά, τα κορτικοειδή, και η ινσουλίνη, μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε μια χαμηλότερη δόση από το συνηθισμένο, χωρίς να υπάρξει μείωση στην θεραπευτική τους αποτελεσματικότητα και επιπλέον, οι ανεπιθύμητες παρενέργειες τους να έχουν μειωθεί κατά πολύ.
- Επίσης, μέσα από το DMSO τα φάρμακα είναι σε θέση να περάσουν μέσα από το φράγμα αίματος-εγκεφάλου, που συνήθως είναι αδιαπέραστο.
- Το DMSO προάγει την απέκκριση των ούρων και λειτουργεί ως μυοχαλαρωτικό.
- Βελτιώνει το ανοσοποιητικό σύστημα, αυξάνοντας την παραγωγή των λευκών κυττάρων και των μακροφάγων που καταστρέφουν ξένα υλικά και παθογόνα στο σώμα.
- Έχει επίσης αντι-βακτηριακή, αντι-ιικές και αντι-μυκητιακές ιδιότητες.
- To DMSO επίσης αυξάνει την διαπερατότητα των κυτταρικών μεμβρανών, που επιτρέπει μια καλύτερη αποβολή των τοξινών από το κύτταρο.
- Τέλος, το DMSO έχει ραδιοπροστατευτικές ιδιότητες έναντι της θανατηφόρου και μεταλλαξιογόνου δράσης των ακτίνων Χ σε κύτταρα, κυτταρικά συστήματα και οργανισμούς.

* Το DMSO λαμβάνεται από το στόμα, ή χρησιμοποιείται τοπικώς, για τη διαχείριση της αμυλοείδωσης και των σχετικών συμπτωμάτων. (Η αμυλοείδωση είναι μία κατάσταση στην οποία ορισμένες πρωτεΐνες αποτίθενται ασυνήθιστα σε όργανα και ιστούς).
* Το DMSO χρησιμοποιείται τοπικά για να μειωθεί ο πόνος και να επιταχύνει την επούλωση των τραυμάτων & εγκαυμάτων. Μειώνει τον πόνο και την φλεγμονή στις περιπτώσεις των μυικών και σκελετικών τραυματισμών. Αυτό μπορεί επίσης να γίνει και με εσωτερική και με εξωτερική χρήση του. Χρησιμοποιείται επίσης τοπικά και εσωτερικά για την θεραπεία επώδυνων καταστάσεων, όπως κεφαλαλγία, οστεοαρθρίτιδα, ρευματοειδής αρθρίτιδα, και σοβαρό πόνο στο πρόσωπο από νευαρλγία του τριδύμου. Για τα πόδια, συγκεκριμένα για κάλους, και για τους μύκητες στα νύχια (προάγει την διείσδυση των θεραπευτικών ουσιών ακριβώς πάνω και κάτω από το νύχι).
* Για δερματικές παθήσεις συμπεριλαμβανομένων των χηλοειδών ουλών και για το σκληρόδερμα. Μερικές φορές χρησιμοποιείται τοπικά για την θεραπεία του δέρματος από την ιστική βλάβη που προκαλείται από τη χημειοθεραπεία, αλλά και για το σύνολο των παρενεργειών της χειμειοθεραπείας. Χρησιμοποιείται είτε μόνο είτε σε συνδυασμό με κοινές θεραπευτικές – φαρμακευτικές ουσίες για τη θεραπεία του πόνου που σχετίζεται με έρπητα ζωστήρα.
* Ενδοφλεβίως, το DMSO χρησιμοποιείται για την μείωση των μη φυσιολογικά υψηλή πίεση του αίματος στον εγκέφαλο. Είναι, επίσης, χορηγείται ενδοφλεβίως για τη θεραπεία λοιμώξεων της ουροδόχου κύστης (διάμεση κυστίτιδα), και χρόνιες φλεγμονώδεις κύστης νόσου.
* Η Αμερικανική Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) έχει εγκρίνει ορισμένα προϊόντα DMSO για την τοποθέτηση στο εσωτερικό της ουροδόχου κύστης για τη θεραπεία συμπτωμάτων της χρόνιας φλεγμονώδους νόσου της ουροδόχου κύστης. Το DMSO μερικές φορές τοποθετείται μέσα χοληφόρους αγωγούς με άλλα φάρμακα για τη θεραπεία της χοληδόχου πόρου πέτρες.

ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΤΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΤΟΥ
Η τοξικότητα του DMSO είναι πρακτικά μηδενική, ΜΟΝΟ ΟΤΑΝ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΜΕ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟΥ ΒΑΘΜΟΥ ΚΑΘΑΡΟΤΗΤΑΣ ΠΡΟΪΟΝ.
Είναι χαρακτηριστικό το ότι αν απλωθούν στο δέρμα λίγες σταγόνες DMSO, σε λίγα δευτερόλεπτα ή λεπτά (ανάλογα με την περιοχή του σώματος) θα γίνει αντιληπτή η χαρακτηριστική γεύση του και μια οσμή στη στοματική κοιλότητα και ειδικότερα στη βάση της γλώσσας, αν και το ίδιο είναι ένα σχεδόν άοσμο υγρό. Η οσμή αυτή οφείλεται στον σχηματισμό μικροποσοτήτων διμεθυλοσουλφιδίου (CH3SCH3), ως ενός από τα προϊόντα μεταβολισμού του DMSO. Αν η ποσότητα του DMSO είναι κάπως μεγάλη, το άτομο που θα είχε την ατυχή έμπνευση να κάνει αυτή τη δοκιμή, θα έχει για ώρες μια μάλλον δυσάρεστη σκορδώδη εκπνοή. Αυτή η ιδιότητα του DMSO καθιστά εξαιρετικώς επικίνδυνα τα διαλύματα τοξικών ενώσεων σε αυτό, αφού αν αυτά έρθουν σε επαφή με το δέρμα, το DMSO θα τις μεταφέρει ταχύτατα στον οργανισμό, όπου θα εκδηλώσουν την τοξική τους δράση, η οποία μπορεί να είναι και μοιραία.

ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΔΡΑΣΗΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΟΞΕΙΔΩΤΙΚΗ ΔΡΑΣΗ ΤΟΥ DMSO
Ο μηχανισμός δράσης του DMSO δεν έχει διευκρινισθεί πλήρως. Μελέτες έχουν δείξει ότι κατά πάσα πιθανότητα οι αναλγητικές ιδιότητές του οφείλονται στο μπλοκάρισμα των ινών C των περιφερικών νεύρων. 'Εχουν προταθεί κάποιοι μηχανισμοί που ερμηνεύουν την αντιφλεγμονώδη δράση του. Φαίνεται ότι δρα ως αντιοξειδωτικό, το οποίο εξουδετερώνει τις ελεύθερες ρίζες υδροξυλίου που συσσωρεύονται στο σημείο βλάβης των ιστών. Σταθεροποιεί τις μεμβράνες των φθαρμένων κυττάρων και επιβραδύνει ή διακόπτει τη διαρροή ουσιών μέσω αυτών.

Κάποιες από τις πληροφορίες που διαβάσατε εδώ προέρχονται από: "Η χημική ένωση του μήνα" (http://www.chem.uoa.gr/chemicals/chem_dmso.htm)
Θανάσης Βαλαβανίδης-Καθηγητής, Κων/νος Ευσταθίου-Καθηγητής

Όλα τα ανωτέρω έχουν χαρακτήρα ενημερωτικό και συμβουλευτικό, δεν αποτελούν -σε καμία περίπτωση- ιατρική διάγνωση και δεν υποκαθιστούν τις ιατρικές οδηγίες και γνωματεύσεις.

ΣΧΕΤΙΚΟ: Κολλοειδής Άργυρος

No comments :

Post a Comment